Στον Γιώργο Ρήγα
Για πρώτη φορά ο υπουργός Εσωτερικών, Παναγιώτης Κουρουμπλής, σε συνέντευξή του στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας», αναφέρει ότι θα εξετάσει τις προτάσεις της Εκκλησίας και αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο αλλαγών στο νομοσχέδιο για την αποτέφρωση: «Θα εξετάσουμε με πολλή προσοχή τις προτάσεις και εισηγήσεις της Εκκλησίας. Ο ρόλος της στο συγκεκριμένο θέμα, το οποίο έχει σαφώς και πνευματικές διαστάσεις, είναι δεδομένος και αναμφισβήτητος». Το ζήτημα είχε απασχολήσει τη Βουλή στα μέσα Δεκεμβρίου, όταν ο κ. Κουρουμπλής είχε φέρει σε συζήτηση νομοσχέδιο μέσω του οποίου ανοίγει ο δρόμος για τη διά νόμου επιβολή θρησκευτικής κηδείας σε ανθρώπους που έχουν επιλέξει την αποτέφρωση. Η Εκκλησία τότε με επιστολή της στον υπουργό είχε αντιδράσει, διατυπώνοντας ενστάσεις και ζητώντας αλλαγές. Συγκεκριμένα, όπως επισημαίνει η Ιερά Σύνοδος, «δεν είναι δυνατόν, κατά παράβαση της θρησκευτικής ελευθερίας, η Εκκλησία της Ελλάδος να υποχρεούται κατά την παράγραφο 3 του Άρθρου 35Α να τελέσει χριστιανική κήδευση, επειδή η επιθυμία κάποιου δεν αντιβαίνει απλώς και μόνον σε κανόνες δημοσίας τάξεως, υγιεινής ή χρηστών ηθών, όταν ο ίδιος επέλεξε δυνάμει του Νόμου 4277/2014 την αποτέφρωσή του».
«Κόκκινη γραμμή» για την Εκκλησία παραμένει και το αν η επιλογή της καύσης μπορεί να γίνει με απόφαση των συγγενών του νεκρού, καθώς επισημαίνει στον κ. Κουρουμπλή: «Με τις διατάξεις του Νόμου 4277/2014, επιτρέπεται η αποτέφρωση της σορού οποιουδήποτε θανόντος με απόφαση συζύγου ή συγγενών, εάν ο ίδιος δεν εξέφρασε εγγράφως επιθυμία περί του ενταφιασμού της σορού του, ακόμα δηλαδή και εάν, π.χ., πρόκειται για κάποιον γνωστό τοις πάσι ως φιλακόλουθο Χριστιανό Ορθόδοξο ή ακόμα και για τον ιερέα ή τον ψάλτη μιας ενορίας, με μόνη δικαιολογία ότι δεν απέκλεισε εγγράφως την αποτέφρωσή του». Ο κ. Κουρουμπλής, πάντως, όχι μόνο δεν βλέπει σύννεφα στις σχέσεις της κυβέρνησης με την Εκκλησία, αλλά και τις χαρακτηρίζει άριστες, ενώ προχωρά ένα βήμα παραπέρα, λέγοντας: «Χαίρομαι να βλέπω ιερωμένους να είναι μπροστάρηδες, πρωταγωνιστές ή συμπαραστάτες σε κοινωνικούς αγώνες».
Πρόσφατα είπατε πως είναι ώριμη η στιγμή για την κατασκευή κέντρων αποτέφρωσης. Εσείς, κ. Κουρουμπλή, θα ζητήσετε να καείτε;
Θα επαναλάβω ότι η συζήτηση για την κατασκευή τέτοιων κέντρων στη χώρα αποκτά όλο και πιο πολύ συγκεκριμένο περιεχόμενο, δεδομένου ότι επείγει πια να αναγνωρίσουμε απόλυτα το δικαίωμα της επιλογής του καθενός σε ένα τόσο προσωπικό ζήτημα. Σε αυτό το πνεύμα εντάσσεται και η απάντηση στο δεύτερο σκέλος του ερωτήματός σας, που αφορά εμένα. Η ατομικότητα των μεταφυσικών ανησυχιών μου μού επιτρέπει, αν όχι μου επιβάλλει, να τις κρατάω για τον εαυτό μου.
Η επίσημη Εκκλησία με επιστολή της σας ζητά αλλαγές στο νομοσχέδιο για την αποτέφρωση. Συμμερίζεστε την ανησυχία της και τι προτίθεστε να κάνετε;
Φυσικά και θα εξετάσουμε με πολλή προσοχή τις προτάσεις και εισηγήσεις της Εκκλησίας. Ο ρόλος της στο συγκεκριμένο θέμα, το οποίο έχει σαφώς και πνευματικές διαστάσεις, είναι δεδομένος και αναμφισβήτητος.
