Συνῆλθε σήμερα, Πέμπτη 7 Ὀκτωβρίου 2021, στήν τέταρτη Τακτική Συνεδρία της ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ὑπό τήν Προεδρία τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερωνύμου, στήν αἴθουσα τοῦ Διορθοδόξου Κέντρου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος στήν Ἱερά Μονή Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Πεντέλης.
Μετά τήν προσευχή, ἀνεγνώσθη ὁ Κατάλογος τῶν συμμετεχόντων Ἱεραρχῶν καί διαπιστώθηκε ἀπαρτία. Κατόπιν ἐπικυρώθηκαν τά Πρακτικά τῆς χθεσινῆς Συνεδρίας.
Ἐπηκολούθησε διάλογος περί τῶν χθεσινῶν Εἰσηγήσεων, κατά τόν ὁποῖο ἔλαβαν τόν λόγο πολλοί Ἀρχιερεῖς. Τήν συζήτηση ἔκλεισε ὁ Μακαριώτατος Πρόεδρος, προβαίνοντας μέ πατρική ἀγάπη σέ τρεῖς διαπιστώσεις καί ἐπισημάνσεις: 1) Ὅτι ἡ ἀρετή τῆς διακρίσεως εἶναι ἡ ἀνώτερη ὅλων τῶν ἀρετῶν καί ὅτι ἰδιαιτέρως σήμερα πρέπει νά χαρακτηρίζει τίς ἀποφάσεις κάι τίς πρωτοβουλίες τῶν ἀνθρώπων τῆς Ἐκκλησίας, 2) Ὁ τρόπος πού καλεῖται νά λειτουργήσει ἡ Ἐκκλησία καί οἱ ποιμένες της στήν σημερινή ἐποχή εἶναι αὐτός τῆς σχοινοβασίας καί 3) Ἔφερε ὡς παράδειγμα ἀποδοχῆς τῆς πολιτικῆς ἐξουσίας αὐτό τοῦ νυκτερινοῦ μαθητοῦ τοῦ Χριστοῦ, Ἁγίου Νικοδήμου, ὁ ὁποῖος ἀποδεχόμενος τήν δικαιοδοσία τοῦ ἐκπροσώπου αὐτῆς, Ποντίου Πιλάτου, ἐπί τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ, ζήτησε ἀπό αὐτόν τήν ἄδεια νά λάβει αὐτό καί νά τό κηδεύσει.
Ἀκολούθως, ἀνέγνωσε τήν Εἰσήγησή του ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μάνης κ. Χρυσόστομος, μέ θέμα: «Ἡ ἀξία, ἡ σημασία καί ἡ ὑπακοή εἰς τό Συνοδικόν Πολίτευμα τῆς Ἐκκλησίας».
Ὁ Σεβασμιώτατος Εἰσηγητής, στά τέσσερα μέρη τῆς ἐμπεριστατωμένης Εἰσηγήσεώς του, χρησιμοποιώντας πολλά ἁγιογραφικά καί πατερικά χωρία, ἀπάντησε στά ἐξῆς καίρια ἐρωτήματα: α) τί εἶναι Συνοδικό Πολίτευμα, Ἱερό Συνοδικό Πολίτευμα καί τῆς Ἐκκλησίας Πολίτευμα; β) σέ τί συνίσταται ἡ ἀξία τοῦ Συνοδικοῦ Πολιτεύματος; γ) ποιό εἶναι τό περιεχόμενο τῆς σημασίας τοῦ Συνοδικοῦ Πολιτεύματος; καί δ) ποιά εἶναι ἡ ἔννοια καί τό περιεχόμενο τῆς ὑπακοῆς στό Συνοδικό Πολίτευμα;
Τό τελευταῖο θέμα περί τῆς ὑπακοῆς στό Συνοδικό Πολίτευμα, ὁ Σεβασμιώτατος Μάνης χαρακτήρισε ὡς τό δυσκολότερο σημεῖο τῆς ὅλης εἰσηγήσεώς του τονίζοντας ὅτι «ἡ ὑπακοή στό Συνοδικόν Πολίτευμα εἶναι τό Α καί τό Ω μιᾶς αὐθεντικῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς, ἀκριβῶς διότι ὅλα ἀπορρέουν ἀπό τήν Ἐκκλησία». Γι’ αὐτό «ἀπώτερος σκοπός τῆς ὑπακοῆς αὐτῆς, εἶναι ἡ ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας καί ἡ ἑνότητα κρύπτει θεολογικό περιεχόμενο, καθ’ ὅτι ἀποτελεῖ ἀξίωμα, τουτέστιν ἀρχήν πίστεως».
