Του πρέσβη επί τιμή Αλέξαδρου Π.Μαλλιά*, στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας»
Χειμάρρα: Η Ελληνική Εθνική Μειονότητα στην Αλβανία, και ειδικά στη Χειμάρρα, είναι η μόνη συμπαγής ελληνική κοινότητα σε όμορη χώρα. Όταν λέμε Ελληνική Εθνική Μειονότητα, συμβολικά τουλάχιστον, εννοούμε, κυρίως, τη Χειμάρρα. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι σε δεύτερη μοίρα έρχονται οι Άγιοι Σαράντα, το Αργυρόκαστρο και η Δρόπολη.
Γνωρίζω, από την εποχή που υπηρετούσα ως πρέσβης στην Αλβανία, την πολιτική των πιέσεων απέναντι στη Μειονότητα. Γνωρίζω τις πολιτικές της εκλογικής νοθείας και της απροκάλυπτης πολιτικής βίας. Πριν, κατά την ημέρα και μετά τις εκλογές. Η Αλβανία, εφαρμόζοντας σήμερα ακόμη την πολιτική του Ενβέρ Χότζα, δεν αναγνωρίζει τον Ελληνισμό της Χειμάρρας ως Εθνική Μειονότητα. Η Αλβανία χάρις στη διαχρονική, κατά κανόνα άνευ ανταλλαγμάτων, στήριξη όλων των ελληνικών κυβερνήσεων, θεωρεί ότι δικαιούται να αρχίσει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε. Συνεχίζει εν τούτοις να αναγνωρίζει ως μέλη της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας μόνο τον Ελληνισμό της ευρύτερης περιοχής των Αγίων Σαράντα και Αργυροκάστρου. Δεν αναγνωρίζει τον Ελληνισμό της Χειμάρρας. Η πολιτική των διακρίσεων και της περιθωριοποίησης του κράτους δικαίου συνεχίζεται.
Ε.Ε. και Αλβανία: Έστω και με τον τρόπο αυτό, η Χειμάρρα είναι εκεί που της αξίζει: στην πρώτη γραμμή ενδιαφέροντος και προτεραιοτήτων των ελληνοαλβανικών σχέσεων. Συστηματικές είναι οι προσπάθειες των Τιράνων – με ιδιαίτερη ένταση μάλιστα μετά την κατάρρευση ή, κατ’ άλλους, μετεξέλιξη των καθεστώτων Ενβέρ Χότζα και Ραμίζ Αλία – να ξεριζώσουν τη γηγενή ελληνική μειονότητα στη Χειμάρρα. Ο σημερινός πρωθυπουργός της Αλβανίας και οι κακοί του σύμβουλοι έχουν προκρίνει την προδήλως αντιευρωπαϊκή μειονοτική αυτή πολιτική.
Διακηρύσσουμε ότι η ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας «περνάει μέσα από την προστασία των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων των μελών της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας». Διερωτώμαι, εδώ και πολλά χρόνια, αν η στερεότυπη αυτή θέση της Ελλάδος έγινε πράξη! Ίσως τώρα, με αφορμή την παράνομη φυλάκιση του κ.Φρέντυ Μπελέρη.
Δεν βοηθούν οι συναισθηματικές και συνθηματικές αντιδράσεις στην Ελλάδα που, κατά κανόνα, κρατούν συνήθως μερικές ώρες ή μέρες. Είμαι αντίθετος, επίσης, με τις επικίνδυνες και επιπόλαιες κραυγές (δυστυχώς, ακούγονται και τέτοιες) για «δυναμική» αντίδραση. Μόνο οι δειλοί και γνωστοί ανεύθυνοι προτάσσουν τα συνθήματα και τις ανεξέλεγκτες κραυγές. Οι ωσεί παρόντες «γενναίοι» υπερπατριώτες είναι οι μόνιμοι απόντες. Άκριτα συνθήματα, λεκτικά πυροτεχνήματα. Ευνοούν, με τον τρόπο αυτό, μόνο την Αλβανία.
