Η ηγεσία της Εκκλησίας το επόμενο διάστημα θα κληθεί για πρώτη φορά να απαντήσει στο κλασικό πια ερώτημα “πού βαδίζομε”.
Και αυτό γιατί μετά την πανδημία διαπιστώθηκε μία κοσμική προσέγγιση στο πρόβλημα και έλλειψη πνευματικού λόγου που άφησε ακάλυπτο τον πιστό, ο οποίος στο άκουσμα ότι δεν θα προσκυνήσει ή δεν θα κοινωνήσει, πανικοβλήθηκε και αισθάνθηκε ένοχος απέναντι στον Θεό…
Αρχιερείς και ιερείς επιδόθηκαν σε παρελάσεις από τα Μέσα Ενημέρωσης και συνομιλούσαν με πολιτικούς, ημιμαθείς ως προς το θέμα δημοσιογράφους, παρασυρόμενοι σε απαντήσεις για θέματα όπως τα κομμωτήρια, την Πρωτοψάλτη ή τα σουβλατζίδικα… Και δεν είδαν ότι στις έρευνες που έγιναν, οι πιστοί μόνο με την Εκκλησία δεν ασχολούνταν. Ή ότι η επιρροή της έπιασε πάτο τα τελευταία χρόνια.
Μία πρόσφατη δημοσκόπηση της Metron Analysis την κατατάσσει 12η μεταξύ των φορέων και των θεσμών που εμπιστεύονται οι Ελληνες. Εχουμε φτάσει στο σημείο οι πολίτες να εμπιστεύονται περισσότερο από την Εκκλησία το ραδιόφωνο.
Η εμπιστοσύνη προς την οικογένεια φτάνει το 97,2, στις ένοπλες δυνάμεις 87,1, στους επιστήμονες 85 και μόλις το 54,9% εμπιστεύεται την Εκκλησία.
Η πτώση της Εκκλησίας δεν είναι νέο φαινόμενο. Αντίστοιχη δημοσκόπηση το 2015, το 74,5% τάσσονταν υπέρ του διαχωρισμού Κράτους -Εκκλησίας. Το δε 63,9 δήλωνε ότι δεν είναι ευχαριστημένο από τις δράσεις της Εκκλησίας.
Είναι η πρώτη φορά που η επιρροή της καταγράφει τέτοια πτώση, όταν παλαιότερα ήταν από τους πλέον δημοφιλείς θεσμούς μαζί με τον στρατό και την οικογένεια.
Σε ό,τι αφορά την εμπιστοσύνη που δείχνουν οι πολίτες στους θεσμούς, προκύπτουν τα ακόλουθα ευρήματα:
– Οικογένεια: 97,2%
– Ενοπλες Δυνάμεις: 87,1%
– Επιστήμονες – τεχνοκράτες: 85%
– Αστυνομία: 77,1%
– Πρωθυπουργός: 69,7%
– Πρόεδρος της Δημοκρατίας: 67,3%
– Δήμαρχοι: 65,5%
– Δικαιοσύνη: 64,7%
– Κυβέρνηση: 64,7%
– Κράτος Πρόνοιας: 56,7%
– Ραδιόφωνο: 56,4%
– Εκκλησία: 54,9%
Στο μεταξύ σε σχετική ερώτηση για το πώς περνούν τις ώρες στο σπίτι, ουδείς ανέφερε ότι προσεύχεται ή αφιερώνει χρόνο στην πίστη.
Το κακό δεν είναι καινούργιο. Τον Απρίλιο του 2015, μία περίοδο όπου η κοινωνία είχε πιεστεί από την οικονομία, σε αντίστοιχη έρευνα για τον χωρισμό Κράτους-Εκκλησίας, σχεδόν το 75% του λαού είχε ταχθεί υπέρ. Οχι για να αναβαθμιστεί ο αυτόνομος ρόλος της Εκκλησίας, αλλά να ξεμπερδεύουμε με τους “παπάδες”.
