Του Μητροπολίτη Καισαριανής
Η καταστροφικὴ πτώση
Τὴν ἱστορία τῆς πτώσεως τῶν πρωτοπλάστων τὴν γνωρίζουμε ἀπὸ τὴ μαρτυρία τοῦ τρίτου κεφαλαίου τῆς Γενέσεως. Τὰ ἀποτελέσματά της ζοῦμε καθημερινῶς, ὅπως τὰ περιγράφει ζωηρὰ ὁ ἀπόστολος Παῦλος:·
Η αμαρτητικὴ ροπή·
«Διαπιστώνω ὅμως πὼς ἡ πράξη μου ἀκολουθεῖ ἕναν ἄλλο νόμο, ποὺ ἀντιστρατεύεται τὸν νόμο μὲ τὸν ὁποῖο συμφωνεῖ ἡ συνείδησή μου. Εἶναι ὁ νόμος τῆς ἁμαρτίας ποὺ κυριαρχεῖ στὴν ὕπάρξή μου καὶ μὲ κάνει αἰχμάλωτό της. Τί δυστυχισμένος, ἀληθινά, ποὺ εἶμαι! Ποιὸς μπορεῖ νὰ μὲ λυτρώσει ἀπὸ τὴν ὕπαρξη αὐτή, ποὺ ἔχει ὑποταχθεῖ στὸν θάνατο;» (Πρός Ρωμαίους ζ΄, 23-24).
O σκοτισμὸς της διάνοιας καὶ ἡ κυριαρχία των παθών της κακίας
῾Ως συνέπεια τῆς ἁμαρτωλότητός μας προέκυψε ὁ σκοτισμὸς τῆς διάνοιάς μας (Πρός Ρωμαίους α΄, 21) μὲ τὰ περαιτέρω ὀλέθρια ἀποτελέσματα· «Καὶ ἀφοῦ τὸ θεώρησαν περιττὸ νὰ γνωρίσουν τὸν Θεὸ ἐνσυνείδητα, τοὺς παρέδωσε ὁ Θεὸς στὴν μωρία τους, κι ἔτσι κάνουν ἀνάρμοστα πράγματα. Εἶναι γεμάτοι ἀπὸ κάθε λογῆς ἀδικία, πορνεία, πονηρία, πλεονεξία, κακία. Εἶναι γεμάτοι φθόνο, φόνο, φιλονικία, ἀπάτη καὶ κακοήθεια. Κακολογοῦν καὶ κατηγοροῦν ὁ ἕνας τὸν ἄλλο, μισοῦν τὸν Θεό, εἶναι κακοποιοί, ὑπερήφανοι, ἀλαζόνες, σκέφτονται μόνο πῶς θὰ βλάψουν τοὺς ἄλλους, εἶναι ἀνυπάκουοι στοὺς γονεῖς τους. ῎Ανθρωποι χωρὶς σύνεση, δὲν κρατοῦν τὸν λόγο τους, δὲν ἔχουν στοργή, διαλλακτικότητα καὶ ἔλεος. Κι ἐνῶ γνωρίζουν καλὰ τὴν θεϊκὴ προειδοποίηση, πὼς ὅσοι δηλαδή, συμπεριφέρονται ἔτσι εἶναι καταδικασμένοι σὲ αἰώνιο θάνατο, ὄχι μόνον κάνουν ὅλα ὅσα ἀναφέραμε, ἀλλὰ καὶ ἐπιδοκιμάζουν ὅσους βλέπουν νὰ συμπεριφέρονται ἔτσι» (Πρός Ρωμαίους α΄, 28-32). ῾Η ἐνοχὴ τῆς ἁμαρτίας καὶ ἡ δύναμη τῆς ἁμαρτίας ὡς βρόγχοι σφίγγουν καὶ συντρίβουν τὸν ἁμαρτωλὸ ἄνθρωπο. ῾Ο Κύριός μας ᾿Ιησοῦς Χριστὸς μᾶς ἐλευθερώνει καὶ ἀπὸ τὰ δύο ἁγιάζοντάς μας καὶ ἀπαλλάσσοντάς μας ἀπὸ τὴν ἀφορμὴ νὰ κυριαρχήσει μέσα μας καὶ ἐπάνω μας ἡ πονηρὴ ἐξουσία.
