Η ενορία της Ευαγγελίστριας στον Πειραιά έχει μια παράδοση πρωτοποριακών δράσεων και σύγχρονης ποιμαντικής προσφοράς πολλά χρόνια τώρα. Συνεχιστής αυτής της πορείας είναι ο π. Γεώργιος Γεωργακόπουλος, προϊστάμενος του Ναού. Αφορμή να βρεθούμε κοντά του στάθηκε το πρόγραμμα εκδηλώσεων «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…», το οποίο έκλεισε 8 χρόνια παρουσίας στα εκκλησιαστικά δρώμενα.
-Η «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…» είναι ο σύγχρονος τρόπος προσέγγισης Εκκλησίας- Κοινωνίας;
Είναι μία ακόμη ποιμαντική δραστηριότητα, που έρχεται να απαντήσει στις ανάγκες των καιρών και τις αγωνίες των αδελφών μας. Αξιοποιούμε τα μέσα που μας προσφέρει η τεχνολογία και το διαδίκτυο, για να φέρουμε κοντά όσο πιο πολλούς ανθρώπους, σε εποχές δύσκολες και μοναχικές.
Από αυτήν την άποψη, είναι ένας σύγχρονος τρόπος προσέγγισης, σε συνδυασμό και με το περιεχόμενο των εκδηλώσεων οι οποίες καλύπτουν πλήθος διαφορετικών ενδιαφερόντων και μάλιστα σε καθημερινή βάση.
Το πρόγραμμα, περικλείει ουσιαστικά όλες τις δραστηριότητες που αναπτύσσονται στην Ενορία μας, κατά την διάρκεια του ιεραποστολικού έτους. Οι βασικές καινοτομίες του είναι το εύρος και το περιεχόμενο των εκδηλώσεων, η χρήση του διαδικτύου και η καθημερινή μετάδοση.
– Πως γεννήθηκε η ιδέα και πότε;
Το πρόγραμμα «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…», ξεκίνησε το 2012 ως απάντηση, αλλά και ως αντίδοτο στην οικονομική κρίση που μάστιζε τον τόπο μας. Μια κρίση που είχε οδηγήσει πολλούς ανθρώπους στην απομόνωση, στην μοναχική πορεία, πολλές φορές ακόμη και στην απελπισία.
Η σκέψη μας αρχικά ήταν να υπάρχει κάθε ημέρα και για το χρονικό διάστημα από 1η Οκτωβρίου έως 31 Δεκεμβρίου, κάποια δραστηριότητα, που να κάνει τους ανθρώπους να βγουν από το σπίτι τους και μέσα στον ζεστό χώρο της Ενορίας, να βρεθούν με άλλους συνανθρώπους τους και να παρακολουθήσουν κάτι που θα τους ενδιαφέρει, θα τους αναπαύσει και θα τους ψυχαγωγήσει.
Οι δραστηριότητες ποικίλες, περιελάμβαναν λατρευτικές και πνευματικές ευκαιρίες, ομιλίες, αφιερώματα, συζητήσεις, προβολή ταινιών, μουσικοχορευτικές βραδιές, θεατρικά δρώμενα, μαθήματα μαγειρικής, πηλού, ντεκουπάζ και πολλά ακόμη.
Συν τω χρόνω, αυτές οι εκδηλώσεις εμπλουτίστηκαν και αυξήθηκαν σε αριθμό, ενώ όλα αυτά τα χρόνια στήριξαν με τη συμμετοχή τους πολλοί σημαντικοί άνθρωποι, κληρικοί, επιστήμονες, πολιτικοί, καλλιτέχνες και πλήθος άλλων. Οκτώ χρόνια τώρα η Ενορία μας έγινε ένα εργοτάξιο εθελοντισμού και προσφοράς στον συνάνθρωπο.
