Η επιθυμία είναι μια εκδήλωση ψυχική που ανήκει στις δουλικές ενέργειες του ανθρώπου. Διακρίνεται από την ορμή, στο ότι η επιθυμία είναι επίκτητη ενώ η ορμή είναι έμφυτη. Όταν η επιθυμία είναι πολύ δυνατή, τότε την επιθυμία αυτή την ονομάζουμε κλίση. Όταν η επιθυμία είναι ισχυρότερη, την ονομάζουμε ροπή. Και όταν η επιθυμία είναι ακατανίκητη τότε την επιθυμία αυτή, την ονομάζουμε πάθος.
Όλοι οι άνθρωποι έχουν επιθυμίες και κανένας άνθρωπος χωρίς αυτές δεν μπορεί να ζήσει. Πολλοί επιθυμούν να έχουν άφθονα αγαθά. Άλλοι επιθυμούν να έχουν άφθονα χρήματα. Άλλοι επιδιώκουν να καταλάβουν προσοδοφόρες θέσεις και υψηλά αξιώματα. Άλλοι επιθυμούν να γίνουν ενάρετοι και να ζήσουν σύμφωνα με το θέλημα του Θεού. Και άλλοι επιθυμούν να σπάσουν κάθε ηθικό φραγμό και να ζήσουν σύμφωνα με τις στερήσεις τους και τα καπρίτσια τους. Άλλοι πάλι επιθυμούν να γίνουν καλοί οικογενειάρχες και άλλοι απομακρύνονται από την οικογενειακή στέγη, σπάζουν κάθε οικογενειακό δεσμό και ζουν βίο ακατάστατο ή πλανώνται. Άλλοι επιθυμούν να κάνουν καλή χρήση του χρόνου και άλλοι να σπαταλούν άσκοπα το χρόνο τους σε διάφορες εκδηλώσεις. Άλλοι επιθυμούν να ζουν με τον ιδρώτα του προσώπου τους και άλλοι να ρουφούν το αίμα των άλλων ανθρώπων. Τις επιθυμίες των ανθρώπων μπορούμε να τις χωρίσουμε σε δύο μεγάλες κατηγορίες: Σε καλές επιθυμίες και σε κακές επιθυμίες. Όταν μία μας επιθυμία είναι σύμφωνη με τον αιώνιο ηθικό νόμο, τότε η επιθυμία αυτή είναι καλή. Όταν η επιθυμία μας αντιστρατεύεται στον αιώνιο ηθικό νόμο και είναι αντίθετη με το θέλημα του Θεού, τότε η επιθυμία αυτή είναι κακή επιθυμία.
Μια καλή επιθυμία μπορεί να μας οδηγήσει σε μια καλή πράξη. Και αντίθετα, πάλι, μια κακή επιθυμία μπορεί να μας οδηγήσει σε μια κακή πράξη, σε μια αμαρτία. Αυτό λέγει και ο Αδελφόθεος Ιάκωβος. «Είτα η επιθυμία συλλαβούσα τίκτει αμαρτία». Η κακή επιθυμία είναι ο σπόρος της αμαρτίας που ριζώνει στη σκέψη και απλώνει τα πλοκάμια της σε ολόκληρη την πνευματική μας υπόσταση και αιχμαλωτίζει τον πνευματικό μας κόσμο καθιστώντας πρόσφορο την αμαρτία. Η κακή επιθυμία είναι το αγκίστρι του διαβόλου, που χρησιμοποιεί με πολλή τέχνη ο πονηρός για να μας αγκιστρώσει την αμαρτία. Και το επιτυγχάνει πολλές φορές. Η κακή επιθυμία είναι η δίοδος του διαβόλου, που μας οδηγεί στη λεωφόρο της αμαρτίας. Η κακή επιθυμία είναι βλάστημα του κακού εαυτού μας. Όταν αυτό το βλάστημα βρει τσακισμένη τη θέλησή μας, αλλοιωμένη τη συνείδησή μας και κατακερματισμένες τις πνευματικές μας δυνάμεις, καθίσταται κυρίαρχος και παντοδύναμος κυβερνήτης, καθιστώντας τον άνθρωπο σκλάβο και δούλο της αμαρτίας.
