Του Σεβ. Μητροπολίτη Ναϊρόμπης κ. Μακαρίου
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο ρόλος που διαδραματίζει η Εκκλησία μας σ’ αυτόν τον ταλαιπωρημένο λαό της οικουμένης και ιδιαίτερα στην Αφρική είναι πανανθρώπινος, παναφρικανικός, παγκόσμιος.
Η μαρτυρία των ιερουσπουδαστών της Πατριαρχικής μας Σχολής, που και αυτοί έβλεπαν για πρώτη φορά τους αυθεντικούς μας «πολεμιστές» της φυλής των Μασάι, ήταν συγκλονιστική και απερίγραπτη.
Πρόσφατα επισκεφθήκαμε την περιοχή των Μασάι γύρω από το όρος Κιλιμάντζαρο, με τη φύση γύρω γύρω που νόμιζε κανείς ότι είναι έτσι από τότε που ο Θεός έπλασε τους πρώτους ανθρώπους.
Η επαφή αυτή και η συναναστροφή μαζί τους, έδωσε την πραγματική διάσταση του ρόλου που διαδραματίζει η αληθινή πίστη και πράξη των Ορθοδόξων.
Για εμάς ήταν ένα σύνηθες και γνωστό φαινόμενο, αφού για τόσες δεκαετίες συνεχίζουμε να το ζούμε και να το βλέπουμε στην πράξη.
Εκεί βλέπει κανείς πώς ενεργεί η Χάρις του Θεού, όσο κι αν θεωρείται μέσα στην Ορθόδοξη φύση και παράδοση κάτι το δεδομένο. Εδώ οι άνθρωποι της περιοχής αυτής, λόγω των γνωστών φιλονικιών, το έβλεπαν απραγματοποίητο και τελείως αδύνατο.
Πριν μερικούς μήνες η μια φυλή έσφαζε την άλλη. Κατά τη διάρκεια της τεσσαρακονταετούς μου παραμονής εδώ, όπως αναφέρω και σε παλαιότερα σημειώματά μου, έζησα από κοντά την τραγικότητα των ανθρώπων σε διάφορες φυλές.
Η συγκεκριμένη περίπτωση των δύο αυτών φυλών που ζουν γύρω από το όρος Κιλιμάντζαρο, ήταν και για εμένα επίσης μια φοβερή εμπειρία.
Στην περιοχή έχουμε δύο ιερείς, ο ένας της μιας φυλής και ο άλλος της άλλης.
Οι ίδιοι οι ιεροσπουδαστές δεν είχαν συναντήσει τους ανθρώπους της άλλης φυλής, εφόσον ζουν σε συγκεκριμένες περιοχές και για λόγους ασφάλειας δεν τολμούσαν να πατήσουν το πόδι τους όσο κι αν το επιθυμούσαν.
Οι πολιτικοί φυσικά έβλεπαν τα δικά τους συμφέροντα και έτσι η κατάσταση αυτή συνεχιζόταν για δεκαετίες. Τόσα μίση και πάθη ήταν κάτι που οπωσδήποτε στοίχιζε τις ζωές πολλών αθώων ψυχών.
Κι εγώ ζούσα όλα αυτά τα χρόνια τις ταλαιπωρίες και τις φοβερές διενέξεις μέσα σ’ ένα βαρύ κλίμα.
Σε μια φάση του ψυχρού αυτού πολέμου, με τις φυλετικές διαφορές εδώ στη Σχολή μας, έμενα άγρυπνος αφού το κλίμα και η ατμόσφαιρα είχαν ξεπεράσει τα λογικά όρια.
Φοβόμουνα μήπως μας επιτεθούν την ώρα που κοιμόμασταν και σφάξουν αυτούς που ανήκαν στη μια από τις δύο φυλές.
Eτσι πέρασαν τα χρόνια. Η διαχρονική αποστολή της Ορθοδοξίας ήταν η μόνη ελπίδα για τον λαό αυτό. Ηλθε η ώρα να πάμε για τα εγκαίνια του δεύτερου ιερού ναού στους πρόποδες του όρους Κιλιμαντζάρο.
