Tου Σταύρου Γουλούλη
Κάθε έθνος έχει «εθνική ιδέα» στη νεωτερική περίοδο, γενικώς κάθε κρατική οντότητα ακόμη και πολυεθνική, η οποία ενισχύεται με τον συγχρωτισμό της με άλλες. Στους Νεοέλληνες ενισχύεται με τις λεγόμενες εθνικές προφητείες, κυρίως όπως τις τυποποίησε ο προφητικός λόγος που αποδίδεται στον Κοσμά Αιτωλό [βλ.Google]. Μιλά για μία επερχόμενη τρομακτική σύγκρουση στην Ανατολή, για πολύ αίμα, που θα καταλήξει να δοθεί η Πόλη στο Γένος. Προηγήθηκαν, βέβαια, άλλες συναφείς προφητείες του Αγαθαγγέλου (π. 1279), πιο πριν του Ανδρέα Σαλού (10ος αιώνας) ή αυτές που αποδίδονται στον αυτοκράτορα Λέοντα ς΄ Σοφό. Πλην όμως τις έγραψε άλλος Λέων, ο Φιλόσοφος. Προφητείες επίσης εξέδωσαν ο Μεθόδιος Πατάρων και άλλοι. Είναι η βυζαντινή αποκαλυπτική γραμματεία, συνέχεια της πρωτοχριστιανικής και εβραϊκής. Η Ορθόδοξη Εκκλησία τα βλέπει με επιφύλαξη, ιδίως σε όσες τίθεται επιστημονικός έλεγχος. Μιλούν για μεγάλες καταστροφές, δαμάλι θα πνιγεί στο αίμα, αλλά και βλέπουν ένα είδος χιλιαστικής αποκατάστασης, έναν ηγέτη-πρότυπο, τον «ενδεή Ιωάννη». Αυτό που δεν ξέρουν ίσως οι πολλοί είναι ότι τέτοιες προφητείες καταστροφής αναφέρονται πρώτα στη ρωμαίϊκη Κων/πολη!
Πηγαίνοντας πιο πίσω στις προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης, βλέπουμε ότι ομιλούν για την επερχόμενη «Ημέρα Κυρίου», όταν αποκαλυφθεί η δύναμη του Θεού, τότε που θα καταστρέψει το κακό. Οι προφήτες δεν έβλεπαν με καλό μάτι μία τυποποιημένη λατρεία στον Ισραήλ, το ατελείωτο σφαγείο των ζώων -εδώ κι αν πνίγονταν δαμάλια στο αίμα!-, την ξεπερνούσαν ως υπαρξιακοί αναζητητές της αλήθειας. Προφήτης είπε το περίφημο «Έλεος θέλω και ου θυσίαν και επίγνωσιν Θεού ή ολοκαυτώματα» (Ωσηέ 6.6). Άλλες προφητείες έβλεπαν την ημέρα αυτή ως ερχομό ενός Ηγέτη πάσχοντος υπέρ του λαού του. Όμως οι Εβραίοι, όταν υποδουλώθηκαν, τον είδαν ως εθνικό ελευθερωτή.
«Ημέρα Κυρίου» και Μεσσίας θα έχουν νέα σύλληψη στην Αποκάλυψη του Ιωάννη που μιλά για όλη την Οικουμένη. Χαρακτηρίζεται ως μία υπαρξιακή λειτουργία: όπου το μυστήριο της Ευσεβεἰας διαλύει το μυστήριο της Ανομίας σε κάθε εποχή. Ο ανατρεπτικός λόγος του κειμένου στρέφεται εναντίον οποιουδήποτε υλιστικού, καταπιεστικού των συνειδήσεων καθεστώτος, που είναι σίγουρο, κάποια στιγμή θα βουλιάξει σαν τη Βαβυλώνα. Όταν έλθει ο ιππέας άγγελος (κεφ.18-19).
Στο κείμενο της Αποκαλύψεως μεταφέρονται στίχο προς στίχο προφητικές ρήσεις, προφητείες, ακόμη και γεγονότα, της Παλαιάς Διαθήκης. Θεωρούνται αρχέτυπα, τύποι (καλούπια) όπως είναι ο σωστός θεολογικός όρος, -είναι δηλαδή μία επιλεγμένη Ιστορία από εκλογές, απόσταγμα πνευματικής πείρας-, και ως τέτοια αποτελούν συσκευασία για νέα επερχόμενα γεγονότα. Βρίσκουν εφαρμογή συνεχώς.
