«Εκτροπή» από τον θεσμό της οικογένειας χαρακτηρίζει η Διαρκής Ιερά Σύνοδος (ΔΙΣ) το σύμφωνο συμβίωσης, το οποίο επεκτείνεται και στα ομόφυλα ζευγάρια. Η Σύνοδος -αν και ακόμη όλα είναι ανοιχτά ως προς τις αντιδράσεις- αποφάσισε να αναδείξει το πρόβλημα από τους άμβωνες των εκκλησιών, αρχίζοντας επί της ουσίας την αντιπαράθεση με την κυβέρνηση. Οι ημέρες της ανοχής φαίνεται πως πέρασαν, ενώ έκλεισε και ο κύκλος της εμπιστοσύνης. Μάλιστα, η Εκκλησία θα εκδώσει ειδικό ενημερωτικό φυλλάδιο «προς τον Λαό», όπου θα εξηγεί τις θέσεις της για το σύμφωνο συμβίωσης.
Η ΔΙΣ, που συνεδρίασε εκτάκτως για το θέμα, στην ουσία επικαιροποίησε την απόφαση που είχε πάρει η Ιεραρχία για το ίδιο θέμα πριν από δύο χρόνια. Εκείνη η απόφαση ανέφερε ότι «τα σύγχρονα σχήματα οργάνωσης του ιδιωτικού βίου των ανθρώπων -εναλλακτικές μορφές οικογένειας- για την Εκκλησία και τη θεολογία της περί γάμου και οικογένειας συνιστούν “εκτροπές” του οικογενειακού θεσμού, όπως αυτός διαμορφώθηκε και λειτούργησε επί αιώνες στη ζωή του εκκλησιαστικού σώματος».
Επίσης πρόσθετε ότι «ο γάμος και η οικογένεια, γεγονός κατ’ εξοχήν εκκλησιαστικό και κοινωνικός θεσμός θεμελιώδους σημασίας, γίνεται όλο και περισσότερο ατομική υπόθεση, που εντάσσεται στη σφαίρα του ιδιωτικού βίου. Φαινόμενα-“εκτροπές” εξαιρετικά επίκαιρα και για την ελληνική πραγματικότητα είναι ο πολιτικός γάμος, η μονογονεϊκή οικογένεια, η ελεύθερη συμβίωση και ο λεγόμενος γάμος των ομοφυλοφίλων».
Σήμερα, η ΔΙΣ επισημαίνει ότι «από τον σεβασμό στην ιερότητα του ανθρωπίνου προσώπου απορρέει η απόρριψη οποιουδήποτε θεσμού-υποκατάστατου, όπως το σύμφωνο συμβίωσης, με το οποίο επιχειρείται ο υποβιβασμός της οικογενειακής ζωής στο επίπεδο των αστικών συναλλαγών, για την ανατροπή των οποίων αρκεί μία απλή αλλαγή γνώμης των συμβαλλομένων».
Εκτός του συμφώνου συμβίωσης, η Ιεραρχία εκτιμά ότι η κυβέρνηση σχεδιάζει να φέρει και άλλα νομοσχέδια που θα έχουν σχέση με την Εκκλησία, αλλά και την κοινωνία, και ένα από αυτά θα είναι η χορήγηση του δικαιώματος στα ομόφυλα ζευγάρια να υιοθετούν παιδιά. Παράλληλα, προετοιμάζεται για την υπεράσπιση των δικών της κόκκινων γραμμών, οι οποίες έχουν σχέση -εκτός του συμφώνου συμβίωσης- και με το κατέβασμα των εικόνων από τα σχολεία και τα δημόσια κτίρια, την καύση των νεκρών, την εκκλησιαστική εκπαίδευση, τη μισθοδοσία των κληρικών και βεβαίως την αξιοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας.
Το θέμα των νόμων που προωθεί η κυβέρνηση παρακολουθεί με αγωνία και το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το οποίο διαφωνεί με τέτοιου είδους πρωτοβουλίες και δεν το κρύβει. Αν και επισήμως δεν μπορεί να παρέμβει, δεν αποκλείει το επόμενο διάστημα να εκφράσει τη συμπαράστασή του -με τον τρόπο που θα επιλέξει- προς την Ελλαδική Εκκλησία. Πάγια θέση του Πατριαρχείου είναι η στήριξη και η ενίσχυση των παραδόσεων της Εκκλησίας και η ανάδειξη εκείνων των στοιχείων που προστατεύουν την οικογένεια και τη θρησκεία.
Η επιστολή του Αρχιεπισκόπου
Η αντιμετώπιση της Εκκλησίας από την κυβέρνηση έχει προκαλέσει την οργή του Αρχιεπισκόπου, ο οποίος, αν και επιθυμεί να κρατήσει χαμηλούς τόνους, έχει ενοχληθεί από τις πρωτοβουλίες που παίρνουν συγκεκριμένοι υπουργοί και μάλιστα σε μια περίοδο πολύ δύσκολη για τον λαό.