Ἀπαντώντας στό ἐρώτημα, μήπως ἡ ὑπακοή ἀντιστρατεύεται τήν ἐλευθερία τοῦ λόγου, ἀνέφερε χαρακτηριστικά ὅτι «ἡ ὑπακοή στό Συνοδικό Πολίτευμα, οὐδέν ἔχει τό δουλικόν, οὐδέν τό ἐστερημένον τῆς προσωπικῆς ἐλευθερίας, ἀλλ’ ὑποτασσώμεθα μόνον γιά τόν ἀδιάρρηκτο πνευματικό δεσμό στό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, ὡς μεῖζον ἀγαθόν. Καί ἡ ὑποταγή αὐτή εἶναι ἐλευθερία, ὡς ἡ ταπείνωση στήν ἐκκλησιαστική ζωή δουλεύει ὡς δύναμη… ἡ Ἐκκλησία ἐπ’ οὐδενί εἶναι δυνατόν νά διασπασθεῖ ἐκ τῶν ἀνθρωπίνων ἀδυναμιῶν καί ἀντιθέσεων. Οὐδείς ἐντός τῆς Ἐκκλησίας δικαιοῦται τήν διάσπαση τῆς ἑνότητας. Καί οὐδείς λειτουργεῖ ὡς ἀνεξάρτητος καί αὐθαίρετος. Εἴμεθα κεκλημένοι σέ ἔνταξη καί ὑπακοή στά κελεύσματα τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία ἐκφράζεται διά τῆς Ἱερᾶς Συνόδου».
Κλείνοντας τήν Εἰσήγησή του ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μάνης κ. Χρυσόστομος ἔθεσε ἐπί τοῦ θέματος ὑπό τήν κρίσιν τῆς σεπτῆς Ἱεραρχίας προτάσεις ὅπως:
«1ον. Νά συνταχθεῖ καί ἀποσταλεῖ, ὅπου δεῖ, Εἰδική Συνοδική Ἐγκύκλιος τῆς ΙΣΙ περί τῆς ἀξίας, ἰσχύος καί πιστῆς ὑπακοῆς στίς ἀποφάσεις τῆς Ἱ. Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας ὑπό πάντων, κλήρου καί λαοῦ.
2ον. Νά θεωρηθεῖ λῆξαν τό ἐγερθέν γνωστόν ζήτημα τῶν δύο ἀδελφῶν Ἱεραρχῶν καί νά τεθεῖ στό ἀρχεῖον γιά τό μεῖζον ὄφελος καί συμφέρον τῆς Ἐκκλησίας.
3ον. Νά τυγχάνουν τῆς ἁρμοδιότητος τῆς ΙΣΙ καί ὄχι τῆς ΔΙΣ καί μέ βάση τήν ὅλη κανονική παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, μείζονος σημασίας θέματα.
4ον. Νά ἐξαρθεῖ καί τονισθεῖ δεόντως τό κῦρος τῆς Ἱερᾶς Συνόδου. πρός τήν Πολιτεία καί εἰδικότερα νά καταστεῖ σαφές ὃτι ἐνέργεια ἀπορρέουσα ἐκ τῶν κρατικῶν ὀργάνων, πού ἔχει σχέση μέ ἐκκλησιαστικά θέματα, δέον ὅπως τυγχάνει προηγουμένως τῆς ἐγγράφου συνεργασίας μετά τῆς Ἱ. Συνόδου, ἄλλως νά θεωρεῖται ἄκυρος ἤ ἀκυρώσιμος στά πλαίσια τῶν διακριτῶν ρόλων Ἐκκλησίας καί Πολιτείας.
5ον. Νά τύχουν κωδικοποιήσεως οἱ ἀποφάσεις τῆς ΙΣΙ καί τῆς ΔΙΣ σχετικῶς μέ τελετουργικά καί ποιμαντικά θέματα γιά τήν ἀκρίβεια, εὐταξία καί τό ἑνιαῖον τῆς ὅλης ἐκκλησιαστικῆς διακονίας».
