Στη ζωή και το έργο του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.Βαρθολομαίου αναφέρθηκε ο αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος μετά τη Θεία Λειτουργία που τελέστηκε στον Ιερό Αρχιεπισκοπικό Καθεδρικό Ναό της Αγίας Τριάδος. Με αφορμή τα ονομαστήρια του κ.Βαρθολομαίου ο κ.Ελπιδοφόρος χαρακτήρισε μεταμορφωτή τον Πατριάρχη ο οποίος, όπως είπε, έχει αναλώσει κάθε ικμάδα της ύπαρξής του για την ανά τον κόσμο Ορθόδοξη Εκκλησία επί σχεδόν τρεις δεκαετίες όντας ένας εκ των μακροβιότερων Αρχιεπισκόπων Κωνσταντινουπόλεως και Νέας Ρώμης στην ιστορία. Οι καρδιές μας είναι γεμάτες ευγνωμοσύνη και χαρά για την πολυετή και καρποφόρα πατριαρχία του.
Η ομιλία του Αρχιεπισκόπου Αμερικής
Συναχθήκαμε σήμερα εδώ για να εκφράσουμε τη δοξολογία, αλλά και την ευγνωμοσύνη μας προς τον Τριαδικό Θεό μας.
Να εκφράσουμε τη δοξολογία μας, διότι αυτή την εβδομάδα της Πεντηκοστής, πρέπει, όπως ο Κύριος μας προτρέπει μέσω του ψαλμωδού, να πλατύνουμε τα στόματά μας, και να επιτρέψουμε στον Κύριο να τα γεμίσει[1]. Να μας γεμίσει με εγκώμια για την παρούσα εορτή του Αγίου ενδόξου μαθητή και Αποστόλου Βαρθολομαίου, ουράνιου προστάτη του Πνευματικού μας Πατέρα και Πατριάρχη.
Αλλά να εκφράσουμε και την ευγνωμοσύνη μας για τη μεταμορφωτική και θυσιαστική Πατριαρχική Διακονία του εν Χριστώ Πατέρα μας Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου, ο οποίος έχει αναλώσει κάθε ικμάδα της ύπαρξής του για την ανά τον κόσμο Ορθόδοξη Εκκλησία επί σχεδόν τρεις δεκαετίες όντας ένας εκ των μακροβιότερων Αρχιεπισκόπων Κωνσταντινουπόλεως και Νέας Ρώμης στην ιστορία. Οι καρδιές μας είναι γεμάτες ευγνωμοσύνη και χαρά για την πολυετή και καρποφόρα πατριαρχία του.
Πριν από 29 χρόνια, κατά την ενθρόνισή του ως Οικουμενικού Πατριάρχη, την ημέρα της μνήμης του δικού μου προστάτη Αγίου, ο Παναγιώτατος ομολόγησε με σθένος και ειλικρίνεια: “Ἐν κενώσει προσεγγίζομεν τήν στιγμήν ταύτην τήν φλεγομένην καί μή κατακαιομένην βάτον τῆς Οἰκουμενικῆς Πατριαρχίας, ἐν ᾗ καλούμεθα εἰς θεωρίαν τοῦ Θεοῦ, εἰς ἱερουργίαν τοῦ μυστηρίου τῆς ἀδιασπάστου ἀποστολικότητος, εἰς διακονίαν καί μαρτυρίαν τῆς Ὀρθοδοξίας, εἰς οἰκοδομήν τῆς χριστιανικῆς ἑνότητος”[2].
Έτσι, ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης αποσαφήνισε εξ αρχής ότι η πατριαρχία του θα είναι μία διακονία κενώσεως και θεωρίας. Διότι μόνο μέσω της θυσιαστικής αγάπης μπορεί να λάβει σάρκα και οστά το έργο του Χριστού.
Και στη θεωρία του Θεού στην φλεγομένη βάτο, η οποία αποτελεί μία παραστατική εικόνα της θείας Ενανθρώπησης, αλλά και της πληρότητας της ανθρώπινης συμβολής σ’ αυτήν μέσω της Υπεραγίας Θεοτόκου, ο Παναγιώτατος ορθά ερμηνεύει τη Μητέρα Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία ως την ζώσα και αείφωτο πηγή της πίστης που μεταλαμπαδεύει το φως της στον κόσμο.
Και ποια είναι αυτή η διακονία που ενσαρκώνεται στο ιερό πρόσωπο του Οικουμενικού μας Πατριάρχη; Τίποτα λιγότερο από την αδιάσπαστη και ανόθευτη παράδοση των Αποστόλων, των Μαρτύρων, των Αγίων, των Δικαίων, των Πατέρων, των Μητέρων και όλων εκείνων που διακόνησαν και έδωσαν τη μαρτυρία της αλήθειας της Ορθοδοξίας διαμέσου των αιώνων. Ως ο ελέω Θεού διάδοχος Αγίων ανδρών στον Πρώτο Θρόνο της Ορθοδοξίας, ανδρών όπως ο Γρηγόριος ο Θεολόγος, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος και ο Μέγας Φώτιος, ο Παναγιώτατος ζει στο παρόν και στο σύγχρονο κόσμο μέσω των θείων και ιερών Παραδόσεων της Εκκλησίας.
