Toυ Σταύρου Γουλούλη
Ο «Αίρων την αμαρτίαν του κόσμου», είναι «ο Αμνός», όπως τον αποκάλεσε ο Ιωάννης Πρόδρομος μόλις τον είδε στον ποταμό Ιορδάνη (Ιωαν. 1.29). Ήταν η πρώτη δημόσια Αποκάλυψη, με τη βάπτιση του Ιησού, αρχίζοντας το Κήρυγμα, αφετηρία σε όσα ακολουθούσαν, «η ευθεία οδός Κυρίου» (Ιωαν.1.23, πρβλ. Ησαΐας 40.3). Η «Oδός», όνομα της αρχέγονης Εκκλησίας (Πραξ. 24.14), αρχίζοντας από την Έρημο, εξελίχθηκε μακρύς δρόμος για τη βελτίωση της ανθρωπότητας. Η βιωματική εμπειρία του «Αμνού του αίροντος την αμαρτίαν του κόσμου», το Πάθος, το φορτίο του Σταυρού, για τον Πρόδρομο είναι η έναρξη, περίληψη του μυστηρίου της καταλλαγής του ανθρώπου με τον Θεό, η αρχή της ποιμαντικής. Έβλεπε την Πραγματικότητα, την προφητεία του ‘Αμνού’ που θα βαστάζει τις αμαρτίες [βl. Ησαΐας, 53.1 κ.ε., 4-5]: «οὗτος τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν φέρει καὶ περὶ ἡμῶν ὀδυνᾶται, καὶ ἡμεῖς ἐλογισάμεθα αὐτὸν εἶναι ἐν πόνῳ καὶ ἐν πληγῇ ὑπὸ Θεοῦ καὶ ἐν κακώσει. αὐτὸς δὲ ἐτραυματίσθη διὰ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν…». Αλλά και ο Υιός δεν θα ήταν μόνος. Τότε, στο Βάπτισμα, αποκαλύπτεται ο Πατήρ και το Πνεύμα.
Πάνω στην παράδοση του ‘Αίροντος’ προσπάθησε να εκφράσει καλλιτεχνικά ο Αμερικανός τραγουδιστής και χορευτής Michael Jackson ένα από τα πιο χαρακτηριστικά του έργα, το “Will You Be There” («Θα είσαι εκεί», «Θα Υπάρχεις»). [1991, 1993: soundrack στην ταινία Free Willy]. Δικοί του οι στίχοι [Mickael Jackson Will Be there lyrics]:
«Κράτησέ με / όπως στον Ιορδάνη / Και θα πω σε Σένα [to thee, αρχαϊκός τύπος, συνήθης στις προσευχές Προτεσταντών] / Είσαι φίλος μου». «Μετάφερέ με, όπως είσαι αδελφός μου, αγάπησέ με σαν μια μάνα / Θα είσαι εκεί ;»
Και συνεχίζει: «Τρομαγμένος, πες μου θα με κρατήσεις; Όταν κάνω λάθος, θα με επιπλήξεις; Όταν χαθώ, θα με βρεις;». «Αλλά μερικοί μου λένε. Ένας άνδρας πρέπει να είναι Πιστός, (πρέπει) να βαδίζει όταν δεν μπορεί, να πολεμά μέχρι το τέλος. Όμως εγώ είμαι απλώς ανθρώπινο ον».
«Ο καθένας θέτει έλεγχο πάνω μου, φαίνεται ότι ο κόσμος μου δίνει ρόλο. Είμαι τόσο μπερδεμένος! Θα μου δείξεις ότι είσαι εκεί (θα υπάρχεις) για μένα, να με φροντίζεις πολύ, να με κρατάς επάνω σου;»
Κι από κει και πέρα αρχίζει ένας διάλογος με τη μυστηριώδη Ύπαρξη που σαν να μοιάζει με τον δεύτερο εαυτό του ή έναν σωτήρα του και που εκπροσωπεί ο Χορός, στον οποίο απευθύνεται με έντονα συναισθηματικές σχεδόν μονολεκτικές εκφράσεις σε τύπο προσευχής: «Φίλησε και απελευθέρωσέ με (free me)», «σώσε με, οδήγησέ με», «θεράπευσε, λούσε με». Για να κλείσει σε έναν φορτισμένο μονόλογο: In my anguish (αγωνία) and my pain (πόνο) / Through my joy (χαρά) and my sorrow (θλίψη) / In the promise (υπόσχεση) of another tomorrow (Αύριο)/ …For you’re always in my heart (πάντοτε παρών στην καρδιά μου!).