Μετά τό διάλειμμα ἀκολούθησαν οἱ Εἰσηγήσεις τῶν Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτῶν: Μεσσηνίας κ. Χρυσοστόμου μέ θέμα: «Τροποποίησις τῶν ὑπ᾿ ἀριθ. 1/1977 καί 2/1977 Κανονισμῶν τῆς Ἱερᾶς Συνόδου “Περί ἐργασιῶν τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἱεραρχίας καί τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος” (Φ.Ε.Κ. Α΄ 275/23.9.1977)» καί Κηφισίας, Ἀμαρουσίου καί Ὠρωποῦ κ. Κυρίλλου μέ θέμα: «Τροποποίησις τοῦ ὑπ᾿ ἀριθ. 8/1979 Κανονισμοῦ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου “Περί Ἱερῶν Ναῶν καί Ἐνοριῶν” (ΦΕΚ Α΄ 1/5.1.1980)».
Ἐπηκολούθησε εὐρύτατος διάλογος ἐπί τῶν δύο αὐτῶν Εἰσηγήσεων, κατά τόν ὁποῖο ἔλαβαν τόν λόγο πολλοί Σεβασμιώτατοι Ἀρχιερεῖς προβαίνοντας ἐν τέλει: α) στήν ψήφιση τῶν τροποποιήσεων τοῦ πρώτου μέ νομοτεχνικές βελτιώσεις καί β) στήν παραπομπή τοῦ δευτέρου στήν ΔΙΣ γιά περαιτέρω ἐπεξεργασία.
Ἐν κατακλείδι ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, μεταξύ ἄλλων σοβαρῶν ζητημάτων πού συζήτησε στήν τακτική Σύγκλησή της τοῦ Ὀκτωβρίου 2021, τά ὁποῖα ἅπτονται τῆς καλῆς διοργάνωσης καί τῆς λειτουργίας τῶν ἐκκλησιαστικῶν δομῶν, ἀσχολήθηκε ἐπισταμένως καί διεξοδικῶς καί μέ τά προβλήματα, τά ὁποῖα ἀνέκυψαν καί ἐξακολουθοῦν νά ἀναφύονται κατά τήν διάρκεια τῆς νέας πανδημίας.
Ἀνεγνώσθησαν τρεῖς εἰσηγήσεις ἀπό Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτες, καθώς ἐπίσης ἐδόθηκαν στούς Σεβασμιωτάτους Ἀρχιερεῖς καί οἱ εἰσηγήσεις οἱ ὁποῖες ἐπρόκειτο νά ἀναγνωσθοῦν στήν Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τοῦ παρελθόντος Ὀκτωβρίου, ἡ ὁποία λόγῳ ἀνωτέρας βίας δέν πραγματοποιήθηκε.
Ἔγινε εὐρύτατη συζήτηση μεταξύ τῶν Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτῶν, οἱ ὁποῖοι διατύπωσαν ἐλευθέρως τίς ἀπόψεις τους καί κατατέθησαν σοβαρές προτάσεις.
Κατόπιν ὅλων αὐτῶν ἡ Ἱεραρχία κατέληξε ὁμοφώνως στά ἑξῆς:
1. Ἐπικρότησε τίς Συνοδικές Ἀποφάσεις τῶν δύο Συνοδικῶν περιόδων τῶν ἐτῶν 2019-2020 καί 2020-2021, πού ἀναφέρονταν μέ τήν νέα πανδημία, ὡς συντονιζόμενες μέ τήν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας σέ παρόμοιες ἔκτακτες περιπτώσεις, καί ἀποβλέπουσες στήν ψυχοσωματική ὠφέλεια τῶν συνανθρώπων μας.
2. Ἀποδέχθηκε ὅλες τίς εἰσηγήσεις τῶν Σεβ. Μητροπολιτῶν, οἱ ὁποῖες εἶχαν ἑτοιμασθεῖ γιά τήν Ἱεραρχία τοῦ Ὀκτωβρίου 2020 καί ἐκεῖνες πού ἐκφωνήθηκαν στήν παροῦσα Ἱεραρχία Ὀκτωβρίου 2021, καί ἀποφάσισε νά ἀναρτηθοῦν στήν ἱστοσελίδα τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ἤ καί σέ ὁποιοδήποτε ἄλλο πρόσφορο μέσο, γιά τήν ἐνημέρωση τοῦ χριστεπωνύμου πληρώματος.
