Με την παρουσία πλήθους πιστών χριστιανών και πολλών ξένων επισκεπτών της πόλεως, τελέσθηκε η Ακολουθία του Επιταφίου Θρήνου στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Καστοριάς, προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καστορίας κ. Σεραφείμ.
Ο Σεβασμιώτατος στο χαιρετισμό του αναφέρθηκε στη βραδιά κατά την οποία λιτανεύουμε το Σταυρό και τον Επιτάφιο, όπου συμμετέχουν ο ορατός και ο αόρατος κόσμος, οι χοροί των Αγγέλων μετά πάσης αρχής και εξουσίας, οι κτίτορες των Ιερών Ναών μας και των Βυζαντινών Μοναστηριών μας, οι άρχοντες και οι λογάδες του Γένους.
«Κι απόψε όλοι κρινόμαστε», σημείωσε ο Μητροπολίτης «γιατί οφείλουμε να σταυρώσουμε τη διάνοιά μας για να αποφύγουμε τον πειρασμό της αρνήσεως της Θεότητος του Χριστού».
Ολόκληρη η ομιλία του Σεβασμιωτάτου έχει ως εξής:
– «Σιγησάτω πάσα σαρξ βροτεία και στήτω μετά φόβου και τρόμου και μηδέν γήινον εν εαυτώ λογιζέσθω. Ο γαρ βασιλεύς των βασιλευόντων και Κύριος των κυριευόντων υπνεί».
– «Ο άνω τω Πατρί συγκαθήμενος, ο εν υψίστοις οικών και επιβλέπων επί πάσαν την γην και ποιών αυτήν τρέμειν», ο πνοής χορηγός εν νεκροίς λογίζεται και εκουσίως ξενοδοχείται υπό γην.
– Ο λέων της προφητείας του Ιούδα εκοιμήθη. Ο Μονογενής Υιός και Λόγος του Θεού και Πατρός, αφού εξεπλήρωσε με τον εκούσιο θάνατό Του το σχέδιο της Θείας Οικονομίας, κατέπευσε από πάντων των έργων Αυτού «καινόν ημίν παρέχων σαββατισμόν».
Με αυτούς τους λόγους, αδελφοί μου αγαπητοί, οι θεόπνευστοι υμνογράφοι μας περιγράφουν τα φρικτά Πάθη, τον ζωοποιό σταυρικό θάνατο και την εκούσιο ταφή του Σωτήρος Χριστού, μνεία των οποίων επιτελεί εορτίως απόψε η Αγίας μας Εκκλησία.
Τι είναι όμως ο θάνατος του Χριστού επάνω στο ξύλο του Σταυρού;
Είναι Μυστήριο! «Μυστήριον απόρρητον … λογισμόν ανθρώπινον υπερβαίνον».
Πρώτον. Ο Χριστός, δια του Σταυρού και του θανάτου, φέρνει νέα ζωή στον κόσμο. Φέρνει χαρά και αγάπη. («Ιδού γαρ ήλθε δια του Σταυρού χαρά εν όλω τω κόσμω»). Γι αυτό γεμάτος θαυμασμό ο επιστήθιος φίλος του Μεγάλου Βασιλείου Άγιος Αμφιλόχιος Επίσκοπος Ικονίου θα αναφωνήσει: «Ω καινών και παραδόξων πραγμάτων!». Αυτός που άπλωσε τον ουρανό με το δημιουργικό Του πρόσταγμα, απλώνεται τώρα στο ξύλο του Σταυρού. Πάσχει ως άνθρωπος, αλλά σώζει ως Φιλάνθρωπος. Δεν είναι αδύναμος, και τούτο φαίνεται ότι τον εφοβούντο και τον πολεμούσαν οι εχθροί Του περισσότερο μετά την Σταύρωσή Του. «Ποιός άκουσε ποτέ να προκαλεί φόβο και τρόμο ο θάνατος σε αυτούς που τον προκάλεσαν; Γιατί φοβάσαι Αυτόν που εθανάτωσες; Γιατί ασφαλίζεις τον τάφο Του και φρουρείς ένα νεκρό;».
Μπροστά σ αυτό το άφατο μυστήριο της συγκαταβάσεως του Υιού και Λόγου του Θεού ο εμπνευσμένος ιερός υμνογράφος ψάλλει στον περίφημο Κανόνα στον Όρθρο του Μεγάλου Σαββάτου : «Έκστηθι φρίττων ουρανέ και σαλευθήτωσαν τα θεμέλια της γης• ιδού γαρ εν νεκροίς λογίζεται ο εν υψίστοις οικών και τάφω σμικρώ ξενοδοχείται».
Δεύτερον. Μυστήριον ο θάνατος του Χριστού. Είναι μία νίκη επάνω στο Σταυρό. Είναι η νίκη της οδυνώμενης αγάπης. Ο Σταυρός του Χριστού μας δείχνει μία αγάπη πιο δυνατή από το θάνατο.
Από αγάπη δημιούργησε τον κόσμο.
Από αγάπη γεννήθηκε ως άνθρωπος μέσα σ αυτόν τον κόσμο.
Από αγάπη ανέλαβε την πεσμένη φύση του Αδάμ και την έκανε δική Του.
Από αγάπη ταυτίσθηκε με τη δική μας απελπισία.
Από αγάπη προσέφερε τον εαυτό Του εκούσια προς το Πάθος.
