Αλεξάνδρου Π. Κωστάρα,Ομότιμου Καθηγητή Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Θράκης
Κάθε χρόνο στις 19 Μαΐου γιορτάζουμε την επέτειο της Γενοκτονίας των Ποντίων από τους Τούρκους, ύστερα από την καθιέρωση της ημερομηνίας αυτής ως ημέρας μνήμης με απόφαση της Βουλής των Ελλήνων το 1994. Για να γνωρίζουμε όμως, τί ακριβώς τιμούμε κατά την ημέρα αυτή, πρέπει να έχουμε επίγνωση των ιστορικών γεγονότων. Διότι αλλιώς η ιστορική αγνωσία μάς οδηγεί είτε στην άρνηση της γενοκτονίας ως συντελεσθείσης πραγματικότητας είτε στην σύγχυση αυτής με την συναφή έννοια της «εθνοκάθαρσης». Θύμα της πρώτης εκδοχής είναι ο Πατριάρχης Μόσχας κ. Ειρηναίος, ενώ της δεύτερης ο πολύς το δέμας, ημέτερος κ. Φίλης, ο οποίος διετέλεσε μάλιστα και Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων στην εθνομηδενιστική κυβέρνηση των αθέων της «αριστεράς του τίποτα».
Για τον κ. Ειρηναίο, που εδήλωσε πρόσφατα ότι οι Τούρκοι δεν εσφαγίασαν Χριστιανικούς πληθυσμούς στην επικράτειά τους (!), δεχόμαστε τον επιεική χαρακτηρισμό της ιστορικής αγνωσίας, αν και η εν γένει φιλότουρκη στάση του (ας θυμηθούμε εδώ την άλλη συναφή δήλωσή του για την Αγία Σοφία, κατά την οποία η μετατροπή αυτής σε τζαμί αποτελεί δικαίωμα της Τουρκίας) μάς παραπέμπει μάλλον σε μια επιτηδευμένη ιστορική εθελοτυφλία. Προφανώς, για να μη κακοκαρδίσει τους Τούρκους, των οποίων την αρωγή χρειάζεται στην προ πολλού αρξαμένη προσπάθειά του να εκτοπίσει τον Οικουμενικό Πατριάρχη από τον Θρόνο του και να αναλάβει αυτός την Πρωτοκαθεδρία των απανταχού Ορθοδόξων. Ζει ασφαλώς στον κόσμο του ο κ. Ειρηναίος, εάν πιστεύει ότι με τέτοια μυαλά θα γίνει ποτέ αποδεκτός ως Κεφαλή της Ορθοδοξίας από εκείνους, οι οποίοι απεχθάνονται τα παιχνίδια εξουσίας που παίζει, διότι είναι ασύμβατα με το πρότυπο που μας προέβαλε ο Ίδιος ο Χριστός και το ακολουθεί απαρέγκλιτα η Ορθοδοξία. Όσο για τον κ. Φίλη, ηθικός αυτουργός της ατυχούς δήλωσής του, με την οποία χαρακτήρισε την Γενοκτονία των Ποντίων ως «εθνοκάθαρση», είναι η έκδηλη σε όλες τις αναφορές του ημιμάθεια που διατρέχει τις γνώσεις του. Εάν είχε ασχοληθεί σοβαρότερα με την έννοια και το περιεχόμενο των όρων της «εθνοκάθαρσης» και της «γενοκτονίας», θα μπορούσε ίσως να αντιληφθεί ότι η «εθνοκάσθαρση» είναι συνυφασμένη με την αναίμακτη εκτόπιση ή απομάκρυνηση αλλοεθνών πληθυσμών από μια χώρα, που θέλει να διατηρήσει την φυλετική της καθαρότητα, ενώ η «γενοκτονία» συντελείται πάντα με την εξαφάνιση δια της μαχαίρας των ξένων προς τον εθνικό «κορμό» της χώρας πληθυσμών. Πεντακόσιες περίπου χιλιάδες Ποντίους πέρασαν από το λεπίδι οι Νεότουρκοι του Κεμάλ Ατατούρκ. Τα ποτάμια που σχηματίσθηκαν από το αίμα αυτών των μαρτύρων είτε δεν τα είδε μέσα από τις σελίδες της ιστορίας ο κ. Φίλης είτε τα θεώρησε ανεπαρκή, για να θρέψουν την έννοια της «γενοκτονίας», όπως την αντιλαμβάνεται.
