Από το 2007 λειτουργεί με ευθύνη της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών το Ίδρυμα «Μαρία Κόκκορη», στην Άνω Γλυφάδα. Στο ίδρυμα φιλοξενούνται σήμερα κορίτσια με σύνδρομο Down και πνευματική υστέρηση από όλη την Ελλάδα. Πρόκειται για ένα κέντρο δημιουργικής απασχόλησης, με σημαντικό έργο για δεκάδες παιδιά. Όπως επισημαίνει ο διευθυντής του, αρχιμανδρίτης Νικόδημος Φαρμάκης, στη συνέντευξή του στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας»: «Καταβάλλουμε καθημερινά κάθε προσπάθεια ώστε να διαβιώνουν σε ένα περιβάλλον πλήρως ανταποκρινόμενο στις ανάγκες τους, φιλόξενο, με καλαίσθητη διακόσμηση, και θα τολμούσαμε να πούμε ότι τα έχουμε καταφέρει». Ωστόσο, είναι δύσκολη η συνέχιση της λειτουργίας του, εάν δεν βρεθούν άμεσα πόροι.
Πότε και για ποιον σκοπό έγινε το Ίδρυμα «Μ. Κόκκορη»;
Το Ίδρυμα «Μαρία Κόκκορη» ιδρύθηκε το 2005 και λειτούργησε το 2007 από την Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών, με τη μέριμνα του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χριστοδούλου. Φέρει το όνομα της δωρήτριάς του, Μαρίας Κόκκορη, η κόρη της οποίας γεννήθηκε με σύνδρομο Down και η αγωνία της για το μέλλον του παιδιού της την οδήγησε στον Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο. Έκτοτε, ξεκίνησε μια τεράστια προσπάθεια ανοικοδόμησης του κτιρίου που βρίσκεται στην Άνω Γλυφάδα και εδώ και οκτώ χρόνια φιλοξενούνται σε ένα σύγχρονο και ζεστό κτίριο κορίτσια με σύνδρομο Down και νοητική υστέρηση από όλη την Ελλάδα. Το 2010 και για τις ανάγκες αδειοδότησης λειτουργίας δύο Στεγών Υποστηριζόμενης Διαβίωσης, ανακαινίσθηκε σε μεγάλο βαθμό, σύμφωνα με τις οδηγίες της πρόνοιας, με τη μέριμνα του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών, κ. Ιερωνύμου του Β΄.
Ποιος είναι ο βασικός χρηματοδότης;
Από την έναρξη της λειτουργίας του ιδρύματος έως και τον Ιούλιο του 2012 βασικός χρηματοδότης του ήταν το Γενικό Φιλόπτωχο Ταμείο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, το οποίο κάλυπτε τη λειτουργία του, σε συνδυασμό με τα έσοδα από δωρεές του. Από τον Ιούλιο του 2012 κι έως τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους, όμως, λειτουργεί μέσω χρηματοδοτικού προγράμματος ΕΣΠΑ, υπό την αιγίδα της Φιλανθρωπικής Οργάνωσης της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών «Αποστολή», αλλά και από δωρεές φίλων του ιδρύματος. Η αγωνία μας συνεπώς για την εύρυθμη λειτουργία του από τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους κι έπειτα εντείνεται, καθώς δεν έχει εξευρεθεί ως τώρα βασικός χρηματοδότης.
Κάτω από ποιο καθεστώς λειτουργεί;
Πρόκειται για εκκλησιαστικό ίδρυμα της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, διοικούμενο από πενταμελές Διοικητικό Συμβούλιο, με πρόεδρο τον εκάστοτε Αρχιεπίσκοπο Αθηνών. Όπως προαναφέραμε, από την 1η Ιουλίου του 2012 λειτουργούσε υπό την αιγίδα της φιλανθρωπικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας «Αποστολή» της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, στην οποία είχε παραχωρήσει τις άδειες λειτουργίας του, και από τον επόμενο μήνα, λόγω της λήξης του χρηματοδοτικού προγράμματος ΕΣΠΑ, επανέρχεται στα παλιά δεδομένα, λειτουργώντας εξ ιδίοις πόροις.
