Mπορεί η αναγνώριση της Αυτοκεφαλίας της Ουκρανίας από το φανάρι να έβαλε σε δεύτερη μοίρα τα αιτήματα των Εκκλησιών της Βόρειας Μακεδονίας , του Κοσσόβου και του Μαυροβουνίου , ωστόσο , το θέμα δεν έχει ξεχαστεί και συχνά -πυκνά το φέρουν στην επικαιρότητα πολιτικοί και θρησκευτικοί ηγέτες. Τον περασμένο Σεπτέμβριο Σκόπια και Κόσσοβο κατέθεσαν σχετικό αίτημα στο Οικουμενικό πατριαρχείο.Ανάλογο αίτημα κατατέθηκε και από το Μαυροβούνιο αλλά ο κ.Βαρθολομαίος το απέρριψε χωρίς δεύτερη κουβέντα. Και στα τρία αιτήματα έντονη ήταν η αντίδραση της Μόσχας η οποία διαμήνυσε σε όλους τόνους οτι κάτι τέτοιο θα σήμαινε οριστικό σχίσμα στις τάξεις της Ορθοδοξίας.
Και για το Μαυροβούνιο το θέμα πρέπει να θεωρείται λήξαν αφού , μετά την αλλαγή της κυβέρνησης επήλθε ηρεμία στις σχέσεις με το Πατριαρχείο της Σερβίας.
Για τη Βόρεια Μακεδονία όλα είναι ανοιχτά με το Φανάρι όμως να κινείται χωρίς να προκαλεί.
Το θέμα όμως επαναφέρει σε κάθε ευκαιρία η σχισματική ” Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία” εκπρόσωποι της οποία εκτιμούν οτι σύντομα θα έχουν την αυτοκεφαλία τους και την αποκοπή τους από το Βελιγράδι.
Σε πρόσφατη συνέντευξη στο Πρακτορείο Ειδήσεων “ΜΙΑ.ΜΚ” που παραχώρησε ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Αντανίας κ. Παρθένιος, τόνιας πως οι συζητήσεις δεν έχουν κλείσει.
“Η λύση τέτοιων περίπλοκων διαδικασιών θέλει χρόνο. Φυσικά, αυτή η κοινή κατάσταση με την πανδημία επηρέασε και αυτή την διαδικασία, όπως και πολλά άλλα πράγματα στον κόσμο.
Εμείς ειλικρινά ελπίζουμε και πιστεύουμε πως δεν θα επιτραπεί η στασιμότητα να καθυστερήσει την διαδικασία της αναγνωρίσεως, αλλά ότι σύντομα θα έρθει ο ευπρόσδεκτος καιρός για διόρθωση της πολύχρονης αδικίας προς τον ορθόδοξο λαό μας”.
Σε ερώτηση για τον ρόλο της Σερβίας ο κ.Παρθένιος επισήμανε: “πρέπει αμέσως να τονιστεί πως, από όσα γνωρίζω εγώ, από την πλευρά μας οι διαπραγματεύσεις με την Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία δεν έχουν διακοπεί ποτέ. Αντιθέτως όταν οι αρχιερείς μας επέμεναν για διάλογο, αντιμετώπιζαν σιωπή και περιφρόνηση από την άλλη πλευρά. Και μάλιστα, όποτε και να πραγματοποιούταν κάποια επαφή με τους Σέρβους αρχιερείς, αυτοί ανέκαθεν, ορθώς τόνιζαν πως το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχει το τελευταίο λόγο για την χορήγηση τόμου αυτοκεφαλίας.
Εντούτοις, τώρα όταν ήρθε η ώρα να αποφασίζεται για το ζήτημά μας, ξαφνικά για τους Σέρβους αρχιερείς το Οικουμενικό Πατριαρχείο έπαψε να είναι η πρωτόθρονη Εκκλησία και να μην έχει τα κανονικά δικαιώματα εκκλήτου στην ορθόδοξη οικουμένη. Πόσο παράλογο: όταν το Πατριαρχείο έδωσε τον τόμο στην Σερβική Εκκλησία είχε το δικαίωμα αυτό, και τώρα πλέον δεν το έχει;”.
Σε ο,τι αφορά τις αντιδράσεις που θα προκελέσει μια ενδεχόμενη αυτοκεφαλία είπε: “ελπίζω πως, αν όχι όλοι, τότε τουλάχιστον οι περισσότερες Τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες θα ξαναποκτήσουν την συνείδηση της συνοδικότητας, η οποία είναι τόσο επιούσιος για την ζωή των ορθοδόξων Χριστιανών, αλλά η οποία, δυστυχώς, βλέπουμε πως μας λείπει. Και συνοδικότητα χωρίς προϊστάμενη αρχή δεν είναι δυνατόν να υπάρχει.
Για αυτό και η κανονική τάξη της μίας, αγίας, καθολικής και αποστολικής Εκκλησίας είναι τέτοια – όλες οι τοπικές εκκλησιαστικές ιεραρχίες να είναι σε ενότητα, συγκεντρωμένοι γύρω από την Πρωτόθρονη Μητέρα Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως, δια των ιστορικών της και κανονικών δικαιωμάτων και συνοδικών αποφάσεων”.
Σχίσμα πενήντα χρόνων
1940: Οι Επισκοπές Ζλετόβου – Στρωμνίτσης, Αχρίδος – Βιτωλίων και η Μητρόπολη Σκοπίων αποτελούν επαρχία του Πατριαρχείου Σερβίας.
