Τελικά πως θα διδάσκεται το μάθημα των Θρησκευτικών στα σχολεία; Δεν υπάρχει σαφέστερος τρόπος να το περιγράψουμε από την σχετική απόφαση του υπουργού Παιδείας κ. Νίκου Φίλη, η οποία δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, (ΦΕΚ 2906-13/09/2016) με τίτλο “Πρόγραμμα σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο” που περιέχει ριζικές αλλαγές τόσο στο περιεχόμενο όσο και στην μέθοδο διδασκαλίας η οποία θα περιλαμβάνει σύγχρονα Μέσα, ήχο, εικόνα κλπ.
Στο περιεχόμενο όμως του μαθήματος και στη γενική του φιλοσοφία, σύμφωνα με την απόφαση, το μάθημα δεν είναι Θρησκειολογία….αλλά μάλλον είναι. Καθώς αν δει κανείς το αναλυτικό πρόγραμμα διαπιστώνει πως σχεδόν σε κάθε θεματική ενότητα και δραστηριότητα, τα παιδιά θα μαθαίνουν μια σύνθεση από πολλές θρησκείες κάτι που κατά τη γνώμη μας θα αναδείξει και το συγκριτικό στοιχείο. Για παράδειγμα στην Ε’ Δημοτικού στην ενότητα “Μαθητές και δάσκαλοι” ο μαθητής θα γνωρίσει τον Θεάνθρωπο ως διδάσκαλο με αναφορές σε χωρία της Βίβλου, αλλά και θα δει αποφθέγματα του Βούδα, του Λάο Τσε και του Μωάμεθ. Ενώ στην ενότητα “Προχωράμε αλλάζοντας”, βασικά θέματα είναι η βιβλική μετάνοια και συγχώρεση αλλά και η νηστεία και άσκηση στο Ισλάμ, στον Ιουδαϊσμό, στον Ινδοισμό και στο Βουδισμό. Μια αντίληψη που διατρέχει το πρόγραμμα σπουδών, όπου ναι μεν υπάρχει μεγαλύτερη βαρύτητα στον Χριστιανισμό και την Ορθοδοξία αλλά και ένας μεγάλος όγκος
Σταχυολογούμε μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα από την απόφαση:
Α. “Αναγνωρίζεται από τη διεθνή επιστημονική συζήτηση και τα διεθνή νομικά δεδομένα πως ένα ΜτΘ (μάθημα των Θρησκευτικών), το οποίο περιορίζει τη γνώση των μαθητών αποκλειστικά και μόνο στη δική τους θρησκευτική παράδοση έχει πλέον φτάσει στα όριά του.”
Β. “Η παρούσα πρόταση αφορά ένα μάθημα που διατηρεί μεν τον γνωσιακό και παιδαγωγικό χαρακτήρα που είχε ως τώρα, ανοίγεται ωστόσο στις χριστιανικές παραδόσεις της Ευρώπης και τις άλλες θρησκείες. Δίνοντας τις συντεταγμένες αυτού του μαθήματος, διαμορφώνουμε ένα ΠΣ
το οποίο ξεκινά από και έχει επίκεντρο τη θρησκευτική παράδοση του τόπου, την παράδοση της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας, όπως αυτή σαρκώθηκε στη ζωή και αποτυπώθηκε στα μνημεία του πολιτισμού του. Κάθε μαθητής/τρια, ανεξαρτήτως της θρησκευτικής του/της ιδιοπροσωπίας, είναι αναγκαίο να γνωρίζει τη θρησκευτική παράδοση του τόπου καταγωγής ή μόνιμης διαμονής του/της. Αυτή είναι η πρώτη και βασική συντεταγμένη του μαθήματος.
Η δεύτερη συντεταγμένη είναι η βασική γνωριμία με τις μεγάλες χριστιανικές παραδόσεις που συναντώνται στην Ευρώπη και γενικότερα στον κόσμο, εκτός της Ορθοδοξίας, όπως ο Ρωμαιοκαθολικισμός και ο Προτεσταντισμός με τις βασικές του ομολογίες.
