Του Μ. Γ. Βαρβούνη, καθηγητή Λαογραφίας στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης
Στις 13 και 14 Μαΐου 2015 η Κομοτηνή και η Αλεξανδρούπολη γιόρτασαν, όπως κάθε χρόνο, την επέτειο της ενσωμάτωσής τους στον εθνικό κορμό, η οποία επιτεύχθηκε το 1920, στο πλαίσιο των γενικότερων πολεμικών αναταραχών που είχαν επιφέρει στην ευρύτερη περιοχή μας οι Βαλκανικοί και ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Μπορεί η απελευθέρωση αυτή να μην ήταν αποτέλεσμα μαχών, αλλά να επιτεύχθηκε κατόπιν διπλωματικής συμφωνίας, ωστόσο υπήρξε το επιστέγασμα αγώνων πολλών αιώνων του Θρακικού Ελληνισμού να κρατήσει την εθνική, θρησκευτική και πολιτισμική του ταυτότητα, και μάλιστα με δεδομένο ότι είχε προηγηθεί μια επώδυνη περίοδος σκληρής βουλγαροκρατίας που άφησε βαθιά τα σημάδια της στην Ανατολική Μακεδονία και στη Θράκη.
Τα «Ελευθέρια» της Θράκης -η Ξάνθη εορτάζει ανάλογη επέτειο τον Οκτώβριο- έχουν πάντοτε ελληνορθόδοξο χαρακτήρα, καθώς οι θρησκευτικές και εκκλησιαστικές εκδηλώσεις κυριαρχούν στον εορτασμό τους, αλλά και εκφράζουν το βαθύτερο και ουσιαστικότερο πνεύμα τους. Φέτος στην Κομοτηνή μαζί με τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Μαρωνείας και Κομοτηνής κ. Παντελεήμονα συλλειτούργησαν οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Σάμου και Ικαρίας κ. Ευσέβιος και Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος. Η υποδοχή και η λιτάνευση της εικόνας της Παναγίας της Οδηγήτριας, από την αναγεννηθείσα τώρα Μονή Παναγίας Βαθυρρύακος, η πανηγυρική Θεία Λειτουργία και η δοξολογία της κυριώνυμης ημέρας, αλλά και οι λόγοι που εκφωνήθηκαν σε αυτές, έδωσαν και φέτος ζωντανό το μήνυμα του ελληνορθόδοξου χαρακτήρα της εορτής.
Μήνυμα εμμονής στην παράδοση, αγώνα και πίστης στις αξίες του Γένους, αλλά και μήνυμα καταλλαγής, ειρηνικής και αρμονικής συνύπαρξης, αποδοχής του «άλλου» και συνύπαρξης με αυτόν, πράγματα τόσο αναγκαία, αλλά και, δυστυχώς, τόσο σπάνια στους ταραγμένους καιρούς μας. Η παρουσία του Σοφολογιωτάτου Μουφτή της Κομοτηνής, κ. Μέτζο Τζαμαλή, στις εκδηλώσεις αυτές, και ειδικότερα και στο εκκλησιαστικό σκέλος τους, επιβεβαίωσε την πραγματικότητα της ειρηνικής ζωής στη Θράκη, και στον νομό Ροδόπης ειδικότερα, χριστιανών και μουσουλμάνων, όλων Ελλήνων που πανηγυρίζουν την ενσωμάτωση στην πατρίδα τους, σε πείσμα των όποιων ακραίων φωνών επιζητούν χρόνια τώρα να ακυρώσουν αυτή την ήρεμη και αρμονική καθημερινότητα.
Στο ίδιο κλίμα, άλλωστε, κινήθηκε και η κεντρική ομιλία της εορτής, που φέτος είχε ανατεθεί από τον Δήμο Κομοτηνής στον αν. υπουργό Προστασίας του Πολίτη, καθηγητή κ. Ιω. Πανούση, έναν παλαιό και σταθερό φίλο της Κομοτηνής, πρώην πρύτανη του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου και καλό γνώστη των συνθηκών ζωής στην ελληνική Θράκη. Αναβαθμισμένα πνευματικά, εκκλησιαστικά και τελετουργικά, τα «Ελευθέρια» της Κομοτηνής, χάρη στις άοκνες προσπάθειες του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μαρωνείας και Κομοτηνής κ. Παντελεήμονος, δείχνουν ότι, με βάση τα ελληνορθόδοξα πολιτισμικά αγαθά και χαρακτηριστικά, με βάση την αγάπη, την ανοχή και την αγαστή συνεργασία και συνύπαρξη, έχει σήμερα παγιωθεί στην ελληνική Θράκη ένα καθεστώς που αποτελεί τη βάση της πολιτικής και κοινωνικής ζωής. Ένα καθεστώς που στηρίζεται στην ελληνορθόδοξη θεώρηση της ανθρώπινης ύπαρξης και της κοινωνικής συγκρότησης, όπως το σκιαγραφεί η αγιογραφική και πατερική μας παράδοση, και το οποίο μπορεί να αποτελέσει και παράδειγμα προς μίμηση για την συνύπαρξη διαφορετικών θρησκειών και παραδόσεων σε άλλα εγγύς και μακράν ευρισκόμενα και σπαρασσόμενα από πολεμικές συγκρούσεις μέρη του κόσμου μας.
