Εσπερινός Αγίου Νικολάου του εν Βουναίνοις στη Μητρόπολη Θεσσαλιώτιδος

Η εν Θεσσαλιώτιδι Εκκλησία μας, με πνευματική αγαλλίαση τιμά και πανηγυρίζει την Πέμπτη 8 και την Παρασκευή 9 Μαΐου 2025 τη μνήμη του αγίου και ενδόξου οσιομάρτυρος Νικολάου του εν Βουναίνοις, στον ιερό εκείνον τόπο όπου άσκησε ασκητικούς αγώνες, υπέμεινε το μαρτύριο και όπου φυλάσσεται το χαριτόβρυτο λείψανό του. Ο άγιος τούτος, προστάτης της νεολαίας της Ιεράς Μητροπόλεώς μας, καταλέγεται στη χορεία των τοπικών μας Αγίων.
Κατά συνέπεια, το εσπέρας της Πέμπτης 8 Μαΐου και ώρα 7:00 μ.μ., ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας χοροστάτησε στην ακολουθία του Εσπερινού στο ομώνυμο Ιερό Προσκύνημα στα Βούναινα.
Ο Σεβασμιώτατος στην ομιλία του ανέφερε:
Από το προηγούμενο Σάββατο το απόγευμα μέχρι και το επόμενο, το προσεχές Σάββατο, δηλαδή από την ακολουθία του Εσπερινού έως την απόδοση της εορτής, η Εκκλησία ψάλλει και αναφέρεται στην Ανάσταση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, εστιάζοντας ιδιαίτερα στους δύο νυχτερινούς μαθητές Του, τον Ιωσήφ από Αριμαθαίας και τον Νικόδημο – τους κεκρυμμένους μαθητές και μέλη του Εβραϊκού Συνεδρίου – καθώς και στις μυροφόρες γυναίκες.
Και βέβαια από την Ευαγγελική περικοπή που αρύεται όλη η υμνολογία, η δοξολογία και η διδασκαλία της Εκκλησίας μας για τον Αναστημένο Κύριό μας, στηρίζεται στην ευαγγελική περικοπή που μας μεταφέρει πρώτα στον Γολγοθά, την Αγία και Μεγάλη Παρασκευή. Όταν ο Κύριος είναι νεκρός επί του Σταυρού και ο Ιωσήφ προσέρχεται στον Πιλάτο για να ζητήσει το σώμα Του.
Ο Ιωσήφ, βουλευτής και μέλος του Συνεδρίου των 72 επιφανών Εβραίων, προσέρχεται στον Ρωμαίο Πιλάτο, διοικητή της επαρχίας των Ιεροσολύμων, ζητώντας το σώμα του Ιησού. Μαζί με τον Νικόδημο, κατεβάζουν με ευλάβεια το σώμα, το τυλίγουν σε καινούριο σεντόνι και το τοποθετούν σε νέο, αχρησιμοποίητο τάφο.
Ένα από τα ωραιότερα τροπάρια, που ψάλλεται κατά την επιστροφή από την περιφορά του Επιταφίου, ξεκινά με τη φράση «Τον ήλιον κρύψαντα τας ιδίας ακτίνας». Το τροπάριο αυτό έχει βαθιά διδασκαλία και συμβολισμούς. Εκεί καταγράφεται ο διάλογος του Ιωσήφ με τον Πιλάτο. Ο Ιωσήφ, με τόλμη και χωρίς φόβο, παρακαλεί να του δοθεί το σώμα του Ιησού: Δώσ’ μου αυτόν τον Ξένο» – γιατί ως ξένο τον θεώρησαν. Οι δικοί Του άνθρωποι Τον εγκατέλειψαν· Τον πέρασαν για ξένο. Κι εγώ Τον “ξενίζομαι” βλέποντάς Τον – μια λέξη που δηλώνει πως βιώνω κάτι ασυνήθιστο, κάτι παράξενο· μια ξένη κατάσταση. Να Τον βλέπω έτσι, να βλέπω τον “Ξένο του θανάτου”. Ο θάνατος είναι κάτι ξένο για τον Θεό – αυτή είναι η ουσία εδώ. Δώσ’ μου, λοιπόν, Αυτόν τον Ξένο, να Τον βάλω εκεί που Του αρμόζει. Αυτόν τον οποίο όλοι έχουν εγκαταλήψει – οι μαθητές Του και οι άνθρωποί Του – και τον οποίο βλέπω τώρα, όπως Τον βλέπω αναρτημένο επάνω στον Σταυρό. Ποιον; Αυτόν που δίδασκε, Αυτός που δίδασκε, που ανέστησε νεκρούς, που θεράπευσε τυφλούς και χωλούς. Ο θάνατος επάνω Του είναι ξένος, γιατί στον Θεό δεν υπάρχει θάνατος. Ο Ιωσήφ ζητά το σώμα Εκείνου που φρόντιζε τους πτωχούς και τους ξένους, που αγκάλιαζε τον άνθρωπο, που έλαβε πάνω Του την πτώση της ανθρώπινης φύσης. Του «αίροντος την ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου».
