Στά κορυφαῖα ἱστορικά γεγονότα πού γεμίζουν μέ πνευματική χαρά τίς καρδιές μας, ἀλλά καί ὅλες τίς πτυχές τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σύμης, προστίθεται σήμερα, Κυριακή 28η Ἰουλίου 2024, καί ἡ εὐφροσύνη τῶν Ἐγκαινίων τῆς ἐκ βάθρων ἀνακαινισθείσης παλαιφάτου Ἱερᾶς Μονῆς τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Μεγάλου Σωτῆρος Σύμης, Μετοχίου τῆς Μονῆς Πανορμίτου, τά ὁποῖα τέλεσε μετά πάσης ἱεροπρεπείας καί λαμπρότητος, ὁ Σεβ. Μητροπολίτης μας κ. Χρυσόστομος, συμπαραστατούμενος ἀπό τόν Πανοσιολ. Καθηγούμενο τῆς Κυριάρχου Ἱ. Μονῆς τοῦ Πανορμίτου, Ἀρχιμ. τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου π. Ἀντώνιο Πατρό, τόν καί ἀνακαινιστῆ τοῦ «Μεγάλου Σωτῆρος», τόν π. Γεώργιο Κακακιό καί τόν Ἱεροδιάκονο π. Παῦλο Τερεζάκη.
Ὁ κατά τό Συμαϊκό ἰδίωμα «Μεγάλος Σωτήρης», συγκαταλέγεται στίς παλαιές Μονές τῆς Σύμης, χωρίς ὡστόσο νά μποροῦμε μέ βάση τά ἱστορικά στοιχεῖα, νά προσδιορίσουμε τόν ἀκριβή χρόνο ἱδρύσεώς του. Ἡ παλαιότερη χρονολογική ἀναφορά, γίνεται σέ ἐπιγραφή πού σώζεται στό Ἱερό Βῆμα τοῦ Καθολικοῦ καί ἀναφέρεται στήν ἁγιογράφισή του, πού πραγματοποιήθηκε τό ἔτος 1727. Τό κτιριακό συγκρότημα τῆς Μονῆς εἶναι φρουριακό καί ἔχει ἐντυπωσιακή ἀρχιτεκτονική, μέ ἰδιαίτερο στοιχεῖο τά τόξα καί τίς καμάρες.
Τό Καθολικό τῆς Μεταμορφώσεως εἶναι μιά μονόχωρη καί καμαροσκέπαστη Βασιλική, δεσπόζει στό μέσον καί ὡς ἰδιαίτερο ἐξωτερικό χαρακτηριστικό της ἔχει τήν δίρρικτη στέγη της, ἡ ὁποία θωρακίζεται ἀπό ὁμοιόμορφες λίθινες πλάκες, πού παραμένουν ἀνεπηρέαστες στίς συστολές καί διαστολές τῶν θερμοκρασιῶν ἀνά ἐποχή. Ἡ ἐφέστια λατρευτική Εἰκόνα τῆς Μεταμορφώσεως, ἔχει ἐπαργυρωθεῖ τό ἔτος 1836 «ΧΙΡ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΡΟΔΙΟΥ».
Ἐξωτερικά τοῦ Καθολικοῦ καί πέριξ αὐτοῦ ἐκτείνονται σέ δύο ὀρόφους τά Κελλιά, ἡ Τράπεζα καί τά Παρεκκλήσια, στό ἰσόγειο τῆς νοτίας πτέρυγας τοῦ Ἁγίου Χαραλάμπους καί πάνω ἀπό αὐτό στόν πρῶτο ὄροφο, αὐτό τοῦ Ἁγίου Ἀντωνίου. Στόν ἴδιο ἐπίσης ὄροφο τῆς βορείας πτέρυγας ὑπάρχει Παρεκκλήσιο ἀφιερωμένο στήν Κοίμηση τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου. Ὡστόσο, ὁ πανδαμάτωρ χρόνος μέ τήν πάροδον τῶν αἰώνων, ἄφησε τά στίγματα τῆς φθορᾶς σ’ ὅλα τοῦτα τά Ἱερά Σεβάσματα τῆς πίστεως τῶν Συμαίων, τά ὁποῖα ἀπώλεσαν σταδιακά τό πρωτόκτιστο κάλλος, τήν λαμπρότητα καί τό μεγαλεῖο τους.
