Τόσο η UNESCKO όσο και οι διεθνείς οργανισμοί φαίνεται πως εστιάζουν στη “σωτηρία” της Μονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη καθώς διαπιστώνεται πως ο Ερντογάν είναι περισσότερο διαλλακτικός στο θέμα της λειτουργίας της ως τζαμιού. Μετά την Αγιά Σοφιά που προκάλεσε μεν αντιδράσεις στη διεθνή κοινότητα αλλά και ευφορία στους μουσουλμάνους , στην Τουρκία , σύμφωνα με το πρακτορείο “Ορθοδοξία” διατυπώνονται και άλλες απόψεις σχετική με τη χρήση της Μονής της Χώρας.Ο λόγος είναι οτι δεν θέλουν να χαθεί πολύτιμο τουριστικό συνάλλαγμα και βεβάιως δεν επιθυμούν να προκαλέσουν ακόμη περισσότερο τους διεθνείς οργανισμούς.Στη λογική αυτή η τουρκική κυβέρνηση, σύμφωνα τον Γενικό Διευθυντή της Διοίκησης Βακουφίων του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας Μπουρχάν Ερσόϊ, το 2021 θα είναι η χρονιά όπου θα γίνουν αποκαταστάσεις μνημείων της Πόλης καθώς η προσέλκυση μεγάλου αριθμού τουριστών είναι άμεση προτεραιότητα.
Ο κ. Ερσόι τόνισε στο πρακτορείο Anadolou ότι παρά την πανδημία οι εργασίες συνεχίζονται αποκατάστασης των μνημείων . Το πιο σημαντικό , όπως είπε ,έργο που έγινε το 2020 ήταν να συμπεριληφθεί η Αγία Σοφία στη Γενική Διεύθυνση Βακουφίων και ξεκαθάρισε οτι προχωρούν οι εργασίες και για τη Μονή της Χώρας ώστε να ανοίξει και επισήμως ως τζαμί στο τέλος του έτους.Ωστόσο , για πρώτη φορά μίλησε για τα ψηφιδωτά:
«Θα ανοίξουμε το τζαμί για λατρεία, αλλά δεν θα υπάρξει φθορά στα ψηφιδωτά και στις τοιχογραφίες. Επειδή αποτελεί Παγκόσμιο Μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, είναι καθήκον μας να το προστατεύσουμε» υπογράμμισε.Να θυμίσουμε εδώ οτι για τη Μονή της Χώρας και τα ψηφιδωτά της είχε δείξει ιδιάιτερο ενδιαφέρον η Μόσχα σε αντίθεση με οτι έκανε με την Αγία Σοφία.
Προς το παρόν η καθυστέρηση να λειτουργήσει η Μονή της Χώρας ως τζαμί παρά τις εξαγγελίες Ερντογάν αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο να αλλάξουν τα δεδομένα.Από το περασμένο καλοκαίρι οπότε ελήφθη η απόφαση για μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί, φαίνεται ότι οι διαδικασίες δεν προχωρούν.
Η βρετανική ιστοσελίδα thetablet.co.uk γράφει ότι μετά την κατακραυγή που έχει ξεσπάσει εναντίον της Τουρκίας, η Άγκυρα φαίνεται να επανεκτιμά την απόφασή της.
Τονίζει μάλιστα ότι η πρώτη ισλαμική προσευχή που είχε προγραμματιστεί να γίνει στα τέλη του Οκτωβρίου, και στην οποία θα παρεβρίσκετο ο ίδιος ο Ερντογάν, ακυρώθηκε μία ημέρα πριν με το πρόσχημα ότι θα έπρεπε α γίνουν περισσότερες εργασίες αποκατάστασης.
Και έκτοτε δεν υπάρχει καμία πληροφορία αναφορικά με το θέμα, ενώ οι εργασίες φαίνεται ότι έχουν σταματήσει.
Αντιπροσωπεία της Ουνέσκο έχει ήδη επισκεφθεί την Μονή της Χώρας για να επιθεωρήσει την κατάσταση και τις παρεμβάσεις και προειδοποίησε την Τουρκία ότι οι αλλαγές θα μπορούσαν να βλάψουν το καθεστώς προστατευόμενου μνημείου Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Ο πρώην υπουργός Τουρισμού της Τουρκίας Μπαχατίν Γιουσέλ εξέφρασε την αντίθεσή του με τις κινήσεις της κυβέρνησης Ερντογάν, και τόνισε πως πίστευε ότι οι οικονομικές πιέσεις θα ανάγκαζαν την Τουρκία να διατηρήσει το μουσειακό καθεστώς στη Μονή της Χώρας , καθώς προσελκύει μεγάλο αριθμό θρησκευτικών τουριστών.
Από την πλευρά του ο Çigdem Kafescioglu, ιστορικός στο Πανεπιστήμιο Bogaziçi της Κωνσταντινούπολης υπογράμμισε:
«Υποθέτω ότι λαμβάνουν υπόψιν τις αντιδράσεις της διεθνούς κοινότητας και επιδιώκουν να μην προκαλέσουν όπως έκαναν με την Αγία Σοφία. Η κυβέρνηση βλέπει την υπόθεση της Μονής της Χώρας μέσα από ένα πολιτικό πρίσμα»
