Η Μονή Πεντέλης, αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου, είναι μια από τις πλέον ιστορικές μονές στην Αττική. Βρίσκεται στην Πεντέλη στη νότια πλευρά του Πεντελικού Όρους.
Kτίστηκε το 1578 από τον Άγιο Τιμόθεο επίσκοπο Ευρίππου. Η Μονή κηρύχτηκε σταυροπηγιακή και παραμένει μέχρι σήμερα. Άκμασε τον 17ο αιώνα με περίπου 100 μοναχούς, που ζούσαν κοινοβιακώς και διατηρούσαν πλούσια βιβλιοθήκη.
Το μοναστήρι υπήρξε εκ των σημαντικότερων κέντρων παιδείας την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Μάλιστα, σε αυτό υπάρχει χώρος στον οποίο κατά την παράδοση λειτουργούσε ως “Κρυφό Σχολειό”.
Σημαντική ήταν η προσφορά του στην Επανάσταση του 1821, όπου, εκτός της υλικής βοήθειας, πολλοί μοναχοί πήραν τα όπλα και έδωσαν και το αίμα τους για την ελευθερία.
Η μονή ανακαινίστηκε το έτος 1768, ενώ το 1858 επεκτάθηκε κτηριακά. Με απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού, το 2013 ξεκίνησαν εργασίες αποκατάστασης των κτηρίων και δημιουργίας εκθεσιακού κέντρου.
Σήμερα η μονή διαθέτει Μουσείο και Βιβλιοθήκη, ενώ στην ανατολική πλευρά της λειτουργεί από το 1969 το Διορθόδοξο Κέντρο της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Η μονή γιορτάζει την 15η (Κοίμηση της Θεοτόκου) και 16η Αυγούστου (μνήμη του κτήτορα Αγίου Τιμοθέου), καθώς και τη Δευτέρα της εορτής του Αγίου Πνεύματος.
