Γράφει ο Σταύρος Γουλούλης
Εθνική γιορτή των ΗΠΑ, 4 Ιουλίου 1776: Διακήρυξη Ανεξαρτησίας στη Φιλαδέλφεια (13 αποικίες, μετά τη στάση στη Βοστώνη 13 Δεκ. 1773), από τη Βρετανία. Το νέο κράτος γεννήθηκε μέσα από επανάσταση όπως κι άλλα νεότερα, η Ελλάδα (1830) ή η Γαλλία (1789). Κι ενώ αποτελούν εξέλιξη του βρετανικού μητροπολιτικού πολιτικού προτύπου, κληρονομική βασιλεία δεν εφαρμόσθηκε, αλλά δημοκρατία μέσω της Βουλής των Αντιπροσώπων, την οποία κάλυπτε η Ανω Βουλή (Γερουσία) στη θέση της αγγλικής Βουλής των λόρδων.
Η αμερικανική επανάσταση αποτελεί δημιούργημα του Διαφωτισμού ο οποίος παρήγαγε και άλλες, πρωτίστως τη γαλλική (1789, 14 Ιουλίου). Υπάρχει μία αντι-βρετανική / αντι-βασιλική ώσμωση ανάμεσα σε Γαλλία και Αμερική. Πιθανόν αυτή δημιούργησε τον νεότερο κόσμο. Αλλά η Αμερικανική Δημοκρατία υπήρξε περισσότερο ισορροπημένη, επειδή η Μητρόπολη Αγγλία είχε ήδη ένα ώριμο πολιτικό σύστημα, προϊόν ιστορικού συμβιβασμού στη μεσαιωνική βασιλεία και τη λαϊκή κυριαρχία μέσω Αντιπροσώπων και Κυρίων (λόρδων). Δεν χρειάσθηκε να χυθεί αίμα, να φθάσει σε ακρότητες και δεν θυσίασε τα ίδια τα στελέχη της που την έφτιαξαν, όπως έγινε στη Γαλλία με τις περιόδους τρομοκρατίας, τους φόνους χιλιάδων ανθρώπων και με την υπαναχώρηση, επιστροφή της βασιλείας. Αντί για βασιλέας, στις ΗΠΑ εξελέγη πρόεδρος.
Ομως μία καινοτομία άλλαξε για πάντα την αντίληψη περί εσωτερικής διακυβέρνησης. Η αμερικανική δημοκρατία πορεύεται αδιατάρακτα, ανανεώνεται πάντα ανά τετραετία, μετά από δύο συνεχείς προεδρικές θητείες αλλάζει ο πρόεδρος, κάτι που εφάρμοσε πρώτα ο στρατηγός George Washington (1789-1797). Αντίθετα στον παλαιό κόσμο της Ευρώπης, αιώνες κυριαρχίας φεουδαρχικών καθεστώτων, δημιούργησαν σκληρούς πυρήνες-μόνιμες ηγεσίες, οι οποίες για να ανατραπούν χρειάσθηκαν επαναστάσεις και πολέμους, τοπικούς και δύο παγκόσμιους: γαλλική επανάσταση (1789), ελληνική επανάσταση (1821), Οκτωβριανή επανάσταση (1917)… Ομοίως σε λαϊκά καθεστώτα υπάρχει διαρκής, ισόβια παρουσία ηγετών (φασιστική Ισπανία, ναζιστική Γερμανία, Σοβιετική Ενωση κ.λπ.). Θα χρειαστεί οι ΗΠΑ να συμμετάσχουν ενόπλως το 1917 και το 1942 σε Παγκόσμιο Πόλεμο, για να διαλυθεί πολιτικά ο παλαιός κόσμος της διαρκούς αποικιοκρατίας των βασιλέων.
Η ισορροπημένη εσωτερική πολιτική της Δημοκρατίας των ΗΠΑ με αφετηρία την 4η Ιουλίου 1776, διήρκεσε πάνω από 150 χρόνια πριν εξαχθεί στον κόσμο και κυριαρχήσει παντού. Κληρονομώντας μία αχανή χώρα με τρομακτικές πηγές πλούτου, δέχθηκε εκατομμύρια μετανάστες, τα πιο δυναμικά στοιχεία του παλαιού κόσμου -οι μη υγιείς γύριζαν πίσω- επιβάλλοντας θεσμούς που εξασφάλιζαν βελτίωση της ζωής, οργανώνοντας παιδεία και επιστήμη, οπότε γρήγορα έγινε η μεγαλύτερη δύναμη, ικανή να εξάγει δικό της πολιτικό πολιτισμό.
