Τις τελευταίες μέρες επανήλθε στη δημοσιότητα το Θέμα της Θείας Μετάληψης.Αφορμή για μια ακόμη φορά αποτέλεσε η τάση της ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αμερική και οι θέσεις του Φαναρίου που επιδέχονται πολλές ερμηνείες. Το φανάρι που έχει την άμεση ευθύνη για τις περισσότερες μητροπόλεις της Δύσης , όπου όμως η ορθόδοξοι δεν είναι πλειοψηφία καλείται να αποφασίσει με την “πλάτη στον τοίχο” αφού οι υγειονομικές αρχές στις περισσότερες χώρες και λόγω της έξαρσης της πανδημίας διαφωνούν με την τέλεση των μυστηρίων όπως γίνονταν πριν. Στην Αμερική ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος από την πρώτη στιγμή προσπάθησε να διαφυλάξει την υγεία των πιστών στην αρχή “απαγόρευσε” τη Θεία Λειτουργία και στη συνέχεια για να μην στερηθούν οι πιστοί την Μετάληψη πρότεινε τα κουταλάκια μιας χρήσης.
Η απόφαση αυτή προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στους κόλπους και της Εκκλησίας της Ελλάδος η οποία επισήμως ετάχθη κατά οποιασδήποτε αλλαγής στον τρόπο μετάδοσης της Θείας Ευχαριστίας.Το Φανάρι κατά την τελευταία συνεδρίαση έλαβε ανάλογη απόφαση αλλά άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο να αλλάζει ο τρόπος ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν σε κάθε χώρα.Σε διευκρινιστική ανακοίνωση αναφέρει:
Επειδή πολλοί παρερμήνευσαν τις θέσεις του Πατριαρχείου για τον τρόπο της Θείας Μετάληψης και την αναφορά του στις συνθήκες που επικρατούν σε κάθε χώρα , εκδόθηκε ανακοίνωση στην οποία τονίζεται οτι :Το Οικουμενικό Πατριαρχείο με αφορμή ερωτήσεις σχετικά με το αν «ευλόγησε» ή όχι τη χρήση πολλαπλών ή μιας χρήσεως λαβίδων κατά τη μετάδοση της Θείας Μεταλήψεως στους πιστούς, επαναλαμβάνει ό,τι αναφέρεται και στο ανακοινωθέν της Αρχιγραμματειας της Αγίας και Ιερας Συνόδου της 25ης τρ.μ. Ιουνίου:
«Ὡς πρός τόν τρόπον μεταδόσεως τῶν ἀχράντων Μυστηρίων εἰς τούς πιστούς, ἡ Ἐκκλησία, σεβομένη τήν Ἱεράν Παράδοσιν, τήν συνυφασμένην ἀρρήκτως μέ τήν καθ’ ἡμέραν ἐκκλησιαστικήν πρακτικήν καί κενωτικήν ἐμπειρίαν, διακρατεῖ τά ἀπό αἰώνων καί μέχρι σήμερον ἰσχύοντα, ὡς φύλαξ καί φρουρός ἀνύστακτος τῶν παραδοθέντων ὑπό τῶν Ἁγίων Πατέρων, καί οὐδεμίαν ἀνάγκην εὑρίσκει δι’ ἀλλαγήν τοῦ τρόπου τούτου καί μάλιστα ὑπό τήν πίεσιν ἐξωγενῶν παραγόντων.»
Η οποιαδήποτε, λοιπόν, εκκλησιαστική οικονομία, ασκείται μόνον όταν συντρέχουν οι δυο ικανές και αναγκαίες συνθήκες:
α) να υπάρχει από τον νόμο του κράτους κάποια απαγόρευση σχετικά με τη θεία λατρεία λόγω της πανδημίας, και β) ύστερα από τη σύμφωνη γνώμη και την προς τούτο άδεια της Μητρός Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως.
Πάντως δεν αφορά στην αλλαγή του τρόπου μεταδόσεως, πολλω δε μάλλον στη χρήση πολλαπλών ή μιας χρήσεως αγίων λαβίδων.
