Για μια ακόμη φορά ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.Χρυσόστομος προκαλεί “πολιτικό σεισμό” στην Κύπρο .Σε συνέντευξή του στον “Πολίτη”αποκάλυψε οτι το 2017 ο πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης συζητούσε για τη δημιουργία δύο κρατών γεγονός που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις.
Ο Κύπριος πρόεδρος σε γραπτή δηλωσή του αναφέρει οτι δεν έγινε τέτοια συζήτηση γιατί η λύση των δύο κρατών θα ήταν “εναντίον” του κυπριακού Ελληνισμού.
Απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις για το Κυπριακό ο κ.Χρυσόστομος
αποκάλυψε πως “ο Πρόεδρος σε συζητήσεις που είχαμε μου έλεγε πως έβλεπε τη λύση δύο κρατών και εγώ διαφώνησα έντονα μαζί του”. Όπως είπε δύο κράτη δεν μπορούν να γίνουν γιατί δεν θα το δεχτεί ο λαός.
Για τη θέση σήμερα του κ.Αναστασιάδη τόνισε οτι αυτή έχει αλλάξει προσθέτοντας πως τη λύση των δύο κρατών “δεν τη θέλει η Ευρώπη. Μόλις γίνουν δύο κράτη, θα κατακλυστεί η Κύπρος από Τούρκους εκ Τουρκίας. Από την ΕΕ δεν παίρνουμε τέτοια άδεια, άρα η βόρεια Κύπρος πρέπει να φύγει από την Ευρώπη”.
Ο Αρχιεπίσκοπος προχώρησε ένα βήμα παραπέρα επισημαίνοντας πως το κυπριακό δεν λύνεται και πως αυτό πλέον το έχει καταλάβει ο κ.Αναστασιάδης.
Οι δηλώσεις αυτές και κυρίως τα περί δύο κρατών προκάλεσαν την δυσφορία του Κύπριου Προέδρου ο οποίος σε απάντησε στον κ.Χρυσόστομο γραπτώς :
Αναφερόμενος στη σημερινή συνέντευξη του Μακαριοτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου στην εφημερίδα «Πολίτης», επιθυμώ να διευκρινίσω τα ακόλουθα:
Αποτελεί γεγονός πως μετά το ναυάγιο των συνομιλιών στο Κραν Μοντανά, τον Ιούλιο του 2017, είχα σειρά συναντήσεων μεταξύ των οποίων, όπως ήταν φυσικό, και με τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου.
Κατά τη συνάντηση ανέλυσα τους λόγους του ναυαγίου της Διάσκεψης, ως αποτέλεσμα της εμμονής της Τουρκίας σε αξιώσεις που άπτονταν της ασφάλειας των Ελληνοκυπρίων αλλά και της βιωσιμότητας μιας λύσης που με βάση τις εν λόγω αξιώσεις ανέτρεπαν στην ουσία την πολιτική ισότητα, προς όφελος των Τουρκοκυπρίων και της Τουρκίας”.
Σε άλλο σημείο της απάντησης υποστηρίζει οτι ο κ.Χρυσόστομος αφέθη να αντιληφθεί άλλως από τις θέσεις μου”:
“Στον διάλογο που ακολούθησε, αφού αναλύθηκαν οι στόχοι της Τουρκίας, κοινή ήταν η αντίληψη πως η λύση δύο κρατών δεν ήταν δυνατόν να γίνει αποδεκτή, διότι πέραν της μη αποδοχής ενός ανάλογου καθεστώτος από τον ΟΗΕ και την ΕΕ, θα ήταν και εις βάρος της ασφάλειας του Κυπριακού Ελληνισμού.Με λυπεί αν εκ του όλου διαλόγου, ο Μακαριότατος αφέθη να αντιληφθεί άλλως από ό,τι οι θέσεις μου.Εξάλλου, στις πολυάριθμες συναντήσεις που ακολούθησαν, όπως και ο ίδιος δηλώνει, διαπίστωσε πως δεν υποστήριζα ανάλογες θέσεις.
Τέλος ο κ.Αναστασιάδης ξεκαθάρισε οτι παραμένει σταθερός τις θέσεις του: “Με την ευκαιρία θέλω να επαναλάβω πως παραμένω σταθερός στις προτάσεις που υπέβαλα από τον Σεπτέμβριο του 2017 προς τον ΓΓ των ΗΕ και έκτοτε έχω, σε σωρεία επιστολών μου, επαναδιατυπώσει πως οι θέσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς παραμένουν αμετάβλητες, με στόχο τη συνέχιση των συνομιλιών από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά και στη βάση του Κοινού Ανακοινωθέντος του Βερολίνου, της 25ης Νοεμβρίου 2019”.
