Στη Θεολογία Χατζή
«Η κοινωνία μαστίζεται από πρωτοφανείς κρίσεις αξιών, ιδανικών, αιωνίων θεσμών. Ιερές παραδόσεις αποϊεροποιούνται. Τα όσια και άγια σύμβολα της Ορθοδοξίας χλευάζονται. Οι καιροί μας είναι καιροί παρακμής». Τη θέση αυτή διατυπώνει στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας» ο Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Κοσμάς.
Ο δυναμικός ιεράρχης αναφέρεται και στις σχέσεις με την Πολιτεία, τονίζοντας πως τελευταία βλέπουμε απίστευτα και αδιανόητα πράγματα, ενώ διερωτάται αν οι υπεύθυνοι της κρατικής μηχανής γνωρίζουν ελληνική Ιστορία, την αγνοούν ή την παραποιούν ηθελημένα;
Ποιος θεωρείτε ότι είναι ο ρόλος της Εκκλησίας στο κοινωνικό γίγνεσθαι σήμερα; Είσθε ικανοποιημένος από αυτόν;
Η Εκκλησία, μητέρα του κόσμου και κιβωτός της σωτηρίας, αγαπά τον άνθρωπο και αγρυπνεί για τη ζωή και την πορεία του. Η κοινωνία μαστίζεται από πρωτοφανείς κρίσεις αξιών, ιδανικών, αιωνίων θεσμών. Ιερές παραδόσεις αποϊεροποιούνται. Τα όσια και άγια σύμβολα της Ορθοδοξίας χλευάζονται. Οι καιροί μας είναι καιροί παρακμής. Υπάρχει κρίση οικονομική, συνέπεια της αποστασίας μας. Ο ιερός Χρυσόστομος λέει: «Δεινόν γαρ όντως η πενία».
Η Εκκλησία ούτε έπαυσε ούτε θα παύσει να είναι κοντά στον αποστατημένο, πεινασμένο, ρακένδυτο, ταλαιπωρημένο άνθρωπο. Αγαπά, τρέχει, αγρυπνεί. Είναι σημαιοφόρος στην κοινωνική προσφορά. Δεν παρακολουθεί στο σαλόνι από τις οθόνες τη δυστυχία της κοινωνίας. Μοχθεί, κουράζεται, θυσιάζεται. Η Μητρόπολή μας, με τους εκλεκτούς συνεργάτες μου, «αγκαλιάζει» την κοινωνία και προσφέρει ό,τι καλύτερο στους διαφόρους κοινωνικούς τομείς.
Η Εκκλησία ούτε έπαυσε ούτε θα παύσει να είναι κοντά στον αποστατημένο, πεινασμένο, ρακένδυτο, ταλαιπωρημένο άνθρωπο. Αγαπά, τρέχει, αγρυπνεί.
Μιλήστε μας για τη νεότητα της περιοχής σας και τη μέριμνα της Μητροπόλεώς σας για τα παιδιά και τους νέους.
Στη Μητρόπολή μας έχουμε και καλή νεότητα. Σαράντα και πλέον χρόνια που διακονώ εδώ ως ιεροκήρυξ και μητροπολίτης ποτέ δεν συνάντησα νέους να μιλήσουν με ασέβεια ή περιφρόνηση προς την ιεροσύνη.
Οφείλουμε να προσέχουμε, να φροντίζουμε, να αγαπούμε τη νεότητα, να αγρυπνούμε για την αληθινή πρόοδό της. Οι νέοι είναι ευόλισθοι και ευεξαπάτητοι. Ζουν σε κατ’ εξοχήν προκλητική εποχή. Συντρίβονται για το γόητρο, την επίδειξη, τη σκοπιμότητα, τον πλουτισμό των εκμαυλιστών της.
Ομολογώ ότι από της ενθρονίσεώς μου, μεταξύ των κυρίων φροντίδων μου, ήταν εκείνη για τη διακονία, την κατήχηση, την πνευματική τροφοδοσία, την αληθινή αγωγή, την ψυχαγωγία της νεότητος. Κληρικοί, εκπαιδευτικοί, συνεργάτες προσφέρονται και βοηθούν στα κατηχητικά σχολεία, στις νεανικές συγκεντρώσεις και εορτές, στις οργανωμένες εκδρομές και τις κατασκηνώσεις μας.