Το θέμα της χρήσης των διαφορετικών λαβίδων είχε αποδεχτεί η αρχιεπισκοπή Αμερικής καθώς εκεί το πρόβλημα με τον κορωνοϊό είναι υπαρκτό και πολλοές Πολιτείας απαγορεύουν στην ουσία να τελούνται τα μυστήρια όπως πριν.
Η ανακοίνωση αυτή ήρθε μετά την ικανοποίηση που εξέφρασε ι η Αρχιεπισκοπή Αμερικής για την απόφαση της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η οποία δίνει στους κατά τόπους ιερείς την ελευθερία να προσφέρουν τη Θεία Κοινωνία με λαβίδες μιας χρήσης.
Όπως έγινε γνωστό η Αρχιεπισκοπή Αμερικής εξέφρασε την ικανοποιησή της για την απόφαση της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η οποία δίνει στους κατά τόπους ιερείς την ελευθερία να προσφέρουν τη Θεία Κοινωνία με λαβίδες μιας χρήσης, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις έκτακτες ανάγκες της πανδημίας. Όπως εξηγεί το ανακοινωθέν της Συνόδου, οι λαβίδες μιας χρήσης θα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά γι’ αυτό τον σκοπό και θα ανήκουν στις ενορίες.
Η Αρχιεπισκοπή Αμερικής υποδέχτηκε θετικά αυτή την εξέλιξη, με τον Αρχιεπίσκοπο Ελπιδοφόρο να σημειώνει ότι η απόφαση του Πατριαρχείου χαρακτηρίζεται από ποιμαντική ευαισθησία, ευθύνη και σύνεση. Μάλιστα δήλωσε ικανοποιημένος για το γεγονός ότι λήφθηκαν υπόψη οι ιδιαίτερες ανάγκες των πιστών στη Διασπορά.
Η απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου έρχεται εν μέσω της συνεχιζόμενης και αυξανόμενης μετάδοσης του COVID-19 στις ΗΠΑ και ουσιαστικά συνιστά δικαίωση του αρχιεπίσκοπου Ελπιδοφόρου, ο οποίος είχε σπεύσει από την αρχή της κρίσης να υιοθετήσει τη συγκεκριμένη πρακτική ως ένα αποτελεσματικό μέτρο για τη προστασία των πιστών. Παρά τις αντιδράσεις που είχαν προκληθεί, ο Αρχιεπίσκοπος είχε διακηρύξει ότι «δεν είναι ο τρόπος που λαμβάνουμε τη Θεία Κοινωνία, αλλά είναι η Θεία Κοινωνία καθ’ εαυτήν που μας σώζει και μας χαρίζει αιώνια ζωή».
Την ικανοποίηση της Αρχιεπισκοπής Αμερικής είχε προκαλέσει το πρώτο επίσημο ανακοινωθέν του Πατριαρχείου από το Σαμπεζύ:
α) Το Μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας είναι αδιαπραγμάτευτον, διότι πιστεύομεν ότι δι΄ αυτού μεταδίδεται εις τους πιστούς αυτό τούτο το Σώμα και το Αίμα του Σωτήρος Χριστού «εις άφεσιν αμαρτιών και εις ζωήν αιώνιον» και είναι αδύνατον διά του Μυστηρίου τούτου των Μυστηρίων να μεταδοθή εις τους μεταλαμβάνοντας οποιαδήποτε νόσος. Δι’ αυτό και η Εκκλησία παραμένει σταθερά και αμετακίνητος εις την διδασκαλίαν αυτής ως προς την ουσίαν του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας.
β) Ως προς τον τρόπον μεταδόσεως των αχράντων Μυστηρίων εις τους πιστούς, η Εκκλησία, σεβομένη την Ιεράν Παράδοσιν, την συνυφασμένην αρρήκτως με την καθ’ ημέραν εκκλησιαστικήν πρακτικήν και κενωτικήν εμπειρίαν, διακρατεί τα από αιώνων και μέχρι σήμερον ισχύοντα, ως φύλαξ και φρουρός ανύστακτος των παραδοθέντων υπό των Αγίων Πατέρων, και ουδεμίαν ανάγκην ευρίσκει δι’ αλλαγήν του τρόπου τούτου και μάλιστα υπό την πίεσιν εξωγενών παραγόντων.