Στη Χειμάρρα γράφεις, μιλάς και ακούς μόνο Ελληνικά! «Θέλουν να μας υποτάξουν και ξέρουν ότι δεν μπορούν. Μας πιέζουν, μας απειλούν. Θέλουν να μας εξαναγκάσουν να τα παρατήσουμε. Έχουμε πάθει ανοσία. Ξέρουν ότι, αν χάσουμε τις περιουσίες μας, τα σπίτια μας και τις επιχειρήσεις μας, θα ξεριζωθούμε. Αυτό θέλουν»… Τα λόγια αυτά ακούς από τους Έλληνες της Χειμάρρας . Όπου και αν σταθείς. Η καταπίεση είναι εμφανής.
Υποτίμηση και επαγγελματισμός: Στην Αθήνα έχουμε την κακή συνήθεια να υποτιμούμε την Αλβανία. Πολλοί την κρίνουν σήμερα με δεδομένα της δεκαετίας του’90. Στα Τίρανα, ανεξαρτήτως κυβερνήσεων, κομμάτων και ιδεολογιών, υπάρχει ένα κοινό σημείο. Η σημασία της Ελλάδας για την Αλβανία. Σπάνια με θετική έκφανση, κατά κανόνα με καχυποψία. Η Ελλάδα, από την εποχή του Χότζα, αποτελεί τον πρώτο στόχο ενδιαφέροντος και ανησυχίας. Οι μόνιμες δομές και οι μηχανισμοί του αλβανικού κράτους (μυστικές υπηρεσίες, υπουργείο Εξωτερικών κ.λπ.) έχουν υποδειγματική οργάνωση και συνέχεια στα αφορώντα στην Ελλάδα και στους ελληνικούς στόχους. Τούτο συμβαίνει με συνέπεια εδώ και 75 χρόνια! Με αποτέλεσμα, η κατά τεκμήριο μειωμένων δυνατοτήτων αλβανική διοίκηση να έχει πολύ καλή εικόνα και πληροφόρηση για πρόσωπα, πολιτικές, πολιτικούς και θέσεις.
Για τα Τίρανα, όλες οι κύριες δράσεις και εκφάνσεις των διμερών μας σχέσεων έχουν «πολιτικό υπόβαθρο». Όσο αυτό ισχύει από αλβανικής πλευράς, έτσι θα πρέπει να αντιμετωπίζεται και από την ελληνική. Ο σημερινός πρωθυπουργός της Αλβανίας είχε επί μία δεκαπενταετία, την ευκαιρία να μας παρουσιάσει τα πεπραγμένα του. Το 2009 είχε πρωτοστατήσει στην υπονόμευση της Συμφωνίας για τις Θαλάσσιες Ζώνες, εξυπηρετώντας τα τουρκικά συμφέροντα, όπως επίσημα κατήγγειλε ο πρώην πρωθυπουργός Σάλι Μπερίσα ενώπιον του Κοινοβουλίου της Αλβανίας. Η προσωπική στήριξη του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν του απέφερε προσωπικά οφέλη, μέχρι πρόσφατα τουλάχιστον. Επέδειξε έλλειψη πολιτικής φερεγγυότητας και συνέπειας έναντι, τεσσάρων τουλάχιστον, πρωθυπουργών της Ελλάδος.
Περιουσίες: Μία ρεαλιστική λύση του περιουσιακού προβλήματος στη Χειμάρρα προϋποθέτει την ρητή συμφωνία των δικαιούχων – μελών της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας. Δεν μπορεί παρά να στηρίζεται στο ακόλουθο συνεκτικό τρίπτυχο:
– α) Απόδοση των τίτλων των περιουσιακών στοιχείων (τίτλοι ιδιοκτησίας) στους δικαιούχους. Ο αυτόχθων Ελληνισμός της Χειμάρρας έχει ιδιόκτητη ακίνητη περιουσία που αποκτήθηκε, πριν ακόμη από την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Αλβανίας από την Οθωμανική Αυτοκρατορία (έγινε στην Αυλώνα, το Νοέμβριο του 1912, και αναγνωρίστηκε από τις Μεγάλες Δυνάμεις, τον Ιούλιο του 1913).