Εχουμε μεγάλη προσέλευση νέων στο Μυστήριο της Εξομολογήσεως. Εκεί βλέπομε την προσφορά και τη βοήθεια της Θείας Χάριτος. Οι νέοι δεν είναι μόνο σάρκες, μυαλό και επιθυμίες, αλλά ψυχοσωματικές οντότητες, που ζητούν φως Χριστού για να φωτισθούν, να ισορροπήσουν, να αποκτήσουν υπεύθυνη προσωπικότητα, να καλλιεργήσουν αγιαστικές αρετές.
Ποια η εμπειρία σας από τις κατασκηνώσεις των νέων της Μητροπόλεώς σας;
Οι κατασκηνώσεις μας λειτουργούν στη Ρίζα Αντιρρίου από το 1974. Μεταξύ των πρώτων στόχων μου έθεσα την ανακαίνιση και την άψογο λειτουργία τους για την ωφέλεια της νεότητος. Η κατασκήνωσή μας, ανακαινισμένη και εξωραϊσμένη, λειτουργεί με τέλειες εγκαταστάσεις κατά τους θερινούς μήνες, σε πέντε κατασκηνωτικές περιόδους. Οργανώνονται φοιτητικά τριήμερα και τριήμερα ανδρών και γυναικών-συνεργατών και στελεχών.
Χιλιάδες νέοι και νέες τόσα χρόνια έζησαν την κατασκηνωτική ζωή και πολύ ωφελήθηκαν. Είναι μεγάλη ευλογία εκατόν είκοσι νέοι κάθε περίοδο να οικοδομούνται, να λαμβάνουν εφόδια ζωής και αληθινού αγώνος. Να οπλίζονται με αιώνιες αλήθειες, αξίες, ιδανικά, αγάπη στον Θεό και την Πατρίδα και να συνεχίζουν τον αγώνα τους.
Ποιος ο καλύτερος τρόπος, σήμερα, να ενημερωθούν οι νέοι για την Εκκλησία;
Ολοι οι νέοι πρέπει να γνωρίσουν, να ενημερωθούν, να πλησιάσουν, να αγαπήσουν, να ζήσουν την Αγία Ορθόδοξο Εκκλησία μας. Πρέπει να βοηθηθούν να γνωρίσουν την Εκκλησία, να ζήσουν τη ζωή της. Η Εκκλησία, ως μητέρα, τροφός και παιδαγωγός της νεότητος, βοηθά και στηρίζει τους νέους, αλλά κάνει και αγίους. Εκτός Εκκλησίας, μπορεί να επιτευχθεί αυτό;
Ο καλύτερος τρόπος για να έλθει η νεότητα στην Εκκλησία είναι η δική μας καθαρή, ειλικρινής, συνεπής με τη φωνή της Εκκλησίας μας αναγεννημένη ζωή μας. Οι νέοι θέλουν από εμάς συνέπεια λόγων και έργων.
Θυμάμαι πόσοι νέοι γέμιζαν καθημερινώς το υπαίθριο αρχονταρίκι του Αγίου Παϊσίου. Άκουγαν πρόθυμα κι έφευγαν αποφασισμένοι να ζήσουν αληθινή εκκλησιαστική ζωή, διότι έβλεπαν και άκουγαν έναν άγιο που ζούσε ειλικρινά και συνειδητά μέσα στην Εκκλησία. Μακάρι κι εμείς, οι κληρικοί κυρίως, να το κατανοήσουμε και να ζούμε αληθινή ζωή Χριστού, για να οδηγούμε σταθερά τους νέους στην Εκκλησία.
Με όλα αυτά δεν αρνούμαστε, βέβαια, τη διδαχή, την κατήχηση, την οργανωμένη ποιμαντική των νέων, που οφείλουμε να προσφέρουμε ασταμάτητα.
Ολοι οι νέοι πρέπει να γνωρίσουν, να ενημερωθούν, να πλησιάσουν, να αγαπήσουν, να ζήσουν την Αγία Ορθόδοξο Εκκλησία μας. Πρέπει να βοηθηθούν να γνωρίσουν την Εκκλησία, να ζήσουν τη ζωή της.