Oλόκληρη η συνέντευξη του κ.Χρυσόστομου
Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου ήταν πάντα απαλλαγμένος από το άγχος της δημοφιλίας και ίσως αυτό, να ήταν και ένας λόγος, που οι δημόσιες παρεμβάσεις του συχνά προκαλούσαν θύελλα αντιδράσεων. Στη συνέντευξη που παραχώρησε στον «Π» κάθε άλλο παρά μάσησε τα λόγια του. Αποκάλυψε μεταξύ άλλων ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σε συζητήσεις που είχαν παλαιότερα, του είχε εκμυστηρευθεί πως δεν έβλεπε αρνητικά λύση δύο κρατών. Σήμερα όμως θεωρεί πως δεν υπάρχουν συνθήκες επίλυσης του Κυπριακού, καθώς δύο κράτη δεν πρόκειται να αποδεχθεί η ΕΕ. Ο Μακαριώτατος θεωρεί τον Ερντογάν πατριώτη, που σήμερα «εκδικείται» την Ευρώπη η οποία για χρόνια χρησιμοποιούσε τα φτηνά εργατικά χέρια της Τουρκίας. Τώρα ξέρει πως κινδυνεύουν οι επενδύσεις των Ευρωπαίων και για αυτό τους εκβιάζει.
Στη συνέντευξη, αποδέχεται πως έκανε λάθος με το ΕΛΑΜ το οποίο υποστηρίζει τους φονιάδες της Χρυσής Αυγής, ενώ αποκαλύπτει πως ήταν ένας εκ των τριών ιδρυτών του ΔΗΚΟ.
Αναστασιάδης και δύο κράτη
Το Κυπριακό πάντα σας απασχολούσε. Γιατί θα πρέπει η Εκκλησία να εμπλέκεται στην πολιτική;
Η Εκκλησία πριν υπάρξει κράτος ήταν αυτή που ηγείτο του λαού μας και μέχρι σήμερα ενδιαφέρεται για την τύχη αυτού του λαού στον τόπο του.
Τι βλέπετε μπροστά;
Ο Πρόεδρος σε συζητήσεις που είχαμε μου έλεγε πως έβλεπε τη λύση δύο κρατών και εγώ διαφώνησα έντονα μαζί του.
Γιατί;
Γιατί δεν μπορούν να γίνουν δύο κράτη.
Πότε σας είπε ότι θέλει δύο κράτη; Το 2016, το 2017;
Ω… έχει καιρό τώρα. Δεν το βλέπω ότι μπορούν να γίνουν δύο κράτη. Δεν θα δεχθεί ο λαός.
Έχει αλλάξει τώρα άποψη ο Πρόεδρος;
Νομίζω ναι. Πρώτα-πρώτα, τώρα δεν θέλει η Ευρώπη. Μόλις γίνουν δύο κράτη, θα κατακλυστεί η Κύπρος από Τούρκους εκ Τουρκίας. Από την ΕΕ δεν παίρνουμε τέτοια άδεια, άρα η βόρεια Κύπρος πρέπει να φύγει από την Ευρώπη.
Εσείς λέτε πως δεν λύνεται το Κυπριακό;
Ναι. Δεν λύνεται.
Συμφωνεί και ο Πρόεδρος;
Το έχει καταλάβει.
Με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, γενικώς τα βρίσκετε;
Έχω άριστες σχέσεις με τον Νίκο Αναστασιάδη. Πιστεύω ότι είναι ξύπνιος άνθρωπος. Οι συγκυρίες όμως δεν ήταν καλές. Μόλις ανέλαβε ήρθε το κούρεμα στις τράπεζες και τον βρήκε και δεν είχε μπορέσει να ισορροπήσει και να σταθεί στα πόδια του. Το έζησα εκείνες τις ημέρες που φώναζε ο ένας το ένα και ο άλλος το άλλο. Είχα ανέβει στο Προεδρικό και του είχα πει, πως ότι σατανάς είναι το ένα είναι και το άλλο. Και αν δεν κουρεύονταν οι πλούσιοι και τους κούρευαν όλους, είχε χρήματα για να δώσει για τις πρώτες 100.000 ευρώ; Μετά το πανηγύρι, όλοι ξέρουν και χορεύουν.