Η ανάγκη να γίνουν κοινωνοί, άνθρωποι που δεν μπορούσαν να παρευρίσκονται στο Πνευματικό Κέντρο του Ναού κάθε μέρα, οδήγησε στην διαδικτυακή μετάδοση των εκδηλώσεων. Αυτό, πολλαπλασίασε τον αριθμό όσων παρακολουθούσαν τις διάφορες εκδηλώσεις.
Σταδιακά, το πρόγραμμα επεκτάθηκε, καλύπτοντας όλες τις δραστηριότητες που αναπτύσσει η ενορία μέσα στον χρόνο.
Για να φτάσουμε στην εποχή της πανδημίας, όπου με πολύ προσπάθεια πραγματοποιήθηκαν οι περισσότερες προγραμματισμένες εκδηλώσεις αποκλειστικά και μόνο με διαδικτυακή μετάδοση, αφού οι συνθήκες ήταν απαγορευτικές.
Μία καινοτομία των τελευταίων χρόνων, από το 2015, είναι τα Επιμορφωτικά Σεμινάρια που πραγματοποιούνται σε ετήσια βάση και έχουν καταξιωθεί σε ένα ευρύ φάσμα της κοινωνίας μας. Τη φετεινή χρονιά, από την 1η Φεβρουαρίου έως τον Ιούνιο, θα πραγματοποιηθούν 6 Σεμινάρια με θέματα την Ιστορία του Πειραιά, την Γνωριμία με την Ελληνική μας ταυτότητα, την Εκκλησιαστική Ιστορία, την Θεατρική Παιδεία, την Ορθόδοξη Κατήχηση και μαθήματα Βυζαντινής Αγιογραφίας. Όλα μεταδίδονται από το κανάλι του προγράμματος στο YouTube (ΕΝΟΡΙΑ ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ) και φυσικά, είναι ανοιχτά σε όλους.
-Ένας πρώτος απολογισμός σε τι συμπεράσματα οδηγεί ως προς τις εκδηλώσεις; Τι ενδιαφέρει περισσότερο όσους τις παρακολουθούν;
Από την αρχή που ξεκίνησε το πρόγραμμα «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…», επεδίωξε να καλύψει πλήθος ενδιαφερόντων και προτιμήσεων. Σταδιακά, χρόνο με τον χρόνο, το εύρος των εκδηλώσεων μεγάλωνε, περιλαμβάνοντας, όπως προαναφέραμε, από πνευματικές ομιλίες και στρογγυλές τράπεζες, μέχρι μουσικές βραδιές και μαθήματα μαγειρικής. Και μαζί πολλαπλασιάστηκαν οι άνθρωποι που έβρισκαν διέξοδο σε αυτό που τους ενδιέφερε. Η ενοριακή ζωή, κάθε μέρα προσφερόταν απλόχερα και δωρεάν στον καθένα που αναζητούσε συντροφικότητα, επιμόρφωση και ψυχαγωγία.
Έτσι, κάθε κατηγορία δραστηριοτήτων, έχει τους φίλους της, τους ανθρώπους που τις παρακολουθούν και δεν τίθεται θέμα σύγκρισης και αξιολόγησης.
-Πως αντιμετωπίζετε ως πρόσωπο αλλά και ως ενορία την πανδημία;
Η πανδημία μπήκε βίαια στη ζωή μας και άλλαξε δραματικά την καθημερινότητά μας. Το χειρότερο ίσως, είναι ο φόβος που σκέπασε τις ζωές μας, και μαζί η μοναξιά του εγκλεισμού.
Η Ενορία είναι οικογένεια και κάθε οικογένεια μεριμνά για τα μέλη της που έχουν περισσότερο ανάγκη. Αυτό που μπορούσαμε να κάνουμε ήταν καταρχήν πολύ προσευχή. Η λατρευτική μας ζωή συνεχίστηκε με τους, κατά περιόδους, περιορισμούς και θελήσαμε να μην αφήσουμε κανέναν απαρηγόρητο, αξιοποιώντας τις δυνατότητες του διαδικτύου.
