Στο Γιώργη Μυλωνά
Παρά το γεγονός ότι ανήκει στη νέα γενιά πολιτικών, ο Στράτος Χαρχαλάκης στον Δήμο Κυθήρων έχει στραμμένο το βλέμμα στην παράδοση, επιχειρώντας με σύγχρονα μέσα να αναδείξει το ιδιαίτερο χρώμα του νησιού. Ένα από αυτά είναι η ψαλτική τέχνη, που διατηρεί ζωντανό το τοπικό μουσικό στοιχείο, μέσα από τα μοναδικά ξωκλήσια του Τσιρίγου. Επιπλέον, ο ίδιος έχει την οργάνωση και τη διοικητική εποπτεία έκδοσης του ψηφιακού δίσκου (CD) βυζαντινής μουσικής «Στρατιώται Ιησού Χριστού» του χορού ψαλτών «Ιεροί Μελωδοί», που κυκλοφορεί από την EMI. Ο ίδιος σε συνέντευξή του στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας» μιλά για την ιδιαίτερη σχέση του με την υμνολογία της Εκκλησίας και την προσπάθεια του νησιού να καθιερώσει ένα φεστιβάλ που θα αγκαλιάσει τα βυζαντινά ακούσματα.
«Παρακολούθησα μαθήματα εκκλησιαστικής μουσικής πλάι σε καταξιωμένους πρωτοψάλτες, αλλά η άνοδος στο αναλόγιο από μικρή ηλικία ήταν σημαντικότερη των θεωρητικών μαθημάτων. Στα Κύθηρα, όπου ειδικά τον χειμώνα υπάρχει μεγάλη πενία στα αναλόγια, προσπαθώ να βοηθάω όσο μπορώ. Συχνά, μάλιστα, επιδιώκω να καλώ στο νησί φίλους ψάλτες για τοπικές εορτές και πανηγύρεις, γιατί πιστεύω ότι το γνήσιο βυζαντινό άκουσμα είναι στοιχείο πολιτισμού. Κατά το ίο Δημοτικό Φεστιβάλ Κυθήρων που διοργανώσαμε το 2015 -το “Ταξίδι στα Κύθηρα”- εντάξαμε και μια μουσική εκδήλωση με λόγια-μουσική της ευρύτερης Ανατολικής Μεσογείου, εδρασμένη σε βυζαντινούς ήχους και ελληνικούς δρόμους, η οποία έγινε με εξαιρετική επιτυχία στην πλατεία της Χώρας. Προσπαθούμε να ενισχύουμε όσο μπορούμε το τοπικό μουσικό στοιχείο. Τα Κύθηρα έχουν μια πολύ ιδιαίτερη μουσική παράδοση και διατηρούν μια άκρως ιδιαίτερη ψαλτική τέχνη, που διαφέρει αρκετά από το τετράφωνο άκουσμα των Επτανήσων. Συνδυάζει ευρωπαϊκά και βυζαντινά στοιχεία με έναν εξαίρετο τρόπο, που μοιάζει στη μουσική του Σακελλαρίδη, χωρίς ωστόσο να είναι ίδια. Αυτή την παράδοση θέλουμε να διασώσουμε και να προβάλουμε», λέει γεμάτος περηφάνια ο κ. Χαρχαλάκης.
Το τοπικο μουσικο στοιχείο, στο οποίο αναφέρεστε, έχει απήχηση στους νέους;
Παρά το μικρό του πληθυσμού, τα Κύθηρα έχουν σήμερα την ευτυχία να διαθέτουν πολλούς μουσικούς. Μάλιστα, έχουν διακριθεί σε μεγάλες διοργανώσεις, όπως, π.χ., η τοπική χορωδία «Κεύθος», με μαέστρο τον Τίμο Λιγνό, που διασώζει τα τοπικά τραγούδια και μας μεταφέρει σε ωραίες εποχές. Στις εποχές του Κυθήριου Αττίκ και των άλλων Κυθηρίων μουσουργών, όπως του Πρινέα και του Φατσέα. Ακόμη, η νέα γενιά διατηρεί την παράδοση αυτή, μαθαίνει μουσική στα ωδεία και συνθέτει τα δικά της μελωδήματα. Όπως οι εκπληκτικές συνθέσεις του Παναγιώτη Λευθέρη, που επάξια στέκεται στο τιμόνι της «Φιλαρμονικής Ποταμού», μιας μπάντας που ιδρύθηκε πριν από πολλά χρόνια από τον αείμνηστο μαέστρο Στρατή Θεοδωρακάκη και συνεχίζει δυναμικά το ποικίλο μουσικό, κοινωνικό και πολιτιστικό έργο της.
