Ὅπου κι ἄν σταθοῦμε σήμερα ἀκοῦμε νά γίνεται λόγος γιά τά δικαιώματα. Δέν εἶναι μόνο ὅσα ἡ πολιτεία ὀφείλει νά ὑπερασπίζεται, τήν ζωή, τήν ἐλευθερία, τήν περιουσία, τήν δυνατότητα νά ἐκφράζουμε τήν ἄποψή μας ἀνεμπόδιστα. Εἶναι καί τό δικαίωμα νά προσανατολίσουμε τή ζωή μας ὅπως τή θέλουμε, νά πράττουμε καί νά ὑπάρχουμε σύμφωνα μέ τίς ἐπιθυμίες μας, ἀκόμη καί αὐτές πού εἶναι ἁμαρτωλές. Φτάνουμε στό σημεῖο νά ἔχουμε τήν ἀπαίτηση οἱ ἄλλοι νά σκέπτονται ὅπως ἐμεῖς, εἰδάλλως τούς κρίνουμε καί τούς ἀπορρίπτουμε χωρίς νά μπαίνουμε στή θέση τους. Δικαιοῦμαι σημαίνει ὅτι ἔχω τήν ἐξουσία τά πάντα νά ξεκινοῦν μέ κέντρο ἐμένα.
Ὄχι ἐμπόδιο στήν ἀγάπη
Ἡ Ἐκκλησία προφανῶς καί ὑπερασπίζεται τά ἀνθρώπινα δικαιώματα. Ἡ ζωή εἶναι ἀναφαίρετο ἀγαθό. Ἡ ἐλευθερία εἶναι δῶρο Θεοῦ ἀπ’ ἀρχῆς στόν ἄνθρωπο. Τό δικαίωμα νά ἐργαζόμαστε, νά ἔχουμε ὅσα ἀγαθά χρειαζόμαστε, νά μποροῦμε νά χαιρόμαστε τή ζωή δέν ἀντίκειται στά ὅσα πρεσβεύει ἡ πίστη. «Δίχα ἁμαρτίας», χωρίς ἁμαρτία, ζητᾶ ἡ Ἐκκλησία νά πορευόμαστε κατά τήν ἄσκηση τῶν δικαιωμάτων μας. Νά μή γίνονται δηλαδή αὐτά ἐμπόδιο στήν ἀγάπη. Νά μήν τά ἀπολυτοποιοῦμε καί νομίζουμε ὅτι αὐτά δίνουν τό μοναδικό νόημα στόν κόσμο καί στόν ἄνθρωπο. Νά θυμόμαστε τόν λόγο τοῦ ψαλμωδοῦ «δίδαξόν με τά δικαιώματά σου» (Ψαλμ. 118, 112), γιά νά μποροῦμε νά ἰσορροποῦμε τήν πορεία μας μέ τήν πορεία τοῦ συνανθρώπου μας καί νά ἀφήνουμε τόν Θεό νά ἔχει τόν τελευταῖο λόγο στή ζωή καί στίς σχέσεις μας, μή λησμονώντας τή σωτηρία γιά τήν ὁποία κληθήκαμε.
Μία ἄρνηση
Αὐτό ἀκριβῶς μᾶς δείχνει καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος μέ τή ζωή του. Ἀπευθυνόμενος στούς Κορινθίους περιγράφει τά δικά του δικαιώματα, τά ὁποῖα ὅμως δέν τά ἀσκεῖ. Μποροῦσε ὡς ἀπόστολος τοῦ Χριστοῦ νά ἔχει ἐξασφαλισμένη τήν διατροφή του ἀπό τούς πιστούς. Ὁ ἴδιος προτίμησε νά ἐργάζεται ὡς σκηνοποιός. Θά μποροῦσε νά κρατήσει τά χρήματα ἀπό τήν ἐργασία του. Ὁ ἴδιος ὅμως τρεφόταν ἀπό τόν κόπο του, προτιμώντας νά δίδονται τά προοριζόμενα γι’ αὐτόν χρήματα στίς ἀνάγκες τῶν φτωχότερων. «Ἐμεῖς ὅμως δέν κάναμε χρήση τοῦ δικαιώματος αὐτοῦ, ἀλλά ὑπομένουμε κάθε στέρηση, γιά νά μή δημιουργήσουμε κανένα ἐμπόδιο στή διάδοση τοῦ εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ», ἀναφωνεῖ (Α΄ Κορ. 9, 12). Κι ἔτσι ὁ Παῦλος μέ μία ἄρνηση – «οὐκ ἐχρησάμεθα»- περιγράφει τήν παραίτησή του ἀπό τό δικαίωμα καί τήν ἐξουσία ἄσκησής του, ἐνῶ καθιστᾶ τό θέλημά του ἀγάπη γιά τόν Χριστό καί τό εὐαγγέλιο, ἀλλά καί ἀπόφαση νά μήν εἶναι ὁ ἴδιος καί τά δικαιώματά του ἐμπόδιο στήν πορεία τῶν ἀνθρώπων γιά σωτηρία.
