Ο Προφήτης Σαμουήλ, που εορτάζουμε στις 20 Αυγούστου, κατέχει μεγάλη θέση στην Παλαιά Διαθήκη, αλλά και στην Εκκλησία του Χριστού. Είναι από τα πρόσωπα εκείνα που προετοίμασαν το έδαφος για την ενανθρώπηση του Υιού και Λόγου του Θεού και υπήκουσε κατά πάντα στο θέλημα του Θεού σε όλη του τη ζωή.
Ο Προφήτης Σαμουήλ γεννήθηκε στην Αρμαθαίμ Σιφά στο όρος Εφραίμ, από τη φυλή του Λευΐ.
Ήταν γιος του Ελκανά και της Άννας, η οποία ήταν στείρα και δια της προσευχής ο Θεός της χάρισε παιδί, τον Σαμουήλ, που τον αφιέρωσε στο Θεό για να εκφράσει την ευγνωμοσύνη της.
Ο Σαμουήλ όταν μεγάλωσε, υπηρέτησε τον Κύριο και έγινε μέγας προφήτης και κριτής του λαού δικαιότατος. Αυτός έχρισε βασιλείς, το Σαούλ και το Δαυίδ, προφήτευσε 40 χρόνια και πέθανε σε βαθιά γεράματα.
Λέει λοιπόν: «Ἐὰν φοβηθεῖτε τὸν Κύριον καὶ δουλεύσητε αὔτω καὶ ἀκούσητε τῆς φωνῆς αὐτοῦ καὶ μὴ ἐρίσητε τῷ στόματι Κυρίου καὶ ἦτε καὶ ὑμεῖς καὶ ὁ βασιλεὺς ὁ βασιλεύων ἐφ’ ὑμῶν ὀπίσω Κυρίου πορευόμενοι ἐὰν δὲ μὴ ἀκούσητε τῆς φωνῆς Κυρίου… ἔσται χεὶρ Κυρίου ἐφ’ ὑμᾶς καὶ ἐπὶ τὸν βασιλέα ὑμῶν» (Α’ Βασίλειων, ιβ΄ 14-15).
Δηλαδή, αν φοβάστε και υπολογίζετε τον Κύριο, και Τον λατρεύετε και υπακούετε στα προστάγματα Του, και δεν αντιδράσετε προς αυτά που σας παραγγέλλει ο Κύριος, και ακολουθείτε σταθερά και σεις και ο κυβερνήτης που σας κυβερνά το δρόμο που σας υποδεικνύει ο Κύριος, σας λέγω όλα θα πηγαίνουν καλά. Θα έχετε την ευλογία του Κυρίου. Αν όμως δεν υπακούσετε στα προστάγματα του Κυρίου, τότε θα πέσει επάνω σε σας και τον κυβερνήτη σας, βαρύ το χέρι του Κυρίου και θα τιμωρηθείτε.
Ο Προφήτης Σαμουήλ συνέγραψε τα Α’ και Β’ Bασιλειών (στην εβραϊκή βίβλο τα δύο αυτά βιβλία είναι ενωμένα και φέρουν το όνομα του). Το δε, κέρας του Σαμουήλ το οποίο είχε το λάδι με το οποίο χρίστηκε βασιλέας ο Δαβίδ βρισκόταν στην Kωνσταντινούπολη, στη Mονή την καλουμένη Mυριοκέρατον.
Τέλος, ο Σαμουήλ ίδρυσε το μυστηριακό τάγμα των Εσσαίων.