Οι 50.000 λίρες για το «όχι»
Σε συζήτηση που κάναμε, μου είπατε ότι είχατε δώσει χρήματα το 2004 για να ενισχύσετε το όχι στο δημοψήφισμα για το σχέδιο Ανάν. Σε ποιον δώσατε τα χρήματα;
Ουυυ τώρα τι με ρωτάς; Υπήρχε μια ομάδα που ενδιαφερόταν να βγάλει αφίσες, να κάνει το ένα, να κάνει το άλλο για να παρακινήσουμε τον λαό. Τότε ήρθε ένας δημοσιογράφος και μου ανέμιζε μια φωτοτυπία επιταγής 50.000 λίρες που είχε βγάλει η Αρχιεπισκοπή. Του την έδωσε κάποιος από το λογιστήριο. Εγώ ακόμα ήμουν μητροπολίτης Πάφου και αυτός ήθελε να εκθέσει την Αρχιεπισκοπή και ιδίως να εκθέσει εμένα. Μόλις αντιλήφθηκα τι συνέβαινε εγώ πήγα στα άκρα. «Νομίζεις ότι κρατάς κανένα μεγάλο ψάρι» του είπα. «Αθερίνα κρατάς, δεν κρατάς τίποτα. Μεγάλο ψάρι δεν είναι. Ούτε καν μαρίδα». Τότε του έβαλα τη φωνή και χτύπησα και δυνατά το χέρι στο γραφείο και του είπα: «Ρε… όλη η περιουσία της Εκκλησίας είναι δύο τρία δισεκατομμύρια. Όλη η περιουσία είναι για την πατρίδα. Άκουσες;». Χλώμιανε, ρούφησε τη γλώσσα του έκανε μεταβολή και έφυγε. Ούτε είπε ούτε λάλησε μετά.
Ο Τάσσος και τα οδοφράγματα
Το 2003 είχατε αντιδράσει στο άνοιγμα των οδοφραγμάτων. Γιατί;
Μόλις άνοιξαν τα οδοφράγματα, έβλεπα την καταστροφή και ανέβηκα στο Προεδρικό να βρω τον Τάσσο Παπαδόπουλο και να διαμαρτυρηθώ. Μου λέει: «Μπαίνουμε στην Ευρώπη και η Ευρώπη αυτό αποφάσισε».
Ο ίδιος σας είπε πως δεν ήθελε να ανοίξουν τα οδοφράγματα;
Ε δεν ήθελε. Ασφαλώς δεν ήθελε. Ήξερε ότι θα την πάθουμε. Τελευταίως που φώναζε ο λαός και έλεγε να πούμε όχι στην Ευρώπη, έκανα μια δήλωση και είπα πως το όχι, είναι για τους μεγάλους και δεν είναι για τους μικρούς. Εκείνη την ημέρα που είχα ανέβει στο Προεδρικό το 2003, ο μακαρίτης ο Παπαδόπουλος, μου είπε: «Μα εν εκατάλαβες; Το όχι στην Ευρώπη είναι για τους μεγάλους, δεν είναι για μας. Είναι για τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Αγγλία… Εμείς αν πούμε όχι, θα μας πουν ότι το νερό που πίνουμε έχει κολοβακτηρίδια και θα πεθάνουμε. Θα πρέπει να φέρνουμε νερό από το εξωτερικό να πίνουμε…».
Αφού είχε αυτή την άποψη πώς δικαιολόγησε αργότερα το όχι στο δημοψήφισμα;
Έβλεπε ότι χανόμεθα. Πάει η Κύπρος. Πάει η Κυπριακή Δημοκρατία. Οι Άγγλοι είναι πρόστυχοι. Έδωσαν εκείνη την κολοβή ανεξαρτησία και νόμιζαν πως όποτε ήθελαν γκρέμιζαν την Κυπριακή Δημοκρατία.