Δεν μπορούσα να πάω μόνος μου. Ηταν ένα ξεχωριστό γεγονός για την ιστορία της Ορθοδόξου Εκκλησίας εδώ στην Κένυα.
Ετσι πήρα μαζί μου έναν αριθμό ιεροσπουδαστών, που θα έψαλλαν και ταυτόχρονα θα έβλεπαν για πρώτη φορά τον εγκαινιασμό ενός ναού για λόγους λειτουργικής εκπαίδευσης, μιας και διδάσκω το μάθημα της Λειτουργικής.
Επίσης θα έβλεπαν για πρώτη φορά τα απομακρυσμένα και ωραία αυτά μέρη.
Είναι γεγονός πια και γράφτηκε στους δέχτες της Ορθοδοξίας, στην ιστορία του τόπου. Να πώς ενώνει η Ορθοδοξία τα διεστώτα.
Σκέφτομαι ότι για αιώνες αυτή η κατάσταση προκαλούσε φοβερά και θλιβερά αποτελέσματα, αφού οι σφαγές είχαν γίνει πια καθημερινό φαινόμενο στις ζωές των ανθρώπων. Είναι ήδη καταγεγραμμένες οι εμπειρίες μου από την ποιμαντική μου διακονία.
Ως ποιμένας αγκάλιαζα όλους τους ανθρώπους και όλες τις φυλές, ανεξάρτητα από τις διαφορετικές τους κουλτούρες, γλώσσες, ήθη και έθιμα.
Δεν σταμάτησα να τους υπηρετώ και να δίνω με την παρουσία μου μια κρυφή ελπίδα ότι κάποια μέρα θα ξεπεραστεί αυτός ο διαχωρισμός και το τείχος της διαίρεσης ανάμεσα στους ανθρώπους.
Ετσι πήγαμε για τα εγκαίνια του ναού στους πρόποδες του όρους Κιλιμαντζάρο. Οι ιεροσπουδαστές της συνοδείας μου ανήκαν σε διάφορες φυλές.
Ηταν απίστευτο το γεγονός ότι βρισκόμασταν στα σύνορα της Τανζανίας, όπου κυριαρχεί η πολεμική φυλή των Μασάι.
Οι δύο ιερείς μας των δύο μέχρι πρόσφατα φανατικών εχθρών, Κικούγιου και Μασάι, λειτούργησαν μαζί, παρευρισκομένων και των πιστών τους.
Οι μαθητές της Πατριαρχικής Σχολής εξέφρασαν τις συνήθεις παρατηρήσεις και εκπλήξεις τους. Από το ίδιο Αγιο Ποτήριο μετέλαβαν Μασάι και Κικούγιου.
Εκφράστηκε εδώ με όλη τη δυναμικότητα της η αποστολή της οικουμενικής Ορθοδοξίας. Το σώμα και το αίμα του Κυρίου ένωσε τους δύο προ μόλις ολίγου χρόνου εχθρούς και πολέμιους. Ολα έγιναν με ιδιαίτερη λαμπρότητα.
Επιστρέψαμε πίσω στη Σχολή. Το βράδυ στην τραπεζαρία, αφού έκανα μια σύντομη αναφορά στην εμπειρία μας με την ευκαιρία των εγκαινίων, ζήτησε τον λόγο ένας πρωτοετής φοιτητής της φυλής των Κικούγιου.
Το τι είπε δεν περιγράφεται και κανένας από εμάς δεν το σκέφτηκε. Εκείνος όμως συγκλονίστηκε και πήρε μαθήματα νίκης και θριάμβου της Ορθοδοξίας, δηλώνοντας κατηγορηματικά ότι ο ρόλος της Ορθοδοξίας τελικά είναι εκείνος που κρατά την οικουμένη ολόκληρη, ολοζώντανη και ειρηνική. Φυσικά στη δική μας περίπτωση όλο αυτό παίρνει ακόμα μεγαλύτερη διάσταση και βάζει τα πράγματα στη θέση τους, αφού ο ιεροσπουδαστής γνώριζε το μίσος και την κακία που οδηγούσε τις δύο φυλές σε μακροχρόνιες φιλονικίες, με αποτέλεσμα τη σφαγή τόσων αθώων εικόνων του Θεού.
