”Φρένο” έβαλε η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας στις αλλαγές στη διδασκαλία των Θρησκευτικών Δημοτικού και Γυμνασίου που είχε εισάγει ως υπουργός Παιδείας ο Νίκος Φίλης, καθώς -όπως αναφέρει- ”κλονίζει τη θρησκευτική χριστιανική συνείδηση”.
Οι δικαστές έκριναν ότι το νέο πλαίσιο είναι «πολλαπλά αντισυνταγματικό και αντίθετο στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου».
Στο ΣτΕ είχαν προσφύγει η Ιερά Μητρόπολη Πειραιά, ο μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ, η Εστία Πατερικών Μελετών και γονείς κ.λπ., που ζητούσαν να ακυρωθεί η υπουργική απόφαση υποστηρίζοντας ότι επιφέρει μια ριζική αλλαγή στον χαρακτήρα του μαθήματος των Θρησκευτικών.
Η ακυρωτική απόφαση του ΣτΕ αφορά μεν το σύνολο της συγκεκριμένης υπουργικής απόφασης, αλλά δεν αναφέρεται στη διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών στο Λύκειο, καθώς για το θέμα αυτό εκκρεμεί άλλη αίτηση ακύρωσης.
Το σκεπτικό της απόφασης
Αναλυτικότερα, η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε ότι η προσβαλλόμενη απόφαση:
1) Είναι αντίθετη στο άρθρο 16 του Συντάγματος, το οποίο ορίζει ότι η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του κράτους και μεταξύ των σκοπών της είναι η ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης, γιατί με το πρόγραμμα σπουδών που εισάγεται για το δημοτικό και το γυμνάσιο «φαλκιδεύεται ο επιβαλλόμενος από τη συνταγματική αυτή διάταξη σκοπός της ανάπτυξης, δηλαδή της ορθόδοξης χριστιανικής συνείδησης των μαθητών στα ανήκοντα στην επικρατούσα θρησκεία της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Χριστού».
2) Είναι αντίθετη στη διάταξη του άρθρου 13 του Συντάγματος που κατοχυρώνει ως απαραβίαστη την ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης, γιατί η προσβαλλόμενη απόφαση θα έπρεπε να απευθύνεται αποκλειστικά στους Ορθόδοξους Χριστιανούς μαθητές και να κατατείνει στην εμπέδωση και συνέχιση της ορθόδοξης χριστιανικής συνείδησης, καθώς η προσβαλλόμενη υπουργική απόφαση κλονίζει την ορθόδοξη χριστιανική συνείδηση που πριν από την έναρξη του σχολικού βίου διαμορφώνουν οι μαθητές το πλαίσιο του οικογενειακού τους περιβάλλοντος. Μάλιστα, η εισαγόμενη με την προσβαλλόμενη υπουργική απόφαση διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών είναι ικανή να παρέμβει στον ευαίσθητο ψυχικό κόσμο των μαθητών που δεν διαθέτουν την κριτική αντίληψη των ενηλίκων και να τους εκτρέψει από την Ορθόδοξη Χριστιανική συνείδηση.
3) Προσβάλλει ευθέως το Πρώτο Πρόσθετο Πρωτόκολλο της ΕΣΔΑ γιατί στερεί από τους μαθητές του Ορθόδοξου Χριστιανικού Δόγματος το δικαίωμα να διδάσκονται αποκλειστικά τα δόγματα, τις ηθικές αξίες και τις παραδόσεις της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας του Χριστού, ενώ η νομοθεσία προβλέπει για μαθητές Ρωμαιοκαθολικούς, Εβραίους και Μουσουλμάνος να διδάσκονται αυτοτελώς τον εν λόγω μάθημα.