Θυμόμαστε και την παραβολή του καλού Σαμαρείτη. Ο Ιησούς είναι ο πραγματικός καλός Σαμαρείτης, γιατί σήκωσε επάνω στο πληγωμένο Του σώμα όλους εμάς, τους πληγωμένους από την αμαρτία. Το σώμα του Ιησού, που κατέβασαν ο Ιωσήφ και ο Νικόδημος, ήταν γεμάτο πληγές, οι οποίες έγιναν οι πληγές της σωτηρίας μας. Από αυτές τις πληγές έτρεξε το Αίμα Του, και όπως λέει ο απόστολος Πέτρος, «τοῖς μώλωψιν αὐτοῦ ἡμεῖς ἰάθημεν».
Πού πηγαίνουν αυτό το σώμα; Να το κοιμίσουν; Να το ενταφιάσουν; Σε καμιά άλλη ταφή δεν υπήρξαν τόσο λίγοι και ταυτόχρονα τόσο πολλοί. Δύο άνδρες – ο Ιωσήφ και ο Νικόδημος – με τόλμη και πίστη, και πλήθος Αγγέλων, με θαυμασμό και δέος.
Ένας Ρωμαίος εκατόνταρχος, με σθένος. Γιατί ασφαλίζουν το σώμα αυτό με βαριά πέτρα και φρουρά στρατιωτική; Ποιον να εμποδίσουν; Τον Ήλιο να μη φέξει; Να μην κλέψουν το σώμα οι μαθητές Του; Αυτοί που κρύβονται από φόβο; Αν υπήρχε κάποιος να Τον πάρει, αυτοί θα ήταν ο Ιωσήφ και ο Νικόδημος. Μα εκείνοι Τον ενταφιάζουν, δεν Τον κλέβουν.
Και η τελική ερώτηση: Πού το πάτε το σώμα; Ελάτε λοιπόν όλοι όσοι ζητάτε την αλήθεια να τη μάθετε: να πάτε στον προθάλαμο της Αναστάσεως. Γιατί ο τάφος του Χριστού είναι ο προθάλαμος της Αναστάσεως – όχι μόνο του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, αλλά και ο δικός μας προθάλαμος. Και εκεί το πάμε – όχι σε τάφο φθοράς και νέκρωσης, αλλά στην αγκαλιά της Αναστάσεως.
Οι Μυροφόρες γυναίκες, που πηγαίνουν την αυγή της Κυριακής, τι άραγε ψάχνουν να βρουν; Τι θέλουν να κάνουν μέσα στον Κήπο της Αναστάσεως; Γιατί η σωτηρία του ανθρώπου και του κόσμου ολόκληρου πραγματοποιήθηκε και εργάστηκε σε τρεις κήπους:
•    Ο πρώτος είναι ο Κήπος της Εδέμ – ο κήπος της Δημιουργίας.
•    Ο δεύτερος είναι ο Κήπος της Γεθσημανής – εκεί όπου ο Κύριός μας προσευχήθηκε έντονα πριν από τη σύλληψή Του.
•    Ο τρίτος είναι ο Κήπος της Αναστάσεως – όπου ο ίδιος ο Αναστημένος Χριστός είναι ο Κηπουρός και ο Δημιουργός.
Οι Μυροφόρες γυναίκες ακούνε από τον Άγγελο τα εξής:
«Τί ζητεῖτε τὸν ζῶντα μετὰ τῶν νεκρῶν; Οὐκ ἔστιν ὧδε· ἀλλὰ ἠγέρθη!» Ιδού ο τόπος όπου τον είχαν τοποθετήσει! Άνθρωποι της γης, πού πάμε; Ακούμε τον Άγγελο της Αναστάσεως να μας λέει: «Ανέστη ο Κύριος!» Κι εμείς, πού πάμε; Πάμε να συναντήσουμε την Ανάσταση; Πάμε να φέρουμε την άνοιξη της ζωής και της σωτηρίας μας; Ας αναλογιστούμε λοιπόν τι κάνουμε εδώ αυτές τις ημέρες. Τι ερχόμαστε να δούμε; Έναν τάφο. Να προσκυνήσουμε έναν τάφο.
