Της Έλενας Τσακίρη
Ένα διαφορετικό μνημόνιο υπεγράφη τις προηγούμενες εβδομάδες ανάμεσα στην Εκκλησία και το υπουργείο Παιδείας. Ειδικότερα, η Γενική Γραμματεία Θρησκευμάτων σύναψε μνημόνιο συνεργασίας με το Διορθόδοξο Κέντρο της Εκκλησίας της Ελλάδος σε θέματα επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών, αλλά και για την εξεύρεση λύσεων στις θρησκευτικές συγκρούσεις ομάδων.
Η εν λόγω συνεργασία μετράει αρκετά χρόνια και για τη Γενική Γραμματεία ήταν μια ευκαιρία -εκτός από την επισημοποίησή της- να δώσει με αυτόν τον τρόπο τα εύσημα στον διευθυντή του Διορθόδοξου Κέντρου, Μητροπολίτη Θερμοπυλών Ιωάννη, και στους συνεργαζόμενους με αυτό θεολόγους για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών όλα αυτά τα χρόνια αλλά και για το σπουδαίο έργο που έχουν να επιδείξουν σε ζητήματα που αφορούν τη θέση της Ορθοδοξίας στον σύγχρονο κόσμο.
Αν και οι υπογραφές έπεσαν πριν από περίπου ενάμιση μήνα, οι εξελίξεις πρόλαβαν και τις δύο πλευρές. Η έξαρση του Προσφυγικού βρίσκει αυτές τις ημέρες τους συνεργάτες του Διορθόδοξου Κέντρου σε πυρετώδεις προετοιμασίες για κατάθεση προτάσεων σχετικά με την επιμόρφωση των ανθρώπων που έρχονται σε καθημερινή επαφή με τους μετανάστες. «Στο παρελθόν έχουμε συνεργαστεί με τοπικούς φορείς και ΜΚΟ σε προγράμματα επιμόρφωσης. Επομένως, τώρα προετοιμάζουμε την ανάληψη οργάνωσης ενός σχεδίου για να εκπαιδεύσουμε ενηλίκους στο πώς να αντιμετωπίζουν τους ανθρώπους ανάλογα με τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις», εξηγεί στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας» ο επιστημονικός συνεργάτης του Διορθόδοξου Κέντρου, Στέργιος Βοΐλας. «Εμείς δραστηριοποιούμαστε στην Αθήνα και στην Αττική. Στόχος μας είναι η αρμονική συμβίωση ανθρώπων διαφορετικής φυλής. Γι’ αυτό πρέπει να ξέρουν οι άνθρωποι που συνδιαλέγονται με τους μετανάστες πώς να τους αντιμετωπίζουν, αλλά και πώς θα πρέπει αυτοί να αντιμετωπίζουν εμάς, με βάση τη θρησκεία μας».
Οι ανάγκες που προέκυπταν κατά καιρούς οδήγησαν και τις δύο πλευρές στη σύναψη μνημονίου, με στόχο και επίσημα πλέον ο φορέας -που είναι εποπτευόμενος από το υπουργείο Παιδείας- να τεθεί υπό την αιγίδα του.