Ο συνθέτης με την αναφορά στον Ιορδάνη έχει πρότυπο το ευαγγέλιο του Ιωάννη, στο χωρίο-καρδιά της ποιμαντικής. Μεταφέρει όμως ένα ευαγγελικό χωρίο, μια υπαρξιακή θεολογία, στον αφηρημένο λόγο, εφόσον έχει ένα παγκόσμιο στην ουσία ακροατήριο παντός θρησκεύματος, το περνά, όπως κάνουν οι καλλιτέχνες με τρόπο να το καταλαβαίνει ο καθένας με βάση τα βιώματά του. Οπότε μένει στο ψυχικό γεγονός, όπως θα μπορούσε να το νιώσει οποιοσδήποτε άνθρωπος που τον διέπει ένα πράγμα, η ανάγκη, το στήριγμα, αυτό που εκφράζει το πατρικό πρότυπο στη βιολογία και κατ’ επέκταση στην Εκκλησία. Ο Άσωτος Υιός από ανάγκη στρέφεται στον πατέρα. Όλοι έχουν λάθη, πάθη, νιώθουν κόπωση να ταυτίζονται με τις φαντασιακές απαιτήσεις της κοινωνίας, χρειάζονται στήριγμα. [Για τη σχέση του με το θρήσκευμα των μαρτύρων του Ιεχωβά, Ισλάμ, πανθρησκεία, βλ. Michael Jackson Religion Political Views, κ.ο.κ.].
Μεταφέρω μερικές εκδοχές των ΜΜΕ: Ο πρόωρα χαμένος Michel Jackson υπήρξε μία τέτοια πονεμένη ιστορία, sui generis κατάσταση, από το πώς μεγάλωσε, με ευθύνη του πατέρα του, έξω από τα όρια της φύσεως για να γίνει αυτό που έγινε. Έφτασε στην οπτική απάτη με το ‘ανάστροφο τροχάδην’ [google: Michael Jackson, Moonwalk]. Κατηγορήθηκε συχνάκις. Ο οργανισμός του έγινε φαρμακείο. Υπέκυψε. Μερικοί όμως λένε ήταν εκτέλεση από σκοτεινούς κύκλους, επειδή απέρριψε να περάσει μία αντιχριστιανική Άρνηση. Αλήθεια, προσπάθεια ηρωοποίησης, κάτι άλλο; Είναι μία σύγχρονη εκδοχή τραγικού ήρωα, ειλικρινούς όμως ανθρώπου.
Έστω και μ’ αυτό τον τρόπο ο μεγάλος Αμερικανός καλλιτέχνης, ο «βασιλιάς της ποπ», γυμνωμένος, μόνος, αντιμέτωπος στο μαζικό φαντασιακό υπερεγώ, συνέλαβε αμυδρά τη Λύτρωση. Πάθη του και μάθη του, εκεί όπου τον οδήγησε η υπερβολή για καλλιτεχνική επιβίωση, παγκόσμια καταξίωση. Κατέληξε να κοιτάζει σαν σε καθρέπτη τον εαυτό του ανοίγοντας διάλογο μαζί του για το ποιος «Υπάρχει Δίπλα του», ποιος τον στηρίζει. Ενταγμένος στην πανθρησκεία για την παγκοσμιοποίηση της τέχνης του, αποκάλυψε στον εαυτό του την αίσθηση της ανάγκης του Πατέρα. Ίσως αυτή είναι η παν-αλήθεια, το μέγα πάθος που ενώνει την Ανθρωπότητα, δημιουργώντας όμως την παν-ανάγκη της Ανάστασης. Μήπως οι Αδάμ και Εύα, ο βασιλιάς Δαβίδ, ο μουσικός, στην ‘εις Άδου Κάθοδο’ δεν είναι τραγικά αγχώδεις στην έκφραση;
Ποιος έχει υπομονή να αντέχει (ή καλύπτει) το βάρος πρώτα του εαυτού του, και μετά το βάρος του άλλου, την αδυναμία, το πάθος του; Ως προς το πρώτο κάνουμε ότι δεν καταλαβαίνουμε. Ως προς το δεύτερο συνήθως θυμώνουμε, κατακεραυνώνουμε, προφανώς διότι δεν αγαπάμε. Κι όμως όλα είναι ένας αγώνας για Ανάσταση στο ‘φορτίο’ της ζωής.