Ακόμη και στην αγωνία της Γεθσημανή, οι σκοτεινές δυνάμεις, που Του επιτίθενται με όλη τους την ορμή, δεν μπορούν να εμποδίσουν την αυτήν την αγάπη του Θεού προς την εικόνα Του, που είναι ο άνθρωπος.
Έτσι η αγάπη δοκιμάζεται έως το θάνατο. Αλλά δεν αφανίζεται από το θάνατο, όπως το φως δεν μπορεί να αφανισθεί από το σκότος. «Το φως εν τη σκοτία φαίνει, και η σκοτία αυτό ου κατέλαβεν».
Τρίτον. Μυστήριον ο σταυρικός θάνατος του Χριστού. Μυστήριο ελευθερίας. Ο Θεός μας σώζει με έναν τρόπο οδυνηρό, αλλά και παράδοξο. Μας σώζει όχι με τη βία, την οποία συναντούμε στις μέρες μας, αλλά με την ελευθερία και την αγάπη. Στο δόγμα του ανθρώπου (τότε και σήμερα) «ο θάνατός σου ζωή μου», ο Χριστός απαντά: «Ο θάνατός μου ζωή σου»! Σταυρώνεται Αυτός, για να μην σταυρώσει.
Ελαττώνεται, για να υπάρξουμε.
Πεθαίνει, για να ζήσουμε.
Γι αυτό και ψάλλουμε θριαμβευτικά : «Εξέτεινας παλάμας εν τω Σταυρώ σου, ενέκρωσας νεκρώσει σου την κατάραν, εζώωσας τω πάθει σου τους ανθρώπους».
Έτσι ο σταυρικός θάνατος είναι μυστήριο της αήττητης αδυναμίας.
Είναι μυστήριο της πανσθενούς ασθενείας του Θεού.
Μυστήριο σιωπής, αλλά και τρόπος θεραπείας της ανθρώπινης ατέλειας και της αθλιότητος. Γιατί τίποτα δεν δάμασε το θάνατο, δεν εξιλέωσε το πρώτο ζευγάρι, δεν απογύμνωσε τον Άδη, δεν έφερε την Ανάσταση, … δεν ετοίμασε την επιστροφή μας στην πρωταρχική ευλογία, δεν άνοιξε τον Παράδεισο, δεν έβαλε τη φύση μας να καθίσει στα δεξιά του Θεού, και δεν μας έκανε παιδιά Του, όσο ο Σταυρός του Χριστού.
Και η αποψινή βραδιά, αδελφοί μου, κατά την οποία λιτανεύουμε το Σταυρό και τον Επιτάφιο, όπου συμμετέχουν ο ορατός και ο αόρατος κόσμος, οι χοροί των Αγγέλων μετά πάσης αρχής και εξουσίας, οι κτίτορες των Ιερών Ναών μας και των Βυζαντινών Μοναστηριών μας, οι άρχοντες και οι λογάδες του Γένους, σ αυτήν ιδιαίτερα τη βυζαντινή πόλη, η αποψινή βραδιά, επαναλαμβάνω, είναι βραδιά κρίσεως.
Κρινόμαστε όλοι απόψε. Γιατί απλούστατα:
Ή φίλοι του Χριστού είμαστε ή εχθροί του Δεσποτικού Σταυρού.
Η μάρτυρες η αρνητές της Θεότητός Του, με την οποία μας χάρισε τη σωτηρία. Γιατί οφείλουμε να σταυρώσουμε τη διάνοιά μας για να αποφύγουμε τον πειρασμό της αρνήσεως της Θεότητος του Χριστού.
Κι όπως ο Σταυρός υπήρξε ζυγός δικαιοσύνης για τους δύο ληστές, δηλαδή κομβικό γεγονός για τη σωτηρία η την απώλειά τους, έτσι και η δική μας ομολογία, συνδεδεμένη με την πίστη και τη μετάνοια κι όχι με τη φλυαρία και τους ευτελείς λόγους, θα μας δώσει τη δυνατότητα να γίνουμε συνοικήτορες του Χριστού στον Παράδεισο της ζωής και της αγάπης.
Απόψε, σας αγκαλιάζω όλους με την αγάπη μου και σας ασπάζομαι στο όνομα του Σταυρωθέντος και Αναστάντος Κυρίου μας. Σας εύχομαι να ζήσετε και να βιώσετε ένα ευλογημένο Πάσχα με τη συμμετοχή όλων στη Δεσποτική Τράπεζα, που αύριο το βράδυ θα μας παραθέσει ο Δεσπότης Χριστός.
Αγκαλιάζω με την αγάπη μου και όλους εκείνους που έφθασαν εδώ, στη θεοφρούρητη και παναγιοσκέπαστη καστρούπολη της Μακεδονίας μας, για να γιορτάσουν μαζί μας το ρωμαίικο Πάσχα και να πάρουν φως από τις κανδήλες που ακοίμητες ανάβουν μπροστά στις θαυματουργές εικόνες και στα ιερά σκηνώματα αυτού του τόπου. Εδώ εμείς διαθέτουμε μόνο φως και αυτό δίνουμε. Διαθέτουμε μόνο παράδοση που αντέχει στον πανδαμάτορα χρόνο.
Καλή Ανάσταση αδελφοί μου.
Καλή συνάντηση αύριο το βράδυ στο Πασχαλινό Δείπνο που παραθέτει ο Χριστός στην Αγία Τράπεζα.
«Μη ταρασσέσθω υμών η καρδία, μηδέ δειλιάτω». Ο Χριστός θα νικήσει και μαζί με το Χριστό θα νικήσουμε κι εμείς. ΑΜΗΝ.