Ας θυμίσουμε λοιπόν στον κ. Ειρηναίο και στον κ. Φίλη, ασφαλώς και σε όσους συντάσσονται με τις απόψεις τους, τί ακριβώς συνέβη στις «αλησμόνητες Πατρίδες» του Πόντου στις δύο πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα. Όλα ξεκίνησαν βάσει σχεδίου που κατέστρωσαν την περίοδο αυτή οι Τούρκοι, καθ’ υπόδειξη του Γερμανού Αρχιστρατήγου των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων Λίμαν φον Σάντερς. Σύμφωνα με το σχέδιο αυτό, εάν ήθελε η Τουρκία να επιβιώσει μέσα στην πανσπερμία των εθνοτήτων που την περιέβαλαν, έπρεπε από το σχετικό «ψηφιδωτό» που συνέθεταν να αφαιρέσει τις «ψηφίδες» εκείνες, μοι οποίες δημιουργούσαν την παραφωνία. Και οι «ψηφίδες» μόνο με αιχμηρά ή κοφτερά αντικείμενα μπορούν να αφαιρεθούν. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Έπρεπε δηλ. με άλλα λόγια, σύμφωνα με το σχέδιο του Λίμαν φον Σάντερς, να εξοντώσει η Τουρκία απαραιτήτως όλους τους χριστιανικούς λαούς που υπήρχαν στην Μικρά Ασία. Αυτοί αποτελούσαν τις ενοχλητικές «ψηφίδες» του «ψηφιδωτού» μέσα στην Τουρκία. Κατ’ εφαρμογήν λοιπόν του σχεδίου αυτού πρώτα «εξόρυξαν» οι Τούρκοι από το «ψιφιδωτό» της Μικράς Ασίας τους Αρμενίους. Τους «πέρασαν» εύκολα από το «λεπίδι» τον Ιούνιο του 1915. Λίγους μήνες αργότερα και συγκεκριμένα τον Δεκέμβριο του 1916 ήλθε η σειρά της άλλης «ψηφίδας», των Ποντίων. Η «ψηφίδα» αυτή ήταν πιο «σκληρή» και «κολλημένη» βαθειά στο «ψηφιδωτό» της Μικράς Ασίας. Γι’ αυτό χρειαζόταν επίμονη και συντονισμένη δράση. Την «εργολαβία» για την «εξόρυξη» αυτής της «ψηφίδας» την ανέλαβαν οι Τούρκοι στρατηγοί Εμβέρ και Ταλάτ. Και έτσι ξεκίνησε η Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού.
