Μια μεγάλη Αγία της Χριστιανοσύνης που τιμάται με μεγάλη λαμπρότητα είναι η Αγία Παρασκευή. Κάθε χρόνο 26 Ιουλίου, οι κάτοικοι των χωριών του Φαναρίου και της ευρύτερης περιοχής της Πάργας και της Θεσπρωτίας με μεγάλη ευλάβεια συρρέουν στον τάφο της μεγαλομάρτυρος να προσκυνήσουν στον τάφο της (δεν έχει εντοπιστεί άλλο σημείο- τόπος θυσίας της Αγίας Παρασκευής) και δύναμη να πάρουν, όπως και εκατοντάδες προσκυνητές από διάφορες περιοχές της Ελλάδας έρχονται με τον ίδιο ιερό σκοπό.
Το γυναικείο Μοναστήρι που υπάρχει στην Πούντα, κοντά στο χωριό Χόχλα πριν την είσοδο προς την έδρα του Δήμου Πάργας, το Καναλάκι, είναι χτισμένο σε πανοραμικό σημείο, αγναντεύοντας την μυθική Αχερουσία λίμνη που σήμερα είναι μία εύφορη πεδιάδα.
Η Αγία Παρασκευή γεννήθηκε στη Ρώμη, όταν αυτοκράτορας ήταν ο Αντωνίνος. Γεννήθηκε με τη χάρη του Θεού, ύστερα από πολυετείς παρακλήσεις των γονέων της. Πήρε το όνομα Παρασκευή, γιατί γεννήθηκε εκείνη την ημέρα.
Μετά τον θάνατό τους εκείνη μοίρασε την περιουσία της στους φτωχούς της Ρώμης και άρχισε να κηρύττει τον λόγο του Κυρίου. Γι’ αυτό τον λόγο συνελήφθη και εκλήθη να προσφέρει θυσία στα είδωλα.
Η άρνησή της την οδήγησε σε μαρτυρικό θάνατο. Οι διώκτες έβαλαν την Αγία μέσα σε ένα βαρέλι με καυτό λάδι, αλλά αυτή δεν έπαθε τίποτα. Λέγεται ότι ο βασανιστής της θέλησε να δοκιμάσει πόσο καυτό ήταν το λάδι, όμως τυφλώθηκε ο ίδιος. Με θαυματουργική παρέμβαση της Αγίας ο βασανιστής ξαναβρήκε το φως του και πίστεψε στον Κύριο.
Αυτός είναι ο λόγος που θεωρείται προστάτιδα των ματιών και τα περισσότερα τάματα που βρίσκονται κρεμασμένα στις εικόνες της είναι χρυσά ή ασημένια μάτια.
Η μάρτυρας Παρασκευή δεν καταγόταν από την Ήπειρο, κατά την παράδοση, έδρασε στην περιοχή και μαρτύρησε σε αυτή. Στη Μονή της Πούντας οι πιστοί θάψανε το ακέφαλο σώμα της, αφού θανατώθηκε με αποκεφαλισμό.
Στον τάφο της ανηγέρθη προς τιμήν της τρισυπόστατος ναός, στον οποίο, πάντα κατά την παράδοση, τοποθετήθηκε και η κεφαλή της.
Πάντως σήμερα τμήμα της κάρας της βρίσκεται στη Μονή Πετράκη Αθηνών.
Δίπλα στον τάφο σώζεται και η ωοειδής πέτρα, πάνω στην οποία στηρίχθηκε η Αγία προσευχόμενη κατά την στιγμή του αποκεφαλισμού της και όπου πολλά θαύματα γίνονται κατά καιρούς στους διαφόρους προσκυνητές.
Η Μονή Πούντας ανακαινίστηκε με τις άοκνες και πολύχρονες προσπάθειες του Μητροπολίτου Παραμυθίας Τίτου, αλλά και το θεληματικό πνευματικό αγώνα της ολιγάριθμης γυναικείας αδελφότητας. Στην αίγλη της ενίσχυε πτωχούς και διαβάτες, ενώ μέχρι το 1913 συντηρούσε Σχολαρχείο.
Το καθολικό του Μοναστηριού διαθέτει τρία ιερά, αφιερωμένα στην Αγία Παρασκευή (το μεσαίο), στο μάρτυρα Φωκά (το αριστερό) και στον Άγιο Παντελεήμονα (το δεξιό).
Την επόμενη ημέρα 27 Ιουλίου στο γειτονικό παραποτάμιο χωριό Καστρί, δίπλα στην όχθη του Αχέροντα, εορτάζει ο ιερός ναός του Αγίου Παντελεήμονα.
Την ημέρα εορτασμού της Αγίας Παρασκευής στο Μοναστήρι της Πούντας συρρέουν πολλοί πιστοί με προβλήματα υγείας αλλά και προβλήματα όρασης. Τάμα τους είναι να διανυκτερεύσουν στον τόπο θυσίας της Αγίας, να προσευχηθούν στον τάφο της και την «πέτρα αποκεφαλισμού της» , το θαύμα της να κάνει, όπως πολλοί χριστιανοί έχουν ομολογήσει κατά καιρούς για την θαυματουργή Αγία της Χριστιανοσύνης.
Εκτός από την ιερά Μονή της Πούντας που είναι αφιερωμένη στην Αγία Παρασκευή και είναι το μοναδικό μοναστήρι του Φαναρίου και της Πάργας, ανά την επικράτεια υπάρχουν αρκετά μοναστήρια που είναι αφιερωμένα στην Αγία Παρασκευή.