Έτσι, οι δύο αγρυπνίες που τελούμε κάθε εβδομάδα, μία καθημερινή και μία το Σάββατο, μεταδίδονται από το κανάλι του «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…» στο YouTube. Χιλιάδες άνθρωποι τις παρακολουθούν και έχουν και την καλή συνήθεια να στέλνουν μηνύματα με ονόματα, τα οποία μνημονεύουμε στην προσκομιδή.
Παράλληλα, όλες οι εκδηλώσεις του «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…» μεταδίδονται από το κανάλι, κρατώντας συντροφιά στους ανθρώπους που πρέπει να διαχειριστούν με πνευματική ισορροπία τις συνθήκες του περιορισμού στα σπίτια τους.
Όσον αφορά την λειτουργία του Ναού, όταν οι συνθήκες το επιτρέπουν, τηρούνται όλα τα μέτρα ασφαλείας και οι αποστάσεις. Θέλουμε να αισθάνονται οι αδελφοί μας ασφαλείς στον χώρο του Ναού και να επικεντρώνονται στη λατρεία, χωρίς φοβίες.
Και βέβαια, όλοι οι ιερείς του Ναού, είναι στη διάθεση των αδελφών μας, για να τους δώσουν έναν λόγο στηρικτικό τις δύσκολες αυτές ώρες.
Συστήνετε στους πιστούς να εμβολιαστούν ;
-Η Εκκλησία απευθύνεται στον όλον άνθρωπο και προσεύχεται για την υγεία του, σωματική και ψυχική. Είναι όμως πνευματικό ιατρείο και η αποστολή της, έχει να κάνει με τον εξαγιασμό των μελών της.
Η σωματική υγεία είναι έργο της ιατρικής επιστήμης και η Εκκλησία έχει αποδείξει έμπρακτα τον σεβασμό και την εμπιστοσύνη της στον ιατρικό κόσμο. Μην ξεχνάμε άλλωστε τους αγίους μας που ήταν ιατροί, όπως ο προστάτης της Ενορίας μας άγιος Λουκάς Επίσκοπος Συμφερουπόλεως και Κριμαίας ο Ιατρός που διακόνησε και την πνευματική υγεία των πιστών. ως Επίσκοπος, και την σωματική, ως κορυφαίος χειρουργός.
Αυτό λοιπόν που συστήνουμε στους πιστούς, είναι να εμπιστευθούν τον προσωπικό τους γιατρό και να ακολουθήσουν τις οδηγίες του, και στο θέμα του εμβολιασμού. Το ίδιο έπραξα κι εγώ, ακολουθώντας τις συμβουλές του γιατρού μου να εμβολιαστώ.
-Όλο αυτό το διάστημα που οι ναοί στην ουσία είναι κλειστοί πως καλύπτετε αυτό το κενό;
-Με πολύ προσευχή! Είναι μεγάλος πόνος να τελείται η θεία Λειτουργία, που είναι, όπως το λέει και η λέξη, έργο του λαού και ο λαός να είναι – σωματικά – απών.
Εδώ όμως, η λειτουργική πράξη της Εκκλησίας, κάλυψε σε έναν βαθμό, αυτήν την απουσία. Γιατί σε κάθε θεία Λειτουργία, στο άγιο δισκάριο, τοποθετούνται οι μερίδες των ζώντων και των κεκοιμημένων, δηλαδή όλη η τοπική Εκκλησία. Έτσι, η αναγκαστική απουσία τους, δεν εμποδίζει την μνημόνευση τους και μέσω αυτής, την συμμετοχή τους και αυτή η εμπειρία είναι μοναδική.
Ο ναός μας λειτουργούσε συνέχεια την περίοδο αυτή και όπως είπαμε ήδη, οι αγρυπνίες αλλά και οι άλλες λατρευτικές εκδηλώσεις, μεταδίδονταν από το διαδίκτυο, ώστε οι πιστοί, έστω κι έτσι, να μην μένουν απαράκλητοι και να συμμετέχουν στα τελούμενα ο καθένας με τον τρόπο.