Οι πρόγονοί μας τον έλεγαν μνήμα, από τη μνήμη – «ερχόμαστε να θυμηθούμε».
Αυτός ο «ξένος» τάφος, που ξενίζει εμάς, μας φιλοξενεί – και είναι ο τάφος του Αναστημένου Χριστού, ο Βασιλεύς των καρδιών μας. Όπως δημιούργησε έναν καινό τάφο για τον εαυτό Του, έτσι δημιουργεί και για τους φίλους Του έναν τάφο καινό – έναν τάφο άδειο. Διότι και ο τάφος του ιερού Νικολάου είναι καινός. Εδώ λοιπόν ερχόμαστε για ένα παρθενικό προσκύνημα. Ερχόμαστε να καταθέσουμε την προσευχή, τη μετάνοια, την ελπίδα μας. Να ψελλίσουμε προσευχές και παρακλήσεις προς τον θεράποντα του Αναστημένου Χριστού, τον Άγιο Νικόλαο τον Εν Βουναίνοις. Προσκυνούμε αυτόν τον τάφο για να μας επιβεβαιώσει το γεγονός της Αναστάσεως – όχι μόνο του Χριστού, αλλά και του Αγίου Νικολάου. Και κατά συνέπεια, τη δική μας ανάσταση.
Το Σάββατο του Λαζάρου, στην Θεία Λειτουργία, ψάλλουμε το απολυτίκιο: «Τὴν κοινὴν ἀνάστασιν πρὸ τοῦ σου Πάθους πιστούμενος…» Μιλά για κοινή Ανάσταση: Ανάσταση σωμάτων, Ανάσταση ανθρώπων. Και προθάλαμός της είναι ο κενός τάφος – είτε του Χριστού, είτε του καθενός από εμάς.
Ο Απόστολος Πέτρος λέει στον Ιησού: «Κύριε, θα σε ακολουθήσω όπου κι αν πας». Ένας θερμός, ενθουσιώδης μαθητής. Και ο Κύριος του απαντά: «Οὐ δύνασαι νῦν ἀκολουθῆσαί μοι· ἀκολουθήσεις δὲ ὕστερον». Δεν μπορείς ακόμη να με ακολουθήσεις! Η ακολουθία του Χριστού περνάει από τον Σταυρό, από το Πάθος, για να φτάσει στην Ανάσταση.
Όλος αυτός ο τόπος όπου βρισκόμαστε σήμερα είναι μια προτύπωση και εικόνα της Ανάστασης του Αγίου Νικολάου και όλων των ανθρώπων. Προθάλαμός της είναι ο τάφος του – και όμως, τα πάντα εδώ διακηρύττουν ανάσταση: ο τάφος, τα δέντρα, το αίμα που βγαίνει. Όλα μαρτυρούν την παρουσία του Αναστημένου Χριστού και την παρρησία του Αγίου Νικολάου στην Εκκλησία.
Όλη αυτή η εβδομάδα ψάλλουμε τους δύο κεκρυμμένους μαθητές και τις μυροφόρες γυναίκες με θάρρος. Και οι δύο μαθητές ήταν κρυμμένοι, και οι γυναίκες είχαν να σκεφτούν και να αναλογιστούν την κατάσταση της γυναίκας εκείνης της εποχής, όταν μόνες τους, μέσα στο σκοτάδι, πήγαιναν για να προσφέρουν νεκρικές τιμές στον σταυρωθέντα Κύριο. Η σύγχυση και ο φόβος που είχαν καταλάβει την ψυχή τους, δεν τους επέτρεπαν να θυμηθούν ότι ο Διδάσκαλος τους είχε πει ότι μετά από τρεις ημέρες θα εγείρετο. Οι μαθητές, κλεισμένοι και κρυμμένοι από τον φόβο μην τους συλλάβουν και αυτούς. Αυτές πρώτες βλέπουν το γεγονός της Αναστάσεως, βλέπουν δηλαδή το κενό μνημείο, βλέπουν τα σπάργανα που είχαν τυλίξει τον Κύριο μετά την αποκαθήλωση, και το σουδάριο που είχε καλύψει το κεφάλι Του, αφημένα μέσα στον τάφο. Επίσης, συναντούν τον άγγελο, ο οποίος τους λέει για την Ανάσταση, καθώς ο χρόνος της Αναστάσεως δεν είναι γνωστός στους ανθρώπους. Ο Κύριος, μετά τον σταυρικό Του θάνατο, φεύγει από την κατάσταση της ανθρώπινης υποστάσεως και προσλαμβάνει την κατάσταση της Αναστάσεως, δηλαδή της θεώσεως. Αυτό που εμείς προσλαμβάνουμε και βλέπουμε, γίνεται ορατό και κατανοητό, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για την παρουσία Του στους ανθρώπους. Και πού; Αμέσως μετά, όταν οι μυροφόρες γυναίκες φεύγουν από το κενό μνημείο, συναντούν τον Κύριο στον κήπο και εκείνος τους λέει: “Μη μου άπτου, μη με ακουμπάτε”.