Υπάρχει μέριμνα για τη γεροντική ηλικία σε εποχές δύσκολες, όπως η σημερινή;
Ζώντας κανείς με συνέπεια και υπακοή το θέλημα του Χριστού, οπωσδήποτε σκέπτεται και φροντίζει την τρίτη ηλικία, είτε ο ηλικιωμένος είναι πατέρας, μητέρα, γνωστός ή άγνωστος. Η Μητρόπολή μας προσφέρει βοήθεια στους ηλικιωμένους στο Γηροκομείο στο Μεσολόγγι, όπου φιλοξενεί εβδομήντα πέντε, επί του παρόντος, τροφίμους, άνδρες και γυναίκες, με προοπτική κατασκευής και νέας πτέρυγας. Προσπαθούμε με τις θυσίες των διακονούντων να προσφέρουμε ό,τι καλύτερο στους σεβαστούς γέροντες. Υπάρχει και άλλο πρότυπο γηροκομείο στο Αγρίνιο, της Χριστιανικής Ενώσεως Αγρινίου, με περισσότερους τροφίμους.
Οφείλω να υπογραμμίσω επίσης ότι στη Μητρόπολή μας υπάρχει άγρυπνο ενδιαφέρον από τους ιερείς, οι οποίοι φροντίζουν πολλούς μεμονωμένους αναξιοπαθούντες γέροντες.
Η Μητρόπολή μας προσφέρει βοήθεια στους ηλικιωμένους στο Γηροκομείο στο Μεσολόγγι, όπου φιλοξενεί εβδομήντα πέντε, επί του παρόντος, τροφίμους, άνδρες και γυναίκες, με προοπτική κατασκευής και νέας πτέρυγας
Το Μεσολόγγι ονομάζεται «Ιερή Πόλη». Τι σημαίνει αυτό; Πιστεύετε ότι αντιμετωπίζεται αναλόγως από την Πολιτεία;
Η ονομασία ανταποκρίνεται πλήρως στην παρουσία, στην προσφορά και στη θυσία του. Το Μεσολόγγι δεν είναι μία από τις πολλές πόλεις του έθνους μας. Είναι η πόλη της οποίας κάθε σημείο ποτίσθηκε με το αίμα των μαρτύρων και των ηρώων της ιεράς εξόδου και των άλλων εχθρικών πολιορκιών.
Οι πρόμαχοι και υπερασπιστές του Μεσολογγίου δεν ήσαν απλώς υπερασπιστές της γης. Αγωνίσθηκαν και έπεσαν, έχυσαν το αίμα τους για του Χριστού την πίστη την αγία και της πατρίδος, του Μεσολογγίου, την ελευθερία. Θυσιάσθηκαν έχοντας μέσα τους κάλλος βαθιάς Ορθοδόξου θεοσέβειας και γνήσιο πατριωτισμό. Είχαν ιερότητα.
Η ονομασία «Ιερά Πόλις» πάντοτε διδάσκει τους νεωτέρους. Καλεί να διατηρήσουμε την ιερότητα του Μεσολογγίου. Να μιμηθούμε τους ιερούς αγώνες και τη θυσία των ηρωικών προμάχων. Καλεί να διαφυλάξουμε την ιδιομορφία της φυλής μας και τη μοναδικότητα του έθνους μας. Ομολογώ ότι και οι σύγχρονοι Μεσολογγίτες διατηρούν ζωντανή μέσα τους την ιερότητα του Μεσολογγίου και τιμούν τους προγόνους τους.
Δυστυχώς, οι εκάστοτε άρχοντες -εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων- λησμονούν την ιερότητά του. Το αγνοούν, το περιφρονούν και το υποβιβάζουν. Το θυμούνται μόνο κατά την επέτειο των εορτών της ηρωικής εξόδου. Το Μεσολόγγι φωτίζει και θα φωτίζει με την ιερότητά του. Ευχόμαστε να το κατανοήσουμε κάποτε όλοι και να το τιμήσουμε, με έργα προσφοράς και αληθινής τιμής.