Σήμερα διαπίστωσε κάτι το ιδιαίτερο, το ξεχωριστό. Ηταν γι’ αυτόν κάτι το συγκλονιστικό, αφού όχι μόνο έβλεπε από κοντά τους παραδοσιακούς Μασάι, αλλά τους άγγιξε, έπιασε με το ίδιο του το χέρι το δικό τους.
Τώρα θα πάει στο σπίτι του και θα διηγείται στους δικούς του το μεγάλο αυτό μυστικό, που μόνο η Ορθοδοξία προσφέρει στον άνθρωπο, να ενώνει τα διεστώτα και να δημιουργεί μια κοινωνία αγάπης.
Οι φιλονικίες, οι διαμάχες και οι αντιπαραθέσεις δεν έχουν πια καμία θέση, αφού εδώ που ζούμε, γινόμαστε μάρτυρες καθημερινά της βαθιάς και μοναδικής αγάπης και αποδοχής που προσφέρεται μόνο από τον Κύριό μας.
Στο ήσυχο και μαγευτικό όρος του Κιλιμαντζάρο είναι που πραγματοποιείται σήμερα αυτό το θαύμα.
Οι αρχαίοι πρόγονοι των φυλών αυτών πίστευαν ότι εκεί στην κορυφή του όρους κατοικούσε ο Θεός της Δημιουργίας. Αυτό το αίσθημα κατακλύζει τον καθένα που βρίσκεται ή επισκέπτεται το επιβλητικό αυτό δημιούργημα.
Οι γύρω κάτοικοι το έβλεπαν από μακριά, με τη χιονισμένη κορυφή του και μνημόνευαν μνήμες αρχαίες και μυσταγωγικές. Σήμερα φυσικά τα πράγματα άλλαξαν. Ο Χριστός βρίσκεται όχι μόνο στην κορυφή του χιονισμένου βουνού αλλά παντού.
Οι κατοικούντες εκεί κοντά ζούσαν για αιώνες κάτω από την απειλή των εχθροτήτων και βιαιοτήτων. Σήμερα η Ορθόδοξη Εκκλησία τους δίνει την αληθινή διάσταση της πραγματικής συνύπαρξης όλων των φυλών και γλωσσών κάτω από την Κεφαλή της Εκκλησίας, με επικεφαλής τον ίδιο τον Χριστό.
Ολοι ενώνονται με το σύνδεσμο του Αγίου Πνεύματος και το εκούσιο ανέβασμά Του στον Σταυρό έφερε την ένωση και την ειρήνη στις ψυχές των διηρημένων ανθρώπων και τέλος τις ελευθέρωσε και τις έσωσε.
Οσο κανείς εμβαθύνει και ζει αυτό το μυστήριο που λέγεται Εκκλησία – Ορθοδοξία, τόσο ανακαλύπτει τη σημασία και τον ρόλο που διαδραματίζουν διαχρονικά μ’ έναν υπερφυσικό τρόπο: να σώσουν την ανθρωπότητα και ολόκληρη την Οικουμένη.
Η Ορθοδοξία αγκαλιάζει διάπλατα και ταπεινά, χωρίς να φωνάζει, όλους τους ανθρώπους της κάθε φυλής και του κάθε πολιτισμού, της κάθε γλώσσας και καταγωγής, γιατί πιστεύει ότι όλοι εκπροσωπούν και εκφράζουν τον ίδιο τον Θεό.
Είναι, με άλλα λόγια, εικόνες του Θεού, δημιουργήματά Του, δικά του παιδιά. Αυτός, λοιπόν, ο Θεός χαριτώνει τον κάθε άνθρωπο μ’ ένα ιδιαίτερο χαρισματικό τρόπο και είναι ο αιώνιος συνοδοιπόρος μαζί μας.
Ετσι όπως ξεκίνησε τότε, έτσι και σήμερα μας μαζεύει όλους κοντά Του, μέσα Του, μας κρατά από το χέρι και μας ανακουφίζει. Γι’ αυτό η Ορθοδοξία θριαμβεύει, αφού είναι οικουμενική και ενώνει όλους τους ανθρώπους.
