Εδώ τιμάται ένας άγιος από μία βάρβαρη φυλή, πιθανόν της Γεδρωσίας, όπου τα μέλη της φυλής αυτής είχαν την τάση να παραμορφώνουν τα πρόσωπά τους. Το κεφάλι σκύλου ίσως να είναι συμβολική απεικόνιση.
Η παράδοση λέει πως έζησε και μαρτύρησε στα χρόνια του Ρωμαίου αυτοκράτορα Δεκίου (249-251 μ.Χ.). Στη διάρκεια ενός πολέμου συνελήφθη αιχμάλωτος μαζί με άλλους στρατιώτες και μεταφέρθηκε στην Αντιόχεια όπου βαπτίστηκε από τον εκεί επίσκοπο, ιερομάρτυρα Βαβύλα. Πήρε τότε το όνομα Χριστόφορος ή Χριστοφόρος εγκαταλείποντας το προηγούμενο όνομά του που ήταν Ρέπροβος.
Λέγεται ότι η αφορμή για τον αποκεφαλισμό του (το έτος 250 μ.Χ.) ήταν η μεταστροφή στον χριστιανισμό από το κήρυγμα του αγίου, δύο γυναικών ελευθέρων ηθών, της Καλλίνικης και της Ακυλίνας, αλλά και Ρωμαίων στρατιωτών.
Σύμφωνα με τον πανεπιστημιακό φιλόλογο-ιστορικό Θεοχάρη Δετοράκη «μία πολύ χαρακτηριστική περίπτωση της επίδρασης των παγανιστικών επιβιώσεων και των λαϊκών θρύλων στη διαμόρφωση της αγιολογικής παράδοσης βρίσκουμε στα σχετικά με τον άγιο Χριστόφορο κείμενα».
Ο Αγιος Χριστοφόρος περιγράφεται και εικονίζεται πολλές φορές και ως κυνοκέφαλος, προφανώς λόγω της σύνδεσής του με το έθνος των Σκυλοκεφάλων. Εντοπίζεται έτσι σε τοιχογραφίες, φορητές εικόνες, ακόμα και σε μικρογραφίες χειρογράφων. Ολες αυτές οι αναπαραστάσεις προέρχονται από την περίοδο της ύστερης Τουρκοκρατίας, ιδίως του 17ου και 18ου αιώνα, σε λαϊκές επαρχιακές ζωγραφιές. Σύμφωνα με τον Ανδρέα Ξυγγόπουλο, δεν υπάρχει καμία παράσταση του αγίου ως κυνοκεφάλου που να απαντάται στα βυζαντινά χρόνια.
Σύμφωνα με το Συναξάριο του Αγίου αναφέρεται ότι «Περί τούτου του ενδόξου και μεγαλομάρτυρος τερατώδη λέγεταί τινα και παράδοξα, ότι τε κυνοπρόσωπος ην εκ της χώρας των τους ανθρώπους κατεσθιόντων και ότι πρότερον ανθρώπους ήσθιεν, ύστερον δε μετά το πιστεύσαι Χριστώ μετεμορφώθη. Ουκ έστι δε τούτο, ουκ έστιν· αλλά τινές αυτόν ούτως υπενόησαν διά το εθνικόν και άγριον και φοβερόν». Δηλαδή για την Εκκλησιαστική συνείδηση η λαϊκή αυτή παράδοση η σχετική με την απεικόνιση του Αγίου ως σκύλου, αποκρούσθηκε.
Σε κώδικα του 11ου αιώνα ο Χριστόφορος «εκ του γένους των κυνοκεφάλων υπήρχεν, γης δε των ανθρωποφάγων». Και περιγράφεται ως “ανήρ νεανίας, φοβερός τω είδει, και υπερμεγέθης τω σώματι και τω πάχει· οι δε οφθαλμοί αυτού ως αστήρ ο πρωί ανατέλλων, και οι οδόντες αυτού ως συάγρου εξέχοντες”. Ετσι από τα κείμενα προκύπτει πως υπήρχε παράδοση περί καταγωγής του Χριστόφορου από τη χώρα των Κυνοκεφάλων, χωρίς όμως να λέγεται ότι αυτός ήταν κυνοκέφαλος. Το θέμα της ερμηνείας του Κυνοκέφαλου αγίου έχει απασχολήσει τους ερευνητές οι οποίοι το συνδέουν με τον Αιγύπτιο θεό Ανουβι αλλά δυσκολεύονται να βρουν τη συνέχεια, αφού η μορφή αυτή είναι γνωστή περισσότερο από νεότερες εικόνες. Γενικά η απεικόνιση του αγίου ως σκύλου συνδέεται με μία λαϊκή, ανατολική μορφή του αγίου…