Πάμε πίσω πια στο 1960…
Ο Μακάριος όμως, μεταξύ άλλων ήταν και καλόγερος. Ξέρεις λέει μια παροιμία πως του καλόγερου για να του γελάσεις πρέπει να είναι νύχτα και ασέληνος και πρέπει να το θέλει να γελαστεί. Επήε με τους ξυπόλυτους του Τρίτου Κόσμου, γιατί ήθελε να στερεώσει την Κυπριακή Δημοκρατία. Όλοι εκείνη ψήφιζαν και στήριζαν την Κυπριακή Δημοκρατία. Ο Μακάριος έβλεπε τότε ότι το μόνο όπλο που έχουμε είναι η κρατική μας υπόσταση. Δεν έχουμε τίποτα άλλο. Προσπάθησαν πολλές φορές να γκρεμίσουν την Κυπριακή Δημοκρατία. Το προσπάθησαν και με το σχέδιο Ανάν και εκεί ήταν που πάτησε το πόδι του ο Παπαδόπουλος.
Τα πηγαίνατε καλά με τον Τάσσο Παπαδόπουλο…
Ο Μακάριος θεωρούσε τον Παπαδόπουλο πολύ έξυπνο άνθρωπο. Του άρεσε ο Τάσσος και ο μακαρίτης ο Αλέκος Μιχαηλίδης. Έλεγε ο Μακάριος πως αν αυτοί οι δύο δεν ήταν εγωιστές και μπορούσαν να συμφωνήσουν θα ήταν ένα εκλεκτό δίδυμο που θα πήγαινε μπροστά την Κύπρο. Δυστυχώς ήταν και οι δύο εγωιστές και δεν μπορούσαν να κάνουν μαζί.
Mea Culpa για το ΕΛΑΜ και τους φονιάδες
Δεχθήκατε πολύ κριτική για την αναφορά σας σε κρυστάλλινες θέσεις του ΕΛΑΜ. Μετανιώνετε σήμερα;
Ήσαν μορφωμένα παιδιά και πίστευα ότι θα πάνε καλά. Ύστερα όταν είδα ότι είναι προσκολλημένοι στους φονιάδες της Χρυσής Αυγής είχα πει όχι. Έκαναν λάθος. Με ενόχλησε πολύ. Με ενόχλησε αφάνταστα.
Χρηματοδοτήσατε ποτέ το ΕΛΑΜ ή τη Χρυσή Αυγή; Αυτό είχε ισχυριστεί ο Μιχαλολιάκος που τώρα είναι φυλακισμένος ως εγκληματίας.
Ποτέ. Ούτε σεντ.
Χρηματοδοτήσατε ποτέ, κάποιο κόμμα;
Ποτέ. Ουδέποτε.
Εγώ και άλλοι δύο κάναμε το ΔΗΚΟ
Κάποτε είπατε ότι ήσασταν ΔΗΚΟ. Παραμένετε οπαδός του κόμματος;
Το ΔΗΚΟ τρεις άνθρωποι το έκαναν. Ο μακαρίτης ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος ο Α’ ως μητροπολίτης Πάφου, ο Αλέκος ο Μιχαηλίδης και εγώ ως Ηγούμενος του Αγίου Νεοφύτου. Ύστερα καλέσαμε τον Σπύρο να έρθει να τεθεί επικεφαλής.
Είσαστε λοιπόν ιδρυτικό μέλος του ΔΗΚΟ.
Ασφαλώς είμαι ιδρυτικό μέλος. Ήταν δημοκρατική παράταξη αρχικώς. Ο μακαρίτης ο Χρυσόστομος Α’ έλεγε πως η παράταξις πιάνει μεγάλο χώρο, ενώ το κόμμα είναι μικρότερο.
Είσαστε ακόμα ΔΗΚΟ;
Έχει πολλά χρόνια πια που δεν ενδιαφέρομαι.
Ο «ευεργέτης» Τζο Λόου
Μακαριώτατε τι συνέβη ακριβώς με την πολιτογράφηση του Τζο Λόου;
Εγώ ούτε τον ήξερα, ούτε είχαμε οποιαδήποτε σχέση. Εκείνος στον οποίο είχαμε πουλήσει το χωράφι και έχτιζε επαύλεις, μου είχε πει να στείλω στον υπουργό ένα σημείωμα. Μου ανήγγειλε ότι ο Τζο Λόου θα κάνει και μια δωρεά προς την Αρχιεπισκοπή και του είπα να τον φέρει να του κάνουμε ένα τραπέζι, να τον ευχαριστήσουμε. Τον είδα για λίγα λεπτά την ώρα που τρώγαμε. Την επιταγή δεν την πήραμε από τα χέρια του. Μετά, μια εταιρεία έδωσε την εντολή και εξέδωσε την επιταγή. Εγώ δεν ήξερα πόσα χρήματα θα έδινε. Αφού η επιταγή δόθηκε προς την Αρχιεπισκοπή, είπα να εκδώσουμε άλλη επιταγή προς τη Θεολογική Σχολή.