Τὸ λυτρωτικὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ Πατέρα
῾Ο Κύριός μας ᾿Ιησοῦς Χριστὸς στὴν ἐπίγεια ζωή Του καὶ διακονία Του ἔζησε τὴν ἁγία κατὰ Θεὸν ζωή, γι᾿ αὐτὸ καὶ Μόνος Αὐτὸς τόλμησε νὰ ρωτήσει εὐθαρσῶς «Ποιὸς ἀπὸ σᾶς μπορεῖ νὰ ἀποδείξει πὼς ἔκανα ἁμαρτία;» (Ἰωάννου η΄, 46) καὶ κανεὶς δὲν ἀπάντησε. ῞Οπως ἐπίσης δήλωσε καὶ στοὺς μαθητές Του «ὁ κυρίαρχος αὐτοῦ τοῦ κόσμου ἔρχεται νὰ μὲ θανατώσει, ἂν καὶ δὲν ἔχει πάνω μου καμιὰ ἐξουσία» (Ἰωάννου ιδ΄, 30). Τὴν ἀναμαρτησία τοῦ Κυρίου μας ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ μαρτύρησαν ὅσοι ἔζησαν μαζί Του, οἱ μαθητὲς καὶ ἀπόστολοί Του.
Αὐτοὶ εἶπαν·
«῾Ο Λόγος τοῦ Θεοῦ ἔγινε ἐν χρόνῳ ἄνθρωπος. Καὶ ἔχοντας σὰν σκηνὴ καὶ σὰν ναὸ ἅγιο τὴν ἀνθρώπινη φύση, παρέμεινε μὲ πολλὴ οἰκειότητα μεταξύ μας σὰν ἕνας ἀπὸ ἐμᾶς. Καὶ εἴδαμε μὲ τὰ μάτια μας τὴν ὑπέρλαμπρη καὶ θεοπρεπῆ δόξα του, τὴν ὁποία εἶχε φυσικὴ ἀπὸ τὸν Πατέρα, σὰν Υἱὸς μονάκριβος ποὺ ἦταν, γεμᾶτος χάρη καὶ ἀλήθεια» (Ἰωάννου α΄, 14).
«Διότι τέτοιος ᾿Αρχιερέας μᾶς χρειαζόταν, ἅγιος, ἄκακος, ἀμόλυντος, χωρὶς σχέση μὲ τὴν ἀνθρώπινη ἁμαρτία καὶ τοὺς ἁμαρτωλούς· καὶ γι᾿ αὐτὸ ἀνυψώθηκε παραπάνω ἀπὸ τοὺς οὐρανοὺς καὶ κάθεται στὰ δεξιὰ τοῦ Θεοῦ» (Πρός Ἑβραίους ζ΄, 26).
«Αὐτὸς δὲν ἔκαμε ποτὲ ἁμαρτία, οὔτε βρέθηκε δόλος ἢ ψεῦδος στὸ στόμα του» (Α΄ Πέτρου β΄, 22). ῾Ο Κύριός μας ᾿Ιησοῦς Χριστός, ὁ ῾Οποῖος «ἦταν ἀκριβὲς ἀποτύπωμα καὶ ζωντανὴ εἰκόνα τῆς οὐσίας τοῦ Πατέρα, ἴσος δηλαδὴ καὶ ἀπαράλλακτος πρὸς τὸν Πατέρα», (Πρός Ἑβραίους α΄, 3) ὑπενθύμισε στοὺς ἀνθρώπους τὸ ἀρχέτυπό τους ποὺ πρέπει νὰ μιμηθοῦν στὴ ζωή τους καὶ στὴν συμπεριφορά τους γιὰ νὰ μεταμορφωθοῦν καὶ νὰ ἀποκτήσουν τὸν χαρακτήρα Του, ὅπως τὸ κηρύσσει ὁ θεῖος ἀπόστολος Παῦλος. «῞Ολοι ἐμεῖς, λοιπόν, χωρὶς κάλυμμα στὸ πρόσωπο κοιτάζουμε σὰν σὲ καθρέφτη τὴν λαμπρότητα τοῦ Κυρίου καὶ μεταμορφωνόμαστε σ᾿ αὐτὴν τὴν λαμπρὴ εἰκόνα του μὲ τὴν ἐνέργεια τοῦ Κυρίου, ποὺ εἶναι τὸ Πνεῦμα, βαδίζοντας ἀπὸ δόξα σὲ δόξα» (Πρός Κορινθίους Β΄, γ΄, 18).
