Το ψαλτήρι είναι ένας πρακτικός τρόπος προσευχής, και μάλιστα πανάρχαιος τρόπος, αρχαιότερος ακόμα και από το “Κύριε Ιησού Χριστέ Ελέησόν με“, τη λεγομένη Ευχή. Που βεβαίως, δεν είναι μόνο για τους μοναχούς. Το ψαλτήρι είναι μία προσευχή τριών χιλιάδων ετών, αν σκεφτούμε ότι ο Δαυίδ ο βασιλεύς που είναι ο πρώτος συντάκτης του ψαλτηρίου έζησε το 1000 π.Χ. Γιατί έχει τόση σημασία αυτό; Γιατί κατά την πάροδο των χρόνων αγιάστηκαν οι λέξεις.
Κάθε λέξη του ψαλτηρίου, αυτενεργεί στην καρδία. Όλοι οι εκκλησιαστικοί άνθρωποι μιλούν για τη Μετάνοια, μα ο Δαυίδ και οι ακόλουθοι μαθητές του, που το συμπλήρωσαν, τα έγραψαν με πόνο και κλάματα, όπως αναφέρει και ο Άγιος Ιάκωβος ο Τσαλίκης, καθώς πρόκειται για καρδιακές προσευχές. Και αφού σκοπός του Χριστιανού είναι να μάθει τη Μετάνοια έπειτα και μέσω αυτής να φτάσει στην Εξομολόγηση μετά στη Θεία Κοινωνία και τελικά στην Αγιότητα. Αυτή είναι η σειρά. Άρα χωρίς Προσευχή Μετάνοιας δεν υπάρχει δυνατότητα Αγιότητας. Τα υπόλοιπα είναι αγαπολογίες φριχτές και παραμύθια που δυστυχώς ταλαιπωρούν τους νεοέλληνες. Δυστυχώς, στο διαδίκτυο υπάρχουν πολλοί αγαπολόγοι και μερικοί εξ’ αυτών φορούν και ράσα. Την Μετάνοια λοιπόν, την τόση δυσνόητη για το σύγχρονο άνθρωπο τη συναντάμε σεσαρκωμένη μέσα στο Ψαλτήρι, χωρίς να το μεταφράσουμε.
Ας καταλάβεις και μόνο δέκα γραμμές από τις διακόσες που θα διαβάσεις. Εξάλλου και το “Κύριε Ιησού Χριστέ Ελέησόν με” μία γραμμή είναι. Και μία γραμμή από το Ψαλτήρι να καταλάβεις χαρούμενος θα είσαι. Αλλά το θέμα δεν είναι τι θα καταλάβεις εσύ αλλά ο Διάβολος τι θα καταλάβει. Καθώς, αυτός καταλαβαίνει πολύ καλά τι διαβάζεις. Γιατί είναι τα ίδια που διάβαζε ο Μέγας Αντώνιος, ο Άγιος Σάββας, ο προφήτης Δαυίδ, ο προφήτης Ησαΐας, που διάβαζαν όλοι οι Άγιοι, οι Αγίες και οι πρόγονοι μας. Και ξέρει (ο Διάβολος) ότι κάθε λέξη είναι ποτισμένη με δάκρυα, πόνο και αναστεναγμούς. Οπότε έτσι αρχίζει το Μέγα Μυστήριο της Μετανοίας.
Θα ακούσουμε και πολλούς νέο-ασκητές να μιλούν για την ευχή.