Για να έχουμε μια ολοκληρωμένη αμαρτία, πρέπει η ακατάσχετη κακή επιθυμία να σαρώσει τη θέλησή μας. Να κονιορτοποιήσει μέσα μας όλες τις δυνάμεις αντιστάσεως. Να συγκατατεθούμε για να υποταχθούμε πλήρως στην απαίτησή της. Η αποδοχή αυτή, έστω και αν δεν πραγματοποιηθεί, θεωρείται συντετελεσμένη αμαρτία, ολοκληρωμένη. Έγινε η αμαρτία, χωρίς να την κάνει ο άνθρωπος, όταν θέλει να την κάνει και δεν μπορέσει.
Αδελφέ μου,
Πορεία ανάμεσα σε ένα πυκνό δάσος επιθυμιών είναι και η δική σου ζωή. Υπάρχει άραγε η δυνατότης να είναι η καρδιά σου γεμάτη από αγαθές επιθυμίες; Αυτό θα εξαρτηθεί από τον αγώνα που θα κάνεις και τις προσπάθειες που θα καταβάλεις. Στο δικό σου χέρι είναι να κυριαρχούν οι καλές επιθυμίες, νικώντας τις κακές, και η ψυχή σου να είναι πάντα πλημμυρισμένη από το πλήθος των αγαθών επιθυμιών. Αυτή είναι και η πιο θερμή μας ευχή.
Ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων αρνείται να προσέλθει στο μυστήριο της μετανοίας και εξομολογήσεως, επειδή φοβάται μήπως κοινολογηθούν τα μυστικά της ζωής του και το κάνουν αυτό πολλοί, επειδή πιστεύουν ότι αυτά που είπαν και αυτά που διέπραξαν δεν τα άκουσε κανένα αυτί και δεν τα είδε κανένα μάτι. Και όμως, πόσο απατώνται. Μπορεί να ξέφυγαν από τα ανθρώπινα βλέμματα και την ανθρώπινη ακοή, όμως από το βλέμμα του Θεού δεν μπορεί ουδείς να ξεφύγει. Ο Θεός τα βλέπει όλα. Όλα τα γνωρίζει, όλα τα ακούει. Αυτός γνωρίζει να διαβάζει και τους διαλογισμούς και τους κτύπους της καρδιάς μας.
Από την ώρα που τα γνωρίζει ο Θεός, τι αξία έχει που δεν τα γνωρίζουν οι άνθρωποι; Κάποια μέρα, με όλη την επισημότητα μπροστά σε εκατομμύρια ανθρώπους, θα αποκαλύψει ο δίκαιος κριτής όλα τα μυστικά της ζωής μας. Ας αναρωτηθούμε πόσο δικαιολογημένοι είναι οι φόβοι αυτοί και αν έχουν ερείσματα στα οποία μπορούν να στηριχτούν. Υπάρχει στην πραγματικότητα ο κίνδυνος εξαιτίας του μυστηρίου να αποκαλυφθούν τα μυστικά της ζωής μας; Είναι ποτέ δυνατόν ο εξομολόγος να κοινολογήσει και να αποκαλύψει το οποιοδήποτε μυστικό της ζωής μας; Όχι. Μπορούμε να πούμε χωρίς κανένα δισταγμό, όχι. Αυτό είναι αδύνατον, διότι το μυστήριον της μετανοίας και εξομολογήσεως είναι κατοχυρωμένο με το απόρρητο.