1941: Οι Γερμανοί εισβάλλουν στην περιοχή. Οι σέρβοι αρχιερείς των Σκοπίων αντικαθίστανται από Βουλγάρους.
Νοέμβριος 1944: Τα Σκόπια απελευθερώνονται. Οι βούλγαροι αρχιερείς απομακρύνονται. Οι ντόπιοι κληρικοί απαιτούν την αυτονομία της Εκκλησίας τους από τους Σέρβους.
Δεκέμβριος 1944: Ο στρατάρχης Τίτο δηλώνει ότι στόχος τους είναι η επανένωση «όλων των τμημάτων της Μακεδονίας που διασπάστηκαν το 1912-13 από τους ιμπεριαλιστές των Βαλκανίων».
Μάρτιος 1945: Η Κληρικολαϊκή Συνέλευση των «μακεδόνων ιερέων και λαϊκών» αποφασίζει «να ιδρυθεί Αρχιεπισκοπή Αχρίδος ως Μακεδονική (sic) Αυτόνομη Εκκλησία, η οποία δεν θα είναι υποταγμένη σε καμία τοπική Ορθόδοξη Εκκλησία. Η Εκκλησία θα έχει εθνικούς Επισκόπους και εθνικό κλήρο που θα διαφυλάσσουν την ιδιαιτερότητα του μακεδονικού λαού».
Ιούνιος 1955: Το Πατριαρχείο Σερβίας παραχωρεί ειδικά δικαιώματα στα Σκόπια.
Αρχές Μαΐου 1958: Το Εκκλησιαστικό Δικαστήριο της περιφέρειας των Σκοπίων αποστέλλει τα ονόματα 4 υποψήφιων Επισκόπων προς εκλογή στο Πατριαρχείο Σερβίας, το οποίο απορρίπτει το αίτημα καθώς είναι έγγαμοι.
Ιούλιος – Αύγουστος: Συνέρχεται στα Σκόπια «η Ολομέλεια του λεγομένου Συμβουλίου Πρωτοβουλίας διά την ίδρυση Ορθοδόξου Εκκλησίας εν Μακεδονία, η οποία ασχολησθείσα την ρύθμισιν των εκκλησιαστικών πραγμάτων της Σερβικής Μακεδονίας έλαβε διαφόρους αποφάσεις». Οπως προστίθεται στο επίσημο έντυπο της Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος της εποχής εκείνης, «η Ολομέλεια του λεγομένου Συμβουλίου Πρωτοβουλίας διεπίστωσεν ότι η Σύνοδος της Ιεραρχίας της Σερβικής Ορθοδόξου Εκκλησίας δεν εξεπλήρωσε τας υποχρεώσεις της, αίτινες απορρέουν εκ της συναφθείσης συμφωνίας μεταξύ του Συμβουλίου Πρωτοβουλίας και της Ιεράς Συνόδου της Σερβικής Ορθοδόξου Εκκλησίας σχετικώς προς την εκλογήν γηγενών επισκόπων διά τας επαρχίας της Μακεδονίας(…)».
15 Σεπτεμβρίου: Ενθρονίζεται νέος Πατριάρχης των Σέρβων ο Επίσκοπος Ζίτσης Γερμανός Τζόριτς, παρουσία του υπουργού Θρησκευμάτων Ραντοσάλεβιτς.
Οκτώβριος: Συνεδριάζει με τη συμμετοχή 203 κληρικών και λαϊκών η λεγόμενη «Μακεδονική Λαϊκο-εκκλησιαστική Συνέλευσις προς ρύθμισιν των εκκλησιαστικών πραγμάτων εις την Σερβικήν Μακεδονία» και αποφάσισε την «επανασύστασιν της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος, η νέα αυτόνομος «Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία» να παραμείνη εν κανονική ενότητι μετά της Σερβικής Ορθοδόξου Εκκλησίας της οποίας ο Πατριάρχης αναγνωρίζεται και ως Πατριάρχης της «Μακεδονικής Ορθοδόξου Εκκλησίας»».
Ο πρώτος Μητροπολίτης της Σερβικής Μακεδονίας φέρει τον τίτλο «Αρχιεπίσκοπος Αχρίδος και Σκοπίων και Μητροπολίτης Μακεδονίας». Μερικές ώρες αργότερα Αρχιεπίσκοπος εκλέγεται ο Επίσκοπος του Σερβικού Πατριαρχείου.
Νοέμβριος 1966: Οι Σκοπιανοί ενημερώνουν το Βελιγράδι ότι αποφάσισαν να ζητήσουν το αυτοκέφαλο της Εκκλησίας τους. Κα μερικούς μήνες αργότερα ο Δοσίθεος συναντάται στο Βελιγράδι με τον Πατριάρχη Γερμανό, ο οποίος απορρίπτει τις διεκδικήσεις του.
17 Ιουλίου 1967: Η κληρικολαϊκή συνέλευση, αποτελούμενη από 4 Επισκόπους και 34 μέλη κληρικούς και λαϊκούς, αποφασίζει μονομερώς την ανακήρυξη του αυτοκεφάλου. Ο δε Δοσίθεος λαμβάνει από τον στρατάρχη Τίτο το Παράσημο της Γιουγκοσλαβικής Σημαίας.
14 Σεπτεμβρίου 1967: Η Σύνοδος της Σερβικής Ιεραρχίας χαρακτηρίζει τα Σκόπια «Σχισματική Θρησκευτική Οργάνωση» και ενημερώνει όλες της Ορθόδοξες Εκκλησίες, οι οποίες υιοθετούν την απόφασή της.