-Πόσο έχει επηρεάσει το κοινωνικό σας έργο η μείωση των εσόδων λόγω covid-19;
Το πρώτο πρόβλημα που δημιούργησε η πανδημία, ήταν η μείωση του αριθμού και του βαθμού συμμετοχής των εθελοντών του ποιμαντικού μας έργου. Είτε λόγω ηλικίας, είτε λόγω προϋπαρχόντων νοσημάτων, είτε απλώς για λόγους προσωπικής προφύλαξης, οι γυναίκες και οι άντρες που υλοποιούσαν σε καθημερινή βάση τις δράσεις της Ενορίας μας, αναγκάστηκαν να αποσυρθούν ή να μειώσουν κατά πολύ την συμμετοχή τους.
Σε αυτό το πρόβλημα, ήρθε να προστεθεί λόγω των συνθηκών και η δραματική μείωση των εσόδων.
Η Ενορία μας, έχοντας σαν στόχο από πάρα πολλά χρόνια να μην υπάρχει κανένας αδελφός χωρίς το καθημερινό του φαγητό, βρέθηκε μπροστά σε ένα οικονομικό αδιέξοδο!
Κι όμως, παρά τα τόσα εμπόδια, οι φιλανθρωπικές μας δραστηριότητες, που στοχεύουν στην καθημερινή ανακούφιση των απόρων αδελφών μας, όπως το συσσίτιο, δεν σταμάτησαν καθόλου.
Κι αυτό είναι ένα θαύμα της Παναγίας μας, που το ζούμε με τρόπο συγκλονιστικό καθημερινά, γιατί ανθρωπίνως φαντάζει αδύνατο! Εμφανίστηκαν άνθρωποι πρόθυμοι να βοηθήσουν στην καθημερινή διεκπεραίωση, ενώ οι προσφορές σε είδη και χρήματα, από διάφορα μέρη, κάλυψαν με επάρκεια το υλικό μέρος των δραστηριοτήτων, όλη αυτήν την περίοδο. Η Παναγία δεν άφησε απαρηγόρητα τα παιδιά Της και με την χάρη Της συνεχίζουμε την διακονία των αδελφών μας!
-Τα social media πρέπει να έχουν θέση στην Εκκλησία;
Η Εκκλησία, από την στιγμή της ίδρυσής της, αξιοποίησε όλα τα διαθέσιμα μέσα, κάθε εποχής, για την διάδοση του Ευαγγελίου και την καλύτερη διαποίμανση των πιστών.
Το ζητούμενο είναι η ποιότητα της χρήσης και όχι η χρήση αυτή καθαυτή. Το ίδιο ισχύει και για τα social media. Αν χρησιμοποιούνται προς ζημία ή ωφέλεια των ανθρώπων.
Επομένως, η Εκκλησία μπορεί να τα αξιοποιήσει, εφόσον αποτελούν έναν από τους δημοφιλέστερους διαύλους επικοινωνίας ώστε να έρθει ακόμη πιο κοντά στους ανθρώπους.
Ειδικά στους καιρούς της πανδημίας, με τους εγκλεισμούς και τους περιορισμούς, τα social media αποδείχτηκαν εξαιρετικό εργαλείο σε ποικίλους τομείς της ιεραποστολικής διακονίας. Σκεφτείτε για παράδειγμα, ότι οι νεανικές συντροφιές της Ενορίας μας, συνέχισαν τις συναντήσεις τους διαδικτυακά, αφού η φυσική παρουσία των παιδιών και των εφήβων ήταν απαγορευμένη. Διαφορετικά, θα έπρεπε να περιμένουν μήνες τα παιδιά για να ξαναβρεθούν μεταξύ τους, με τους φυσικούς δεσμούς να έχουν χαλαρώσει.