Διαβλέποντας δε αυτή την τακτική της κυβέρνησης, ο κ. Ιερώνυμος έχει στείλει επιστολή προς τον υπουργό Δικαιοσύνης, Ν. Παρασκευόπουλο, στην οποία μεταξύ άλλων αναφέρεται: «Συνοδική Εντολή και Εξουσιοδοτήσει, απευθυνόμεθα επ’ ευκαιρία της θέσεως στη δημοσιότητα της νομοθετικής πρωτοβουλίας του παρ’ υμίν υπουργείου για το λεγόμενο “σύμφωνο συμβιώσεως”, ώστε να θέσουμε υπ’ όψιν σας τους προβληματισμούς της Εκκλησίας της Ελλάδος, κάποιοι από τους οποίους δεν αφορούν μόνον στους νεωτερισμούς του νέου νομοσχεδίου, αλλά στο σύμφωνο ως θεσμό, ως συνολική επινόηση του νομοθέτη ήδη από το 2008, όταν θεσπίσθηκε στην χώρα μας, χωρίς πάντως να υπάρχει ειδική υποχρέωση της Ελληνικής Δημοκρατίας από κανένα διεθνές κείμενο».
Οποιαδήποτε άλλη μορφή συμβιώσεως εκτός χριστιανικού γάμου, είτε «πολιτικός γάμος» είτε «σύμφωνο συμβιώσεως», απορρίπτεται από την Ιερά Σύνοδο, όχι επειδή η Εκκλησία εξαντλείται σε στείρα άρνηση της εποχής, αλλά διότι έχει τη δική της, θετική και διαχρονική πρόταση προς τον άνθρωπο, για να έχει πληρότητα στη ζωή του…
Ο κ. Ιερώνυμος, αφού χαρακτηρίζει το σύμφωνο συμβίωσης «νεοφιλελεύθερη επιβράβευση της ανευθυνότητας στις διαπροσωπικές σχέσεις, τις οποίες υποβιβάζει σε απλή συναλλαγή», προσθέτει ότι είναι «σκαιά απομίμηση του γάμου, που απευθύνεται σε όσους θέλουν να δημιουργήσουν σχέση και οικογένεια, ξεγελώντας τον εαυτό τους ότι δεν αναλαμβάνουν κάποια σοβαρή ευθύνη».
Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος: «Το σύμφωνο συμβίωσης είναι νεοφιλελεύθερη επιβράβευση της ανευθυνότητας στις διαπροσωπικές σχέσεις, τις οποίες υποβιβάζει σε απλή συναλλαγή»
Ο Προκαθήμενος της Ελλαδικής Εκκλησίας εκφράζει την ανησυχία του και ζητά από την κυβέρνηση να ξεκαθαρίσει εάν μετά την «ομοφυλοφιλική συμβίωση» θα προχωρήσει και στη νομοθέτηση της «ομοφυλοφιλικής οικογένειας».
Τις αγωνίες της Εκκλησίας δεν φαίνεται -προς το παρόν- να συμμερίζεται η κυβέρνηση, όπως προκύπτει και από την απάντηση του υπουργού Δικαιοσύνης, Ν. Παρασκευόπουλου, προς τον κ. Ιερώνυμο. Όπως αναφέρει, η Πολιτεία οφείλει να σέβεται την επιλογή των ανθρώπων, πιστών ή μη, να διαμορφώνουν και άλλες μορφές σχέσεων αγάπης και συνύπαρξης, πέραν του γάμου, παρέχοντας ένα πλαίσιο νομικών εγγυήσεων που θα διασφαλίζει την προστασία των ευάλωτων μερών και θα συμβάλλει σε μια αρμονική κοινωνική συμβίωση.
Κατά την εκτίμηση της Εκκλησίας, ο κ. Παρασκευόπουλος κάνει ένα βήμα παραπέρα και αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο τα ομόφυλα ζευγάρια να υιοθετούν παιδιά: «Η Πολιτεία οφείλει να ανταποκριθεί στη νομική και αξιακή της δέσμευση για τον σεβασμό της ετερότητας κάθε προσώπου και για τη σταδιακή άρση των διακρίσεων λόγω φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού. Αναφορικά, δε, με τη θέσπιση της δυνατότητας σύναψης γάμου ανεξαρτήτως φύλου και μιας μεταρρύθμισης του θεσμού της υιοθεσίας, η σοβαρότητα αυτών των ζητημάτων επιβάλλει να μην υπάρξει βιασύνη. Προφανώς θα αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης στο πλαίσιο μιας συνολικής επανεξέτασης του οικογενειακού Δικαίου, όπου η Εκκλησία και όλοι οι εμπλεκόμενοι κοινωνικοί φορείς θα μπορέσουν να εκθέσουν αναλυτικά τις απόψεις τους».