Από την ώρα που τα γνωρίζει ο Θεός, τι αξία έχει που δεν τα γνωρίζουν οι άνθρωποι; Κάποια μέρα, με όλη την επισημότητα μπροστά σε εκατομμύρια ανθρώπους, θα αποκαλύψει ο δίκαιος κριτής όλα τα μυστικά της ζωής μας
Το απόρρητο δεσμεύει τον πνευματικό να μη δημοσιεύσει και αποκαλύψει το μυστικό που γνωρίζει από εξομολόγηση. Και η Εκκλησία, σε τέτοιες περιπτώσεις, επιβάλλει κυρώσεις, μέχρι και την εσχάτη των ποινών, στον εξομολόγο που θα αποτολμούσε να καταργήσει το απόρρητο της εξομολογήσεως.
Το απόρρητο της εξομολογήσεως είναι ισχυρό ακόμη και μπροστά στο δικαστήριο, αν ο μάρτυρας-πνευματικός κληθεί να καταθέσει και επικαλεστεί λόγους που έχουν τη βάση τους στο μυστήριο της εξομολογήσεως. Κανένας, ούτε ο πρόεδρος του δικαστηρίου ούτε ο εισαγγελεύς, δεν μπορούν να τον υποχρεώσουν να αποκαλύψει. Και το δικαστήριο σέβεται το απόρρητο.
Το απόρρητο δεσμεύει, όχι μόνον τον εξομολόγο, αλλά και τον εξομολογούμενο. Ό,τι λέγεται στο μυστήριο της εξομολογήσεως δεν λέγεται σε κανέναν. Ούτε στον φίλο ούτε στον αδελφό ούτε στον σύντροφο της ζωής μας. Αν το εμπιστευτούμε σε κάποιον, τότε υπάρχει κίνδυνος να κοινολογηθούν και να ακουστούν πράγματα τα οποία οπωσδήποτε δεν θα επιθυμούσαμε. Δεν υπάρχει ο κίνδυνος να κοινολογηθούν τα μυστικά από τον πνευματικό, διότι το σώμα των εξομολόγων της Εκκλησίας μας αποτελείται από ιερωμένους που διακρίνονται για το ήθος, διακρίνονται για τη σοβαρότητα, διακρίνονται για τη σύνεση και τη σοφία. Οι πνευματικοί που διακονούν στο μυστήριο αυτό είναι ολοκληρωμένοι άνθρωποι και ακέραιοι χαρακτήρες και είναι ανίκανοι να διαπράξουν τέτοια λάθη, αποκαλύπτοντας τα μυστικά των εξομολογουμένων που άκουσαν στις στιγμές του φρικτού μυστηρίου.
Δεν υπάρχει κίνδυνος, αδελφοί μου, να κοινολογηθούν τα μυστικά κανενός εξομολογουμένου. Εμείς, που γνωρίζουμε πρόσωπα και πράγματα και ανήκουμε σε αυτούς που είχαν το εξαιρετικό προνόμιο από τα νεανικά τους χρόνια να γεύονται τους γλυκείς καρπούς του μυστηρίου της εξομολογήσεως, μπορούμε να δώσουμε από την εμπειρία μας τη μαρτυρία και να βεβαιώσουμε τον οποιοδήποτε αδελφό μας που έχει αυτούς τους φόβους και αυτές τις αντιρρήσεις ότι δεν διατρέχει κανένα κίνδυνο να αποκαλυφθούν τα μυστικά του.