Είναι συμβατή η παράδοση με τον εκσυγχρονισμό του νησιού;
Η παράδοση μπορεί να αποτελέσει ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα ενός σύγχρονου τόπου. Σε καμία περίπτωση δεν εμποδίζει τον εκσυγχρονισμό ή την προσαρμογή μας σε νέα δεδομένα και απαιτήσεις. Για παράδειγμα, στα Κύθηρα αυτό το βλέπουμε κατ’ αρχάς στην αρχιτεκτονική. Σπίτια σύγχρονα συνυπάρχουν με παραδοσιακά δομικά στοιχεία, όπως οι πωρόλιθοι, που αποτελούν σήμα κατατεθέν της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Το νησί των Κυθήρων έχει διατηρήσει μια υψηλή ποιότητα στον τουρισμό του ακριβώς επειδή σέβεται και αναδεικνύει την παράδοση και τον πολιτισμό του, το φυσικό και δομημένο περιβάλλον του. Τα παραδοσιακά προϊόντα του (μέλι, λάδι, κρασί κ.λπ.) μπορούν να αποτελέσουν τη βάση της πιο σύγχρονης κουζίνας και να αποδείξουν ότι η παράδοση οφείλει να είναι στοιχείο του εκσυγχρονισμού ενός τόπου.
Πώς σκέπτεστε την αξιοποίηση των Κυθήρων στο πλαίσιο του θρησκευτικού τουρισμού;
Τα Κύθηρα αναπτύσσουν εδώ και καιρό πολλές μορφές τουρισμού, πέραν του κλασικού και του μαζικού τουρισμού, ο οποίος αφορά κυρίως τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Η δημοτική μας Αρχή επιδιώκει με μέθοδο και πρόγραμμα τη διεύρυνση της τουριστικής σεζόν μέσω προσέλκυσης ειδικών ομάδων τουριστών, που ενδιαφέρονται για συγκεκριμένες τουριστικές θεματικές, όπως ο φυσιολατρικός, ο πολιτιστικός και ο προσκυνηματικός τουρισμός. Ο δήμος μας επενδύει σταθερά σε αυτές τις προοπτικές. Φέτος η προσέλευση πούλμαν στην εορτή της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας (στο φερώνυμο πανελλήνιο ιερό προσκύνημα των Κυθήρων) ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Και αυτό γιατί ο δήμος μας συνεργάστηκε από νωρίς με τις ναυτιλιακές εταιρείες, που έκαναν ειδικά δρομολόγια, και έκανε την απαραίτητη διαφήμιση, προβάλλοντας το νησί και το προσκύνημα της Παναγίας. Προγραμματίζουμε την έκδοση ειδικών φυλλαδίων για τον πολιτιστικό και θρησκευτικό τουρισμό και είμαστε ανοικτοί σε κάθε πρόταση αξιοποίησης των συγκριτικών αυτών πλεονεκτημάτων του τόπου μας. Στο πλαίσιο αυτό συνεργαζόμαστε στενά με την Ιερά Μητρόπολη του νησιού και τον Σεβασμιώτατο κ. Σεραφείμ, προσελκύσαμε ειδικές θεματικές εκπομπές για τα ιερά προσκυνήματα των Κυθήρων και η συνεργασία αυτή έχει μέλλον.
Ο Στράτος Χαρχαλάκης έχει την οργάνωση και τη διοικητική εποπτεία έκδοσης τον ψηφιακού δίσκον (CD) Βυζαντινής Μουσικής «Στρατιώται Ιησού Χριστού» τον χορού ψαλτών «Ιεροί Μελωδοί», πον κυκλοφορεί από την EMI.