Με βαρυσήμαντη εγκύκλιο που απευθύνεται προς τους Θεοφιλεστάτους Επισκόπους, τον Ιερό Κλήρο και τις μοναστικές αδελφότητες της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αυστραλίας, ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος κ.κ. Μακάριος θίγει κατατοπιστικά και υπεύθυνα τα ζητήματα που άπτονται της πανδημίας του κορωνοϊού και των ανυπολόγιστων συνεπειών της, εφιστώντας την προσοχή σχετικά με τους ενδεδειγμένους τρόπους διαχείρισης αυτών των ζητημάτων.
Μεταξύ άλλων, σημειώνει πως το θέμα του εμβολιασμού κατά της Covid-19 και κάθε εμβολιασμού είναι πρωτίστως θέμα ιατρικό και επιστημονικό, επισημαίνοντας ότι η Εκκλησία ακούει τους ειδικούς και προσθέτοντας ότι «προτρέπουμε το λαό μας να εμβολιαστεί, δίχως να υποχρεώσουμε κανέναν, σεβόμενοι την ελευθερία του κάθε ανθρώπου».
Εξάλλου, για το ενδεχόμενο απαγόρευσης της εισόδου των μη εμβολιασμένων πιστών στους χώρους λατρείας στην Αυστραλία, ο Σεβασμιώτατος κ.κ. Μακάριος τονίζει ότι «προσωπικώς δεν πρόκειται ποτέ να συμφωνήσω με αυτό το μέτρο, το οποίο διαχωρίζει τους πιστούς σε εμβολιασμένους και μη εμβολιασμένους».
«Οι πόρτες των Εκκλησιών μας», επισημαίνει, «θα είναι ανοικτές για όλους. Δεν αποδέχομαι ότι θα υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να εκκλησιαστούν και δεν θα τους το επιτρέπουμε».
Καθιστώντας σαφές, πάντως, ότι τα δύσκολα και μεγάλα προβλήματα πρέπει να λύνονται με σύνεση, διάλογο και με την παρουσίαση εναλλακτικών προτάσεων, γνωστοποιεί ότι ήδη ο ίδιος βρίσκεται σε συνομιλίες με τις αρχές, καθώς και με κάποιους θρησκευτικούς αρχηγούς της Αυστραλίας, ενώ μια ομάδα ιατρών έχει αναλάβει την αποστολή να ετοιμάσει ένα επιστημονικό και τεκμηριωμένο σχέδιο, με συγκεκριμένες οδηγίες, ώστε να επιτρέπεται η είσοδος των μη εμβολιασμένων στους Ιερούς Ναούς.
Αυτό το σχέδιο θα κατατεθεί από την Αρχιεπισκοπή Αυστραλίας στις κατά τόπους Πολιτείες, συνοδεύοντας τη διεκδίκηση του ανθρωπίνου δικαιώματος του εκκλησιασμού.
Ακολουθεί η Εγκύκλιος του Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας:
ΜΑΚΑΡΙΟΣ
ἐλέῳ Θεοῦ, Ἀρχιεπίσκοπος τῆς Ἁγιωτάτης Ἀρχιεπισκοπῆς Αὐστραλίας, ὑπέρτιμος καὶ Ἐξαρχος πάσης Ὠκεανίας, τοῖς Θεοφιλεστάτοις Ἐπισκόποις, τῷ εὐαγεῖ κλήρῳ, ταῖς μοναστικαῖς ἀδελφότησι τῆς ἐν Αὐστραλίᾳ Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, χάρις εἴη καὶ εἰρήνη παρά τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Τιμιώτατοι Ἀδελφοὶ συνεπίσκοποι καὶ τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
Πλησιάζουν σχεδὸν δύο χρόνια ἀπὸ τὸν Δεκέμβριο τοῦ 2019, τότε, δηλαδή, ποὺ ἄρχισε ἡ ἐξάπλωση τῆς πανδημίας ἀπὸ τὴν πόλη Οὐχὰν τῆς Κίνας σὲ ὅλο τὸν κόσμο.