Το πρόβλημα δεν είναι λοιπόν η χρήση των social media. Θα έλεγα με πόνο, ότι εκείνο που λείπει είναι μία συγκροτημένη ποιμαντική των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, συνολικά από την Εκκλησία. Η ποιότητα και το εύρος της χρήσης τους, επαφίεται στην θέληση και την καλή διάθεση κάθε κληρικού ξεχωριστά, και όχι σε ένα συνοδικά καθορισμένο και αποδεκτό από όλους ιεραποστολικό πλαίσιο αξιοποίησης τους.
-Την τελευταία, τουλάχιστον, δεκαετία είναι περισσότεροι οι πολιτικοί γάμοι από τους θρησκευτικούς. Τι είναι αυτό που προκάλεσε αυτή την ανατροπή;
Όπως γνωρίζετε, για την Εκκλησία ο γάμος είναι μυστήριο, το οποίο επιτελείται σε αυτήν και μόνο. Υπ’ αυτήν την έννοια, ο πολιτικός «γάμος», αποτελεί μία καθ’ όλα σεβαστή επιλογή, αλλά πρόκειται στην πραγματικότητα για μία νομική συμφωνία συμβίωσης ενός ζευγαριού. Αυτό διευκολύνει και την διάλυση αυτής της συμβίωσης, όταν επέρχεται, δεδομένης και της αύξησης των διαζυγίων που παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια. Η απροθυμία ή η ανασφάλεια πολλών ανθρώπων να εισέλθουν σε μία ισόβια σχέση, οδηγεί πολλές φορές στην εύκολη επιλογή του πολιτικού «γάμου», που επιλύεται με μεγαλύτερη ευκολία.
Αλλά, κάθε νόμισμα έχει δύο όψεις. Μπορεί μεν να παρατηρείται μία μείωση των θρησκευτικών γάμων, αλλά οι άνθρωποι που τον επιλέγουν έχουν σαφώς μεγαλύτερη επίγνωση του μυστηριακού του χαρακτήρα και συμμετέχουν σε αυτόν ελεύθερα, ουσιαστικά, καρδιακά, συνειδητά και με σεβασμό.
-Στις δημοσκοπήσεις η Εκκλησία χάνει έδαφος στην κοινωνία. Πόσο ευθύνονται οι κληρικοί γι’ αυτό;
Η αλήθεια είναι ότι δεν παρακολουθούμε τις δημοσκοπήσεις και δεν αποτελούν κριτήριο για την διαμόρφωση της ενοριακής μας ζωής και της ποιμαντικής δραστηριότητας που αναπτύσσουμε.
Στο βαθμό όμως, που πολλοί συνάνθρωποι μας, αισθάνονται απογοήτευση από αυτό που συνήθως λέμε «χώρο της Εκκλησίας», ό,τι κι αν εννοεί ο καθένας με αυτό, αναμφίβολα, η ευθύνη μας είναι πολύ σημαντική, ιδιαίτερα αν λάβει κανείς υπόψη του, ότι η πλειοψηφία των ανθρώπων, ταυτίζει την Εκκλησία με τους κληρικούς.
Αλλά, επειδή όπως λένε, κάθε κρίση είναι μία ευκαιρία, η διακοπή της κρατικής χρηματοδότησης της μισθοδοσίας των νέων κληρικών, που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια, οδήγησε σε μία γενιά ανθρώπων που εισήλθαν στο άγιο θυσιαστήριο και αφιερώθηκαν στην Εκκλησία, ως άμισθοι κληρικοί, με πλήρη συνείδηση και συναίσθηση της παρακαταθήκης που καλούνται να διαχειριστούν και της ευθύνης τους έναντι των πιστών.
Αυτό είναι ένα πολύ αισιόδοξο μήνυμα και είμαι σίγουρος ότι σταδιακά η ενίσχυση του κλήρου με νέους ιερείς, κάτω από αυτές τις συνθήκες, θα ανατρέψει το όποιο αρνητικό κλίμα υπάρχει απέναντι στην Εκκλησία και θα αναδείξει τον πραγματικό, σωτηριολογικό της ρόλο και την θέση της στην κοινωνία και την ζωή των ανθρώπων.