Αυτό που μου προκάλεσε εντύπωση είναι ότι εκδόθηκε και μια ακόμη επιταγή ακόμα 10.000 ευρώ; Γιατί;
Εγώ το έμαθα εκ των υστέρων. Η επιταγή αυτή πήγε για ένα ίδρυμα που έχω κάνει στο χωριό μου. Τους είχε πει ο developer να τη βγάλουν. Εγώ δεν τους είπα τίποτα. Και ο developer μου είχε δώσει χρήματα από τα χρήματα που είχε κερδίσει για το ίδρυμα στο χωριό. Για το ίδρυμα δεν ενοχλώ ιδιώτες. Ενοχλώ μερικές εταιρείες της Αρχιεπισκοπής, γιατί είναι για το δημόσιο συμφέρον. Δεν είναι μόνο για το χωριό μου. Είναι για ολόκληρη την επαρχία Πάφου. Όταν κάνεις κάτι που είναι για το δημόσιο συμφέρον, δεν πρέπει ούτε να φοβάσαι ούτε να ντρέπεσαι.
Μπίζνες με φωτοβολταϊκά
Το γνωρίζετε φαντάζομαι πως ενοχλεί η επιχειρηματική δραστηριότητα της Εκκλησίας. Είστε επιχειρηματίας;
Όχι. Αλλά η Εκκλησία είναι ζωντανή. Δουλεύει. Για να πετύχει στην αποστολή της χρειάζεται οικονομικό υπόβαθρο, διαφορετικά δεν κάνει τίποτα. Έχει να πληρώσει παπάδες, έχει να πληρώσει θεολόγους, πρέπει να δώσει σε φτωχούς…
Πόσα δίνετε σε φτωχούς;
Κάναμε μία μελέτη και διαπιστώσαμε ότι μόνο στις εργάσιμες ημέρες, η Αρχιεπισκοπή μόνο δίνει κάπου 10.000 ευρώ ημερησίως. Περίπου 3.000.000 ευρώ τον χρόνο. Άλλα ο Κύκκος, αλλά οι άλλες μητροπόλεις. Είναι πολλά λεφτά. Τόσα πολλά η Εκκλησία δεν έδωσε ποτέ. Χαίρομαι γιατί μπορούμε και δίνουμε. Τώρα με την πανδημία -που εγώ τη λέω κακοδαιμονία- είναι κλειστά τα ξενοδοχεία και πάθαμε μια ζημιά κάπου 15.000.000 ευρώ. Ευτυχώς ο αρχιλογιστής μας είχε ένα κομπόδεμα και περάσαμε. Δεν στερήσαμε από τον κόσμο τίποτα. Και φέτος δώσαμε 3.000.000 ευρώ σε βοήθεια. Δεν ξέρω αν με τον νέο χρόνο θα μπορέσουμε να τα δώσουμε.
Πάντως ο τουρισμός με τα ξενοδοχεία κ.λπ., φαίνεται να έχει μεγάλο επενδυτικό ρίσκο. Μου λέγατε άλλη φορά ότι θα επενδύσετε στον τομέα της ενέργειας.
Ναι. Ηλεκτρικό ρεύμα θα χρειαζόμαστε πάντα και θα επενδύσουμε σε φωτοβολταϊκά. Αυτά θα τα αφιερώσουμε στη διασφάλιση της μισθοδοσίας του κλήρου. Θέλω να στερεώσω αυτό το ταμείο. Φεύγοντας από αυτό τον κόσμο, θέλω να είμαι σίγουρος, ότι οι ιερείς μας, θα λαμβάνουν απρόσκοπτα τον μισθό τους. Βλέπω τους άλλους αδελφούς ότι δεν ενδιαφέρονται. Μακάρι ο Αρχιεπίσκοπος που θα αναλάβει να είναι 1.000 φορές καλύτερος από εμένα.
Κάποτε έδερνα… Τώρα είμαι απαθής
Ήσασταν πολύ εκρηκτικός άνθρωπος. Αλλάξατε;
Ναι ήμουν. Και έδερνα. Είπα πως, από τη στιγμή που έγινες Αρχιεπίσκοπος πρέπει να αλλάξεις. Σιγά-σιγά πίεζα τον εαυτό μου και μπορώ να πω ότι πολλές φορές μπαίνω σε μία απάθεια, που μπορεί να με βρίζει ο άλλος και να γελώ. Έχω αντοχή, αλλά καμιά φορά βγαίνω έξω από τα ρούχα μου.