Αὐτὸς εἶναι τὸ πρότυπο τῶν πιστῶν γιὰ νὰ ἁγιασθοῦν καὶ νὰ καθαρισθοῦν ἀπὸ τὴν ἁμαρτία. Αὐτὸς ὁ Κύριός μας ᾿Ιησοῦς Χριστὸς μεταδίδει στοὺς πιστοὺς τὸν ἁγιασμό, ὅπως διακηρύττει ὁ ἀπόστολος Παῦλος· «Διότι καὶ ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος μᾶς ἁγιάζει (ὁ Χριστός) καὶ ἐμεῖς οἱ ὁποῖοι ἁγιαζόμαστε, ὅλοι κατάγονται ἀπὸ τὸν αὐτὸ πατέρα» (Πρός Ἑβραίους β΄, 11). «῏Ηταν πλούσιος καὶ ἔγινε γιὰ χάρη σας φτωχός, γιὰ νὰ μπορέσετε ἐσεῖς νὰ πλουτίσετε μὲ τὴν φτώχεια ἐκείνου» (Πρός Κορινθίους Β΄, η΄, 9).
Η εν Χριστώ νέκρωση της αμαρτίας
῾Η ἁμαρτία μολύνει τὴν ψυχὴ καὶ καθιστᾶ τὸν ἄνθρωπο ἔνοχο καὶ ὑπεύθυνο γιὰ νὰ ὑποστεῖ τὴν τιμωρία γιὰ τὴν παράβαση τῶν νόμων τοῦ Θεοῦ. Γιὰ νὰ μὴ μολύνεται ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ νὰ ἀποξενώνεται ἀπὸ τὸν Θεὸ Πατέρα, πρέπει νὰ νεκρώσει τὴ δύναμή της, μὲ τὴν ὁποία ἐνεργεῖ μέσα του καὶ ἐκδηλώνεται μὲ τὰ πάθη. ῾Ο ἀπόστολος Παῦλος μὲ σειρὰ συλλογισμῶν ποὺ στηρίζεται στὴ διδασκαλία τοῦ Κυρίου μας ἀναπτύσσει αὐτὴ τὴ διαδικασία τῆς νεκρώσεως τῆς ἁμαρτίας, ὅταν ζοῦμε ἑνωμένοι διὰ τῶν ἁγίων Μυστηρίων μὲ τὸν Κύριό μας ᾿Ιησοῦ Χριστό. ῾Ο Κύριός μας ᾿Ιησοῦς Χριστὸς νίκησε τὴν ἁμαρτία καὶ ἔμεινε ἅγιος καὶ δίκαιος ἀφοῦ γεννήθηκε ἀναμάρτητος καὶ δὲν ἁμάρτησε στὴν ζωή Του, ὅπως ἀναφέρθηκε στὴν προηγούμενη παράγραφο. Παρὰ ταῦτα τιμωρήθηκε στὸ σταυρὸ ὡς κακοῦργος καὶ ἄνομος (Ματαθίου κστ΄, 55, κζ΄, 38 καί Λουκᾶ κβ΄, 37). Αὐτὸ τὸ ἔκαμε ἀπὸ ἀγάπη γιὰ μᾶς, γιὰ νὰ μᾶς καθαρίσει ἀπὸ καθετί «ποὺ μολύνει τὸ σῶμα καὶ τὴν ψυχή» Πρός Κορινθίους Β΄, ζ΄, 1) καὶ γιὰ νὰ μᾶς μεταδώσει τὴν ἁγιότητά Του.
Αὐτὴ ὅμως ἡ μετοχή μας στὴν ζωή Του πραγματοποιεῖται ὅταν συντρέχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις:
1. Μετάνοια 2. Πίστις – ῾Ομολογία 3. Συμμετοχὴ στὰ Μυστήρια τῆς ᾿Εκκλησίας μας. 4. Πνευματικὸς ἀγώνας γιὰ τὴν διατήρηση τῆς ἁγιότητός μας.
Συχνὲς εἶναι οἱ ἀποστολικὲς προτροπές·
«῞Οσοι βαπτιστήκαμε μὲ πίστη στὸν ᾿Ιησοῦ Χριστό, γίναμε μὲ τὸ βάπτισμα μέτοχοι τοῦ σταυρικοῦ θανάτου του» (Πρός Ρωμαίους στ΄, 3). «᾿Απονεκρώσατε, λοιπόν, ὅ,τι σᾶς συνδέει μὲ τὸ ἁμαρτωλὸ παρελθόν» (Πρός Κολοσσαεῖς γ΄, 5). «Πετάξτε τα ὅλα αὐτὰ ἀπὸ πάνω σας· Τὴν ὀργή, τὸ θυμό, τὴν πονηρία, τὴν κακολογία καὶ τὴν αἰσχρολογία. Μὴ λέτε ψέματα ὁ ἕνας στὸν ἄλλο, ἀφοῦ βγάλατε ἀπὸ πάνω σας τὸν παλιὸ ἁμαρτωλὸ ἑαυτό σας μὲ τὶς συνήθειές του καὶ ντυθήκατε τὸν καινούριο ἄνθρωπο, ποὺ ἀνανεώνεται συνεχῶς σύμφωνα μὲ τὴν εἰκόνα τοῦ Δημιουργοῦ του, ὥστε μὲ τὴ νέα ζωή του νὰ φθάσει στὴν τέλεια γνώση τοῦ Θεοῦ» (Πρός Κολοσσαεῖς γ΄, 8-10).