Γκρίνιαζαν οἱ Κορίνθιοι ὅτι ὁ Παῦλος καί οἱ ἐπικεφαλῆς τῆς κοινότητας εἶχαν δικαιώματα περισσότερα ἀπό τούς ἅλλους πιστούς. Ἀντί νά ἀσχολοῦνται μέ τήν πνευματική τους πρόοδο, ἐπικαλοῦνταν ὡς ἄλλοθι ὅτι κάποιοι φαίνονταν προνομιοῦχοι καί ὅτι ἡ πίστη γεννᾶ ἀνισότητες. Σήμερα θά ἔλεγαν: «Γιατί νά πιστέψω στόν Χριστό ὅταν οἱ ἐπίσκοποι καί ὁ κλῆρος τιμῶνται περισσότερο ἀπό ἐμένα, δικαιοῦνται περισσότερα ἀπό ἐμένα καί ἔχουν ἐξουσίες ἐπάνω μου, ἐνῶ δέν εἶναι ἄξιοι τῆς ἀποστολῆς τους;». Καί ὁ ἀπόστολος παραιτεῖται ἀπό αὐτό πού δικαιοῦται. Δέν τό κάνει γιά νά δείξει ὅτι εἶναι ἅγιος ἤ γιά νά τόν ἐπιδοκιμάσουν. Μέ τόν τρόπο του τούς δείχνει ὅτι δέν ἔχουν καμία δικαιολογία γιά νά μήν ἀποδεχτοῦν τό εὐαγγέλιο πού τούς κηρύττει. Τούς ἀπογυμνώνει ἀπό τή φλυαρία τῆς κατάκρισης. Καί τούς δείχνει ὅτι ὁ χριστιανός κλήθηκε νά πίνει τό ποτήριο τοῦ Χριστοῦ, δηλαδή νά σηκώνει σταυρούς καί νά βοηθᾶ τούς ἄλλους νά σηκώσουν τούς δικούς τους. Νά ὑπερβαίνει τόν ἑαυτό του. Νά μή μένει στό τί δικαιοῦται, ἀλλά στό πόσο ἀγαπᾶ.
Ἡ διδαχή τῆς ἀλήθειας
Ἀπό ἕνα δικαίωμα δέν παραιτήθηκε ὁ Παῦλος. Αὐτό τῆς διδαχῆς τῆς ἀλήθειας. Ἄφησε τά δικαιώματα τῆς ἐπιβίωσης καί τῆς δικαίωσης ἀπό τούς ἀνθρώπους, ἀλλά δέν ἄφησε τήν εὐθύνη ἔναντι τοῦ εὐαγγελίου. Κι εδῶ βρίσκεται τό μέτρο τῆς Ἐκκλησίας. Σέ ὅ,τι ἀφορᾶ στά ἀνθρώπινα, ἡ ἀγάπη δείχνει τόν δρόμο. Σέ ὅ,τι ἀφορᾶ τήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ, τό αἰώνιο, ἐκεῖ ἡ ἀγάπη ἐπιβάλλει τήν ἄσκηση τοῦ δικαιώματος, γιά νά μήν χαθεῖ ἡ ἀλήθεια.
Σέ ἕναν κόσμο λοιπόν πού μονολογεῖ γιά τά δικαιώματά του, ἡ Ἐκκλησία μᾶς καλεῖ νά ἀγαποῦμε καί νά παλεύουμε γιά τήν ἀλήθεια πού εἶναι ὁ Χριστός. Καί ὡς πρός ὅ,τι δέν μᾶς βλάπτει σ’ αὐτόν τόν δρόμο, μᾶς ἀφήνει, κλῆρο καί λαό, στήν διάκριση τῆς παραίτησης χάριν τοῦ πλησίον. Θά φέρει κόπο μία τέτοια παραίτηση. Καί εἶναι σταυρός ὁ κόπος. Ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ ὅμως καθιστᾶ γλυκιά τήν κούραση, τήν μακροθυμία, τήν ἀληθινή ἐλευθερία ἀπό κάθε ἐξάρτηση, ἀπό κάθε ἀνάγκη. Ἀμήν!