Έχετε πάντα αντοχή; Στην εκκλησιαστική επιτροπή της Παναγίας του Τράχωνα, είπατε ότι μπορείτε να σπάσετε την πόρτα του ναού βράδυ και να πάρετε όποτε θέλετε το παγκάρι, γιατί είστε ιδιοκτήτης…
Εκεί ήθελα να το ακούσουν όλοι οι επίτροποι και συμμορφώθηκαν όλοι. Διότι αν του περνούσε εκείνου, τότε ήταν να ξεσηκωθούν όλοι. Εγώ είχα καλέσει τέσσερις-πέντε επιτροπές και πολλές είπα, ότι έχω ανάγκη επειδή έκανα τη Θεολογική Σχολή και χρειάζομαι μερικά χρήματα. Ήταν τότε που κατέρρευσαν οι τράπεζες και ήθελα να λειτουργήσω τη σχολή και η Αρχιεπισκοπή είχε δυσκολίες. Τούτοι είχαν 800.000 ευρώ στην τράπεζα. Τους είπα πως ήθελα να με δανείσουν και θα τα επέστρεφα πίσω. Η Παλλουριώτισσα, η Χρυσελεούσα, η Φανερωμένη είπαν, ευχαρίστως. Τούτοι του Τράχωνα που δεν είναι ενορία και δεν εξελέγησαν και τους διόρισα εγώ, είπαν όχι. Τότε τους είπα πως για εκείνους ήταν εντολή και όχι παράκληση. Τους είπα ότι εγώ τους είχα διορίσει και αν δεν έδιναν τα χρήματα θα τους έπαυα. Αυτοί απάντησαν ότι δεν μπορώ να τους παύσω και τότε τους είπα: «Δεν αστειεύομαι. Σοβαρομιλώ. Για αυτό σας καλώ να κάνετε δεύτερες σκέψεις, προτού φύγετε από την Αρχιεπισκοπή. Άμα φύγετε, εγώ διορίζω άλλον ταμία και άλλους επιτρόπους». Αυτός ο ταμίας έφυγε και πήγε στους δημοσιογράφους. Όταν το έκανε αυτό, είπα… «κόψε την κκελέ του να τελειώνουμε ‘που τα τωρά».
Τα άμφια και οι χρυσοί σταυροί
Η χλιδή ταιριάζει στην Εκκλησία. Αισθάνεστε ότι ενοχλεί;
Δεν πρέπει να ενοχλεί. Αν πας σε ένα ξωκλήσι που είναι λερωμένο, ατημέλητο κ.λπ. και μπεις και σε έναν μεγαλοπρεπή ναό είναι το ίδιο; Η μεγαλοπρέπεια του ναού σε ανεβάζει ψυχολογικά. Είναι το σπίτι του Θεού, δεν είναι δικό μας. Αν δεις επίσης έναν αρχιερέα με τα άμφια του… δεν είναι δικά του. Τα άμφια δεν είναι δικά μας. Είναι της Εκκλησίας.
Θα μπορούσαν να είναι όμως πιο φτηνά.
Το έκανε αυτό η Καθολική Εκκλησία. Κάποτε τα άμφια τους ήταν πλούσια. Τώρα πήγαν στο άλλο άκρο και ό,τι φορούν δεν είναι μεγαλοπρεπή. Και ο Πάπας και οι Καρδινάλιοι κ.λπ. Δεν το πέτυχαν.
Εσείς έχετε ακριβά άμφια;
Έχω και ακριβά χρυσοκέντητα, έχω και πάμφθηνα και έχω καταλήξει στα πάμφθηνα. Έχω μια στολή που μου αρέσει που είναι φθηνή και είναι και ελαφριά. Τη φορώ και χειμώνα και καλοκαίρι.
Στοιχίζουν όμως και όλα αυτά τα χρυσά εγκόλπια και οι σταυροί.