Ἡ νέα αὐτὴ δυσάρεστη κατάσταση προκάλεσε παγκόσμιες ἀναταράξεις, ὁδήγησε ἐκατομμύρια συνανθρώπων μας στὸ θάνατο καὶ ἐπέφερε ἀνυπολόγιστες συνέπειες καὶ μεταβολὲς στὴν οἰκονομική, κοινωνική, πολιτική, ὑπαρξιακή, ψυχική, ἀκόμη καὶ ἐκκλησιαστικὴ πτυχὴ τῆς καθημερινότητας τῶν ἀνθρώπων. Τὸ κλείσιμο τῶν Ἱερῶν Ναῶν καί ἡ ἀπαγόρευση τῆς δημόσιας λατρείας, ὁ τρόπος μεταδόσεως τῆς Θείας Κοινωνίας καὶ ἄλλα σχετικά ἀπετέλεσαν ἐν πολλοῖς αἰτίες πιέσεως καὶ παραπικρασμοῦ, ἐντόνου διαλόγου ἀλλὰ καὶ συγκρούσεως μεταξὺ Ἐκκλησίας καί πολιτειακῶν καὶ νομοθετικῶν συστημάτων.
Στὸ πλαίσιο αὐτό, συχνὰ διαπιστώνουμε ὅτι καίρια ζητήματα, ὅπως ἡ πανδημία, συζητοῦνται ἀπὸ πρόσωπα ἀναρμόδια, πρόσωπα, δηλαδή, ποὺ στεροῦνται θεολογικῆς τεκμηριώσεως καὶ ἐπιστημονικῆς γνώσεως. Μάλιστα, ὁ λόγος αὐτῶν τῶν προσώπων, ἐκτὸς τοῦ ὅτι εἶναι ἐπιπόλαιος καὶ καταγγελτικός, προβάλλεται καὶ πολὺ πρὶν διατυπωθεῖ ὁ ὑπεύθυνος ἐκκλησιαστικὸς λόγος τῆς Διοικούσης Ἐκκλησίας, μὲ σαφῆ πρόθεση τὴν ὑποτίμηση καὶ ὑποβάθμισή του.
Ἐπὶ παραδείγματι, διαδίδεται ὁ ἐπικίνδυνος ἰσχυρισμός ὅτι ἐντὸς τῶν Ναῶν δὲν μεταδίδονται ἀσθένειες, ἄποψη ἡ ὁποία ἀκούστηκε σὲ κηρύγματα ἀρχιερέων καὶ ἄλλων ἀξιωματούχων κληρικῶν (εὐτυχῶς ἐλαχίστων), μὲ τὸ ἀνυπόστατο θεολογικὸ ἐπιχείρημα ὅτι μέσα στὸ Ναὸ ὅλα εἶναι ἁγιασμένα: ἡ σκόνη ποὺ πατᾶμε στὸ δάπεδό του, τὰ μάρμαρα, οἱ πέτρες, τὰ ξύλα, τὰ χρώματα κλπ, καὶ ὡς τέτοια μεταποιοῦνται σὲ φορεῖς τῆς Θείας Χάριτος, προφυλάσσοντάς μας ἔτσι ἀπὸ πανδημίες καὶ διάφορα ἄλλα δεινά.
Βεβαίως, αὐτὲς οἱ ἀπόψεις ταυτίζονται περισσότερο μὲ τὴν εἰδωλολατρία καὶ ἔχουν καταδικαστεῖ ἀπὸ τὴν Ζ´ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο. Πέραν τούτου, ὅμως, τὰ πρόσωπα ποὺ ὑποστηρίζουν καὶ διαδίδουν τέτοιες ἀνορθόδοξες θεωρίες διαμορφώνουν, δυστυχῶς, τὴν ἄποψη καὶ τὴ στάση τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ, προκαλώντας δυσπιστία πρὸς τοὺς κατὰ τόπους ποιμενάρχες, ἀκόμη καὶ πρὸς αὐτὸν τὸν ἐπίσημο λόγο τῆς Ἐκκλησίας.
