Είναι η μοναδική περίπτωση κρατικού στελέχους. Ο Γιώργος Καλαντζής συμπληρώνει δεκαετία στη θέση του γενικού γραμματέα Θρησκευμάτων και έχει υπηρετήσει συνολικά υπό την ηγεσία έξι υπουργών Παιδείας και Θρησκευμάτων, του ΠΑΣΟΚ, της Ν.Δ. και του ΣΥΡΙΖΑ! Απολαυστικός στην κουβέντα (όπως είναι σύνηθες, στην off the record ανεβάζει περισσότερο τους τόνους), καθώς το χιούμορ του σπάει κόκαλα. Είναι από τους λίγους που γνωρίζουν καλά τα της Εκκλησίας χωρίς να έχουν από παιδιά σχέση μαζί της. «Είμαι χριστιανός ορθόδοξος, πηγαίνω στην εκκλησία, αλλά ώς εκεί. Δεν είχα άλλη σχέση μαζί της», λέει.
– Πώς προέκυψε η θέση;
– Η Αννα Διαμαντοπούλου μου την πρότεινε, δεν έμαθα ποτέ γιατί.
– Μήπως το μυστικό είναι ότι υπήρξατε ΠΑΣΟΚ;
– Είμαι Ολυμπιακός από τα 5 και ΠΑΣΟΚ από τα 18. Δεν είναι ακριβώς μυστικό! Οι πολιτικές μου απόψεις είναι σταθερές και εκκινούν από τη μεγάλη βενιζελική δημοκρατική παράταξη. Δημοκρατία χωρίς κόμματα δεν υπάρχει. Και κόμματα χωρίς μέλη δεν υπάρχουν. Γι’ αυτό, πιο πολύ εκτιμώ εκείνον που στα 19 του κολλάει αφίσες για ένα δημοκρατικό κόμμα θέλοντας να αλλάξει τον κόσμο, παρά εκείνον που πίνει φραπεδιές αδιαφορώντας για όσα συμβαίνουν γύρω του. Αδιάφοροι πολίτες για τα κοινά σημαίνει απαξίωση της Δημοκρατίας και έτσι ανοίγει ο δρόμος για δικτατορίες.
– Τότε, μήπως έχετε την εύνοια του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου;
– Μακάρι, αλλά αυτό το ξέρει εκείνος. Εντούτοις, ποιος δεν θα ήθελε να έχει την εύνοιά του; Είναι ένας Αρβανίτης, που ξεκίνησε φτωχός από ένα χωριό και αφιέρωσε τη ζωή του στον Χριστό και στην Ελλάδα. Το ράσο έλιωσε πάνω του. Οπως όλοι οι μητροπολίτες μας, είναι σάρκα από τη σάρκα του λαού μας. Ο Αρχιεπίσκοπος ξέρει να εκφράζει την ψυχή του Ελληνα, που αλλάζει και προοδεύει χωρίς να χάνει τις ρίζες του. Εχει το πνεύμα του Οδυσσέα. Εχω ακούσει, επίσης, ότι είμαι άνθρωπος των Εβραίων, αλλά με έχουν αναπαραστήσει και ως ιμάμη που θέλει να εξισλαμίσει την Ελλάδα. Στο υπουργείο, όμως, υπάγονται θεσμικά όλες οι θρησκευτικές κοινότητες και η αποστολή μας είναι η εφαρμογή του άρθρου 13 του Συντάγματος. Εκεί όπου πράγματι δοκιμάζονται η δημοκρατική ευαισθησία και η ειλικρίνειά μας είναι στα θέματα των θρησκευτικών μειονοτήτων.
– Αρα, εντέλει, ποιο είναι το μυστικό της μακροημέρευσής σας στην ίδια θέση, παρά την εναλλαγή κυβερνήσεων και υπουργών;
– Είναι ένα μυστήριο. Πάντως, το καθήκον είναι να λες δύσκολες αλήθειες, να κάνεις καλά τη δουλειά σου και να μη θεωρείς ότι η γενική γραμματεία είναι ένα σκαλοπάτι για κάπου αλλού. Από τη στιγμή που αποφασίζεις να υπηρετήσεις το κράτος, οφείλεις να λες τα δεδομένα, τις λύσεις και μετά να εκτελείς όσο καλύτερα μπορείς τις αποφάσεις του υπουργού, διότι ο υπουργός εκφράζει τη θέληση του λαού.