Έχω μόνο ένα σετ χρυσά. Σταυρός, ο Χριστός και η Παναγία. Μου τα έκανε δώρο ένας φίλος όταν έγινα Αρχιεπίσκοπος. Στοίχιζαν θυμάμαι 50.000 ευρώ και του είχα πει ότι δεν τα ήθελα, αλλά επέμενε πως ήθελε να μου κάνει δώρο. Έχουν περάσει 14 χρόνια και αμφιβάλλω αν τα έβαλα 14 φορές. Μια φορά τον χρόνο. Φοράω αυτά που είναι επίχρυσα και πολλοί τα βλέπουν και νομίζουν ότι είναι χρυσά. Δεν είναι χρυσά. Είναι φθηνά.
Ο Χριστός, το γαϊδουράκι και οι λιμουζίνες
Ακριβά αυτοκίνητα γιατί χρειάζεστε εσείς οι ιερωμένοι;
Πρέπει, όποιος έχει μια θέση να έχει ένα αυτοκίνητο καλό. Δεν είναι σωστό να τον αφήνει μέσα στον δρόμο. Έχω δύο καλά αυτοκίνητα που μου τα χάρισαν φίλοι.
Ο Χριστός όμως μπήκε με γαϊδουράκι στα Ιεροσόλυμα, την Κυριακή των Βαΐων.
Αν ήταν σήμερα ούτε ο Χριστός θα έμπαινε με γαϊδουράκι. Εγώ για παράδειγμα δεν έχω κανένα πρόβλημα να κυκλοφορώ και με ένα «μινάκι». Δεν χωράω όμως (γέλια).
Έξω από την Αρχιεπισκοπή έχει δύο αυτοκίνητα που χρησιμοποιούσε ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος. Για την εποχή τους ήταν υπερπολυτελή.
Του Μακαρίου, του είχαν χαρίσει αυτοκίνητα οι Αμερικανοί και οι Γερμανοί. Οι Αμερικανοί του χάρισαν το Cadillac που ήταν θωρακισμένο και το χρησιμοποιούσε όταν άρχισαν να κάνουν απόπειρες εναντίον του. Οι Γερμανοί του χάρισαν το Mercedes, το 600άρι με τη μεγάλη καρότσα, το οποίο όμως δεν ήταν θωρακισμένο και το χρησιμοποίησε ελάχιστες φορές. Έχει και άλλα αυτοκίνητα, τα οποία φυλάξαμε στην Αστυνομία και σκέφτομαι τι να τα κάνω.
Να τα βάλετε στο Μουσείο.
Έχουμε στο Μουσείο.
Γιατί δεν τα πουλάτε. Έχουν σημαντική αξία.
Μπορώ να τα πουλήσω. αλλά δεν μου πάει. Από τον καιρό της εισβολής δεν κινήθηκαν. Χρειάζονται μηχανικό και πού να βρεις για το αμερικανικό το Pontiac; Δεν ξέρω αν υπάρχουν εξαρτήματα κ.λπ. Είναι και δαπανηρά αυτοκίνητα.
Διασκέδαζα που με βρίζανε για την άμμο!
Στη δεκαετία του ’90, είχατε δεχθεί έντονη κριτική για την αφαίρεση τόνων άμμου από την παραλία της Λάρας, όπου αναπαράγονται οι χελώνες καρέτα-καρέτα, με σκοπό να τη χρησιμοποιήσετε για γήπεδο γκολφ στην Τσάδα.
(Χαμόγελο). Η Μητρόπολη Πάφου ποτέ δεν έκανε γήπεδο γκολφ στην Τσάδα. Είχα παραχωρήσει τον χώρο σε έναν ιδιώτη ο οποίος έκανε το γκολφ. Κάποια στιγμή, μου είπε πως χρειαζόταν άμμο της θάλασσας γιατί δεν έκανε η σπαστή και του είπα να πάει να βρει και αν δεν βρει να ζητήσει άδεια από το κράτος. Εγώ δεν ασχολήθηκα.
Μα μέχρι σήμερα υπάρχει η εντύπωση ότι επιδείξατε αυταρχισμό και πήγατε και πήρατε την άμμο για να κάνετε γκολφ…
Πολλές φορές αποδεχόμουν ευθύνες για πράγματα στα οποία δεν είχα εμπλοκή. Μάλιστα εκείνη η υπόθεση με την άμμο πήγε και στα δικαστήρια. Έγινε δίκη.