Ὁ νέος κορωνοϊὸς ἔφερε στὴν ἐπιφάνεια, μεταξὺ ἄλλων, καὶ ἕνα ὑποβόσκον «ὑποκείμενο νόσημα», αὐτὸ τῆς πολυγλωσσίας στὴν Ἐκκλησία, κάτι ποὺ παραπέμπει σ᾽ ἐκεῖνον τὸν παλαιὸ «ἰό» τῆς Βαβέλ. Μία πρόχειρη ἔρευνα στὸ διαδίκτυο θὰ σᾶς πείσει γι᾽ αὐτὴ τὴν προσωπικὴ μου διαπίστωση.
Ἐπίσης, μία ἔρευνα στὰ προσωπικὰ μέσα κοινωνικῆς δικτυώσεως τῶν κληρικῶν μας ἤ στὰ κηρύγματα ποὺ ἀκούγονται ἀπὸ κάποιους κληρικούς μας στοὺς Ναοὺς θὰ σᾶς πείσουν γι᾽ αὐτὴ τὴν πολυγλωσσία, ἡ ὁποία πραγματικὰ μπερδεύει, ἀπογοητεύει καὶ κυρίως δὲν βοηθᾶ τοὺς ἀνθρώπους μας. Ἔχοντας ὑπ᾽ ὄψιν μου αὐτὰ τὰ δεδομένα, ἐφιστῶ τὴν προσοχὴ σας στὰ ἀκόλουθα:
Ὠς κληρικοὶ ὀφείλετε νὰ μὴ λησμονεῖτε τὴν ἰδιότητὰ σας. Σχετικῶς μὲ ἀναρτήσεις στὰ μέσα κοινωνικῆς δικτυώσεως ἀπὸ κληρικούς, θὰ ἐπανέλθω σύντομα μὲ νέα ἐγκύκλιο, διότι φτάνουν συχνά στὸ γραφεῖο μου γράμματα ἐνοριτῶν κάποιων κληρικῶν μας, μὲ φωτογραφικὸ ὑλικὸ καὶ κείμενα, τὰ ὁποῖα δὲν ἐκφράζουν ἱερατικό ἦθος καὶ ἐκκλησιαστικὸ φρόνημα. Ὠστόσο, σχετικῶς μὲ τὸν κορονωϊό καὶ τὴν πανδημία, νὰ ἔχετε ὑπ᾽ ὄψιν σας πώς ὅ,τι δημοσιεύετε ὁ κόσμος τὸ ἐκλαμβάνει ὡς τὴ φωνὴ ἑνὸς κληρικοῦ καὶ, κατ᾽ ἐπέκτασιν, ὡς τὴ φωνὴ τῆς Ἐκκλησίας ποὺ ἐκπροσωπεῖ.
Μὴ λησμονεῖτε, λοιπὸν, ὅτι ἡ ἰδιότητὰ σας δὲν σᾶς ἐπιτρέπει νὰ λειτουργεῖτε ὡς ἰδιῶτες. Ὅπως τὸ ξέρετε, ὁ κληρικός, ἀκόμη κι ὅταν ἀποχωρεῖ ἀπὸ τὴν ἐνεργό διοίκηση τῆς Ἐκκλησίας, δὲν ἀποσχηματίζεται, δὲν παύει νὰ ἱερουργεῖ τὰ ἱερὰ Μυστήρια, δὲν παύει νὰ μετέχει στὶς ἱερατικές συνάξεις τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας, δέν παύει ποτὲ νὰ εἶναι κληρικός.
Θὰ πρέπει, λοιπὸν, πάντοτε καὶ γιὰ κάθε περίσταση νὰ λειτουργεῖτε καὶ νὰ δραστηριοποιεῖστε ὡς μέλη τοῦ σώματος ποὺ λέγεται Ἐκκλησία. Ὄχι ὡς μεμονωμένα ἄτομα, ὄχι ὡς αὐτόνομες ἐκκλησιαστικές ὀντότητες καὶ φωνές, ὄχι ὡς ἀκέφαλοι, ἀδέσποτοι καὶ μὴ ἔχοντες ποιμένα κληρικοί, ἀλλ᾽ ὡς μέλη τῆς Ἱερατικῆς Οἰκογένειας τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Αὐστραλίας.