3. Ἐπαναβεβαίωσε γιά μιά ἀκόμη φορά τήν ἀρραγῆ ἐκκλησιαστική ἑνότητα μεταξύ Ἱεραρχῶν καί Χριστεπωνύμου πληρώματος, διότι τυχόν διασπαστικές ἐνέργειες τραυματίζουν καί πληγώνουν τό ἴδιο τό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι ἐπιτακτική ἀνάγκη σήμερα νά μή διαταραχθεῖ ἡ ἑνότητα μεταξύ Ἱερᾶς Συνόδου καί χριστεπωνύμου πληρώματος, μεταξύ πίστεως καί ἐπιστήμης, μεταξύ Ἐκκλησίας καί Πολιτείας. Ἀκριβῶς γιά τόν λόγο αὐτό πρέπει νά ἀποφεύγονται ἀκραῖες ἐνέργειες καί ἐκδηλώσεις καί τά θέματα νά ἀντιμετωπίζονται μέ σύνεση, νηφαλιότητα καί διάκριση, μέσα ἀπό τό συνοδικό πολίτευμα τῆς Ἐκκλησίας.
4. Διατύπωσε τήν πάγια θέση της ὅτι ἡ ἰατρική περίθαλψη τῶν Ἑλλήνων Πολιτῶν εἶναι ἁρμοδιότητα τῆς Πολιτείας, ἡ ὁποία ἐκφράζεται μέ τά ἁρμόδια ὄργανά της, καί λαμβάνει τίς σχετικές ἀποφάσεις, ἐνῶ ἡ Ἐκκλησία μέ τήν θεολογία της, τήν λατρεία της καί τήν ποιμαντική της διακονία ἐνδιαφέρεται γιά τήν πνευματική ὑγεία τῶν Χριστιανῶν, πού ἔχει καί σωματικές συνέπειες, στήν προοπτική τῆς συνέργειας μεταξύ Θεοῦ καί ἀνθρώπου.
5. Προσευχήθηκε καί προσεύχεται γιά τήν ἀνάπαυση τῶν κεκοιμημένων ἀπό τίς συνέπειες τοῦ κορωνοϊοῦ, ἐξέφρασε τήν συμπαράστασή της σέ ὅσους ἐπλήγησαν πολυειδῶς καί πολυτρόπως ἀπό τήν πανδημία, καί συνεχάρη τά ὄργανα τῆς Πολιτείας καί τό ἰατρικό νοσηλευτικό προσωπικό τῶν Νοσοκομείων, πού ἐργάσθηκαν καί ἐργάζονται θυσιαστικῶς γιά τήν ὑγεία τῶν ἀνθρώπων.
Ὡσαύτως ἐξέφρασε τήν συμπαράστασή της στούς πληγέντες ἀπό τίς πρόσφατες πυρκαϊές σέ ὅλες τίς περιοχές τῆς πατρίδας μας.
6. Τέλος, προσεύχεται ἐκτενῶς στόν Χριστό, τόν ἰατρό τῶν ψυχῶν καί τῶν σωμάτων, γιά νά περιορισθοῦν οἱ ἡμέρες τῆς δοκιμασίας πού περνᾶ ὅλη ἡ ἀνθρωπότητα καί ἡ πατρίδα μας, νά μετανοήσουμε καί νά ἐπανέλθη ἡ κοινωνία μας στήν πλήρη κανονικότητα γιά τό καλό ὅλων.
Ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας θά συνεχίσει τίς ἐργασίες Της αὔριο, Παρασκευή 8 Ὀκτωβρίου ἐ.ἔ.
Τέλος, ὑπενθυμίζεται ὅτι τά Μεγάλα Μηνύματα τῶν ἐκλεγησομένων νέων Μητροπολιτῶν θά τελεσθοῦν αὔριο, Παρασκευή 8 Ὀκτωβρίου, κεκλεισμένων τῶν θυρῶν, λόγῳ τῶν μέτρων πού ἰσχύουν ἐξ αἰτίας τῆς πανδημίας τοῦ κορωνοϊοῦ, στό Καθολικό τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Πεντέλης καί θά μεταδοθοῦν ἀπ’ εὐθείας ἀπό τόν Ραδιοφωνικό Σταθμό τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.
Φωτογραφία: Χρήστος Μπόνης