Στην απάντησή του, ο υπουργός Δικαιοσύνης, αφού αναφέρει ότι αντιλαμβάνεται τις θέσεις της Εκκλησίας, επικαλείται για το θέμα τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου: «Δεν είναι καθόλου αμελητέο ζήτημα, μάλιστα, το γεγονός ότι η διεθνής κοινότητα, ιδίως τα περισσότερα κράτη της Ευρώπης, έχουν αναγνωρίσει ανάλογο θεσμό και καλούν τη χώρα μας να πράξει το ίδιο».
Αντιδράσεις αρχιερέων
Πέραν της επίσημης θέσης της Εκκλησίας, πολλοί είναι οι μητροπολίτες που έχουν ταχθεί κατά της κυβέρνησης. Ο μητροπολίτης Πειραιώς, Σεραφείμ, με ανακοίνωση που εξέδωσε εκφράζει την έντονη αντίθεσή του στην απόφαση της κυβέρνησης να επεκτείνει το σύμφωνο συμβίωσης και στα ομόφυλα ζευγάρια. Όπως αναφέρει, «ο ιερός θεσμός του γάμου αντιμετωπίζεται θεσμικά και πάλι σαν δικαιοπρακτική ενέργεια και αποϊεροποιείται πλήρως». Ο ιεράρχης κάνει λόγο για σχέδιο που απενοχοποιεί τις πρακτικές «της ομοφυλοφιλίας, που αναπόδραστα οδηγούν σε άπειρες λοιμώξεις του οργανισμού και καρκινογενέσεις, οι οποίες με τη σειρά τους θα αυξήσουν τον τζίρο των μεγάλων πολυεθνικών του φαρμάκου».
Επίσης, υποστηρίζει πως με το σχετικό νομοθέτημα «ολοκληρώνεται η θεσμοθέτηση από την ελληνική έννομη τάξη της ανατροπής της ανθρώπινης οντολογίας και φυσιολογίας και απενοχοποιείται η παράχρηση των σωματικών οργάνων του ανθρώπινου είδους με φαιδρότατο στρουθοκαμηλισμό».
Πειραιώς Σεραφείμ: «ολοκληρώνεται η θεσμοθέτηση από την ελληνική έννομη τάξη της ανατροπής της ανθρώπινης οντολογίας και φυσιολογίας»
Ο κ. Σεραφείμ επιτίθεται κατά του υπουργείου Δικαιοσύνης: «Είναι εμφανέστατη η προσπάθεια του αρμοδίου υπουργείου να υποκαταστήσει τον ιερό θεσμό του γάμου με νομικές προβλέψεις που αντιμετωπίζουν την κακοδαιμονία του ισχύοντος νομικού πλαισίου για το σύμφωνο συμβίωσης ετεροφύλων, που έχει μεταβάλει το τιμιότατο ανθρώπινο πρόσωπο σε χρηστικό αντικείμενο, που μετά τη χρήση μπορείς εύκολα να πετάξεις στον κάλαθο των αχρήστων. Δυστυχώς, για τον αρμόδιο υπουργό και καθηγητή της Νομικής και τον γενικό γραμματέα του υπουργείου, την πρωτοτυπία του προτεινομένου νομοσχεδίου την είχε εμπνευστεί όσον αφορά τα λεγόμενα “ομόφυλα ζευγάρια” ο φρενοβλαβής αυτοκράτορας της Ρώμης Νέρων…».
«Η ένωση δύο ανθρώπων, μέσω του γάμου, αποτελεί Μυστήριο μέγα για την Εκκλησία μας. Καθετί έξω από το Μυστήριο αυτό είναι ξένο προς την εκκλησιαστική ζωή», απαντά ο Αρχιεπίσκοπος σχετικά με το σχέδιο νόμου του υπουργείου Δικαιοσύνης, που προβλέπει την επέκταση του συμφώνου συμβίωσης και στα ομόφυλα ζευγάρια.
Για το ίδιο θέμα, ο μητροπολίτης Καλαβρύτων Αμβρόσιος μεταξύ άλλων αναφέρει: «Δεν μπορεί να υπάρξει ορθόδοξος Ιεράρχης που θα δεχθεί αδιαμαρτύρητα τη νομιμοποίηση της παράνομης συμβίωσης. Δεν μπορεί να υπάρξει ορθόδοξος Ιεράρχης που θα δεχθεί να μετονομάσει το κοτόπουλο ως “ψάρι”, για να δικαιολογήσει την παραβίαση και καταπάτηση της νηστείας, όπως έκαναν οι μοναχοί κατά τον Μεσαίωνα στην καθολική Δύση! Και επομένως δεν μπορεί να υπάρξει ορθόδοξος Ιεράρχης που θα αποδεχθεί αδιαμαρτύρητα τη νομιμοποίηση της όποιας παρανομίας, καταργώντας τον νόμο του Ευαγγελίου».
Από την πλευρά του, ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος λέει: «Αλλόκοτα πράγματα. Πώς πριν από δέκα χρόνια δεν υπήρχαν αυτά τα πράγματα; Άλλες χρονιές κάναμε λάθος;».