Επιμορφωτικά σεμινάρια και τεχνολογία
Το Διορθόδοξο Κέντρο έχει καταφέρει τα τελευταία χρόνια να προσελκύσει το ενδιαφέρον των εκπαιδευτικών με τα επιμορφωτικά προγράμματά του, ενώ παράλληλα έχει στρέψει μεγάλο μέρος των δραστηριοτήτων του στις νέες τεχνολογίες. Για το δεύτερο κομμάτι, όχι μόνο έχει στηριχθεί στα social media για την προώθηση του έργου του, αλλά τον τελευταίο χρόνο βρίσκεται και σε συνεργασία με τη Βικιπαίδεια στο «σχολείο» που κάνει για την εκμάθηση λημμάτων. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν ότι, όπως μας ανέφερε ο κ. Βοΐλας, οι εκπαιδευτικοί που επιμορφώνονται στο Κέντρο έχουν σταματήσει προ πολλού να είναι μόνο θεολόγοι. «Σίγουρα, λόγω επαφής, οι θεολόγοι ήταν οι πρώτοι που επιμορφώσαμε. Πλέον όμως καλύπτουμε όλες τις ειδικότητες. Ξεκινήσαμε με σεμινάρια για θεολόγους και αυτή τη στιγμή επιμορφώνουμε εκπαιδευτικούς με θεματικές που αφορούν σύγχρονες εκπαιδευτικές μεθόδους, βιωματικά εργαστήρια, βιωματικές προσεγγίσεις και όλες τις θεματικές που αφορούν την παρουσία ενός σύγχρονου εκπαιδευτικού μέσα στην τάξη. Μέσα σε πέντε χρόνια έχουμε επιμορφώσει 500-600 εκπαιδευτικούς από την Αττική, την Πελοπόννησο και την Εύβοια», επισημαίνει ο κ. Βοΐλας.
Οι δράσεις δεν αφορούν μόνο το σχολείο, αλλά και το φιλανθρωπικό έργο της Εκκλησίας, που έχει αναλάβει ένα μεγάλο κομμάτι του τομέα της Παιδείας, όπως τα κοινωνικά φροντιστήρια. Οι εθελοντές εκπαιδευτικοί που διδάσκουν δωρεάν τα παιδιά οι οικογένειες των οποίων αδυνατούν να επωμιστούν το βάρος μιας επιπλέον εξωσχολικής στήριξης παρακολουθούν σεμινάρια στο Διορθόδοξο Κέντρο για εκπαιδευτικά θέματα. «Βοηθάμε τους ανθρώπους που βοηθάνε. Αυτός είναι ο ρόλος μας», σημειώνει ο επιστημονικός συνεργάτης του Κέντρου.
Όπως αναφέρει και ο γενικός γραμματέας Θρησκευμάτων, Γιώργος Καλαντζής: «Η θετική εμπειρία μας από τη συνεργασία με το Διορθόδοξο Κέντρο τα προηγούμενα χρόνια μάς έκανε να προχωρήσουμε στη σύναψη του μνημονίου, με στόχο κυρίως να προσπεράσουμε τη γραφειοκρατία και να προχωρήσουμε γρηγορότερα σε δράσεις. Σε δεύτερο στάδιο, θέλαμε να αναγνωρίσουμε και το έργο του Κέντρου. Άλλωστε, το να αναλάβεις την ευθύνη να επιμορφώσεις θεολόγους το θεωρούμε πολύ σημαντικό. Η Θεολογία δεν είναι μια νεκρή επιστήμη, ούτε όσον αφορά το γνωστικό της αντικείμενο ούτε όσον αφορά τις παιδαγωγικές εξελίξεις στον χώρο».
Υπάγεται στην Ιερά Σύνοδο και προεδρεύεται από τον Αρχιεπίσκοπο
Το Διορθόδοξο Κέντρο της Εκκλησίας της Ελλάδος (ΔΚΕΕ) είναι επιμορφωτικός οργανισμός και συνεδριακό κέντρο της Εκκλησίας της Ελλάδος. Υπάγεται στην Ιερά Σύνοδο, προεδρεύεται από τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, Ιερώνυμο, και εποπτεύεται από το υπουργείο παιδείας. Σκοπός του Διορθόδοξου Κέντρου είναι η σύσφιγξη των σχέσεων των Ορθοδόξων Εκκλησιών (ελληνόφωνων, σλαβόφωνων, αραβόφωνων κ.ά.) και η συντονισμένη αντιμετώπιση των κοινών προβλημάτων που απασχολούν σήμερα την Ορθοδοξία έναντι της κοινωνικής πραγματικότητας, των ετερόδοξων Εκκλησιών (ρωμαιοκαθολικών, προτεσταντικών) και των ποικίλων θρησκευτικών παραδόσεων (ιουδαϊσμός, μουσουλμανισμός, βουδισμός), στο πλαίσιο του πολυπολιτισμικού τοπίου της εποχής μας.