Αδελφέ μου, μη χάνεις την ευκαιρία να αποκαλύψεις τα μυστικά της ζωής σου στον πνευματικό. Αν θέλεις πράγματι να μην τα μάθει κανένας ποτέ, το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να παραδώσεις τις αμαρτίες σου στο μυστήριο της εξομολογήσεως, για να σβήσουν από το χαρτί που έχουν γράψει οι σατανάδες. Γιατί, όταν κάναμε τις αμαρτίες, οι σατανάδες τα έχουν γράψει όλα λεπτομερώς, και τα λόγια μας και τα έργα μας. Όλα είναι γραμμένα. Και με την εξομολόγηση σβήνουν οι αμαρτίες. Οι αμαρτίες που σβήνουν με το μυστήριο της εξομολογήσεως δεν θα αποκαλυφθούν στην ημέρα της παγκοσμίου κρίσεως. Στη μέλλουσα κρίση δεν θα ακουστούν, δεν θα τα δει κανείς. Σε αντίθετη περίπτωση, ο Θεός θα αποκαλύψει τα μυστικά μας στα μάτια όλων των ανθρώπων και οπωσδήποτε θα αντιμετωπίσει ο καθένας τη δικαιοσύνη του Θεού. Αν, λοιπόν, αληθινά ενδιαφέρεσαι οι άνθρωποι να μη μάθουν τα μυστικά της ζωής σου, οφείλεις να παραδώσεις τις αμαρτίες σου στη φωτιά του παναγίου πνεύματος μέσα στο μυστήριο της μετανοίας και της ιεράς εξομολογήσεως. Και τότε, ω τότε, καθαρός σαν το χιόνι, λευκός περισσότερο από το χιόνι. Έτσι λέει και ο Κύριος.
Με την εξομολόγηση, λοιπόν, η ψυχή του ανθρώπου γίνεται λευκότερη και από το χιόνι. Γίνεται καθαρός, γίνεται δεκτός, διότι μας άφησε αυτή τη μεγάλη ευλογία ο Θεός, μέσω της μετανοίας και εξομολογήσεως να σώζεται ο άνθρωπος. Μην αμελούμε, μη μας βρει ο θάνατος πριν εξομολογηθούμε. Να είμεθα έτοιμοι, διότι ουδείς γνωρίζει την ώρα του θανάτου. Ουδείς γνωρίζει τους κινδύνους που είναι γύρω μας, γι’ αυτό το γρηγορότερο που έχουμε να κάνουμε, το τελειότερο που έχουμε να κάνουμε στη ζωή μας είναι η θεία εξομολόγηση. Θα πάμε, λοιπόν, στον πνευματικό μας και, αν είναι γνωστός μας, να πάμε πιο κάτω, σε κάποιον που δεν μας ξέρει, για να μην έχουμε ντροπή, διότι η ντροπή είναι του διαβόλου. Η εξομολόγηση είναι έργον της Ορθοδόξου Πίστεώς μας, που σώζει κάθε ψυχή που θα εξομολογηθεί.
Με την εξομολόγηση, η ψυχή του ανθρώπου γίνεται λευκότερη και από το χιόνι. Γίνεται καθαρός, γίνεται δεκτός, διότι μας άφησε αυτή τη μεγάλη ευλογία ο Θεός, μέσω της μετανοίας και εξομολογήσεως να σώζεται ο άνθρωπος
Εύχομαι όλοι, όλοι οι χριστιανοί να τρέξουμε στο μυστήριο αυτό, να καθαρίσουμε τις ψυχές μας και να ομολογήσουμε όλα μας τα σφάλματα, από τα παιδικά μας χρόνια μέχρι αυτή τη στιγμή. Όσα έχουμε διαπράξει μέχρι την ώρα που θα πάμε στον πνευματικό. Ο πνευματικός έχει αυτή την εξουσία του δεσμείν και λύειν. Λοιπόν, θα είναι απιστία μας εάν δεν δεχθούμε τα διατεταγμένα αυτά, που είναι εντολή του Θεού.
Πρέπει, λοιπόν, το γρηγορότερο να σπεύσουμε προς εξομολόγηση. Και αν πάλι ξαναπέσουμε, πάλι να ξαναπάμε, και να πούμε «ήμαρτον, συγχώρεσέ με, Θεέ μου, ήμαρτον».