Πώς βλέπετε τη συμπεριφορά του κράτους απέναντι στην Εκκλησία;
Στην ιστορία του ελληνικού έθνους και κράτους υπήρχε «συναλληλία». Το κράτος σεβόταν την Εκκλησία. Δεχόταν τις φωνές της, στηριζόταν από την αλήθειά της και τη διδαχή της. Έφερνε τη Χάρη του Θεού στη λειτουργία του κρατικού μηχανισμού και στους συνανθρώπους μας.
Τελευταία βλέπουμε απίστευτα και αδιανόητα πράγματα. Διερωτάται κανείς αν οι υπεύθυνοι της κρατικής μηχανής γνωρίζουν ελληνική Ιστορία, την αγνοούν ή την παραποιούν ηθελημένα;
Αναφέρω ένα από πολλά σχετικά παραδείγματα: Προ ετών διακεκριμένος πολιτικός σε εκδήλωση στο Μεσολόγγι μού είπε: «Βοηθήστε να μη χυθεί αίμα στην ελληνική πατρίδα μας». Του απήντησα: «Εμείς αγωνιζόμαστε, αλλά δεν μας αφήνετε σεις…». «Τι εννοείτε;», ερώτησε. Του απήντησα: «Ποιος στηρίζει, εμψυχώνει, μεταμορφώνει, αναγεννά, ηρεμεί και ενώνει τον ελληνικό λαό; Ο ιερεύς! Ο εφημέριος, ο πατέρας της ενορίας και του λαού, δεν κάνει αυτό το έργο;». «Ναι», είπε. «Ναι, αλλά σεις απαγορεύσατε να μισθοδοτούνται οι ιερείς μας, που δεν είναι υπάλληλοι, αλλά πατέρες και στυλοβάτες του λαού. Πώς να ζήση ο οικογενειάρχης ιερεύς; Πώς να εργασθεί απρόσκοπτα; Θα γίνει ζητιάνος;». «Συμφωνώ», απήντησε.
Η Εκκλησία δεν στηρίζεται στα δεκανίκια ανθρώπων, όποιοι κι αν είναι. Πολέμησαν πολλοί, ισχυροί και μεγάλοι, την Εκκλησία και χάθηκαν, εξαφανίσθηκαν. Εκείνη μένει διότι έχει κεφαλή τον άναρχο Χριστό. Αρκεί κληρικοί και οι λαϊκοί να είμαστε ζωντανοί, γνήσιοι, άγιοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί.
Πώς σχολιάζετε τις κυβερνητικές μεθοδεύσεις για την Παιδεία και το μάθημα των Θρησκευτικών;
Δεν θέλω να σχολιάσω κυβερνητικές μεθοδεύσεις. Άλλωστε, το θέλημα του Θεού μας λέει διά του Απ. Παύλου: «Πάσα ψυχή εξουσίαις υπερεχούσαις υποτασσέσθω…» (Ρωμ., ιδ, 1). Οφείλουμε να υπακούμε στη φωνή των αρχών και της εξουσίας. Όμως, όταν αυτή η εξουσία αντιστρατεύεται στο θέλημα του Θεού και απομακρύνει παιδιά μας από τα νάματα της Ορθοδόξου Χριστιανικής αληθείας είναι δυνατόν να μην αντιδρούμε και να μη διαμαρτυρόμαστε;
Οι υπεύθυνοι για την Παιδεία αγωνίζονται να απομακρύνουν το μάθημα των Θρησκευτικών από τα σχολεία. Προτιμούν θρησκειολογία και συγκρητισμό. Ανακοινώνουν τη θέλησή τους να καταργήσουν την προσευχή και τον εκκλησιασμό από τη ζωή των μαθητών. Αλήθεια, ασχολήθηκαν ποτέ ειλικρινά με τη νεότητα; Μπορούν να υποδείξουν νέους που ζώντας αληθινή εκκλησιαστική και μυστηριακή ζωή έγιναν θύματα ναρκωτικών, εγκληματικότητος, διαστροφής;
Ανησυχούμε για την αλλοτρίωση της παιδείας, τον αποχριστιανισμό των παιδιών μας, την ισοπέδωση των αξιών, των ιδανικών, διά των οποίων εμεγαλούργησε το έθνος. Φωνάζουμε και ικετεύουμε τους Ελληνας να αφυπνισθούν. Τα παιδιά μας δεν είναι μηχανές. Είναι ψυχές αθάνατες, είναι εικόνες Θεού.