Ἔτσι ὁ Καθηγούμενος τῆς Κυριάρχου Ἱ. Μονῆς τοῦ Πανορμίτου, Ἀρχιμ. τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου π. Ἀντώνιος Πατρός, προκειμένου νά ἐπουλωθοῦν ἀποτελεσματικῶς οἱ ἐκτεταμένες φθορές τοῦ χρόνου καί νά ἀποκτήσει λειτουργικότητα καί εὐπρέπεια τό κτιριακό συγκρότημα τῆς Ἱ. Μονῆς Μεγάλου Σωτῆρος, ἀνέλαβε τήν πρωτοβουλία καί μέ τήν εὐλογία τοῦ Σεβ. Ποιμενάρχου μας κ. Χρυσοστόμου, ξεκίνησε τήν ἐκ βάθρων ἀνακαίνιση, ἀρχίζοντας μέ τίς ἐργασίες ἀποκαταστάσεως τοῦ παλαιφάτου Καθολικοῦ καί συγκεκριμένα τήν ἀντικατάσταση τῶν σεσαθρωμένων σοβάδων τῶν ἐξωτερικῶν τοίχων, ὡς καί τόν ἐλαιοχρωματισμό τους, ὥστε νά παύσει ἡ εἰσροή ὑγρασίας ἐκ τῶν ὀμβρίων ὑδάτων, πού δροῦσε καταστροφικά μέχρι τότε γιά τόν παλαιό ἁγιογραφικό διάκοσμο τοῦ Ναοῦ.
Παραλλήλως καθηρέθησαν καί οἱ φθαρμένοι σοβάδες τῶν τεσσάρων λιθοκτίστων πτερύγων, οἱ ὁποῖες μέ ἰδιαίτερη σχολαστικότητα στερεώθηκαν καί ἁρμολογήθησαν καί ἐπίσης οἱ παλιές ρηγματωμένες τσιμεντόπλακες τῆς ὀροφῆς, ἀντικαταστάθησαν ἀπό νέο ὁπλισμένο σκυρόδεμα, ἐξασφαλίζοντας ὄχι μόνο στατικότητα, ἀλλά καί ἀπόλυτη στεγανότητα στά κελλιά, τά ὁποῖα ἐξοπλίστηκαν μέ τούς ἀπαραιτήτους χώρους ὑγιεινῆς, ἐπιστρώθηκαν μέ παραδοσιακά κεραμικά πλακίδια καί ἐπιπλώθηκαν. Στήν συνέχεια ἀνακαινίστηκαν, ἀφ’ ἑνός ὁ χῶρος ὑποδοχῆς, τό Ἀρχονταρίκι τῆς Μονῆς καί ἀφ’ ἑτέρου ἡ παλαιά Τράπεζα, ὥστε ἀμφότεροι οἱ χῶροι νά καταστοῦν λειτουργικοί καί νά ἐπιτελοῦν μέ ἀξιοπρεπῆ τρόπο τόν σκοπό γιά τόν ὁποῖο ἀνηγέρθησαν. Σ’ ὅλους τούς προαναφερομένους χώρους πραγματοποιήθησαν καί οἱ ἀναγκαῖες ἠλεκτρολογικές, ὑδραυλικές καί ξυλουργικές ἐγκαταστάσεις. Τέλος ἀναστηλώθηκε καί τό ἐπισφαλές παλαιό κωδωνοστάσιο, ὕπερθεν τῆς μοναδικῆς Πύλης τοῦ Μοναστηριακοῦ συγκροτήματος, ἐνῶ ἀνακαινίσθη ἐξ ἀρχῆς καί τό Παρεκκλήσιον τοῦ Ἁγίου Ἀντωνίου, ὡς καί αὐτό τοῦ Ἁγίου Χαραλάμπους. Τέλος, ἐργασίες ἐξωραϊσμοῦ καί ἀναπλάσεως βρίσκονται σέ ἐξέλιξη καί στό ἐξωτερικό προαύλιο, τό ὁποῖο περιβάλλει λιθόκτιστος νέος μανδρότοιχος μέ ἀναδιαμορφωμένη τήν εἴσοδο. Ἀναμφίβολα, σύνολες οἱ ἀνακαινιστικές ἐργασίες, διατήρησαν καί ἀκολούθησαν τήν ἀρχική μοναστηριακή ἀρχιτεκτονική καί θωράκισαν τήν ἱστορική Μονή τῆς Μεταμορφώσεως ἀπό τίς ἀντίξοες καιρικές συνθῆκες λόγῳ τοῦ ὑψομέτρου, ἀναδεικνύοντας τό ἀρχικό της κάλλος, πού εἶναι συνυφασμένο ἄρρηκτα μέ τήν εντυπωσιακή κατάφυτη βουνοπλαγιά καί τήν μοναδική γαλήνη τοῦ τοπίου.