Τελευταία πληθαίνουν οι αρχιερείς στα μπλόκα με τους αγρότες. Πώς βλέπετε τις σχέσεις Εκκλησίας – Πολιτείας από εδώ και πέρα;
Θα σας απαντήσω με ειλικρίνεια. Χαίρομαι ιδιαίτερα να βλέπω τέτοιες εικόνες. Ιερωμένους να είναι μπροστάρηδες, πρωταγωνιστές ή συμπαραστάτες σε κοινωνικούς αγώνες. Κι αυτό γιατί ήμουν και θα είμαι υποστηρικτής της άρρηκτης και πραγματικής σχέσης του ιερωμένου με τον λαό. Τον προτιμώ εκεί, αν θέλετε, παρά στα τραπέζια ή τις επίσημες συνάξεις – που σίγουρα κι εκεί έχει ρόλο τις περισσότερες φορές. Κοιτάξτε, είναι αναφαίρετο δικαίωμα του κάθε πολίτη, λαϊκού ή κληρικού, του κάθε ανθρώπου, να αγωνίζεται ή να στηρίζει με τον τρόπο του κάθε κοινωνική ομάδα που κατέρχεται σε κοινωνικούς αγώνες. Ωστόσο, αυτό δεν θα εμποδίσει και μένα, που γνωρίζω τις προσπάθειες και τον αγώνα που κάνει η κυβέρνηση ώστε να μην αδικηθεί ο κόσμος αυτός που διαμαρτύρεται και παλεύει, να αναζητώ τη λεπτή γραμμή ανάμεσα στα όποια δίκαια των αγροτών, εν προκειμένω, και στον βαθμό και τον τρόπο αντίδρασής τους. Οι σχέσεις Εκκλησίας – Πολιτείας είναι και οφείλουν να είναι άριστες, προς όφελος του τόπου, και δεν βλέπω τον λόγο να πάψουν να είναι.
Είναι αναφαίρετο δικαίωμα του κάθε πολίτη, λαϊκού ή κληρικού, του κάθε ανθρώπου, να αγωνίζεται ή να στηρίζει με τον τρόπο του κάθε κοινωνική ομάδα που κατέρχεται σε κοινωνικούς αγώνες
Συζητάτε με τον Αρχιεπίσκοπο την προοπτική συνεργασίας, στο πλαίσιο της κοινωνικής προσφοράς της Εκκλησίας;
Το κοινωνικό έργο της Εκκλησίας είναι υπαρκτό και αισθητό από ευάλωτες, ιδιαίτερα, κοινωνικές ομάδες του πληθυσμού, ιδιαίτατα δε κατά την περίοδο αυτήν της κρίσης. Και σε επίπεδο κεντρικό, αλλά και σε επίπεδο ενορίας, η οποία αποτελεί το διαχρονικό κύτταρο συνδρομής και στήριξης των αδυνάτων, και μάλιστα με τα πενιχρά μέσα που διαθέτει η μεγάλη πλειονότητα των ενοριών τόσο του χωριού όσο και της λαϊκής γειτονιάς. Υπάρχει, όπως ξέρετε, μια εξαιρετική σχέση με τον Μακαριώτατο, καθώς και με πολλούς ιεράρχες – όχι μόνο τώρα, αλλά και από την εποχή, θυμάμαι, που ήμουν γενικός γραμματέας του υπουργείου Υγείας. Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος είναι ένας άνθρωπος με ευαισθησίες και αντανακλαστικά και συχνά συζητάμε για τα περιθώρια συνεργασίας μεταξύ μας που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν. Και με την ευκαιρία, θα μου επιτρέψετε να αυτοπροσδιοριστώ ως βαθύτατος γνώστης του ιστορικού ρόλου της Ορθοδοξίας σε σχέση με τον ελληνισμό, πράγμα που μου επιτρέπει με βεβαιότητα να επισημάνω ότι αυτός ο ρόλος ήταν και είναι τεράστιος, βαρυσήμαντος και καταλυτικός προς όφελος των εθνικών και κοινωνικών αιτημάτων, διαχρονικά.
Το κοινωνικό έργο της Εκκλησίας είναι υπαρκτό και αισθητό από ευάλωτες, ιδιαίτερα, κοινωνικές ομάδες του πληθυσμού, ιδιαίτατα δε κατά την περίοδο αυτήν της κρίσης