– Πού αποδίδετε τη διελκυστίνδα για πολλά θέματα μεταξύ Εκκλησίας και Πολιτείας και ευρύτερα την κόντρα –στην πολιτική ζωή και στην κοινωνία– για τη θέση της Εκκλησίας;
– Οι θρησκευτικές κοινότητες είναι σαν τα μεγάλα καράβια, γυρίζουν αργά. Ενώ όμως ο πολιτικός χρόνος είναι κάτι εξαιρετικά γρήγορο, ο θρησκευτικός χρόνος είναι πολύ αργός. Κι έτσι υπάρχει ένα διαρκές πρόβλημα συντονισμού. Σε όλες τις κοινωνίες η σχέση μεταξύ πολιτικής και θρησκείας δεν ήταν και δεν θα είναι ποτέ εύκολη. Ας θυμηθούμε την Αντιγόνη και τη σύγκρουση του ανθρώπινου με τον θεϊκό νόμο. Η Ελλάδα έχει άριστο Σύνταγμα και έναν πολύ αποτελεσματικό εγγυητή της ορθής εφαρμογής του, το Συμβούλιο της Επικρατείας. Αρα έχουμε ισχυρή βάση συνεργασίας και αξιόπιστο μηχανισμό επίλυσης των διαφορών. Αντί, λοιπόν, να τσακωνόμαστε για να χωρίσουμε, ας συνεργαστούμε για να επιβιώσουμε.
– Τηρούνται πάντα τα όρια; Ας πούμε, δικαιολογείτε τις αντιδράσεις της Εκκλησίας στο θέμα των μέτρων για τη λειτουργία των ναών;
– Επιμένω στην ανάγκη σεβασμού του Συντάγματος. Τα μέτρα για τη λειτουργία των χώρων λατρείας πρέπει να είναι ανάλογα με την ένταση της απειλής για τη δημόσια υγεία, αλλά και με τα μέτρα που ισχύουν για άλλους χώρους. Οι αποφάσεις της κυβέρνησης είναι σύμφωνες με αυτές τις δύο προϋποθέσεις και η Εκκλησία τις εφαρμόζει. Ολες οι ΚΥΑ για τα έκτακτα μέτρα στους χώρους λατρείας προσβλήθηκαν και όλες κρίθηκαν σύμφωνες με το Σύνταγμα από το ΣτΕ.
– Ποια η άποψή σας για τους πολιτικούς, μετά και τη συνεργασία σας με έξι υπουργούς;
– Ολοι έχουν την ευγενή φιλοδοξία να συνδέσουν το όνομά τους με μεταρρυθμίσεις. Οι μεταρρυθμίσεις στα θρησκεύματα, ωστόσο, απαιτούν πολύ χρόνο και ενώ έχουν άμεσο κόστος, τα οφέλη είναι μακροπρόθεσμα. Ετσι αργούμε. Να σας πω ένα παράδειγμα. Ολη η Ευρώπη, όπως και εμείς, υποτίμησε την πολιτική του Ερντογάν που επιχειρεί τη σύζευξη τουρκικού εθνικισμού και ριζοσπαστικού Ισλάμ. Ο αυτοαποκαλούμενος «μουφτής Ξάνθης», που «αναπνέει για την Τουρκία», δήλωσε ότι το μόνο λάθος του Χίτλερ ήταν ότι δεν έκανε σαπούνια όλους τους Εβραίους. Αυτά είναι λόγια ενός εξτρεμιστή, εντελώς ασυνήθιστα για τους μουσουλμάνους της Θράκης.
Για την κρίση ευθύνονται η ζωή με δανεικά και οι ατελείωτες προσλήψεις
«Εκτιμώ εκείνον που στα 19 του κολλάει αφίσες για ένα δημοκρατικό κόμμα θέλοντας να αλλάξει τον κόσμο, παρά εκείνον που πίνει φραπεδιές αδιαφορώντας για όσα συμβαίνουν γύρω του. Αδιάφοροι πολίτες για τα κοινά σημαίνει απαξίωση της Δημοκρατίας». λέει ο Γιώργος Καλαντζής. (Φωτ. ΝΙΚΟΣ ΚΟΚΚΑΛΙΑΣ)
– Ποια είναι η γνώμη σας για τους έξι υπουργούς με τους οποίους συνεργαστήκατε;
– Η Aννα Διαμαντοπούλου είχε βαθιά προσήλωση στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, γιατί πίστευε ότι μόνον έτσι αλλάζει μια χώρα. Θαύμαζα το πείσμα της να προχωρήσει παρά τις χυδαίες επιθέσεις που δεχόταν. Η υποψηφιότητα για τον ΟΟΣΑ τιμάει την Ελλάδα.
Ο Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος, καθηγητής διεθνούς εμβέλειας, προσέφερε ανεκτίμητη υπηρεσία στα θέματα της Θράκης και έκανε το πλέον αποφασιστικό βήμα στην οριοθέτηση των διακριτών ρόλων Πολιτείας – Εκκλησίας.
Ο Ανδρέας Λοβέρδος άλλαξε τη θέση της χώρας στον διεθνή θρησκευτικό χάρτη με τον νόμο 4301/2014. Εκανε την προοδευτικότερη μεταρρύθμιση της μειονοτικής εκπαίδευσης και εκσυγχρόνισε το νομικό καθεστώς της Εκκλησίας της Κρήτης.
Ο Αριστείδης Μπαλτάς είναι ένας δάσκαλος, ένας διανοούμενος, ένας βαθιά πνευματικός άνθρωπος, αλλά δεν του δόθηκε ο χρόνος που έπρεπε. Εσωσε πολλές καταστάσεις.