Το γεγονός ότι η Εκκλησία απείλησε και εκμεταλλεύτηκε τον φόβο των πολιτικών… μπροστά στον άμβωνα, αλλά στην ουσία δεν συγκίνησε τους πολλούς.
Σύμφωνα με την τότε δημοσκόπηση της Κάπα Research που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό του «Βήματος» το 74,5% της κοινής γνώμης τάσσεται υπέρ του διαχωρισμού Κράτους – Εκκλησίας, με μόνο ένα ποσοστό 19,7% να διαφωνεί.
Ταυτόχρονα ένα ποσοστό 63,9% δηλώνει ότι δεν είναι ικανοποιημένο από τη δραστηριότητα της Εκκλησίας, επειδή προφανώς δεν θεωρεί ότι αρκεί για τον ρόλο τον οποίο έχει στην ελληνική κοινωνία μόνο η κοινωνική δράση που αναπτύσσει.
Είναι χαρακτηριστικό δε, ότι η πλειοψηφία της κοινής γνώμης θεωρεί πως ο ρόλος της Εκκλησίας έχει αποδυναμωθεί λόγω των εσφαλμένων επιλογών της. Σε αντίστοιχη δημοσκόπηση του 2005 που είχε πραγματοποιήσει η Κάπα Research, το 57,8% δήλωνε πως ο ρόλος της Εκκλησίας έχει ενισχυθεί και μόνο το 19,8% υποστήριζε ότι έχει αποδυναμωθεί. Δέκα χρόνια μετά, το 43,9% υποστηρίζει ότι ο ρόλος της Εκκλησίας έχει ενισχυθεί, ενώ το 47% θεωρεί ότι έχει αποδυναμωθεί.
Παράλληλα, το 73% των ερωτηθέντων στην έρευνα τάσσεται υπέρ της καύσης των νεκρών, την οποία η Εκκλησία εξακολουθεί να απορρίπτει. Επίσης το 78,4% τάσσεται υπέρ της άποψης ότι οι κληρικοί θα πρέπει στο εξής να μισθοδοτούνται από την Εκκλησία και όχι από το Ελληνικό Δημόσιο, όπως ισχύει σήμερα.
Στην ίδια έρευνα το 81,4% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι – έναντι παλαιότερα του 95% – και το 14,7% άθεοι, έναντι παλαιότερα του 2%, ενώ μέσα σε δεκαπέντε χρόνια υπερτριπλασιάστηκαν όσοι δηλώνουν ότι δεν θρησκεύονται:
– Το 2001 το 13,8% δήλωσε ότι δεν θρησκεύεται, ενώ το 85,6% ότι θρησκεύεται.
– Το 2015 το 45,9% δηλώνει ότι δεν θρησκεύεται, ενώ μόνο το 51,9% ότι θρησκεύεται.
Ενα άλλο συνταρακτικό στοιχείο είναι πως μέσα σε δέκα χρόνια μειώθηκαν στους μισούς όσοι καθημερινά προσεύχονται και υπερτετραπλασιάστηκαν όσοι δεν προσεύχονται ποτέ:
– Το 2006 το 54,2% προσευχόταν καθημερινά και το 7,2% ποτέ.
– Το 2015 το 24,4% προσεύχεται καθημερινά και το 29,6% ποτέ.
Ως προς τον εκκλησιασμό
Μέσα σε δέκα χρόνια μειώθηκαν στο ένα τρίτο εκείνοι που εκκλησιάζονται κάθε Κυριακή, ενώ υπερπενταπλασιάσθηκαν όσοι δεν πηγαίνουν ποτέ στην Εκκλησία:
– Το 2006 το 22,7% πήγαινε κάθε Κυριακή στην Εκκλησία, το 24,6% έως τρείς φορές τον μήνα και το 6,9% ποτέ.