Σύμφωνα με το «εργολαβικό» των εν λόγω Τούρκων στρατηγών, οι επιχειρήσεις «εξόρυξης» της «ψηφίδας» των Ποντίων θα συνετλούνταν σταδιακά. Πρώτα θα εσφαγιάζοντο όλοι οι άρρενες ηλικίας 16-60 ετών, που ζούσαν στις πόλεις. Οι υπόλοιποι, δηλ. οι υπερήλικες και τα γυναικόπαιδα των αστικών κέντρων και της υπαίθρου, θα εξορίζοντο στα βάθη της Ανατολής με τελικό σκοπό την εξαφάνισή τους είτε από τις κακουχίες, την εξάντληση στις πολυήμερες πορείες ή στις καταναγκαστικές εργασίες στα περίφημα «αμελέ ταμπουρού», δηλ. στα «τάγματα εργασίας» είτε με την σφαγή όσων τελικά κατάφερναν να επιβίωναν. Πρέπει να σημειωθεί ότι, όταν άρχισαν οι σφαγές, το επίκεντρο αυτών ήταν η Σαμψούντα και οι γύρω από αυτήν περιοχές. Οι Έλληνες της Τραπεζούντας δεν είχαν τότε την ίδια τύχη με τους άλλους Ποντίους της Σαμψούντας, διότι, ευτυχώς για αυτούς, η Τραπεζούντα τελούσε υπό ρωσική κατοχή. Έγινε όμως τελικά και αυτή θέατρο σφαγών και εξορίας μετά τον Φεβρουάριο του 1918, όταν αποχώρησε ο ρωσικός στρατός από την Τραπεζούντα κατόπιν διαταγής των Μπολσεβίκων που είχαν εν τω μεταξύ καταλάβει την εξουσία στην Ρωσία μερικούς μήνες ενωρίτερα, δηλ. τον Οκτώβριο του 2017. Άξιο ιδιαίτερης μνείας είναι το γεγονός ότι ο μισός περίπου πληθυσμός της Τραπεζούντας, φοβούμενος μήπως πέσει στα χέρια των Νεότουρκων του Κεμάλ, ακολούθησε τον ρώσικο στρατό κατά την αποχώρησή του από την Τραπεζούντα και εγκαταστάθηκε στην περιοχή του Καυκάσου και στα παράλια της Γεωργίας. «Ρίζωσαν» λοιπόν στα μέρη εκείνα οι φυγάδες από την Τραπεζούντα Πόντιοι, όπου και παραμένουν μέχρι σήμερα, εκτός από εκείνους, οι οποίοι, μετά την πτώση του σοβιετικού καθεστώτος, επαναπατρίσθησαν στην Ελλάδα.
Παρακολουθώντας την «ροή» του ποταμού αίματος που σχηματίσθηκε από την σφαγή των Ποντίων, θα μπορούσαμε να σταθούμε στους τρεις «μαιανδρισμούς» του, που αντιστοιχούν στις τρεις φάσεις, κατά τις οποίες έλαβε χώρα η Γενοκτονία των Ποντίων. Δεν πρέπει άλλωστε να λησμονούμε ότι, όπως ελέχθη και πιο πάνω, η «ψηφίδα» τους στο «ψηφιδωτό» της Μικράς Ασίας ήταν βαθειά «κολλημένη» με την περιοχή και δεν ήταν εύκολη η αφαίρεσή της από το «ψιφιδωτό» αυτής. Γι’ αυτό η σχετική «εργολαβία» συντελέστηκε σε τρεις φάσεις, ήτοι: Πρώτον. Από την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι την κατάληψη της Τραπεζούντας από τον ρωσικό στρατό (1914-1916). Δεύτερον. Από την κατάληψη της Τραπεζούντας μέχι την λήξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου (1916-1918). Και τρίτον. Από την λήξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι την εφαρμογή της Συμφωνίας Ανταλλαγής Πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας (1918-1923).
Σε πείσμα λοιπόν όλων εκείνων που λειτουργούν ως «γύπες» της ιστορίας τρώγοντας μέσα από τις σχισμένες σελίδες της τις σάρκες των σφαγιασθέντων από τους Τούρκους αδελφών μας Ποντίων, ας γίνουν οι σκέψεις αυτές ευλαβικό προσκύνημα στην μνήμη και στο μαρτύριό τους. Όσο για τους Τούρκους, που αντιδρούν λυσσωδώς σε αυτούς που τούς θυμίζουν τις φωτογραφίες της εποχής της βαρβαρότητάς τους, εάν θέλουν να μας πείσουν ότι άλλαξαν μυαλά και συνεπώς ανήκουν πλέον στον πολιτισμένο κόσμο, πρέπει να φροντίσουν να αλλάξουν εμπράκτως τις «πόζες» τους και όχι να «σχίζουν» τις φωτογραφίες που τούς προβάλλουν ως βαρβάρους.