Πόσα παιδιά και κάτω από ποιες συνθήκες στηρίζονται από το Ίδρυμα «Μαρία Κόκκορη»;
Φιλοξενούμε 21 κορίτσια, ηλικίας από 15 έως και 49 ετών, και καταβάλλουμε καθημερινά κάθε προσπάθεια ώστε να διαβιώνουν σε ένα περιβάλλον πλήρως ανταποκρινόμενο στις ανάγκες τους, φιλόξενο, με καλαίσθητη διακόσμηση. Θα τολμούσαμε να πούμε ότι τα έχουμε καταφέρει. Τις πρωινές ώρες υπάρχει ένα δομημένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, το οποίο υλοποιείται σε δύο υπερσύγχρονα εργαστήρια, εξοπλισμένα με κάθε σύγχρονο μέσο, όπως διαδραστικούς πίνακες, υπολογιστές αφής, Wii κ.λπ., ενώ τα απογεύματα πραγματοποιούνται εξωτερικές δραστηριότητες, όπως στίβος, χοροθεραπεία, μουσικοθεραπεία, bowling, εργαστήρια αγγειοπλαστικής, μικροκατασκευών και μαγειρικής. Στο πλαίσιο της κοινωνικοποίησης, διεξάγονται επίσης τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα έξοδοι σε καφετέριες και πάρκα της περιοχής της Γλυφάδας και επίσης πολύ συχνά διοργανώνονται εκδρομές, επισκέψεις σε πολιτιστικούς χώρους και ψυχαγωγικές εκδηλώσεις.
Στο ίδρυμα φιλοξενούνται 21 κορίτσια οι οποίες παρακολουθούν ένα πλήρες πρόγραμμα εκπαίδευσης, ψυχαγωγίας και κοινωνικοποίησης
Σε ποιους άλλους τομείς δραστηριοποιείται το Ίδρυμα «Μαρία Κόκκορη»;
Με γνώμονα πάντα την παροχή υπηρεσιών υψηλής φροντίδας στις ενοίκους μας, διεξάγονται σε τακτική βάση συνεδρίες συμβουλευτικής και ψυχολογικής υποστήριξης γονέων και κηδεμόνων από τη διεπιστημονική ομάδα των ΣΥΔ, η οποία αποτελείται από ψυχολόγο, ψυχίατρο, κοινωνική λειτουργό κ.ά. Έχουμε αναπτύξει επίσης ένα ευρύ δίκτυο εθελοντών, με σκοπό την παροχή εμπειρίας σε νέους επαγγελματίες του χώρου της ψυχικής υγείας, συνεργαζόμενοι με ΙΕΚ και κολλέγια. Με απώτερο σκοπό την ευαισθητοποίηση της ευρύτερης κοινότητας, διοργανώνουμε συχνά ημερίδες και σεμινάρια, για τα οποία οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ενημερώνονται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του Ιδρύματος (facebook «Idrima Kokkori – Ίδρυμα Μ. Κόκκορη») ή από την ιστοσελίδα: www.kokkori.gr.
Πόσο εύκολη είναι σήμερα η συντήρηση τέτοιων ιδρυμάτων;
Η εξασφάλιση της λειτουργίας τέτοιων δομών δεν είναι καθόλου εύκολη. Ήδη, όπως προανέφερα, η λειτουργία του Ιδρύματος «Μαρία Κόκκορη» διακυβεύεται από τον επόμενο μήνα, αλλά και άλλοι αντίστοιχοι φορείς σε όλη τη χώρα αντιμετωπίζουν τεράστια οικονομικά προβλήματα και κάποιοι από αυτούς προβαίνουν ακόμη και σε αναστολή της λειτουργίας των δομών τους.
