Ο Απόστολος Βαρνάβας (61 μ.Χ., Σαλαμίνα, Κύπρος) ήταν ένας από τους πρώτους χριστιανούς, ο οποίος μαζί με τους δώδεκα αποστόλους βοήθησε στη διάδοση του Ευαγγελίου. Ακολούθησε τον Απόστολο Παύλο στις περιοδείες του και είχε για βοηθό του τον ανεψιό του Ευαγγελιστή Μάρκο. Ήταν προφήτης και δάσκαλος στην Αντιόχεια. Αν και δεν ήταν ένας από τους 12 αποστόλους, περιγράφεται ως «απόστολος» καθώς “ήταν σταλμένος από το Άγιο Πνεύμα”.
Απόστολος του Χριστού
Υπήρξε πιθανώς ένας από τους εβδομήκοντα αποστόλους που απέστειλε ο Ιησούς Χριστός να κηρύξουν το ευαγγέλιο της Βασιλείας του Θεού. Γεννήθηκε στην Κύπρο, αλλά όταν κλήθηκε να υπηρετήσει τον Κύριο, φαίνεται πως βρισκόταν στην Παλαιστίνη, εκεί όπου ήταν και οι δώδεκα απόστολοι.
Το πραγματικό του όνομα ήταν Ιωσής ή Ιωσήφ και ήταν Ιουδαίος Λευίτης. Οι απόστολοι του έδωσαν το όνομα «Βαρνάβας», το οποίο και σημαίνει «υιός παρακλήσεως», δηλαδή «γιος παρηγοριάς» (Πράξεις 4:36), ίσως επειδή παρηγορούσε τους φτωχούς και στερημένους όπως π.χ. στην περίπτωση του Πράξ. 4:37 όπου πούλησε αγρόκτημα που είχε στην κατοχή του και παρέδωσε ολόκληρο το αντίτιμο στο κοινό ταμείο της εκκλησίας. Ήταν θείος του ευαγγελιστή Μάρκου (Κολ. 4:10), αφού η μητέρα του Μάρκου ήταν αδελφή του Βαρνάβα. Το έργο του αρχίζει όταν ο Βαρνάβας συνδέθηκε στενά και συνεργάστηκε επί χρόνια με τον απόστολο Παύλο από την Ταρσό. Το Άγιο Πνεύμα είπε στους Αποστόλους να ξεχωρίσουν τον Παύλο και τον Βαρνάβα για να τους δώσει αποστολή να διδάξουν στον κόσμο. Έτσι ο Βαρνάβας ακολούθησε τον Παύλο στις περιοδείες του, αν και μετά από κάποιο σημείο χώρισαν μετά από «ζωηρή διαφωνία» οπόταν και ο Παύλος συνέχισε την περιοδεία του έχοντας μαζί του τον ευαγγελιστή Λουκά, ενώ ο Βαρνάβας έμεινε στην Κύπρο μαζί με τον Μάρκο όπου οργάνωσαν την εκεί εκκλησία.
Στον Απόστολο Βαρνάβα γίνεται λόγος στις Πράξεις των Αποστόλων από τον Ευαγγελιστή Λουκά, κυρίως στα κεφάλαια 4, 13 και 15.
Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου
Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου θεωρεί τον Βαρνάβα ιδρυτή και προστάτη της]. Ο Απόστολος Βαρνάβας έγινε επίσκοπος Σαλαμίνος και ακολούθως είχε μαρτυρικό τέλος αφού πέθανε δια λιθοβολισμού στη Σαλαμίνα.
Κοντά στην αρχαία πόλη της Σαλαμίνας βρίσκεται το μοναστήρι του Αποστόλου Βαρνάβα, που εκεί βρίσκεται και ο τάφος του Αγίου και όπου βρέθηκε και το χειρόγραφο Ευαγγέλιο του Μάρκου στο στήθος του κατόπιν οράματος του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Ανθέμιου, όπου και η Εκκλησία της Κύπρου έγινε Αυτοκέφαλη. Η μνήμη του αγίου εορτάζεται στις 11 Ιουνίου. Στην Κύπρο υπάρχει αριθμός ναών αφιερωμένες στον Απόστολο Βαρνάβα και μια κατεχόμενη σταυροπηγιακή μονή. Στη βυζαντινή αγιογραφία κάποτε παρουσιάζεται με τον Απόστολο Παύλο να κρατούν μια Εκκλησία.
