Πολλοί είναι οι άγιοι οι οποίοι γεννήθηκαν στην Ελλάδα και εξελίχθηκαν με τη στάση τους σε στυλοβάτες της ορθοδοξίας και του έθνους. Οι περισσότεροι σφαγιάστηκαν από τους Τούρκους, αρνούμενοι να ασπαστούν το μουσουλμανισμό, υποστηρίζοντας με θέρμη την πίστη τους.
Δυστυχώς για πολλούς από αυτούς δεν υπάρχουν λεπτομέρειες για τη ζωή τους και πολλά στοιχεία έχουν γίνει γνωστά σήμερα από άγραφες κυρίως μαρτυρίες. Εχουν διασωθεί όμως όλα εκείνα που επιτρέπουν σήμερα σε πιστούς και μη να έρθουν σε επαφή με το βίο και την πολιτεία τους.
Η «Κιβωτός της Ορθοδοξίας» κάθε βδομάδα παρουσιάζει αλφαβητικά τους αγίους οι οποίοι γεννήθηκαν στην Ελλάδα. Ο αναγνώστης θα πρέπει να γνωρίζει ότι στο αφιέρωμα αυτό δεν αναφέρονται άγιοι οι οποίοι γεννήθηκαν εκτός των σημερινών ορίων της Ελλάδας, έστω και αν έζησαν ή μαρτύρησαν εδώ.
Τα περισσότερα στοιχεία έχουν συγκεντρωθεί από τα επίσημα στοιχεία Μητροπόλεων αλλά και βιβλίων τα οποία έχουν γραφτεί στην μνήμη τους.
Αρσένιος
Ο όσιος Αρσένιος (κατά κόσμον Αθανάσιος), γεννήθηκε στα Ιωάννινα το1800 μ.Χ. από ευσεβείς και πιστούς γονείς. Σε πολύ μικρή ηλικία, ορφάνεψε από μητέρα και πατέρα και έτσι στα εννιά του χρόνια πήγε στις Κυδωνίες της Μικράς Ασίας, όπου με την καθοδήγηση του Σχολάρχη Αρχιμανδρίτη Γρηγορίου, γράφτηκε στη σχολή του.
Εκεί παρέμεινε για πέντε χρόνια, στη διάρκεια των οποίων γνωρίστηκε με το γέροντα Δανιήλ, τον οποίο και αποφάσισε να ακολουθήσει στο Αγιο Ορος, όπου εκάρη μοναχός με το όνομα Αρσένιος. Πιστός ακόλουθος του γέροντα Δανιήλ, ο Αγιος Αρσένιος ταξίδεψε στην Ιερά Μονή Πεντέλης, στη συνέχεια στην Πάρο, στις ιερές Μονές Λογγοβάρδας και Αγίου Αντωνίου Μαρπήσσης, στα νησιά Σίκινο και Φολέγανδρο.
Στη Φολέγανδρο έμεινε για πολλά χρόνια, χειροτονήθηκε διάκονος, διορίστηκε μέγας ελληνοδιδάσκαλος και αφιερώθηκε στο ιεραποστολικό του έργο.
Μετά την κοίμηση του γέροντα Δανιήλ, ο Αρσένιοςθέλησε να επιστρέψει στο Αγιο Ορος, ο Αρχιμανδρίτης Πάρουόμως, Ηλίας Γεωργιάδης, έπεισε τον Αρσένιο να παραμείνει μαζί του στην Πάρο, στην Ιερά μονή Αγίου Γεωργίου. Οσο καιρό παρέμεινε στη μονή αυτή ο Αγιος Αρσένιος, επιδόθηκε στον ασκητικό βίο, έτρωγε ελάχιστα και προσευχόταν όλη μέρα. Ο Αρσένιος αποτελούσε παράδειγμα ασκητή για τους υπόλοιπους συμοναστές του, οι οποίοι και πρότειναν να γίνει πρεσβύτερος της μονής. Ο ίδιοςόμως από ταπεινότητα αρνήθηκε, μα ύστερα από προτροπή του Μητροπολίτη Κυκλάδων Δανιήλ, χειροτονήθηκε πρεσβύτερος.
Η φήμη του Αγίου Αρσενίου εξαπλώθηκε γρήγορα στη γύρω περιοχή και πολλοί ήταν εκείνοι που τον επισκέπτονταν για να εξομολογηθούν, να τον συμβουλευτούν και να τους ευλογήσει. Ο Αγιος όμως, ήθελε να αφιερωθεί στη μοναστική ζωή και έτσι άρχισε να απομονώνεται. Η σκληρή άσκηση, σωματική και πνευματική, η συνεχής νηστεία και οι κακουχίες, κούρασαν τον Αγιο και άρχισαν να επηρεάζουν την υγεία του. Προαισθανόμενος το θάνατό του, ο Αρσένιος κάλεσε όλους τους μοναχούς, τους συμβούλεψε για τελευταία φορά και την επόμενη μέρα, 31 Ιανουαρίου του 1877 εκοιμήθη. Στην κηδεία του Αγίου συγκεντρώθηκε πλήθος κόσμου και το ιερό λείψανό του τέθηκε για τρεις μέρες σε λαϊκό προσκύνημα. Η Ορθόδοξη Εκκλησία ανακήρυξε ως Αγιο τον Αρσένιο, τον Ιούνιο του 1967. Την ίδια χρονιά ιδρύθηκε και ένας μικρός ναός προς τιμήν του Αγίου.