Ἐὰν κάποιος δὲν ἐπιθυμεῖ νὰ εὐρίσκεται σὲ αὐτὴ τὴν οἰκογένεια, ἔχει τὸ δικαίωμα νὰ ἀποχωρήσει, δὲν ἔχει ὅμως τὸ δικαίωμα νὰ ἀκολουθεῖ δικὴ του πορεία καὶ μάλιστα ἀντιεκκλησιαστικὴ καὶ ἀνορθόδοξη.
Τὸ θέμα τοῦ ἐμβολιασμοῦ καὶ κάθε ἐμβολιασμοῦ εἶναι πρωτίστως θέμα ἰατρικὸ καὶ ἐπιστημονικό. Ἐμεῖς οἱ κληρικοὶ ποὺ δὲν ἔχουμε τὶς ἀπαιτούμενες γνώσεις εἶναι ἁγιότερο καὶ πνευματικότερο νὰ ρωτοῦμε καὶ νὰ ἀκοῦμε.
Ὅταν ἔχουμε ἀνησυχίες καὶ ἀμφιβολίες γιὰ κάποια δημόσια καὶ κρίσιμα ζητήματα, ἐπικοινωνοῦμε μὲ τὸν Ποιμενάρχη μας καὶ σὲ αὐτὸν καταθέτουμε τὶς σκέψεις μας.
Αὐτὸς, στὴ συνέχεια, ἔχει τὴν εὐθύνη νὰ μεταφέρει τὴν ἀνησυχία τοῦ κλήρου καὶ τοῦ λαοῦ τῆς Ἐπαρχίας του στὴ Σύνοδο καὶ ἡ Σύνοδος, μὲ τὴ σειρά της, θὰ ἀποφασίσει, ἀφοῦ ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἐκφράζεται συνοδικῶς.
Ὅταν γιὰ κάποια ζήτηματα, ἀκόμη καὶ ἰατρικά, ὑπάρχουν ἠθικὰ καὶ πνευματικὰ διλήμματα, τότε τὰ ὑπογραμμίζουμε καὶ τὰ προβάλλουμε καὶ κατόπιν, μὲ ἐκκλησιαστικὴ εὐπρέπεια, καταθέτουμε τὶς ἀπόψεις μας πρὸς τοὺς ἁρμοδίους, διεκδικώντας ἀλλαγές ἤ λύσεις.
Γιὰ παράδειγμα, μαζὶ μὲ τὸν Καθολικὸ καὶ Ἀγγλικανὸ Ἀρχιεπίσκοπο τοῦ Σύδνεϋ ἀποστείλαμε πρὸς τὸν Πρωθυπουργό τῆς χώρας μας κ. Scott Morrison ἐπιστολὴ διαμαρτυρίας λόγω τῆς χορήγησης συγκεκριμένου ἐμβολίου, τοῦ ὁποίου ἡ παραγωγὴ βασίζεται σὲ κυτταρικές σειρές ἐμβρύου ἀπὸ ἔκτρωση.
Αὐτὸ, ὅμως, δὲν σημαίνει ὅτι ὅλα τὰ ἐμβόλια εἶναι ἠθικῶς μὴ ἀποδεκτά. Ἰδιαίτερα γιὰ τὴν πανδημία τοῦ κορωνοϊοῦ κυκλοφοροῦν παγκοσμίως περίπου 30 ἐμβόλια. Κάποια ἀπὸ αὐτὰ δὲν παράγονται μὲ τὴ χρήση κυτταρικῶν σειρῶν ἀπὸ σκοτωμένα ἐμβρυα.