Και πού κατέληξε εκείνη η δίκη;
Αφού σας είπα δεν είχα καμία σχέση. Μετά τη δίκη, ήρθε ο δικαστής, άνοιξε την πόρτα, έβαλε το κεφάλι του μέσα στο γραφείο, χωρίς να μπει. Μου είπε πως δίκασε την υπόθεση και διαπίστωσε πως δεν είχα καμία ανάμειξη. Με ρώτησε: «Γιατί δεχθήκατε όλο αυτό το φορτίο;». Το έλεγα και γελούσα και επειδή δεν είχα καμία ανάμειξη, ήξερα πως δεν μπορούσε κανένα δικαστήριο να μου προσάψει καμία κατηγορία και να μου επιβληθεί οποιαδήποτε τιμωρία. Γελούσα και το διασκέδασα. Του λέω του δικαστή: «Δεν το ξέρεις ότι έχω παντρευτεί. Δεν θα μείνω γεροντοπαλίκαρο στο ράφι. Με μπροστά μου με πίσω μου». Ο δικαστής δεν μπορούσε να δεχθεί ότι δέχθηκα αυτό το φορτίο. «Βρε αδελφέ του λέω, έκαναν το λάθος και με ψήφισαν δεν θέλω άλλο ψήφο. Κανεί με εδώ».
Όταν είπατε ότι παντρευτήκατε και ότι έκαναν το λάθος και σας ψήφισαν, εννοούσατε προφανώς ότι δεν σας ενδιέφερε η δημοφιλία ή η εντύπωση που δημιουργούσατε στους άλλους. Τότε ήσασταν μητροπολίτης Πάφου…
Ναι. Δεν είχα υπόψη τι θα ακολουθούσε. Δεν ήθελα ποτέ άλλη προαγωγή.
Με ενθουσιάζει η «Αίγια μου κότσσινη»
Σαν άνθρωπος και όχι ως ιερωμένος, δεν φαντάζομαι ότι προσεύχεστε μέρα και νύχτα. Έχετε κάτι που σας διασκεδάζει; Ακούτε μουσική; Βλέπετε τηλεόραση;
Ω βέβαια. Και μουσική ακούω και τηλεόραση βλέπω και κόσμο αρκετό συναναστρέφομαι και χιούμορ διαθέτω και πειράζω αρκετούς…
Από μουσική τι σας αρέσει;
Δεν μπορώ να πω ότι ακούω Μπετόβεν ή Μπαχ. Δεν θα με πίστευε κανείς. Είμαι άμουσος. Δεν καταλαβαίνω. Με ενθουσιάζει όταν ακούω τον μακαρίτη τον Καλλίνικο να λέει την «Αίγια μου κότσσινη» ή άλλα κυπριακά τραγούδια. Δεν μπορώ όμως να πω ότι έχω μουσική παιδεία και καταλαβαίνω. Ακούω και τα σκετς.
Τι βλέπετε στην τηλεόραση;
Να σου πω ότι προχθές έβλεπα που είχαν καλέσει σε εκείνη την εκπομπή στο ΡΙΚ, τον μουχτάρη τον βρακά. Έμαθα ότι βοηθάει κόσμο και τον φώναξα τον Βήχα, να γνωριστούμε από κοντά. Ήρθε δύο φορές και φάγαμε. Του είπα πως από τη στιγμή που έμαθα ότι βοηθάει κόσμο, θα του προσφέρω και γω κάτι και μαζί με τα δικά του να βάλει και αυτά της Εκκλησίας και να βοηθάει περισσότερο. Του είπα ότι η πόρτα μου είναι πάντα ανοιχτή. Αν θέλει να βοηθήσει σε κάτι και δεν μπορεί μόνος του, να έρθει να πάρει και τον οβολό της Εκκλησίας και να βοηθήσει. Έχουμε αποκτήσει πια μια καλή σχέση και μου αρέσει.
Τα βράδια πώς τα περνάτε;
Ακούμε τα νέα στην τηλεόραση, με μερικούς άλλους αδελφούς και μετά φεύγω και συνήθως πάω για ύπνο γύρω στις 11. Πριν κοιμηθώ βλέπω τηλεόραση ή διαβάζω.
Τι ώρα ξυπνάτε το πρωί;
Πολύ πρωί. Κατά τις τεσσερισήμισι ή πέντε… Το αργότερο στις πεντέμισι θα σηκωθώ, δεν μπορώ να μείνω στο κρεβάτι.
Σας έχει επηρεάσει πολύ η δυσκολία στην κίνηση;
Μετά το πρόβλημα στο πόδι μου, που δεν μπορώ να περπατήσω, σε όλα μου είμαι αργός. Δυσκολεύομαι.