Επειδή εκείνες πίστευαν ότι ήταν ο κηπουρός, ο Κύριος τους λέει: “Εγώ είμαι, ο Δημιουργός Θεός”, επιβεβαιώνοντας έτσι την παρουσία Του και τη σχέση Του με το Θεό της Παλαιάς Διαθήκης, όπως αναφέρεται στο βιβλίο της Γενέσεως, στο τρίτο κεφάλαιο, 14 στίχο, όταν ο Μωυσής κάθεται μπροστά στην καιόμενη βάτο και συνομιλεί με τον Θεό, ο οποίος του λέει  «Ποιος είσαι, που λες να πάω, να κάνω εκείνο, να ακολουθήσω αυτό, εγώ τα κάνω, αλλά ποιος είσαι;». Εκεί έχουμε την Θεία ονοματοδοσία. «Εγώ ειμί ο ὤν», λέγει ο Θεός. Το ίδιο λέγει και ο Αναστημένος Χριστός στις Μυροφόρες: «Εγώ ειμί». Μη φοβήστε! Πρώτα βγάζει τον φόβο από τις γυναίκες και μετά τους ομιλεί περί της Αναστάσεως. Γιατί; Διότι δεν μπορούν να συναντήσουν τη φοβία και την Ανάσταση ταυτόχρονα. Στην Εκκλησία, φόβος και Ανάσταση δεν μπορούν να συνυπάρξουν. Υπάρχει, δυστυχώς, φόβος και τρομοκρατία, αλλά ο φόβος και η Ανάσταση δεν συνυπάρχουν. Και οι εν Χριστώ άνθρωποι δεν φοβούνται. Έξω από την ύπαρξή μας υπάρχει φόβος, αλλά στην Ανάσταση του Κυρίου μας δεν υπάρχει φόβος.
Αφού λοιπόν οι Μυροφόρες γυναίκες έπεσαν και γονάτισαν και προσκύνησαν, τους επέτρεψε να τον ψηλαφήσουν. Γιατί; Για να επιβεβαιωθούν ότι δεν είναι φάντασμα. «Σάρκα και οστά έχω», λέει ο Αναστημένος Χριστός, «όπως με βλέπετε, εγώ είμαι αυτός».
Αυτό το γεγονός της Ανάστασης είναι ένα γεγονός που εμείς πρέπει να το ψηλαφήσουμε. Κατά την εβδομάδα αυτή, συνεχώς, ψηλαφούμε την Ανάσταση του Χριστού και έχουμε μαρτυρίες. Οι πρώτες μαρτυρίες είναι εκείνων που ενταφίασαν το σώμα του Χριστού, και μετά έχουμε τις μαρτυρίες των γυναικών και των μαθητών που είδαν και γνώρισαν τον Αναστημένο Κύριο. Και αυτά τα γεγονότα, της ταφής και της Ανάστασης επιβεβαιώνεται στην Εκκλησία ως αληθινό γεγονός.
Αυτό λοιπόν μας διδάσκει και ο Άγιος Νικόλαος. Όπως είπαμε, η έννοια του τάφου είναι πιο βαθιά από την απλή επίσκεψη σε αυτόν. Ο τάφος είναι ο προθάλαμος της Αναστάσεως. Είναι το γεγονός που επιβεβαιώνει την Ανάσταση των Αγίων του Θεού και, κατά συνέπεια, την Ανάσταση όλων μας. Γιατί; Διότι όταν ζούμε τον Χριστό, τον Αναστημένο Κύριο, όλοι μας, λίγο πολύ, γνωρίζουμε ότι ο Άγιος Νικόλαος, Δούκας και αρχηγός της Θεσσαλίας, πολέμησε για την απελευθέρωση της περιοχής.
Όταν οι εχθροί κατέκτησαν τη γη, αυτός δεν γύρισε στην Κωνσταντινούπολη, δεν επέστρεψε στους βασιλικούς θρόνους που του είχαν παραχωρηθεί, αλλά ζήτησε να διατηρήσει τη σχέση του με τον Αναστημένο Χριστό. Και ο Χριστός του την προσέφερε αυτή τη σχέση.