Η τίμια κάρα του Αγίου και μέρη του Ιερού λειψάνουφυλάσσονται στην Ιερά μονή Χριστού Δάσους. Η Εκκλησία τιμά την κοίμηση του Αγίου στις 31 Ιανουαρίου και την ανακομιδή των λειψάνων του στις 18 Αυγούστου.
Αρσένιος Αγιοφαραγγίτης
Στις 14 Ιουλίου εορτάζουμε τη μνήμη του Οσίου Αρσενίου Αγιοφαραγγίτου στο Αγιοφάραγγο. Η μόνη γραπτή πηγή από την οποία μαθαίνουμε για την υψηλή πνευματική ζωή που καλλιέργησαν οι ερημίτες του Αγιοφάραγγου και γενικά των Αστερουσίων και ιδιαίτερα για τον Οσιο Αρσένιο, είναι η βιογραφία του Οσίου Γρηγορίου του Σιναΐτου.
Τη βιογραφία του Οσίου Γρηγορίου του Σιναΐτου παρουσιάζει στο «Νέο Εκλόγιο»ο Οσιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, όπως την κατέγραψε ο μαθητής του Οσιος Κάλλιστος. Από αυτή πληροφορούμεθα ότι ο Οσιος Γρηγόριος ο Σιναΐτης (1255-1347μ.χ) μόνασε στην Ιερά Μονή Σινά, όπου ξεχώριζε για την αρετή και τους πνευματικούς αγώνες του. Λόγω κάποιων πειρασμών που αντιμετώπισε από φθόνο του διαβόλου, έφυγε μαζί με το μαθητή του τον Οσιο Γεράσιμο από το Σινά, πήγαν στα Ιεροσόλυμα και προσκύνησαν τον ζωοδόχο τάφο του Κυρίου και άλλα προσκυνήματα και μετά έρχονται στην Κρήτη στους Καλούς Λιμένες.
Εκεί κοντά στο Αγιοφάραγγο βρήκαν κάποια σπήλαια ήσυχα και κατοίκησαν και συνέχισαν με ζήλο τους πνευματικούς τους αγώνες.
Προς τούτοις ο Οσιος Γρηγόριος είχε τη φροντίδα και ζητούσε από τον Κύριο να εύρη κανέναν πνευματικό άνδρα, να τον οδηγήσει σε ανώτερο πνευματικό στάδιο.
Πράγματι κάποια μέρα βρήκε αναχωρητή, όπου ησύχαζε σε εκείνα τα μέρη, πολύ ενάρετο.Ο Αρσένιος πήγε στο κελί του Οσίου και του μίλησε περί της φυλακής του νοός, περί της νήψεωςκαι περί νοεράς προσευχής και πώς καθαρίζεται ο νους διά μέσου της εργασίας των εντολών και γίνεται όλος φωτοειδής.
Στη συνέχεια του δίδαξε με κάθε λεπτομέρεια για τη νοερά προσευχή και τη φύλαξη του νοός. Πώς να συνάγει εις τον εαυτό του όλας του τας αισθήσεις και να ενώνει το νουν του με το πνεύμα (την καρδιά) λέγοντας συνεχώς την ευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με».
Επίσης του δίδαξε την ψυχοτεχνική μέθοδο με την αναπνοή, σαν βοηθητικό μέσο για τη συγκέντρωση του νου μέσα στην καρδιά.
Αφού εγκολπώθηκε με πολύ πόθο, ο Οσιος Γρηγόριος, αυτή τη θεόπνευστη διδασκαλίαως καλός μαθητής, στη συνέχεια έγινε σπουδαίος διδάσκαλος και Ιεραπόστολος της Νοεράς προσευχής και της Νηπτικής θεολογίας. Στη συνέχεια αναχώρησε από την Κρήτη και μαζί με το μαθητή του τον Οσιο Γεράσιμο, πήγε στο Αγιον Ορος, όπου δίδαξε τη νέα ησυχαστική.
Αγιος Αρσένιος Βεροίας
Ο Αγιος ιερομάρτυρας Αρσένιος Βεροίας έζησε το 14ο προς 15ο αιώνα μ.Χ. Στην πολιορκία της πόλης της Βέροιας συνελήφθη να λειτουργεί στην Παλαιά Μητρόπολη, που σώζεται ακόμη και σήμερα, και σφαγιάσθηκε ή απαγχονίστηκε.
Η μνήμη του στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας έπεσε σε λήθη, έως ότου ο ιστορικός της Βέροιας Χιονίδης Γεώργιος βρήκε στα Μετέωρα μια φυλλάδα με ακολουθία προς αυτόν. Πιο μπροστά ετιμάτο μεν ο Αγιος με άγνωστο όνομα ή κατά συγκατάβαση με το όνομα Καλλίνικος, από επιθυμία του Μητροπολίτου Βεροίας Καλλινίκου Χαραλαμπάκη. Το σπουδαίο που αναφέρεται στην ακολουθία του Αγίου Αρσενίου, είναι ότι τάφηκε στο ναό του Μεγαλομάρτυρος και εικάζεται πως το άγιο λείψανό του βρίσκεται στο ναό του Μεγαλομάρτυρος Αγίου Δημητρίου της περιοχής του νέου Μητροπολιτικού ναού.Η μνήμη του τιμάται στο Μητροπολιτικό ναό Βεροίας στις 28 Μαΐου.