Ο Πατριάρχης μας υποστασιάζει κάθε φλόγα της φλεγομένης βάτου, καθώς γνωρίζουμε ότι το Φανάρι αποτελεί το φάρο που φωτίζει τις καρδιές των πιστών και διαχέει το φως του Χριστού σε όλο τον κόσμο. Είτε πρόκειται για τα ανθρώπινα δικαιώματα ή τη θρησκευτική ελευθερία, είτε για την οικολογική δικαιοσύνη ή τη διαθρησκειακή κατανόηση, ο Παναγιώτατος μεταφέρει τη διαχρονική σοφία της Ορθόδοξης Πίστης σε σύγχρονα ζητήματα και προβληματισμούς.
Εντός των ορίων της Εκκλησίας, ο Πατριάρχης μας αποτελεί ένα εξαιρετικό πρότυπο πειθαρχίας στους ιερούς κανόνες, ένας αληθής κανόνας της Ορθόδοξης πίστης μας.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίον οδήγησε την Αγία και Ιερά Σύνοδο στην απόφαση να χορηγήσει το αυτοκέφαλο στον ευσεβή ουκρανικό λαό και να θεμελιώσει την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίον συγκάλεσε την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο στην Κρήτη το 2016, παρά τις διατυπωθείσες ανειλικρινείς αντιρρήσεις. Αυτή η Σύνοδος, η οποία προετοιμαζόταν για περισσότερα από πενήντα χρόνια, ανέλαβε σημαντικές πρωτοβουλίες που ενίσχυσαν την εξωστρέφεια της Ορθόδοξης Εκκλησίας, αλλά και τόνωσαν την αίσθηση της συνέχειας εντός της Εκκλησίας.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίον είναι ο πρώτος Οικουμενικός Πατριάρχης που συγκάλεσε τις Ιερές Συνάξεις των Προκαθημένων των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών, προκειμένου να χτίσει γέφυρες και να ενδυναμώσει την επικοινωνία και τη συνεργασία της ανά τον κόσμο Ορθοδοξίας.
Είτε στην Αλβανία είτε στην Εσθονία είτε στην Τσεχία είτε στη Σλοβακία είτε οπουδήποτε αλλού στην οικουμένη, ο Παναγιώτατος έχει εμπνεύσει την Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως να προωθήσει την αποστολή του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, πάντοτε προς όφελος εκείνων τους οποίους διακονεί.
Διότι ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος νοηματοδοτεί τη διακονία του με τους λόγους του Κυρίου μας Ιησού Χριστού: “ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι, ἀλλά διακονῆσαι”[3].
Θα μπορούσαμε να μνημονεύσουμε πολλά, πάρα πολλά ακόμα. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για το ρόλο του στην ειρηνική συνύπαρξη των θρησκειών και για τη συμβολή του στη “Διακήρυξη του Βοσπόρου”, η οποία σημείωσε ότι “ο πόλεμος στο όνομα της θρησκείας αποτελεί πόλεμο εναντίον της ίδιας της θρησκείας”[4];
Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για το έργο του στον οικουμενικό τομέα, το οποίο επαινεί ο Olivier Clément, σημειώνοντας τα εξής: “Ὁ Οἰκουμενισμός, γιά τόν Βαρθολομαῖο Α΄, δέν εἶναι πολυτέλεια, εἶναι καθῆκον. Τοῦ ἀρέσει νά ἀναφέρεται στήν ἀδιαίρετη Ἐκκλησία, πνευματική μήτρα τῆς Εὐρώπης, ὅπου ἑνώνονταν ἤ συνεργάζονταν ἡ Ἀνατολή καί ἡ Δύση”[5].
Μπορούμε, χωρίς δισταγμό, να ομολογήσουμε ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος υπερέβη κάθε προσδοκία, που είχε η Εκκλησία και ο κόσμος απ’ αυτόν, εκείνη τη μέρα του Οκτωβρίου του 1991, όταν εκλεγόταν ως ο 270ος διάδοχος του Αγίου Αποστόλου Ανδρέου του Πρωτοκλήτου.
Σήμερα που ο Παναγιώτατος άγει τα σεπτά ονομαστήριά του, σύμπασα η Ιερά Αρχιεπισκοπή μας, αλλά και όλος ο ορθόδοξος κόσμος του απευθύνει εγκάρδιες ευχές για υγεία και μακροημέρευση, ώστε επί πολλά, πολλά χρόνια ακόμα να ποιμαίνει το χριστεπώνυμο πλήρωμα και να καθοδηγεί το πλοίο της Ορθοδοξίας.
Εἰς Πολλά Ἔτη!
[1] Ψαλμ. 80, 11.
[2] Ενθρονιστήριος Λόγος της Α.Θ.Π. (2 Νοεμβρίου 1991).
[3] Ματθ. 20, 28.
[4] Διακήρυξη του Βοσπόρου (1994).
[5] Ol. Clément, «Ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς». Συνομιλώντας μέ τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαῖο Α΄, ἐκδ. Ἀκρίτας, Ἀθήνα 1997, σ. 223.