Ἑπομένως, δὲν ὑπάρχει πνευματικὸ, ἐκκλησιαστικὸ ἤ κανονικὸ ζήτημα νὰ ἐμβολιαστεῖ κάποιος μὲ ἕνα ἀπὸ τὰ ἐμβόλια αὐτὰ. Ἡ παγκόσμια ἐπιστημονικὴ κοινότητα μᾶς λέει ὅτι ὁ ἐμβολιασμὸς εἶναι ἡ μόνη λύση γιὰ τὴν ἀντιμετώπιση τῆς πανδημίας.
Ἀκοῦμε, λοιπὸν, τοὺς εἰδικούς. Προτρέπουμε τὸ λαὸ μας νὰ ἐμβολιαστεῖ, δίχως νὰ ὑποχρεώσουμε κανέναν, σεβόμενοι τὴν ἐλευθερία τοῦ κάθε ἀνθρώπου. Τὸ πνεῦμα, ὅμως, τῆς Ἐκκλησίας δὲν εἶναι ἀντιεπιστημονικό, ἀντιιατρικό ἤ ἀντιεμβολιαστικὸ γιὰ τὰ ἐμβόλια ποὺ δὲν προέρχονται ἀπὸ ἔμβρυα.
Ἤδη ἐμβολιάζετε τὰ παιδιὰ σας ἀπὸ τὴ νηπιακὴ τους ἡλικία, γιατὶ ἀκριβῶς τὸ πνεῦμα τῆς Ἐκκλησίας δὲν εἶναι ἀντιεμβολιαστικό, οὔτε ἐναντίον τῆς ἐπιστήμης.
Μεγάλη δυσκολία ἀντιμετωπίζουμε τὶς ἡμέρες αὐτὲς, διότι ἤδη στὴν Πολιτεία τῆς Βικτώριας ἐξήγγειλαν ὅτι δὲν θὰ ἐπιτρέπεται ἡ εἴδοσος στοὺς Ἱεροὺς Ναοὺς μας σὲ πιστοὺς μὴ ἐμβολιασμένους.
Γιὰ τὶς λοιπὲς Πολιτεῖες δὲν ἔχουν γίνει παρόμοιες ἐξαγγελίες, παρὰ τὰ ὅσα λέγονται ἀπὸ τὰ μέσα γενικῆς ἐνημερώσεως. Βεβαίως, ἀποτελεῖ ἀναφαίρετο δικαίωμα τοῦ κάθε ἀνθρώπου νὰ λατρεύει τὸν Θεὸ στὸ Ναὸ, πρᾶγμα ποὺ ἰσχύει πολὺ περισσότερο γιὰ μᾶς τοὺς Ὀρθοδόξους Χριστιανοὺς, ποὺ πιστεύουμε στὸ Ἱερὸ Εὐγγέλιο, τὸ ὁποῖο τονίζει μὲ ἔμφαση τὴν ἐλευθερία καὶ τὴν ἰσότητα.
Προσωπικῶς δὲν πρόκειται ποτὲ νὰ συμφωνήσω μὲ αὐτὸ τὸ μέτρο, τὸ ὁποῖο διαχωρίζει τοὺς πιστοὺς σὲ ἐμβολιασμένους καὶ μὴ ἐμβολιασμένους. Οἱ πόρτες τῶν Ἐκκλησιῶν μας θὰ εἶναι ἀνοικτὲς γιὰ ὅλους.
Δὲν ἀποδέχομαι ὅτι θὰ ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ θέλουν νὰ ἐκκλησιαστοῦν καὶ δὲν θὰ τοὺς τὸ ἐπιτρέπουμε. Γι᾽ αὐτὸ τὸ πολύ εὐαίσθητο ζήτημα ἔχω ξεκινήσει ἐδῶ καὶ δέκα ἡμέρες περίπου συνομιλίες μὲ τὶς ἀρχὲς καθὼς καὶ μὲ κάποιους θρησκευτικοὺς ἀρχηγοὺς τῆς χώρας μας.