Η κρίση έφερε τελικά πιο κοντά τους Έλληνες;
H Εκκλησία μας είχε ανέκαθεν μια ενοποιητική δύναμη και κατάφερνε πάντοτε να ενώνει το ποίμνιό της, όχι μόνο στα δύσκολα χρόνια, αλλά και στα χρόνια της ευημερίας. Σήμερα η Εκκλησία, εκτός των άλλων ρόλων, που λίγο πολύ είναι γνωστοί σε όλους μας, ανέλαβε και έναν αυξημένο διττό ρόλο. Να τρέφει υλικά, αλλά και πνευματικά τους ανθρώπους, όχι μόνον τους χριστιανούς, αλλά όλους ανεξαιρέτως, υαλοποιώντας στην πράξη την εντολή του Χριστού: «Αγαπάτε αλλήλους»… Αυτό το «αλλήλους» δεν έχει διαχωρισμούς, αλλά και διαχωριστικές γραμμές. Αυτή την εντολή του Χριστού ενστερνίστηκε ο Μακαριώτατος και αυτή την εντολή έδωσε σε όλους εμάς που διακονούμε στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών. Σε αυτό το αγκάλιασμα της Εκκλησίας ο Έλληνας θυμήθηκε ξανά πώς είναι να αντιμετωπίζεις τους κινδύνους στην αγκαλιά της Εκκλησίας, στο ασφαλές αυτό λιμάνι. Ναι, ο κόσμος γέμισε τις εκκλησίες ξανά όχι μόνο για να φάει ένα πιάτο φαγητό, αλλά και κυρίως για να γεμίσει την άδεια του ψυχή, να ξεκουράσει την ψυχή του από τον θόρυβο της ατέρμονης βιοτής που μπήκε τα τελευταία χρόνια. Ναι. Ενώθηκαν όλοι οι Έλληνες σε εκείνο που γνώριζαν από παλιά, από τις μανάδες και τους πατεράδες τους, από τους παππούδες και τις γιαγιάδες τους, σε εκείνη τη μάνα που δεν απογοητεύει ποτέ, γιατί Πατέρας είναι ο ίδιος ο δημιουργός του…
Πόσο μακρινά φαντάζουν, άραγε, στον μέσο Ευρωπαίο πολίτη… Πόσο αυτονόητα είναι, όμως, όλα αυτά για εμάς τους Έλληνες… Μην τους κακίζουμε γιατί δεν μας καταλαβαίνουν. Ποτέ δεν θα μας καταλάβουν, γιατί ποτέ δεν τους μεγάλωσε, έθρεψε και νουθέτησε μια ζωντανή αληθινή Εκκλησία, μια Ορθόδοξη Εκκλησία.
Υπάρχουν δομές στην Ελλάδα για τη στήριξη αυτών των παιδιών;
Υπάρχουν δομές ανά την Ελλάδα και σε αρκετές από αυτές γίνεται εξαιρετική δουλειά. Είναι γεγονός, όμως, και αυτό αποδεικνύεται στην πράξη, ότι η Εκκλησία διασφαλίζει όχι μόνο ποιοτικές υπηρεσίες στις δομές της, αλλά και τη συνέχιση της ύπαρξής τους και αυτό οφείλεται κυρίως στον επαγγελματισμό της, την εμπειρία της και την ανιδιοτελή προσφορά της. Υπάρχει, όμως, επιτακτική ανάγκη για διεύρυνση του θεσμού των Στεγών Υποστηριζόμενης Διαβίωσης, στις οποίες ενισχύεται η αυτόνομη διαβίωση, ώστε τα άτομα με αναπηρία να μπορούν να διαχειριστούν μόνα τους την καθημερινότητά τους. Μπορεί η διακήρυξη του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα να μιλά για συμμετοχή των ΑμεΑ στην πολιτιστική ζωή, την ψυχαγωγία, τον ελεύθερο χρόνο και τον αθλητισμό και την ανάγκη τους να ζουν ανεξάρτητα και να αποτελούν μέλη της κοινότητας, όμως -ιδίως στη χώρα μας- τα άτομα με νοητική υστέρηση δεν απολαμβάνουν τίποτα από τα ανωτέρω. Παρά, λοιπόν, την οικονομική κρίση και τα συνεχή προβλήματα, οφείλουμε να ενισχύσουμε τις ΣΥΔ, αλλά και να εξασφαλίσουμε τη βιωσιμότητά τους.
Υπάρχει επιτακτική ανάγκη για διεύρυνση του θεσμού των Στεγών Υποστηριζόμενης Διαβίωσης, στις οποίες ενισχύεται η αυτόνομη διαβίωση, ώστε τα άτομα με αναπηρία να μπορούν να διαχειριστούν μόνα τους την καθημερινότητά τους
Πώς εσείς βιώνετε τα οφέλη στο Ίδρυμα «Μαρία Κόκκορη»;
Θα σας απαντήσω με συγκεκριμένες περιπτώσεις ενοίκων. Η 16χρονη Μαρία µε νοητική υστέρηση, ένα παιδί πλήρως στερηµένο από οικογενειακό περιβάλλον, όταν ήρθε στο ίδρυμα αδυνατούσε ακόμα και να αυτοεξυπηρετηθεί σε θέματα ατομικής υγιεινής. Σήµερα η Μαρία μπορεί όχι µόνο να αυτοεξυπηρετείται, αλλά και να συµµετέχει σε αθλητικές δραστηριότητες (ατοµικές και οµαδικές), να χρησιµοποιεί ηλεκτρονικό υπολογιστή και να απασχολείται αυτόνοµα µε διαδραστικά παιχνίδια στο tablet.