Η τρίτη συντεταγμένη περιλαμβάνει στοιχεία από τα μεγάλα θρησκεύματα και ιδίως όσα ενδιαφέρουν την ελληνική κοινωνία περισσότερο, δηλαδή τις μονοθεϊστικές παραδόσεις του Ιουδαϊσμού και του Ισλάμ, καθώς και άλλες θρησκείες που κατά τόπους ή κατά περίπτωση κρίνεται ότι παρουσιάζουν σήμερα αυξημένο ενδιαφέρον.
Συνεπώς, πρόκειται για ένα διευρυμένο και με σαφείς θεολογικές προϋποθέσεις μάθημα, το οποίο εξετάζει με ερευνητικό, κριτικό και διαλεκτικό τρόπο τη συνεισφορά κάθε θρησκευτικής παράδοσης στην ιστορία και στον πολιτισμό, αποβλέποντας στον θρησκευτικό γραμματισμό, αλλά και στην ευαισθητοποίηση και στον αναστοχασμό των μαθητών απέναντι στον δικό τους θρησκευτικό
προβληματισμό και το πώς αυτός αντικατοπτρίζεται στη δυναμική των κοινωνικών σχέσεων.”
Γ. “Συμπερασματικά, το νέο ΠΣ προωθεί μια παιδαγωγικά ευαίσθητη, με ρεαλιστικούς μαθησιακούς στόχους, διδακτικά ευέλικτη και πολυεπίπεδη πρόταση θρησκευτικής αγωγής, η οποία βασίζεται στο ισχύον νομικό πλαίσιο και ανταποκρίνεται στις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες.
Έχει ως επίκεντρο την Ορθόδοξη παράδοση αλλά διαφοροποιείται από την κατήχηση, διασώζει εύλογες και αναγκαίες ισορροπίες ανάμεσα στο οικείο και στο έτερο χωρίς να μετατρέπει το μάθημα σε Θρησκειολογία.”
Δ. “Οι γενικοί αυτοί σκοποί του ΜτΘ μπορούν να εξειδικευτούν στους παρακάτω επιμέρους εκπαιδευτικούς προσανατολισμούς και στόχους/προτεραιότητες που επιδιώκουν:
1. Την κριτική κατανόηση των δογματικών, λατρευτικών, υπαρξιακών και πολιτισμικών εκφράσεων της Ορθόδοξης Εκκλησίας, των άλλων μεγάλων χριστιανικών ομολογιών, καθώς και άλλων θρησκευμάτων, 2. την ανάδειξη των οικουμενικών αξιών τόσο του Χριστιανισμού όσο και των άλλων θρησκειών του κόσμου, 3. τη διερεύνηση πτυχών και όψεων της τοπικής θρησκευτικής ιστορίας και παράδοσης, με στόχο τη γνώση, τη διαφύλαξη και την ανανέωση της τοπικής
πολιτισμικής κληρονομιάς, 4. την προσέγγιση της θρησκευτικής πίστης γενικότερα και του Χριστιανισμού ιδιαίτερα με πολλαπλά κριτήρια (πολιτισμικά, ηθικά, κοινωνικά, ιστορικά,
προσωπικά, θεολογικά), 5. την αποκωδικοποίηση του θρησκευτικού υποβάθρου των πολιτισμικών παραδόσεων και την αναγνώριση των θρησκευτικών διαστάσεων του σύγχρονου πολιτισμού,
6. την κατανόηση των αξιών αλλά και των αρνητικών ή επικίνδυνων εκφράσεων που κάποιες θρησκείες εμπεριέχουν, διατηρούν ή υποβάλλουν, 7. την κατανόηση της εποχής και των αναγκών της και τη μεθερμηνεία του θεολογικού λόγου….”
Το πλήρες κείμενο του ΦΕΚ μπορείτε να διαβάσετε εδώ.