Ο προφήτης τελικά ως σοφός έχει μία προσωπική -κάθε άλλο παρά υποκειμενική- και ταυτόχρονα συλλογική αίσθηση της Ιστορίας. Δεν αγγίζει μόνο το παρελθόν, αλλά και το παρόν, κάθε παρόν, αυτό που για άλλους είναι μέλλον. Μιλά με σύμβολα, τύπους (καλούπια). Δεν θα αναφερόταν πέρα από το ‘‘τώρα’’, αν δεν ήξερε καλά το παρελθόν στην ιερή διάστασή του, τη διαμάχη Ιερού και Βέβηλου, το τελικό αποτέλεσμα, τη Νίκη του Θεού, πάντα ίδιο, επαναλαμβανόμενο. Είναι ιστορικός αναμφίβολα, χωρίς να διδάσκει σε Σχολή. Αλλά δεν θα τον ήθελε καμία υλιστική Κυβέρνηση, γι’ αυτή μάντης κακών…
Οι Έλληνες από τον 18ο αιώνα ήθελαν αποκατάσταση, δική τους την Πόλη, αν και βουτηγμένη στο αίμα. Λίγο αίμα χύθηκε με την Επανάσταση του 1921; Ή το 1922; Τί αποκλείει να εφαρμοσθούν και πάλι;
Ο Κοσμάς ο Αιτωλός ίσως έλεγε τέτοια, αλλά πρώτα απ’ όλα έλεγε να κάνουν πράξεις οι Έλληνες. Να κτίσουν σχολεία, να δημιουργήσουν νέα γενιά με παιδεία και ήθος, να αποφύγουν το επερχόμενο Χαρτοβασίλειο. Έλεγε αλήθειες…
Ο προφήτης όπως και ο άγιος διατυπώνει πνευματικούς νόμους, δεν βλέπει κινηματογράφο. Όταν θέλει να καταγράψει τέτοια βιώματα, χρησιμοποιεί στερεότυπες εικόνες του παρελθόντος, αρχέτυπες, για να έχουν διαρκή ισχύ.
Είναι γεγονός ότι, όπως και στον αρχαίο Ισραήλ, η λατρεία του Θεού εξαιτίας εθνικών περιπετειών έλαβε μία μορφή εθνικής αποκατάστασης, έγινε εθνική λατρεία, κάπου εκεί καταλήξαμε κι εμείς. Βλέπουμε τη μιζέρια, προλέγουμε καταστροφή, αλλά θα έλθει, σαν άλλος Ιωάννης Θεολόγος, ο πένης βασιλιάς «Ιωάννης», κράμα πολιτικού και ακτήμονος ιερέα, θα δώσει λύσεις. Αυτόν ψάχνει ακόμη το συλλογικό υποσυνείδητό μας, που σημαίνει ότι μάλλον δεν ολοκληρωθήκαμε αντικειμενικά και ψυχολογικά ως έθνος.
Τις προφητείες καταστροφής δεν πρέπει ούτε να τις παίρνουμε τοις μετρητοίς ούτε να τις αψηφάμε. Όσο η φύση των ανθρώπων είναι τέτοια, όπως ήδη μας ειδοποίησε ο Θουκυδίδης, πάντα στα ίδια αποτελέσματα θα οδηγεί: τόσο αίμα, ικανό να πνίγει δαμάλι!
Τον προφητικό λόγο ως «Επιλεγμένη Ιστορία» (τμήματα, εκλογές) μερικοί τον μετατρέπουν σε «Προκατασκευασμένη», κομμένη και ραμμένη σε απροσδιόριστα μέτρα, ίσως του υποσυνειδήτου τους. Πάντως, με εθνικές προφητείες μερικοί, έμποροι χρημάτων και συνειδήσεων, αφού ένας επερχόμενος εθνικός Χιλιασμός πουλάει, πλουτίζουν ασύστολα! Βλέπουν επερχόμενα γεγονότα σαν κινηματογραφικά έργα, déjà vu, παιγμένα!!!
Τί αποκλείει, όμως, κάποιες Μυστικές Υπηρεσίες να παίζουν με τον άκρως σοβαρό λόγο των προφητειών όπως και την ‘‘τρέλα’’ ορισμένων; Πολλοί το λένε: «Ζούμε ήδη έναν Τρίτο Παγκόσμιο πόλεμο!». Να προετοιμαζόμαστε, αλλά προς το παρόν θα μας αρκούσε να σοβαρευτούμε.