Η πίστη στον Αναστημένο Χριστό δεν είναι για να κάνουμε θαύματα ή να πραγματοποιούμε επιθυμίες και τα θέλω μας. Ο Χριστός σταυρώθηκε και όλοι εκείνοι που είναι φίλοι του Ιησού Χριστού πρέπει να μάθουν να σταυρώνονται στη ζωή τους. Πρέπει να περάσουν από τον σταυρό στον θάνατο και από τον θάνατο στην Ανάσταση, γιατί η Βασιλεία του Θεού είναι ουράνια και αμετάβλητη. Ερχόμαστε και προσκυνάμε έναν καινό τάφο, αλλά αυτός ο τάφος είναι ο προθάλαμος της Ανάστασης. Οι εικόνες μας παρουσιάζουν έναν άνθρωπο από την Ανατολή, τον Άγιο Νικόλαο, που στα τέλη του 8ου και στις αρχές του 9ου αιώνα ήρθε εδώ μετά από νικηφόρες μάχες να μονάσει μαζί με στρατιώτες.
Οι στρατιώτες, όταν τους εκπαίδευε, εκτός από την πολεμική τέχνη (διότι ήταν άριστος στην πολεμική τέχνη και στα όπλα της εποχής), τους δίδασκε και για τον Χριστό. Μιλούσε για την πίστη στον Ιησού Χριστό, και αυτό τους ενδυνάμωνε, δίνοντάς τους τη δύναμη να αγωνίζονται με περισσότερη αποφασιστικότητα και να κερδίζουν περισσότερες μάχες. Αυτές οι μάχες, όμως, δεν ήταν κατακτητικές, αλλά υπέρ της πίστης και της ελευθερίας της πατρίδας τους.
Αυτός ο στρατηλάτης, λοιπόν, έγινε μοναχός και άφησε τα πάντα για την αγάπη του Χριστού. Δεν ζήτησε να κρυφτεί, ούτε να σωθεί από τον αγώνα, αλλά ζήτησε από τον Χριστό να του χαρίσει το μαρτύριο. Ο Χριστός του το χάρισε, και έτσι αυτός υποδέχθηκε το μαρτύριο με προσευχή. Έρχονται, σκοτώνουν όλους τους συμμοναστές, παλαιούς στρατιώτες του, τον κρεμάνε στο δέντρο που έχουμε το υπόλοιπο που υπάρχει από τότε μέχρι σήμερα δίπλα κάτω στο ναΐδριο στο Ιερό του που είναι περιφραγμένο, τον δένουν, με τα τόξα τον τρυπάνε με τη λόγχη τον κεντρίζουν και στο τέλος του κόβουν το κεφάλι. Γιατί; Γιατί αυτό ζήτησε! τον μαρτύριο του Ιησού Χριστού και αυτό το μαρτύριο τον έκανε αθάνατο.
Αυτό το μαρτύριο και η μαρτυρία του στην πίστη στον Ιησού Χριστό, δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για τη ζωή της αθανασίας. Και εμείς σήμερα ερχόμαστε και προσκυνάμε τον προθάλαμο της δικής Του Αναστάσεως, που είναι ο τάφος, ο οποίος είναι πηγή χαρισμάτων, πηγή θαυμάτων, μια ανεξάντλητη πηγή για όλους εκείνους που έρχονται με μετάνοια και εξομολόγηση, ταπεινώνεται και προσέρχονται με φόβο και τρόμο στο μυστήριο της πίστης μας, του Θεού μας. Αυτός ο τάφος ανήκει στον μάρτυρα και ομολογητή της πίστης στον Θεό, του οποίου το παράδειγμα ακολουθούμε και εμείς.
Εύχομαι οι χάρις του Θεού, του αναστημένου Κυρίου μας Ιησού Χριστού, δια πρεσβειών του Ιωσήφ του Αριμαθαίου και του Νικοδήμου, του νυχτερινού μαθητή, των Αγίων Μυροφόρων Γυναικών και του Αγίου Ενδόξου οσιομάρτυρος Νικολάου του νέου, που ασκήθηκε και έδρασε σε αυτόν τον τόπο, να ευλογούν τη ζωή μας, να καθοδηγήσουν τις σκέψεις μας και τις διαθέσεις μας, ώστε να ζούμε κατά Χριστόν και να παρουσιάζουμε τον αναστημένο Χριστό στη ζωή μας, ακολουθώντας το παράδειγμά Του και την εν Χριστώ ζωή.