Ο Νίκος Φίλης είναι πολύ συναισθηματικός, σε μια διαρκή εσωτερική πάλη για το τι είναι δίκαιο. Εχει μια γλυκύτητα που ταιριάζει υπέροχα με το βιτριολικό του χιούμορ. Είναι ο μοναδικός υπουργός Παιδείας που σε εκλογές για ανάδειξη νέου μητροπολίτη βρέθηκε ψηφοδέλτιο με το όνομά του.
Ο Κώστας Γαβρόγλου είναι ο ιδεότυπος του αστού του οικουμενικού ελληνισμού. Είχε τη γενναιότητα να προχωρήσει στη μοναδική μεταρρύθμιση για τη σαρία στη Θράκη με κριτήριο όχι τον εύκολο εντυπωσιασμό αλλά τον σεβασμό στη μουσουλμανική μειονότητα και στα εθνικά συμφέροντα.
– Για τη νυν υπουργό Νίκη Κεραμέως;
– Οι απολογισμοί γίνονται όταν οι δρόμοι χωρίζουν, αλλά θα ήταν άδικο να μην πω πόσο εργατική και στοχοπροσηλωμένη είναι. Και, κυρίως, κρατάει τον λόγο της.
– Εχετε για όλους έναν καλό λόγο;
– Ολοι έχουμε μειονεκτήματα, αλλά πώς θα συνεργαστούμε εάν δεν επιλέγουμε να εστιάζουμε στα χαρίσματα;
– Ποια θεωρείτε τα λάθη που μας οδήγησαν στην οικονομική κρίση;
– Η ζωή με δανεικά και οι ατελείωτες προσλήψεις! Θυμάμαι τη διαφήμιση τράπεζας για τις «άκοπες διακοπές» χάρη σε εύκολο δάνειο. Δανεικά για να φτιάξεις μια δουλειά, για να σπουδάσεις τα παιδιά σου, είναι επένδυση. Αλλά δανεικά για να πας διακοπές, είναι συβαριτισμός. Σκληρή δουλειά, αποταμίευση, καινοτομία και σοβαρό κράτος είναι ο μόνος τρόπος για να γίνει πλούσια η Ελλάδα – και οι Ελληνες. Στο Αιγάλεω, πιστεύουμε ότι λεφτά που δεν δούλεψες είναι άδικα λεφτά και γνωρίζουμε ότι με δανεικά λεφτά, μάγκας δεν γίνεσαι.
Ο εξτρεμισμός
– Υπάρχει έξαρση αντισημιτισμού στην Ελλάδα;
– Oχι, εμείς δεν έχουμε επιθέσεις κατά ζωής. Υπάρχει όμως αντισημιτισμός, με βανδαλισμούς, βεβηλώσεις και χυδαία δημοσιεύματα. Ο αντισημιτισμός στρέφεται κατά της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του πολιτισμού μας. Είναι ένας εχθρός με τον οποίο δεν χωράει διάλογος. Επικίνδυνη είναι και η ισλαμοφοβία.
– Το ίδιο δεν συμβαίνει στην Ευρώπη;
– Εκεί το ριζοσπαστικό Ισλάμ, χρηματοδοτούμενο από το εξωτερικό, εκμεταλλεύεται τις έντονες ταξικές διακρίσεις μετατρέποντάς τες σε θρησκευτικό ζήτημα. Πείθει ανθρώπους ότι η περιθωριοποίησή τους δεν έχει ταξική αλλά θρησκευτική αιτία. Το αποτέλεσμα είναι ο ισλαμικός εξτρεμισμός. Και αυτό αυξάνει τον φόβο για το Ισλάμ, που εκμεταλλεύεται η Ακροδεξιά. Κοινός στόχος τζιχαντιστών και ακροδεξιών είναι η υπονόμευση της δημοκρατίας.
Η συνάντηση
Κατάγεται από τη Σκιά Δωρίδος, ένα χωριό της Ρούμελης κάτω από την κορυφή της Γκιώνας, αλλά βρέθηκε για σπουδές στην Κρήτη την οποία θεωρεί πλέον δεύτερη πατρίδα του. Αλλωστε, παντρεύτηκε Κρητικιά. Επέλεξε να πάμε στο Αιγάλεω, στην ταβέρνα «Αχλάδια». Ηπιαμε μαρουβά (κισσαμίτικο κρασί από την ποικιλία σταφυλιών ρωμαίικο). Φάγαμε απάκια, ντάκο, αμπελοντολμάδες, ξινομυζήθρα καυτερή, αγκιναρούλες και κλείσαμε με σφακιανή πίτα και ρακόμελο. Εννοείται πριν τεθούν σε ισχύ
τα νέα περιοριστικά μέτρα…
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα “Καθημερινή“. Η συνέντευξη παραχωρήθηκε στον δημοσιογράφο Απόστολο Λακασά