– Το 2015 το ποσοστό όσων πηγαίνουν κάθε Κυριακή στην Εκκλησία περιορίζεται στο 6,7%, στο 10% όσων πηγαίνουν έως τρείς φορές, ενώ ότι δεν πηγαίνουν ποτέ στην Εκκλησία δήλωσε το 36,7%.
Χαρακτηριστικό του αρνητικού κλίματος είναι το γεγονός ότι ακόμη και στη διατήρηση των θρησκευτικών συμβόλων στους δημόσιους χώρους, μόλις το 51,3% λέει «ναι» και «μάλλον ναι» και το 45,4% «όχι» και «μάλλον όχι».
Σε ό,τι αφορά τη διδασκαλία των θρησκευτικών, το 2006 το 36,7% τάχθηκε υπέρ του να διδάσκεται το Ορθόδοξο δόγμα στα θρησκευτικά του σχολείου, ενώ το 2015 το αντίστοιχο ποσοστό περιορίστηκε στο 13,8%.
– Ξαφνιάζει το ποσοστό (50,5%) που τάσσεται κατά του γάμου των ατόμων του ιδίου φύλου.
– Το 82,3% τάσσεται υπέρ του πολιτικού γάμου.
– Το 73% υπέρ της καύσης των νεκρών.
– Το 78,4% υπέρ του να πληρώνει η Εκκλησία τους μισθούς των ιερέων Της.
– Το 74,5% τάσσεται υπέρ του διαχωρισμού Κράτους – Εκκλησίας.
Ολα αυτά δεν είναι παρά οι συνέπειες της πολιτικής που ακολούθησε στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και της τεχνολογίας, η Εκκλησία.
Παρά τα χρόνια που έχουν περάσει, η Εκκλησία δεν έχει αποδείξει ότι η περιουσία της δεν είναι… τρισεκατομμυρίων, ούτε ότι δεν έχει καλή σχέση με τα χρήματα. Το αντίθετο. Ούτε κατάφερε να καθοδηγήσει τους πιστούς με διάλογο και ουσία αλλά με την… αιώνια απειλή της κόλασης.
Εκτισε έναν μικρόκοσμο γύρω από τους ναούς και μέχρι εκεί. Τα ίδια πρόσωπα, οι ίδιες πρακτικές, ή ίδια απαλλαγμένη από κάθε τι πνευματικό, κοινωνική προσφορά…
Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να πει ότι δεν προσπάθησε ο απλός κλήρος και πολλοί αρχιερείς να στηρίξουν τον λαό στις δυσκολίες… Ομως όλα αφέθηκαν σε προσφορές και στον οβολό του φτωχού…
Δεν εκπονήθηκε ένα σχέδιο ώστε να αξιοποιηθεί η περιουσία υπέρ του λαού, αφορίστηκε σε πολλές περιπτώσεις η τεχνολογία και επί της ουσίας φτάσαμε στο σημείο να έχουμε μία Εκκλησία η οποία συνδιαλέγεται με τις εκάστοτε κυβερνήσεις για να κερδίζει κάτι στον οικονομικό τομέα.
Και έτσι φτάσαμε στο σήμερα, όπου η πλειονότητα των Ελλήνων ενδιαφέρεται περισσότερο για τα κομμωτήρια, τη μαγειρίτσα και τα τσίπουρα της Μεγάλης Παρασκευής, αλλά όχι για την ουσία. Και δυστυχώς κάποιοι αρχιερείς και πολλοί ιερείς έδωσαν χώρο στους ακραίους να εκφράζουν τη στήριξή τους στην Εκκλησία. Να θέλουν να ανοίξουν τους ναούς, να μιλάνε για τσιπάκια και παγκόσμιες συνομωσίες και κρυφά σχέδια… Και να απομακρύνουν με τη στάση τους τον απλό πιστό που επιθυμεί την ηρεμία και την καταφυγή στον Θεό που πιστεύει, γιατί το επέλεξε…