Η Μαριάννα, ένα κορίτσι µε σύνδροµο Down και παραπληγία, στο οργανωµένο πλαίσιο του ιδρύματος κατάφερε αρχικά να περπατάει µόνη της, να αντιλαμβάνεται τη διάταξη των επιμέρους χώρων, να διακρίνει αντικείμενα και πρόσωπα και να έχει επαρκή αυτονομία στη σίτιση. Παράλληλα, κατάφερε να αναπτύξει κοινωνικές δεξιότητες και να συµµετέχει ενεργά σε οµαδικές δραστηριότητες.
Η Δέσποινα, µετά τον θάνατο των γονιών της, εντάχθηκε στο ίδρυμα µε σκοπό την προστασία και τη συνεχή φροντίδα της. Από το πρώτο διάστημα αποδέχθηκε τον χώρο ως σπίτι της, έμαθε να φροντίζει τον εαυτό της, να αυτοεξυπηρετείται επαρκώς και να κινείται αυτόνοµα στον δρόμο. Με τη βοήθεια και τη σωστή καθοδήγηση του προσωπικού, η Δέσποινα σήμερα συµµετέχει ενεργά και εξελίσσεται ικανοποιητικά σε όλες τις δραστηριότητες, όπως μαγειρική, ζαχαροπλαστική, κέντημα κ.τ.λ.
Αν όλα αυτά δεν είναι για όλους εμάς όφελος, τότε τι μπορεί να χαρακτηριστεί έτσι;
Τι άλλο περιέχει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα των ενοίκων;
Ποικίλες οµαδικές δραστηριότητες πραγματοποιούνται µε στόχο την ανάπτυξη, τη διατήρηση και τη γενίκευση των γνωστικών και ψυχονοητικών δεξιοτήτων των ενοίκων, την ενίσχυση της αυτοπεποίθησής τους και την αποτελεσματικότερη διαχείριση του εαυτού τους. Παράλληλα, ενθαρρύνεται η προσαρμοστικότητα και η προαγωγή της ευελιξίας στην καθημερινή τους συμπεριφορά. Μακροσκοπικά, στόχο αποτελούν η συµµετοχή στο κοινωνικό σύνολο και η εύρυθμη ένταξή τους, µε τρόπο κοινωνικά αποδεκτό.
Για την επίτευξη των ανωτέρω στόχων, έμφαση δίνεται στην παροχή ενός περιβάλλοντος σεβασμού και υποστήριξης στη µοναδικότητα του κάθε ατόμου, µε σαφείς και συγκεκριμένους στόχους ως προς το εκπαιδευτικό πρόγραµµα των ατόμων που φιλοξενεί. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, το άτομο αισθάνεται ασφαλές να αναλάβει πρωτοβουλίες για να αναπτύξει όχι µόνο το δυναμικό και την αυτο-εικόνα του, αλλά και λειτουργικές, προσαρμοστικές διαπροσωπικές σχέσεις.
Στο Ίδρυμα «Μαρία Κόκκορη» πραγματοποιούνται και λειτουργούν ψυχοπαιδαγωγικές ομάδες (workshops), ομάδες κοινωνικο-συναισθηµατικής αγωγής και ομάδες δημιουργικής έκφρασης, στο πλαίσιο ενός δομημένου, στοχοκατευθυνόµενου εκπαιδευτικού προγράµµατος.
Ειδικότερα, λειτουργούν:
– Ομάδα μαθησιακών δυσκολιών
– Οµάδα εργοθεραπείας και ανάπτυξης της αδρής και λεπτής κινητικότητας (χειροτεχνικές κατασκευές, καλλιτεχνικές δραστηριότητες, λειτουργικό παιχνίδι)
– Οµάδα ανάπτυξης δεξιοτήτων αυτόνομης διαβίωσης και αυτοεξυπηρέτησης (ατοµική υγιεινή, οικιακές εργασίες, µαγειρική, ζαχαροπλαστική)
– Οµάδα ανάπτυξης της κοινωνικής συναλλαγής-επικοινωνίας
– Οµάδα ανάπτυξης δεξιοτήτων προ-επαγγελµατικής αποκατάστασης (αργαλειός, κέντημα, κόσμημα)
– Οµάδα µουσικοκινητικής αγωγής
– Οµάδα εκμάθησης ηλεκτρονικών υπολογιστών
– Οµάδα εκμάθησης προσαρμοστικών δεξιοτήτων (π.χ. κυκλοφοριακή αγωγή κ.ά.)
– Ομάδα ξυλουργικής και αγγειοπλαστικής δεξιοτεχνίας
– Ομάδα δημιουργικής απασχόλησης
