ἩἹερά Μητρόπολις εἰς τὸ πλαίσιον τῶν ἑορταστικῶν ἐκδηλώσεων διὰ τὴν ἐπέτειο τῶν 200 ἐτῶν ἀπό τὴν ἔναρξιν τῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1821 ἐξέδωκεν βιβλίον, μὲ συγγραφέα τὸν ἀρχαιολόγον κ. Δημήτριον Κουντουράκην ὑπό τὸν τίτλον : «ΠΑΠΙΚΙΟΝ ΟΡΟΣ ΚΑΙ ΙΒΗΡΙΚΗ ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ. Ἡ Μονή τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, ἡ Μαρία ἡ Ἀλανή καὶ ὁ Γρηγόριος Πακουριανός».
Τὸ Παπίκιον Ὄρος ἀποτελεῖ ἀναμφιβόλως τὴν πολυτιμοτέραν πνευματικὴν κληρονομίαν ὄχι μόνον τῆς καθ᾽ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, ἀλλὰ καὶ ὁλοκλήρου τῆς Θράκης μας. Ἐὰν ἡ ἐπίτευξις τῆς ἁγιότητος συνιστᾷ τὸν σκοπὸν τῆς χριστιανικῆς ζωῆς, τὸ Παπίκιον Ὄρος εἶναι ζωντανὴ ὑπόμνησις τοῦ ἀγῶνος τούτου διὰ τὴν ἁγιότητα καὶ τὴν κατάκτησιν τῆς πολυποθήτου βασιλείας τῶν οὐρανῶν, καθ᾽ ὅτι ἐν αὐτῷ ἔζησαν «ἄνδρες ἴσοι τοῖς μεγάλοις ἐκείνοις πατράσιν, Ἀντωνίῳ καὶ Εὐθυμίῳ, Ἀρσενίῳ καὶ Παχωμίῳ, ἄοικοι, ἀπρόιτοι, πελαζόμενοι ἐν ὄρεσι ὑψηλοῖς καὶ σπηλαίοις ἡσύχοις καὶ ἀβάτοις τόποις, ἀπαράκλητοι, ἔχοντες μεθ᾽ ἑαυτῶν οὐδέν, εἰ μὴ μόνον τὰ ράκη, ἃ περιβέβληντο οἱ γενναῖοι», ὅπως πληροφορεῖ ἡμᾶς ὁ βιογράφος τοῦ ὁσίου Μαξίμου τοῦ Καυσοκαλύβη, ἅγιος Θεοφάνης, Ἐπίσκοπος Περιθεωρίου Θράκης.
Τὸ Παπίκιον Ὄρος, ἀναδειχθὲν εἰς Ἅγιον Ὄρος τῆς Θράκης τοὐλάχιστον ἐπὶ τέσσαρας αἰῶνας, πρὶν αἱ βαρβαρικαὶ ἐπιδρομαὶ φέρουν τὴν διάλυσιν τῶν Ἱερῶν Σκηνωμάτων αὐτοῦ, παραμένει μέχρι σήμερον ὄχι μόνον μία ἁπλῆ ἐπιβίωσις ἑνὸς ἐνδόξου ἱστορικοῦ παρελθόντος, ἀλλὰ τόπος ζωντανῆς κοινωνίας μετὰ τῶν ἐν αὐτῷ διαλαμψάντων ἀγίων, μοναστῶν καὶ μιγάδων, οἱ ὁποῖοι, ζῶντες ἐν Χριστῷ πάντες, συναντῶνται μεθ᾽ ἡμῶν εἰς τὴν Θείαν Λειτουργίαν καὶ εἰς τὴν προσευχὴν καὶ ὁμιλοῦν εἰς ἡμᾶς διὰ τὰ κατὰ Θεὸν παλαίσματά των, τὰς ἀγρυπνίας, τὰς νηστείας, τὰς νυχθημέρους εὐχάς, τὴν αὐταπάρνησιν, τοὺς κόπους, καὶ ὅλας τὰς θυσίας, εἰς τὰς ὁποίας ὑπεβλήθησαν διὰ τὴν ἀγάπην τοῦ Κυρίου.
Ὅθεν ἡ καθ᾽ ἡμᾶς Ἱερὰ Μητρόπολις Μαρωνείας καὶ Κομοτηνῆς ἐθεώρησεν χρέος αὐτῆς νὰ προβάλῃ τὴν πολύτιμον ταύτην πνευματικὴν παρακαταθήκην τοῦ κειμένου εἰς τὴν ἐκκλησιαστικὴν περιφέρειαν αὐτῆς Παπικίου Ὄρους, προβαίνουσα εἰς τὴν ἔκδοσιν βιβλίου μὲ συγγραφέα τὸν ἀρχαιολόγον κ. Δημήτριον Κουντουράκην.
H ἔκδοσις αὕτη συμπίπτει μὲ τὴν ἐπέτειον τῶν διακοσίων ἐτῶν ἀπὸ τῆς ἐνάρξεως τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως, ὥστε νὰ ὑπενθυμίζῃ ἡμῖν ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἦτο αὐτή, ἥτις διετήρησε τῆν ἑλληνοχριστιανικὴν ταυτότητα τοῦ ἔθνους ἡμῶν καὶ ἠμπόδισε τὴν ἀφομοίωσιν αὐτοῦ ἀπὸ τοὺς κατακτητάς.
H Ἐκκλησία εἶναι αὐτή, ἥτις καθώρισε καὶ τὴν χριστιανικὴν ταυτότητα τῆς Θράκης μας καὶ ἐπέτρεψεν τὴν διατήρησιν τοῦ Ἐλληνισμοῦ εἰς αὐτήν, εἰς καιροὺς λίαν χαλεποὺς καὶ δυσχερεῖς, ὅταν αἱ ποικίλαι διώξεις, ἡ βαρεῖα φορολογία, ἡ ἀνισότης μεταχειρίσεως καὶ πλεῖστα ἄλλα δεινὰ ἐξηνάγκασαν συμπαγεῖς χριστιανικοὺς πληθυσμοὺς αὐτῆς εἰς ἀπώλειαν τῆς πνευματικῆς ἰδιοπροσωπίας των.
Ἐκ παραλλήλου ἡ ἐκδιδομένη ὑπὸ τῆς ἡμετέρας Ἱερᾶς Μητροπόλεως παροῦσα ἐκτενὴς καὶ ἐμπεριστατωμένη ἱστορικὴ μελέτη ἀναδεικνύει τὴν ἀδιάρρηκτον διασύνδεσιν αὐτῆς μὲ τὴν «πασῶν Βασιλεύουσαν τῶν πόλεων» καὶ τὴν ἐκλεπτυσμένην ἀριστοκρατίαν αὐτῆς.
Τέλος προβάλλονται αἱ ἀλληλεπιδράσεις εἰς τὸν τομέα ἰδίᾳ τῶν ἐκκλησιαστικῶν τεχνῶν, τὰ κοινὰ διοικητικὰ πρότυπα καὶ ἄλλα κοινὰ στοιχεῖα, τοῦ Παπικίου – Ἁγίου Ὄρους τῆς Θράκης καὶ τοῦ Ἁγίου Ὄρους, τοῦ περιβολίου τῆς Παναγίας, διὰ νὰ φανῇ τὸ κοινὸν πνεῦμα καὶ φρόνημα, ὁ κοινὸς βίος, ἡ κοινὴ μοναστικὴ παράδοσις.