Μέσα προς επίτευξη αυτού του σκοπού είναι η διοργάνωση και η φιλοξενία διαλογικών συναντήσεων (συνεδρίων, συμποσίων, σεμιναρίων, ημερίδων και διημερίδων), η φιλοξενία παρεπιδημούντων αλλοδαπών διορθόδοξης ιδιότητας (φοιτητών, ερευνητών, κληρικών, πανεπιστημιακών και εκπαιδευτικών), η έντυπη και η ηλεκτρονική τεκμηρίωση (βιβλιοθήκη και Διαδίκτυο) των διορθόδοξων σχέσεων διεθνώς, καθώς και η ψηφιοποίηση αρχειακού υλικού της ημεδαπής και της αλλοδαπής (Γενική Γραμματεία Θρησκευμάτων υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Ελληνικά Εκπαιδευτήρια Κωνσταντινουπόλεως κ.λπ.).
Παράλληλα, παρέχεται φιλοξενία σε κοινωνικούς φορείς, επιχειρηματικούς ομίλους και επιστημονικά ιδρύματα για τη διοργάνωση συνεδρίων 50-150 ατόμων, με πλήρη δυνατότητα άνετης διανυκτέρευσης και εστίασης, στο ειδυλλιακό τοπίο της Πεντέλης.
Από το 2009, με προτροπή του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Ιερωνύμου, το Διορθόδοξο Κέντρο έχει προσθέσει στις δραστηριότητές του επιμορφωτικά προγράμματα για εκπαιδευτικούς, που επικεντρώνονται στην ενίσχυση των σύγχρονων και καινοτόμων μεθόδων και τεχνικών διδασκαλίας. Ανάμεσα στις δραστηριότητες του Κέντρου είναι ο διαθρησκευτικός διάλογος, ένα δίκτυο συνεργασίας μεταξύ κρατών-μελών για θέματα διαθρησκευτικού διαλόγου και άσκησης θρησκευτικών πρακτικών.
Η πρωτοβουλία αυτή χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το υπουργείο Εσωτερικών, στο πλαίσιο του προγράμματος του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ένταξης υπηκόων τρίτων χωρών. Το έργο υλοποιήθηκε από τον Δήμο Αθηναίων (ΔΑΕΜ Α.Ε.), σε συνεργασία με την Επιστημονική Εταιρεία για την Κοινωνική Συνοχή και Ανάπτυξη (ΕΠΕΚΣΑ) και το Διορθόδοξο Κέντρο της Εκκλησίας της Ελλάδος (ΔΚΕΕ). Σκοπός του, η δημιουργία του απαραίτητου περιβάλλοντος για την ανταλλαγή εμπειριών, απόψεων και ιδεών σχετικά με θρησκευτικά θέματα και λατρευτικές πρακτικές, με τελικό σκοπό την εξασφάλιση της κοινωνικής ένταξης των μεταναστών.
Ο χώρος στέγασης
Το Διορθόδοξο Κέντρο στεγάζεται στην ανατολική πτέρυγα της ανδρικής Ιεράς Μονής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στην περιοχή της Παλιάς Πεντέλης, που ιδρύθηκε το 1578 από τον Άγιο Τιμόθεο, Επίσκοπο Ευρίπου, και ανήκει στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών. Η Ιερά Μονή Πεντέλης διαθέτει μουσείο και αξιόλογη βιβλιοθήκη, ενώ είναι γνωστή και για το «Κρυφό Σχολειό» της. Συγκεκριμένα, στις ανασκαφείσες υπόγειες στοές της παλαιάς μονής οργανώθηκε και λειτουργεί μόνιμη έκθεση αφιερωμένη στην Παιδεία κατά τους χρόνους της τουρκοκρατίας, στην οποία αναπαριστάται η σκηνή του Κρυφού Σχολειού και προβάλλονται οι μορφές των Διδασκάλων του Γένους και η συμβολή τους στη διάσωση των γραμμάτων. Η μονή υπέστη καταστροφές από τους Τούρκους, ενώ προσέφερε υπηρεσίες στην Εθνεγερσία του 1821.
