Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού κ. Δανιήλ
Eκκλησία και Κόσμος είναι δύο πνευματικές καταστάσεις με αντίθετα χαρακτηριστικά, που η μία αναιρεί την άλλη. Η Εκκλησία υπάρχει και εργάζεται για να μετατρέψει τον Κόσμο σε Εκκλησία. Ο Κόσμος αντιστέκεται και επιδιώκει να αλλοιώσει με το φρόνημά του το ήθος της Εκκλησίας, να την εκκοσμικεύσει.
1. Η έννοια του Κόσμου στην αγία Γραφή α’. Για να κατανοήσουμε βαθύτερα και ουσιαστικότερα τη σχέση της Εκκλησίας με τον Κόσμο, οφείλουμε να μελετήσουμε τα κείμενα της αγίας Γραφής, στην οποία η λέξη Κόσμος χρησιμοποιείται με αμφισημία. Η μία έννοια περιγράφει τον Κόσμο (στολίδι) ως το έξοχο δημιούργημα που έπλασε ο Θεός στις αρχές της δημιουργίας με την ενέργεια του Λόγου Του, με σκοπό να μαρτυρεί για τον Θεό. Ο άνθρωπος ξεπερνά την αξία ολόκληρου του Κόσμου κατά τη γνήσια διδασκαλία του Κυρίου μας.
Στη δεύτερη έννοιά του, ο Κόσμος αναφέρεται ως αλληλέγγυος με τον αμαρτωλό και βρίσκεται στην εξουσία του Διαβόλου. Συνεχώς αποκαλύπτεται η αμαρτία του Κόσμου, μία συσσωρευμένη κατάσταση από αρχές μίσους και απιστίας, πέτρα σκανδάλου για όποιον ήθελε να εισέλθει στη βασιλεία του Θεού.
β’. Με το μυστήριο της ενανθρωπήσεως του Υιού του Θεού αρχίζει μία νέα περίοδος για τον Κόσμο. Ο Υιός του Θεού ήλθε για να νικήσει τον Κόσμο του κακού, που τον κυβερνά ο Διάβολος και να άρει την αμαρτία του κόσμου, ώστε να λυτρωθεί από την εξουσία του Διαβόλου και να ανανεωθεί.
Σε σχέση με τον Κόσμο οι Χριστιανοί βρίσκονται στην ίδια περίπου κατάσταση που βρισκόταν ο Ιησούς Χριστός στη διάρκεια της επίγειας ζωής Του. Δεν ανήκουν στον Κόσμο κι όμως ζουν στον Κόσμο
2. Η σχέση των Χριστιανών με τον Κόσμο α’. Σε σχέση με τον Κόσμο οι Χριστιανοί βρίσκονται στην ίδια περίπου κατάσταση που βρισκόταν ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός στη διάρκεια της επίγειας ζωής Του. Δεν ανήκουν στον Κόσμο κι όμως ζουν στον Κόσμο. Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός δεν παρακαλεί τον Πατέρα Του να τους αποσύρει «εκ του κόσμου», άλλα μόνο να τους φυλάξει «εκ του πονηρού».
β’. Οι Χριστιανοί ζουν χωρισμένοι από τον Κόσμο. Θα χρησιμοποιούν τον Κόσμο σαν να μην τον χρησιμοποιούν. Ο κανόνας αυτός όπως διατυπώθηκε από τον απόστολο Παύλο (Προς Κορινθίους Α’ ζ’ 29 και εξής) δηλώνει τη βαθιά αποδέσμευση του πιστού από τον Κόσμο, που κορυφώνεται στην αποταγή του κατά τη μοναχική καθιέρωση.
γ’. Οι Χριστιανοί αναλαμβάνουν και μία ιερή αποστολή για τον Κόσμο, που είναι αιχμάλωτος της αμαρτίας. Ο Χριστιανός στέλνεται στον Κόσμο για μία μαρτυρία όμοια μ’ εκείνη του Κυρίου, καλεί τους ανθρώπους να απορρίψουν τον Κόσμο που εξουσιάζεται από τον Διάβολο και να ενταχθούν στην Εκκλησία, που έχει ως κεφαλή τον Ιησού Χριστό.
δ’. Οσο θα διαρκεί η παρούσα ζωή ανάμεσα στον Κόσμο και στους Χριστιανούς, θα επικρατεί μία ένταση που ο Κόσμος θα πολεμεί κατά των πιστών. Ωστόσο ως την Ημέρα της οριστικής διαλογής, οι υπήκοοι της Βασιλείας του Θεού και οι υπήκοοι του πονηρού θα παραμένουν ανακατεμένοι, όπως το σιτάρι με τα ζιζάνια στον αγρό του Θεού, που είναι η δημιουργία Του. Την Ημέρα εκείνη την ένδοξη και επιφανή, ο Θεός θα κρίνει τον Κόσμο και θα καλέσει τους εκλεκτούς να ζήσουν και να κληρονομήσουν αιώνια έναν ανανεωμένο Κόσμο