«῍Ας καθαρίσουμε τοὺς ἑαυτούς μας ἀπὸ κάθε τι, ποὺ μολύνει τὸ σῶμα καὶ τὸ πνεῦμα μας καὶ ἂς τελειοποιούμαστε στὴν ἁγιοσύνη μὲ τὸν φόβο τοῦ Θεοῦ» (Πρός Κορινθίους Β΄, ζ΄, 1).
Αὐτὴ ἡ νέκρωση ἐπιτυγχάνεται, ἐνεργεῖται ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Κύριο, ἀφοῦ «ὁ ῎Ιδιος ὁ Θεὸς ἐνεργεῖ σὲ σᾶς, ὥστε καὶ νὰ θέλετε καὶ νὰ πράττετε, ὅ,τι εἶναι σύμφωνο μὲ τὸ λυτρωτικό του σχέδιο» (Πρός Φιλιππησίους β΄, 13).
῎Ετσι οἱ πιστοὶ γίνονται «ἄψογοι καὶ ὁλοκληρωμένοι, παιδιὰ τοῦ Θεοῦ ἁγνά, ἀνάμεσα σὲ ἀνθρώπους κακοὺς καὶ διεφθαρμένους. Φαίνονται σὰν φωτεινὰ ἀστέρια μέσα στὸν κόσμο» (Πρός Φιλιππησίους β΄, 15).
῞Οταν ἡ ἁμαρτία μᾶς μολύνει, τότε «τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος, μὲ τὸ αἰώνιο Πνεῦμα ποὺ κατοικοῦσε μέσα του, πρόσφερε στὸν Θεὸ τὸν ἑαυτό του κατὰ πάντα καθαρό, θὰ καθαρίσει τὴ συνείδησή σας ἀπὸ ἔργα ἁμαρτίας ποὺ φέρουν τὴν ψυχικὴ νέκρωση». (Πρός Ἑβραίους θ΄, 14)
Ἡ προτροπή
῾Ο λόγος τοῦ Θεοῦ προτρέπει τοὺς πιστούς· «νὰ ἐπιδιώκετε τὴν εἰρήνη καὶ τὴν ἁγιότητα, χωρὶς τὴν ὁποία κανεὶς δὲν θ᾿ ἀντικρύσει τὸν Κύριο» (Πρός Ἑβραίους ιβ΄, 14).
Σήμερα ἡ προτροπὴ γιὰ μᾶς εἶναι· «ὁ δίκαιος νὰ ἐπιτελέσει ἔργα δικαιοσύνης καὶ ἀρετῆς περισσότερα καὶ ὁ ἅγιος ἂς ἁγιαστεῖ ἀκόμα» (Ἀποκαλύψεως κβ΄, 11).
῞Οταν ἁγιαζόμαστε μὲ τὴν ἐν Χριστῷ ζωή, ἐκπληρώνεται καὶ πραγματοποιεῖται τὸ σχέδιο τοῦ Δημιουργοῦ Θεοῦ γιὰ νὰ γίνουμε ἅγιοι καὶ ἀκατηγόρητοι ἐνώπιόν Του. «Μᾶς διάλεξε πρὶν θεμελιώσει τὸν κόσμο, νὰ γίνουμε δικοί του διὰ τοῦ Χριστοῦ, ἀψεγάδιαστοι στὴν τελική του κρίση. Μᾶς προόρισε μὲ τὴν ἀγάπη του νὰ γίνουμε παιδιά του διὰ τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, σύμφωνα μὲ τὸ καλόβουλο θέλημά του, ὥστε νὰ τὸν ὑμνοῦμε γιὰ τὴν πλούσια χάρη του, ποὺ μᾶς δώρησε διὰ τοῦ ἀγαπημένου του Υἱοῦ. Μᾶς λύτρωσε μὲ τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ, συγχώρησε τὶς ἁμαρτίες μας μὲ τὴν πλούσια χάρη ποὺ σκόρπισε περίσσεια, μαζὶ μὲ κάθε λογῆς φρόνηση καὶ γνώση» (Πρός Ἐφεσίους α΄, 4-8).