Στόν εἰδυλλιακό αὐτόν χῶρο τῆς παλαιφάτου Μονῆς τῆς Μεταμορφώσεως, ὁ Σεβ. Ποιμενάρχης μας κ. Χρυσόστομος, σήμερα τό πρωΐ χοροστάτησε τοῦ Ὄρθρου καί ἀκολούθως προέστη τῆς διατεταγμένης Ἀκολουθίας τῶν Θυρανοιξίων, τοῦ Καθολικοῦ καί τῶν Παρεκκλησίων τοῦ Ἁγίου Ἁντωνίου, ὡς καί τοῦ Ἁγίου Χαραλάμπους, τελώντας τόν Ἁγιασμό πρό τῆς εἰσόδου τοῦ Ἁγίου Ἀντωνίου. Ἐν συνεχείᾳ ἁγιάστηκαν ὅλοι οἱ ἀνακαινισμένοι χώροι τῆς Ἱ. Μονῆς, τά Κελλιά, ἡ Τράπεζα καί οἱ βοηθητικοί αὐτῆς χώροι καί τέλος ἔλαβε χῶρα ἡ Ἀκολουθία Πλύσεως καί διασαλεύσεως Ἁγίας Τραπέζης καί στά τρία Θυσιαστήρια τῆς Ἱ. Μονῆς, ὥστε καί πάλι νά ἀποδοθοῦν στήν θεία Λατρεία τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ. Συλλειτουργοί τοῦ Σεβασμιωτάτου ἦσαν ὁ Πανοσιολ. Καθηγούμενος τῆς Κυριάρχου Ἱ. Μονῆς Πανορμίτου, Ἀρχιμ. Ἀντώνιος Πατρός καί ὁ Ἱεροδιάκονος Παῦλος Τερεζάκης. Τό δέ ἱ. Ἀναλόγιο διακόνησαν ἐναρμονίως, οἱ Ἱεροψάλτες κ. Κύριλλος Κονδύλης καί κ. Ἐλευθέριος Ξηράκης.
Στήν λειτουργική αὐτή πανηγυρική σύναξη, ἐκτός τῶν πολυαρίθμων πιστῶν, παρέστησαν καί οἱ Ἐκπρόσωποι τῶν τοπικῶν Στρατιωτικῶν, Λιμενικῶν καί Ἀστυνομικῶν Ἀρχῶν, Φορέων καί Συλλόγων, μέ ἐπικεφαλῆς τόν Δήμαρχο Σύμης κ. Ἐλευθέριο Παπακαλοδούκα.
Ὁ Σεβασμιώτατος, ἐν τέλει ὁμίλησε ἐμπνευσμένα περί τῆς τελετῆς τῶν Θυρανοιξίων, ἐπαινῶν τόν π. Ἀντώνιον γιά τήν ἐγνωσμένη του ἀγάπη καί τόν ζῆλο μέ τά ὁποῖα ἐξ ἀρχῆς περιέβαλε καί περιβάλλει τήν Μονή τοῦ Πανορμίτου καί τά Μετόχια αὐτῆς, καθώς καί τούς εὐσεβεῖς χορηγούς πού ἐμπράκτως στήριξαν τό μεγαλόπνοο αὐτό ἐγχείρημα τῆς ἀνακαινίσεως, ἐνῶ ἐκεῖνος εὐχαρίστησε τόν Σεβ. Ποιμενάρχη μας κ. Χρυσόστομο γιά τήν ἀμέριστη συμπαράστασή του στήν πολυεύθυνη ἐκ βάθρων ἀνακαίνιση, ὡς καί γιά τήν σοφή οἰακοστροφία του, τούς πολλούς δωρητές καί εὐεργέτες, καθώς καί ὅλους τούς συνεργάτες του, οἱ ὁποῖοι ἀπό κοινοῦ μόχθησαν γιά τήν ὑλοποίηση τοῦ ὑψηλοῦ αὐτοῦ ἐγχειρήματος.
Μετά τό πέρας ἡ Ἱ. Μονή προσέφερε στούς συμμετέχοντες πιστούς τά καθιερωμένα ἑόρτια κεράσματα, δίδοντας ἔτσι καί τήν εὐκαιρία αὐθεντικῆς διαπροσωπικῆς σχέσης καί ἐπικοινωνίας.
