Το αμείωτο ενδιαφέρον του Οικουμενικού Θρόνου για τη θεραπεία του ουκρανικού εκκλησιαστικού ζητήματος και την αποκατάσταση της ενότητας του διηρημένου εκκλησιαστικού σώματος στη χώρα, εξέφρασε ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος.
Αυτό υποστήριξε κατά τη διάρκεια ομιλίας του, στην Αίθουσα του Θρόνου, μετά το τεσσαρακονθήμερο μνημόσυνο του Μητροπολίτου Πέργης Ευαγγέλου, που τελέστηκε στον Πατριαρχικό Ναό, στο Φανάρι.
Ο Παναγιώτατος υπενθύμισε ότι η Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως, η οποία εργάσθηκε και έλυσε δύσκολα εκκλησιαστικά ζητήματα, πάντοτε με γνώμονα το όφελος του λαού του Θεού και τη διαφύλαξη της πανορθόδοξης ενότητας, αγωνίζεται και σήμερα για την οριστική διευθέτηση των εκκλησιαστικών πραγμάτων στην Ουκρανία.
Συγκεκριμένα, αναφερόμενος στην προσωπικότητα και την προσφορά του μακαριστού ιεράρχη του Οικουμενικού Θρόνου, ο οποίος εργάσθηκε ως μέλος πολλών Συνοδικών Επιτροπών για την επίλυση διαφόρων προβλημάτων, «με κριτήριον την ιστορίαν, τους Κανόνας και την λογικήν», ο Οικουμενικός Πατριάρχης επισήμανε:
«Και σήμερον, εάν ευρίσκετο ανάμεσά μας, θα υπερεθεμάτιζεν εις το επίκαιρον και καίριον θέμα της διευθετήσεως του ουκρανικού εκκλησιαστικού ζητήματος, διότι είναι λογικόν να επιθυμώμεν, ως Μήτηρ Εκκλησία, την αποκατάστασιν της ενότητος του εν Ουκρανία διηρημένου εκκλησιαστικού σώματος, πιστού λαού δεκάδων εκατομμυρίων, βαπτισθέντος και φωτισθέντος απ’ ευθείας, προνοία και ιεραποστολικαίς ενεργείαις του Οικουμενικού ημών Θρόνου. Άλλωστε, και κατά το παρελθόν, η Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως, ασκούσα τα κανονικά δικαιώματα και την ποιμαντικήν μέριμναν αυτής, ειργάσθη και έλυσε δύσκολα και περίπλοκα εκκλησιαστικά ζητήματα, με γνώμονα πάντοτε το όφελος του λαού του Θεού και την διαφύλαξιν της Πανορθοδόξου ενότητος. Αρκεί να ενθυμηθώμεν την πρόσφατον συμμετοχήν και συμπαράστασιν του Οικουμενικού Πατριαρχείου εις τα προβλήματα τα οποία εταλάνισαν τας Εκκλησίας Ιεροσολύμων, Κύπρου, Αλβανίας και ούτω καθ’ εξής. Εν τω πνεύματι τούτω, η Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως, αληθεύουσα εν αγάπη, αγωνίζεται και σήμερον διά την οριστικήν διευθέτησιν των εκκλησιαστικών πραγμάτων εν Ουκρανία».
Στη συνέχεια υπενθύμισε σχετικά με τα πνευματικά και Κανονικά δικαιώματα του Οικουμενικού Θρόνου επί του ουκρανικού εδάφους: «Ας μη λησμονώμεν, εξ άλλου, ότι ουδέποτε η Κωνσταντινούπολις εξεχώρησε διά Πράξεώς τινος το έδαφος της Ουκρανίας εις οιονδήτινα παρά μόνον το δικαίωμα της χειροτονίας ή της μεταθέσεως του Μητροπολίτου Κιέβου εις τον Μόσχας υπό τους όρους να εκλέγεται (ο Κιέβου) υπό Κληρικολαικής Συνελεύσεως και να μνημονεύη τον Οικουμενικόν Πατριάρχην. Ακούσατε τι σχετικώς αναφέρεται εις τον Τόμον της αυτοκεφαλίας με την οποίαν εδωροφόρησεν η Μήτηρ Εκκλησία την Εκκλησίαν Πολωνίας: “γέγραπται γαρ ότι η από του καθ΄ημάς Θρόνου αρχική απόσπασις της Μητροπόλεως Κιέβου και των εξ αυτής εξαρτωμένων Ορθοδόξων Εκκλησιών Λιθουανίας και Πολωνίας και η προσάρτησις αυτών τη Αγία Εκκλησία Μόσχας ουδαμώς συνετελέσθη συμφώνως ταις νενομισμέναις κανονικαίς διατάξεσιν, ουδ’ ετηρήθησαν τα συνομολογηθέντα περί πλήρους εκκλησιαστικής αυτοτελείας του Μητροπολίτου Κιέβου”, φέροντος τον τίτλον Εξάρχου του Οικουμενικού Θρόνου…».
Καταλήγοντας, ο Παναγιώτατος, αναφέρθηκε και πάλι στον μακαριστό Μητροπολίτη Πέργης κυρό Ευάγγελο, λέγοντας ότι όλοι θα θυμούνται το πνευματικό έργο του και την στοργή και την αγάπη που εκδήλωνε προς κάθε άνθρωπο.
Παρέστησαν ο Αρχιεπίσκοπος Σινά, Φαράν και Ραϊθώ Δαμιανός, Ιεράρχες του Οικουμενικού Θρόνου, οι συγγενείς του μακαριστού Μητροπολίτου Πέργης, Άρχοντες Οφφικιάλιοι, κληρικοί, μέλη της Ομογένειας και προσκυνητές από το εξωτερικό.