Εύχομαι, με καθαρή την ψυχή μας, το υπόλοιπο της ζωής μας να το διέλθουμε, διότι ο Θεός δεν έχει καλύτερο μέρος επάνω στη γη από την καθαρή ψυχή. Η αγνότης είναι το ιδανικό της αγάπης. Εάν είχα δύο στεφάνια, το ένα θα το έδινα στον στρατιώτη που πέφτει για την πατρίδα και το άλλο στον νέο που μένει αγνός. Αν είχα, όμως, μόνο ένα στεφάνι, θα το έδινα χωρίς δισταγμό στον νέο που μένει αγνός.
Το πιο ασφαλές μέσο για κατακτήσεις πνευματικές είναι η αγνότης. Για να μπορούμε να λέμε «όχι» στην αθέμιτη ηδονή, πρέπει από καιρό σε καιρό να λέμε «όχι» και σε κάτι που επιτρέπεται. Εάν είσαι εγκρατής και σώφρονας, τότε θα είσαι υγιής. Πολλά επιστημονικά έργα αποδεικνύουν τα κακά της ασελγείας. Τα δυσάρεστα της αγνότητας περιμένουν ακόμη τον ιστορικό τους. Η εγκράτεια βάζει ξύλα στη φωτιά, τρόφιμα στην αποθήκη, αλεύρι στ’ αμπάρι, λεφτά στο πορτοφόλι, υπόληψη στη χώρα, χαρά στο σπίτι, ρούχα στα παιδιά, δύναμη στο κορμί, ορθή κρίση στον νου και σωφροσύνη σε ολόκληρο το κοινωνικό οικοδόμημα.
Ο πειρασμός είναι τόσο δυνατός, ώστε νικά μόνον εκείνον που θέλει να νικηθεί. Ο αγνός Ιωσήφ δεν ενδίδει στις προσκλήσεις της γυναίκας του Πετεφρή. Με τη σκέψη της πανταχού παρουσίας του Θεού και τη φυγή, αυτά σκέφτεται, αυτά βλέπει, αισθάνεται δίπλα του τον Θεό που τον βλέπει και δεν μπορεί να αμαρτήσει, μένει αγνός, μένει ηθικός.
Με τα ίδια όπλα, λοιπόν, μπορούμε και εμείς να νικούμε τον εχθρό. Ο αγνός βίος είναι δύναμις. Ο καθαρός βίος από αμαρτίες είναι η χαρά. Αγνός βίος είναι η αρχοντιά. Καθαρός βίος είναι η ελευθερία. Ο αγνός βίος είναι η ομορφιά. Σίγουρα, δεν αμφιβάλλεις πως αξίζει τον κόπο να αγωνίζεσαι γι’ αυτόν. Ναι, αξίζει και πρέπει.
Τι μας χρειάζεται για να ιδούμε τον Θεό; Η αγνότης και ο θάνατος. Η καθαρότης. Αλήθεια, δεν μας θυμίζει το βιβλικό «Μακάριοι οι καθαροί τη καρδία, ότι αυτοί τον Θεόν όψονται»; Είμαι άνθρωπος σημαίνει ότι κρατώ δέσμιο το άγριο ζώο, το οποίο εμφωλεύει μέσα μου. Είμαι νέος σημαίνει ότι αφήνω να λάμπει στα μάτια μου η εκθαμβωτική χαρά της αγνότητας. Είμαι άνδρας, με την ανδροπρεπή σημασία της λέξεως, σημαίνει ότι με σιδερένιο χέρι κυβερνώ όλα τα ταπεινά μου ένστικτα και ότι είμαι προς τον εαυτό μου αυστηρότερος από τον χειρούργο ως προς το άρρωστο μέλος του σώματος.
Ας μας φυλάξει ο Κύριος και Θεός μας λευκή και άδολη την ψυχή μας.
Εύχομαι μέσα από την καρδιά μας το υπόλοιπο της ζωής μας να μείνουμε αγνοί. Καθαροί. Αμήν.
