Αυτή τη φορά το θέμα της Αγιά Σοφιάς πήρε την ανάλογη έκταση αλλά αυτό δεν οδηγεί πουθενά , καθώς  οι περισσότεροι ηγέτες των χωρών δεν "ξοδεύουν διπλωματικό κεφάλαιο" για τις τελευταίες εξελίξεις.

Οι Times του Λονδίνου γράφουν : Αν και ο Ερντογάν είναι συντηρητικός από πλευράς θρησκεύματος, η δική του εκστρατεία για να μετατραπεί η Αγία Σοφία σε τζαμί είναι σχετικά πρόσφατη. Μέχρι πέρυσι δεν είχε μιλήσει ποτέ δημοσίως υπέρ αυτού. Η αλλαγή αυτή συνέπεσε με την κατακόρυφη πτώση της δημοτικότητάς του. Πέρυσι, το κόμμα του «Δικαιοσύνη και Ανάπτυξη» (AKP) έχασε τις δημοτικές εκλογές στο πρώην προπύργιό του, την Κωνσταντινούπολη. Στο μεταξύ, δημιουργήθηκαν νέα κόμματα από «αντάρτες» του AKP. Ταυτόχρονα, η τουρκική οικονομία βρίσκεται για δεύτερη φορά σε ύφεση μέσα σε δύο χρόνια. Σε αυτό το πλαίσιο, η απόφαση της περασμένης εβδομάδας ελήφθη για εσωτερική κατανάλωση, επιτρέποντας στον Ερντογάν να χαρακτηρίσει τους αντιπάλους του μη πατριώτες.

Ωστόσο, το τίμημα της επιτυχίας για εσωτερική κατανάλωση είναι πιθανό να το πληρώσει υπό τη μορφή νέων πιέσεων στις εξωτερικές σχέσεις της Τουρκίας. Η κίνηση έχει αυξήσει τις εντάσεις με τη γειτονική της Ελλάδα, όπου η Αγία Σοφία θεωρείται ένα σημαντικό σύμβολο του ελληνικού πολιτισμού. Η κίνηση προκάλεσε επίσης καταδίκη από τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία είπε ότι η μετατροπή «θα προκαλούσε μεγάλο πόνο στον ρωσικό λαό». Έχει επίσης επικριθεί από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Ιδιαίτερη ανησυχία επικρατεί τώρα για την τύχη των τοιχογραφιών, που προστατεύονται σύμφωνα με τους κανόνες της Unesco. Γενικότερα, οι δυτικοί σύμμαχοι της Τουρκίας εμφανίζονται νευρικοί σχετικά με το πού θα οδηγήσει η τελευταία στροφή του Ερντογάν προς τον θρησκευτικό εθνικισμό. Ύστερα από την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος το 2016, έχει ενισχύσει τη θέση του προβαίνοντας σε συνταγματικές αλλαγές και -μέσω του δημοψηφίσματος του 2017- αποκτά σχεδόν ανεξέλεγκτη εκτελεστική εξουσία. Ταυτόχρονα, συνεχίζει να απομακρύνεται όλο και περισσότερο από τα ιδανικά του κοσμικού κράτους του Ατατούρκ.

 

Sueddeutsche Zeitung: Ο Ερντογάν ανοίγει μέτωπο εναντίον της Δύσης

«Η Αγία Σοφία θα γίνει και πάλι τζαμί. Ξαναήταν, από το 1453 και μετά. Ο Ατατούρκ τη μετέτρεψε εν συνεχεία σε μουσείο -και την Τουρκία σε Δημοκρατία. Τώρα ο πρόεδρος Ερντογάν ανοίγει μέτωπο εναντίον της Δύσης.

 Διαβάζοντας κανείς τι έγραφαν οι τουρκικές εφημερίδες που πρόσκεινται στην κυβέρνηση την επόμενη μέρα, σίγουρα θα πρέπει να του προκλήθηκε φόβος και τρόμος. Η "ανάσταση της Αγίας Σοφίας" είναι ο "προάγγελος της απελευθέρωσης του τζαμιού Αλ Ακσά στην Ιερουσαλήμ, οι Μουσουλμάνοι εγκαταλείπουν την ενδιάμεση περίοδο"». Σε μία άλλη εφημερίδα, κάποιος κομπάζει για τη «διάσωση της Τουρκίας από την τυραννία των Σταυροφόρων», ενώ ένας άλλος λέει: «Οι αλυσίδες έσπασαν, δόξα τω Θεώ». Κάποιος μπορεί να τα παρανοήσει όλα αυτά ως θορυβώδεις εκφράσεις ενός ανατεθειμένου έργου σε ευθυγραμμισμένα μεταξύ τους ΜΜΕ. Αλλά μπορεί επίσης να το δει και ως αυτό που είναι: την προαναγγελία ενός νέου μετώπου.

Από την πλευρά της, η Berliner Zeitung σχολίασε: «[…] Για τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν η εκ νέου μετατροπή σε τζαμί είναι έκφραση μιας ανελέητης, συμβολικής διεκδίκησης της εξουσίας, που εν τέλει συνιστά μήνυμα ισχύος έναντι των υποστηρικτών του. Στους επικριτές του ο Ερντογάν υποσχέθηκε ότι η Αγία Σοφία θα είναι ανοιχτή και για μη μουσουλμάνους επισκέπτες. Στην πραγματικότητα η απόφαση είναι μια πολιτισμική κήρυξη πολέμου στην πολυεθνική κοινωνία η οποία κυριαρχεί εδώ και αιώνες στη ζωή της Κωνσταντινούπολης».

Wall Street Journal:

. Η απόφαση προκάλεσε απογοήτευση στους Ορθοδόξους, οι οποίοι ανησυχούν για νέες εντάσεις με σουνίτες Τούρκους, τους γείτονες της Τουρκίας να ανησυχούν για τη νεο-οθωμανική ρητορική του Ερντογάν και τους έφορους μουσείων και ιστορικούς να ανησυχούν για τα μοναδικά μεσαιωνικά ψηφιδωτά της Αγίας Σοφίας.

BBC: «O Πάπας Φραγκίσκος πονάει από την απόφαση της Τουρκίας να μετατρέψει την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης σε τζαμί», γράφει στην ιστοσελίδα του. O ηγέτης της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας αναφέρει ότι οι «σκέψεις του είναι στην Κωνσταντινούπολη»..

Reuters: «Η γερμανική κυβέρνηση εξέφρασε τη λύπη της για την απόφαση τουρκικού δικαστηρίου να μετατρέψει την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης από μουσείο σε τζαμί, δήλωσε εκπρόσωπος της κυβέρνησης», αναφέρει το πρακτορείο Reuters. Οπως ο ίδιος πρόσθεσε, η Γερμανία θα παρακολουθεί στενά για τον τρόπο που θα εφαρμοστεί η απόφαση γι' αυτό το «αριστούργημα». Παράλληλα, εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών είπε ότι η UNESCO, η πολιτιστική οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών, θα έπρεπε να είχε ερωτηθεί για την αλλαγή κι ότι αυτό δεν συνέβη».