Ακόμη, οι σύμβουλοι Επικρατείας επισημαίνουν ότι προβλεπόμενη διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών κατά την προσβαλλόμενη απόφαση δεν είναι ικανή να αναπτύξει, εμπεδώσει και να ενισχύσει όπως επιβάλλεται από τη διάταξη του άρθρου 16 του Συντάγματος την ορθόδοξη χριστιανική συνείδηση των μαθητών, γιατί η διάταξη αυτή:
α) είναι ελλιπής κατά περιεχόμενο,
β) δεν είναι αυτοτελής, αμιγής και διακριτική σε σχέση με τη διδασκαλία στοιχείων αναφερομένων σε άλλα δόγματα ή θρησκείες με αποτέλεσμα να προκαλείται σύγχυση στους μαθητές ως προς το περιεχόμενο της ορθόδοξης χριστιανικής διδασκαλίας και
γ) δεν είναι επαρκής από την άποψη του χρόνου που διατίθεται για το μάθημα των Θρησκευτικών.
Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τους συμβούλους Επικρατείας, το πρόγραμμα σπουδών παρουσιάζει σοβαρές ελλείψεις ως προς το περιεχόμενο της ορθόδοξης χριστιανικής διδασκαλίας, καθώς δεν γίνεται αναφορά στην Αγία Ομοούσιο και Αδιαίρετο Τριάδα την οποία επικαλούνται στην επικεφαλίδα τους όλα τα Ελληνικά Συντάγματα και στην Γ’ τάξη του δημοτικού ο Ιησούς Χριστός παρουσιάζεται ως ξένος, ως προσδοκώμενος Μεσσίας, ως δάσκαλος που όλοι θαυμάζουν, ως αγαπημένος φίλος, όχι όμως ως Σωτήρας του κόσμου.
Αντιδρούν ΥΠΕΠΘ και ΣΥΡΙΖΑ
Έντονες αντιδράσεις σε υπουργείο Παιδείας και ΣΥΡΙΖΑ προκάλεσε η απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας για τη διδασκαλία του μαθήματος των θρησκευτικών στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο.
Το ΥΠΕΠΘ υπογραμμίζει, με ανακοίνωσή του, ότι σέβεται τις δικαστικές αποφάσεις, οι οποίες ωστόσο και αυτές κρίνονται ως προς τα αποτελέσματά τους και ως προς το σκεπτικό τους.
”Η συγκεκριμένη απόφαση πηγαίνει την εκπαίδευση και την κοινωνία πολλά χρόνια πίσω, καθώς ταυτίζεται και συντάσσεται με απόψεις ακραίων και σκοταδιστικών θεολογικών κύκλων» αναφέρει η σχετική ανακοίνωση, και συμπληρώνει: «Το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων δηλώνει αποφασισμένο να συνεχίσει το έργο της ανανέωσης, του πλουραλισμού και του εκδημοκρατισμού των προγραμμάτων σπουδών και των διδακτικών υλικών όλων των βαθμίδων”.
Στη σχετική ανακοίνωση σημειώνεται ότι η νέα διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών έχει ενσωματωθεί πλήρως και έχει γίνει απολύτως αποδεκτή από εκπαιδευτικούς και μαθητές ”γιατί αποτελούσε ώριμο αίτημα της ελληνικής κοινωνίας”.
”Το Υπουργείο, τέλος, θα τοποθετηθεί εκ νέου για το θέμα όταν κοινοποιηθεί η απόφαση”, αναφέρει .
Από τη δική του πλευρά, ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε λόγο για σκεπτικό βγαλμένο από ”εποχές αλήστου μνήμης” και ”σκοταδιστικές απόψεις ακραίων θεολογούντων”.
Στην ανακοίνωσή του σημειώνει, επίσης, ότι ”η εκπαίδευση οφείλει να καλλιεργεί την κριτική σκέψη, να προάγει τις αρχές και τις αξίες της Ελευθερίας, της Δημοκρατίας, της συνύπαρξης με την διαφορετικότητα”.
Καλεί, τέλος, το υπουργείο Παιδείας ”να συνεχίσει απαρέγκλιτα το έργο της βαθιάς μεταρρύθμισης και του εκσυγχρονισμού των προγραμμάτων διδασκαλίας, που εδώ και καιρό έχει δρομολογήσει”.