Ἐπίσης, ἔχει ὁριστεῖ μία ὁμάδα ἰατρῶν, ἡ ὁποία ἑτοιμάζει ἐπιστημονικὸ καὶ τεκμηριωμένο σχέδιο, μὲ συγκεκριμένες ὁδηγίες, ὥστε νὰ ἐπιτρέπεται ἡ εἴσοδος τῶν μὴ ἐμβολιασμένων στοὺς Ναούς. Αὐτὸ τὸ σχέδιο θὰ καταθέσουμε, ὡς Ἀρχιεπισκοπὴ Αὐστραλίας, στὶς κατά τόπους Πολιτεῖες καὶ θὰ ζητήσουμε κατανόηση ἤ μᾶλλον θὰ διεκδικήσουμε τὸ ἀνθρώπινο δικαίωμα τοῦ ἐκκλησιασμοῦ. Πάντως, ἡ μέχρι τώρα ἐμπειρία μου μὲ ἔχει διδάξει ὅτι τὰ δύσκολα καὶ μεγάλα προβλήματα τὰ λύνουμε μὲ σύνεση, διάλογο καὶ παρουσιάζοντας ἐναλλακτικὲς προτάσεις.
Τὸ νὰ γράφουμε ἐπιστολὲς διαμαρτυρίας, χωρὶς πρῶτα νὰ ἔχουμε ἐπικοινωνήσει μὲ τοὺς ἁρμοδίους Ὑπουργοὺς, ἤ τὸ νὰ ἀπειλοῦμε καὶ νὰ φωνάζουμε, δίχως νὰ προτείνουμε μία ἐναλλακτικὴ λύση, ὁδηγεῖ σὲ διχασμό καὶ φυσικὰ σὲ μὴ ἐπιθυμητὰ ἀποτελέσματα.
Γι᾽ αὐτὸ καὶ πάλι σᾶς προτρέπω νὰ μὴ βιάζεστε νὰ κρίνετε, νὰ δημοσιεύετε, νὰ ἐλέγχετε καὶ νὰ λαμβάνετε θέση, δίχως νὰ ρωτᾶτε, γιὰ βασικὰ τουλάχιστον θέματα, τὴν κανονικὴ σας ἀρχή, ποὺ εἶναι ἡ Ἱερὰ Ἀρχιεπισκοπὴ Αὐστραλίας καὶ ὁ ἑκάστοτε Ἀρχιεπίσκοπος.
Σᾶς ὑπενθυμίζω ὅτι, ἄν μέχρι σήμερα, παρὰ τὶς δυσκολίες, ἔχουμε καταφέρει νὰ διαχειριστοῦμε τὸ ζήτημα τῆς Θείας Κοινωνίας μὲ ἡρεμία καὶ γαλήνη, αὐτὸ δὲν ὀφείλεται στοὺς ἡρωισμοὺς καὶ παληκαρισμούς κάποιων κληρικῶν, οἱ ὁποῖοι ἐνόμιζαν ὅτι μὲ ἀναρτήσεις στὶς προσωπικὲς τους σελίδες στὸ διαδίκτυο θα γίνουν ὁμολογητές, ἀλλὰ στὸ διάλογο καὶ στὴν ἀγαπητικὴ σχέση ποὺ προσπαθῶ νὰ ἔχω μὲ τὶς ἀρχές, μιὰ σχέση ποὺ οἰκοδομεῖ ἐμπιστοσύνη μεταξὺ Ἐκκλκησίας καὶ Πολιτείας.
Μὲ αὐτὲς τὶς σκέψεις καὶ προτροπὲς σᾶς ἀσπάζομαι ὅλους, ἀγαπητοί μου πατέρες, “φιλήματι ἁγίῳ” καὶ εὔχομαι νὰ ἀποκτᾶτε καθημερινῶς μέσα ἀπὸ τή θεάρεστη διακονία σας “πνεῦμα σοφίας, πνεῦμα συνέσεως”, οὕτως ὥστε νὰ ἐργάζεστε ἑνωμένοι ὅλοι μαζί στὸ σῶμα τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς μας, γιὰ τὴ δόξα τοῦ Χριστοῦ καὶ τὴ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων.
Ἐν Σύδνεϋ, τῇ 19ῃ Σεπτεμβρίου 2021,
Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος
† Ὁ Αὐστραλίας Μακάριος