Η νέα πρωτεύουσα ιδρύθηκε με επίσημη τελετή στις Ειδούς (15) Μαρτίου του 1793, ημέρα φόνου του Ιουλίου Καίσαρα (44 π.Χ.) από δημοκρατικούς Ρωμαίους, αλλά περισσότερη σημασία έχει ότι συμπίπτει με τα 300/1 χρόνια από την ανακάλυψη της Αμερικής. Ηθελαν να δομήσουν όλον τον Νέο κόσμο υπό τη δική τους εμβέλεια. Η χρονολογία, επιλεγμένη προφανώς, υποδηλώνει προσπάθεια αφομοίωσης του Νέου Κόσμου. Αλλωστε είχαν προηγηθεί πολιτικά-φιλοσοφικά έργα (π.χ. η Νέα Ατλαντίς του Μπέικον, 1624/1627) που έδειχναν ποιο θα ήταν το ιδανικό πολίτευμα του μέλλοντος και σε ποια χώρα, τη Βόρεια Αμερική. Η άριστη πολεοδομία της (ιπποδάμειο σύστημα με χρήση διαγωνίων) σε παρθένο έδαφος, αποσκοπούσε να δείξει την καρδιά ενός νέου έθνους, όπου η ροή “αίματος” γινόταν απρόσκοπτα χωρίς “μποτιλιάρισμα”. Η πολιτική της ηγεσία ομοίως ανανεωνόταν σταθερά κάθε τέσσερα χρόνια, επομένως υπήρχε δυνατότητα προγραμματισμού (οικονομικού, κ.ο.κ.) του μέλλοντος, όπως πρέπει να κάνουν τα μεγάλα κράτη. Γιατί αν πάθουν εμπλοκή, θα συμπαρασύρουν πολλούς.
Τον “μύθο” των ΗΠΑ και της πρωτεύουσας με το όνομα του ιδρυτή της δημοκρατίας, που απλώθηκε ποσοτικά και ποιοτικά όσο κανένα κράτος, σήμερα πολιτικού-στρατιωτικού κέντρου του κόσμου, προώθησε με την ίδια λογική ο πρόεδρος Bush ο πρεσβύτερος, όταν το 1991/92 ανανέωσε επίσημα το New World Order.
Το όνομα της πρωτεύουσας, όνομα του στρατηγού, ουσιαστικά ιδρυτή της μεγαλύτερης Δημοκρατίας, έρχεται να προβάλει το πρότυπο πολιτικού ανδρός ο οποίος εκ των πραγμάτων έχει τον ίδιο ρόλο που είχε κάποτε σε ανάλογα μεγάλα κράτη ο Αλέξανδρος, ο Αύγουστος, ο Κωνσταντίνος. Η παρακαταθήκη του ήταν ότι ως κυβερνήτης δεν δέχθηκε να ασκεί καθήκοντα σε απεριόριστο χρόνο, έκανε αυτό που δεν έκαναν όλοι οι προγενέστεροι κι εδώ επήλθε η μεγάλη αλλαγή. Να μην το εκμεταλλευθεί ουσιαστικά πέραν ενός χρονικού ορίου δύο προεδρικών θητειών. Επομένως να μην πέσει στον πειρασμό να γίνει “τύραννος”, όπως έγινε ο Ιούλιος Καίσαρ, αναγορευμένος από τη ρωμαϊκή δημοκρατία ως ισόβιος δικτάτωρ αλλά και “θεός” (divus). Απλή πράξη αλλά ταυτόχρονα πολιτική πρωτοπορία, σημείον αναφοράς προς όλους τους λαούς, η διακυβέρνηση με βάση τις αρχές του μέτρου, της ελληνικής πολιτικής αρετής, ο καλύτερος διδάσκαλος στους διαδόχους του Washington, αλλά και σε ηγέτες όλων των χωρών. Σε χώρες με τρομακτική ισχύ όπως οι ΗΠΑ, αν δεν υπάρχει αίσθηση μέτρου, μπορεί να προκληθεί ανατροπή των πάντων εντός και εκτός και ο πρόεδρος των ΗΠΑ να αποδειχθεί ο πιο επικίνδυνος άνθρωπος στον κόσμο. Οι Χριστιανοί θα πρέπει να κάνουν προσευχή γι’ αυτό, για συγκεκριμένα πράγματα και πρόσωπα.
Σταύρος Γουλούλης
