Στο Γιώργη Μυλωνά
Ο Μητροπολίτης Διοκλείας, Κάλλιστος Γουέαρ (Ware), από τους σημαντικότερους Ορθόδοξους διανοητές της εποχής μας, βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα για να παρουσιάσει στη Βιβλιοθήκη της Αρχιεπισκοπής το νέο του βιβλίο, με τίτλο «Η δύναμη του ονόματος». Ο Κάλλιστος Γουέαρ συνδυάζει την ιδιότητα του πανεπιστημιακού διδασκάλου με αυτή του ποιμένος της Ορθόδοξης Εκκλησίας και το σημαντικό συγγραφικό έργο του στα αγγλικά, που μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες, έχει κάνει την Ορθόδοξη παράδοση γνωστή σε ένα ευρύτατο, διεθνές κοινό.
Μέσα από το έργο και τη διδασκαλία του, αναδεικνύει κατεξοχήν τη μυστική παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Μαζί με τους Τζέραλντ Πάλμερ και Φίλιπ Σέραρντ, ανέλαβαν το τιτάνιο έργο της μετάφρασης στα αγγλικά της «Φιλοκαλίας των Ιερών Νηπτικών» από το ελληνικό πρωτότυπο.
Ο Μητροπολίτης Κάλλιστος (κατά κόσμον Τίμοθι Γουέαρ) γεννήθηκε στο Μπαθ της Βρετανίας από αγγλικανούς γονείς. Φοίτησε στη Σχολή του Ουέστμινστερ του Λονδίνου και στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Ταξίδεψε στην Πάτμο για να μάθει την ψαλτική παράδοση, αλλά τον τράβηξαν τα κείμενα των Μεγάλων Πατέρων. Έγινε μοναχός στο Νησί της Αποκάλυψης και κατόπιν ιερέας της ελληνικής ενορίας της Οξφόρδης. Παράλληλα, δίδαξε επί 35 χρόνια Ορθόδοξη Θεολογία και Εκκλησιαστική Ιστορία στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Χειροτονήθηκε τιτουλάριος επίσκοπος και κατόπιν Μητροπολίτης Διοκλείας του Οικουμενικού Θρόνου, διατηρώντας πάντοτε την ευθύνη της ενορίας της Οξφόρδης.
Μετά τα πρόσφατα γεγονότα στο Παρίσι, πώς πρέπει να αντιδράσει η Ευρώπη;
Πρέπει να κρατήσουμε ανοιχτό πνεύμα, να μην κλείσουμε από φόβο το μυαλό μας και την πόρτα της καρδιάς μας, λόγω αυτών των τραγικών γεγονότων. Ο φόβος δεν είναι καλός σύμβουλος. Ανησυχούμε για το μέλλον, αλλά πρέπει να συνεχίσουμε. Ο κίνδυνος από τον φόβο είναι να πάμε κι εμείς σε ακρότητες εναντίον των μεταναστών, που, ας μην το λησμονούμε, είναι κι αυτοί θύματα.
Φαίνεται, όμως, ότι επανέρχονται τα σύνορα ακόμη κι εντός της Ευρώπης. Πιστεύετε ότι τα σύνορα του ευρωπαϊκού κόσμου πρέπει να είναι γεωπολιτικά ή να εδράζονται στην ταυτότητά του;
Ελπίζω και πιστεύω ότι έτσι θα γίνει… αλλά δεν το βλέπω άμεσα. Στην Αγγλία υπάρχει μεγάλη αδιαφορία για το θρησκευτικό στοιχείο και ο αριθμός των Άγγλων που εκκλησιάζονται είναι πολύ μικρός. Οι μουσουλμάνοι, αντίστοιχα, είναι ευσεβείς κατά την παράδοσή τους και δείχνουν μεγαλύτερη αφοσίωση σε αυτή σε σχέση με τους Χριστιανούς. Και δεν μιλώ μόνο για τους Ορθοδόξους. Ωστόσο, δεν μπορούμε να αρνηθούμε την ιστορική πραγματικότητα του χθες, ότι δηλαδή ο Χριστιανισμός είχε αποφασιστική επιρροή στη διαμόρφωση της Ευρώπης. Το ευαίσθητο, για μένα, στοιχείο στην ευρωπαϊκή κληρονομιά είναι ο σεβασμός της ελευθερίας της συνείδησης. Κι αυτό πηγαίνει χέρι-χέρι με τον σεβασμό στην αξιοπρέπεια του ανθρώπινου προσώπου. Χωρίς σεβασμό στην αξιοπρέπεια του ανθρώπινου προσώπου, εκτός της ελευθερίας της συνείδησης, πιστεύω ότι δεν μπορεί να υπάρξει πραγματική Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στην Αγγλία υπάρχει μεγάλη αδιαφορία για το θρησκευτικό στοιχείο και ο αριθμός των Άγγλων που εκκλησιάζονται είναι πολύ μικρός. Οι μουσουλμάνοι, αντίστοιχα, είναι ευσεβείς κατά την παράδοσή τους και δείχνουν μεγαλύτερη αφοσίωση
Το πρόβλημα στο οποίο αναφέρεστε στην Αγγλία αφορά και την κοινότητά μας;
Φυσικά. Οι Ορθόδοξοι στην Αγγλία έχουμε το πρόβλημα της διαδοχής, της συνέχειας. Η πρώτη γενιά των Ελλήνων που ήρθαν από την Κύπρο, μολονότι δεν εκκλησιάζονται πάντα, διατηρούν την πίστη τους. Τι θα γίνει, όμως, με τα παιδιά τους; Δυστυχώς, μολονότι έχουμε σε όλες τις ενορίες μας σχολεία για την ελληνική γλώσσα, χάνουμε την ελληνική νεολαία. Αυτό είναι το μεγαλύτερο ποιμαντικό πρόβλημα: Πώς να κρατήσουμε τη νέα γενιά κοντά στην Εκκλησία! Μέχρι τώρα οι περισσότερες ενορίες στην Αρχιεπισκοπή χρησιμοποιούν μόνο τα ελληνικά, αν και ο Αρχιεπίσκοπος επέμεινε ότι πρέπει να χρησιμοποιούμε και την αγγλική, όπως λόγου χάρη στο κήρυγμα. Στις μεγάλες ενορίες του Λονδίνου, όμως, δεν το ακολουθούν αυτό. Αν πας στον καθεδρικό ναό, δεν θα ακούσεις ούτε μία λέξη στα αγγλικά.
Υπάρχουν νέοι για να συνεχίσουν το έργο της «Φιλοκαλίας»;
Μετά τον θάνατο των φίλων μου Πάλμερ και Σέραρντ βρίσκομαι στη μετάφραση του πέμπτου πια τόμου της «Φιλοκαλίας». Αν με αξιώσει ο Θεός να ζήσω, ελπίζω έως την επόμενη χρονιά να το έχω ολοκληρώσει…