Λέει λοιπόν ένας σύγχρονος από το Αγιοφάραγγον της Κρήτης, Σαμιώτης στην καταγωγή ασκητής, ο γέρο-Θεόδωρος. Εάν τώρα ξεκινούσα τον ασκητισμό μου, αυτός ήταν ασκητής μέσα στα σπήλαια της Κρήτης. Αν ξεκινούσα τώρα λοιπόν, θα ξεκινούσα διαφορετικά, θα αποστήθιζα όλο το Ψαλτήρι αν ήταν δυνατόν. Διότι διαπίστωσα από την εμπειρία μου ότι η γονική μήτρα της ευχής είναι το Ψαλτήρι. Μα αυτό είναι φοβερή κουβέντα. Δηλαδή μην περιμένεις να γεννήσεις ευχή από τη συνεχή επανάληψη στο κομποσκοίνι αν προηγουμένως δεν εισέλθεις στο κλίμα του Ψαλτηρίου. Είναι ατμόσφαιρα το Ψαλτήρι Από εκεί και πέρα υπάρχει και Άγιον Πνεύμα που το έχουμε δεχθεί όλοι οι Ορθόδοξοι κατά το Μύρωμα, την ώρα της βαπτίσεως. Ενεργοποιείται το Άγιον Πνεύμα, μετά την ανάγνωση όπου μαλακώνει η καρδιά μας φεύγουν τα πολλά «γιατί» και οι πολλές φαντασίες και αρχίζει ο άνθρωπος και μπαίνει κλίμα της ταπείνωσης, της απλότητας βρίσκει τις κατάλληλες λέξεις να εκφράσει το είναι του, τα αισθήματα του. Για εμάς τους Έλληνες, υπάρχει η εξαίρετη υποχρέωση, αν θέλουμε να γίνουμε πιο Έλληνες να διαβάζουμε Ψαλτήρι. Το Ψαλτήρι γράφτηκε στα Εβραϊκά και μεταφράσθηκε στα Ελληνικά από ελληνιστές Εβραίους γιατί έπαψαν οι Εβραίοι της διασποράς, στην Αλεξάνδρεια, να μιλούν τη γλώσσα του προφήτη Δαυίδ και μιλούσαν τη γλώσσα των ελληνιστικών χρόνων του Μεγάλου Αλεξάνδρου και των διαδόχων του. Οπότε οι Εβραίοι, που είναι μεγάλοι εθνικιστές, αναγκάστηκαν να μεταφράσουν τη γλώσσα τη δική μας και όχι στην αττική διάλεκτο αλλά στην ελληνιστική γλώσσα της εποχής, στη γλώσσα μας δηλαδή και εμείς λέμε πως θα μάθουμε ελληνικά και πως θα γίνουμε πιο Έλληνες. Ε, για ρωτήστε τους ήρωες του ’21 τι διαβάζανε. Ψαλτήρι διαβάζανε, δε διαβάζανε μανιφέστο του Μαρξ, ούτε τους εθνικισμούς του Νίτσε. Έμαθαν ωραία ελληνικά, έμαθαν να μετανιώνουνε, έμαθαν να κλαίνε, έμαθαν να βλέπουν τα λάθη τους και αυτοί έκαμναν λάθη, άνθρωποι ήταν. Και προσείλκυσαν τη Χάρι του Θεού, το άκτιστο Φως της Θεότητος το Τρισάγιο που είναι γεμάτο πληροφορίες μας λέγαν οι Άγιοι, οι οποίες κάνουν τον άνθρωπο γνωστικό, και όχι τα πτυχία. Και εγώ δύο πτυχία έχω τι να τα κάμω. Πιο πολύ με βοηθά το Ψαλτήρι, η αγράμματη μάνα μου, η μυροφόρα γιαγιά μου, ο ολιγογράμματος Ιάκωβος και Πορφύριος παρά οι μεγάλοι καθηγητάδες και οι περισπούδαστοι νομικοί.
Εάν ρωτήσετε: Τι αρέσει στον κόσμο από τον Μόρφου;
Θα σας πουν: Οι διηγήσεις αυτών των ολιγογράμματων αλλά ηγιασμένων πατέρων και μητέρων.
Από που ξεκίνησε η Αγιότητά όλων αυτών; Και πριν το κομποσκοίνι ξεκίνησε από το Ψαλτήρι και από τις μετάνοιες στη Μετάνοια.
Αν δεν επιστρέψουμε σε αυτά τα στοιχειώδη να μη μιλούμε για αναλαμπή της Ορθοδοξίας μόνο από ορισμένα γεγονότα τα οποία θα προκαλέσουν άλλες δυνάμεις και θα μας πουν οι άλλες δυνάμεις ελάτε να πάρετε τη δόξα εσείς.
Όχι, ο δικός μας κόπος ως νεοελλήνων Ορθοδόξων είναι να μάθουμε την Ορθοδοξία μέσα από τη Μετάνοια, την Προσευχή και το Ψαλτήρι και τη Θεία Λειτουργία οπωσδήποτε. Όταν μάθουμε την Ορθοδοξία μέσα από αυτά τα κείμενα και τους βίους τον Αγίων εμάθαμε το ήθος της εκκλησίας και τη γλώσσα την Ελληνική.
Απόσπασμα από την ΙΓ΄ Πνευματική σύναξη διαλόγου με τον Πανιερώτατο Μητροπολίτη Μόρφου κ. Νεόφυτο «Ανάβοντας τον αναπτήρα των αγίων», που πραγματοποιήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2021 στο ιερό παρεκκλήσιο του Αγίου Νικηφόρου του Λεπρού της κοινότητος Περιστερώνας της μητροπολιτικής περιφερείας Μόρφου.
Πηγή: Ιστοσελίδα Ι. Μητροπόλεως Μόρφου (Ιερά Μητρόπολις Μόρφου (immorfou.org.cy))