– β) Συμμετοχή των δικαιούχων -τιτλούχων μελών της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας στο επιχειρησιακό και επιχειρηματικό σχέδιο, ώστε να αισθανθούν ότι είναι συνιδιοκτήτες και συμμέτοχοι του σχεδίου και όχι αποκλεισμένοι.
– γ) Ο υπολογισμός της αποζημίωσης για τις ενδεχόμενες αναγκαστικές απαλλοτριώσεις της ακίνητης περιουσίας, που θα συναποφασισθούν με τη Μειονότητα, θα πρέπει να γίνει με βάση τις τρέχουσες τιμές της αγοράς ακινήτων στη Χειμάρρα. Όχι με αυθαίρετο καθορισμό δήθεν αντικειμενικών αξιών που καμία σχέση δεν έχουν -υπολείπονται σαφώς – με τις πραγματικές τιμές στην τοπική και περιφερειακή αγορά των ακινήτων.
Φρέντυ Μπελέρης: Όσο περνά ο καιρός τόσο περισσότερο επιβεβαιώνεται η στηριζόμενη στην γνώση πεποίθηση μου ότι πρόκειται για προκατασκευασμένη, «στημένη» πλεκτάνη από τις Υπηρεσίες Πληροφοριών της Αλβανίας σε βάρος του φυλακισμένου πολιτικού κρατούμενου Δημάρχου Χειμάρρας, κ.Φρέντι Μπελέρη. Οι πολιτικοί ηγέτες των Τιράνων, εδώ και 25 περίπου χρόνια, ανέδειξαν τη Χειμάρρα ως τον καταλύτη στις σχέσεις της Αλβανίας με την Ελλάδα και τώρα με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ας αφήσουν, επίσης, κατά μέρος οι κυβερνητικοί παράγοντες των Τιράνων τα περί ανεξαρτήτων θεσμών δικαιοσύνης. Πόσοι, αλήθεια, πολίτες της Αλβανίας πιστεύουν στην ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης; Ο πρωθυπουργός κ. Έντι Ράμα έχασε ήδη τη σημαντικότερη για τον ίδιο, προσωπικά, μάχη. Υπέστη από τον – φυλακισμένο σήμερα – Δήμαρχο της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας στη Χειμάρρα, οδυνηρή προσωπική ήττα.
Ε.Ε., οι όροι: Θέλω να πιστεύω ότι όσο η Αλβανία δεν συμπεριφέρεται ως κράτος δικαίου, η Ελλάδα θα διατηρήσει την αναβλητική της στάση για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Πρόταση πολιτικής παραμένει: οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Αλβανίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση να αρχίσουν μόνο εφόσον πληρωθούν τρεις προϋποθέσεις:
α) Απόδοση και κατοχύρωση των περιουσιακών τίτλων των δικαιούχων στη Χειμάρρα στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
β) Κατάργηση των χοτζικών μειονοτικών ζωνών.
γ) Απελευθέρωση, αποκατάσταση και ανάληψη δημαρχίας Χειμάρρας από τον κ. Μπελέρη.
Εθνικά μέτρα: Επικαλούμεθα την ενταξιακή πορεία της Αλβανίας, δεν έχουμε όμως λάβει κανένα διμερές μέτρο. Δυστυχώς. Αν είχαμε εγκαίρως δώσει το σωστό μήνυμα πιθανώς δεν θα είμαστε σήμερα στην θέση αυτή. Σκόπιμο ήταν να λάβουμε διοικητικά μέτρα (π.χ. απαγόρευση εισόδου στην Ελλάδα) για τα γνωστά μας στελέχη του κατασταλτικού κυβερνητικού μηχανισμού. Να μην επιβεβαιωθεί η πεποίθηση των κυβερνητών της Αλβανίας ότι «στις σχέσεις Αθηνών – Τιράνων η Αλβανία μπορεί να έχει κατά το δοκούν την πρωτοβουλία της διαμόρφωσης του κλίματος των σχέσεων». Αμφίσημες δηλώσεις μας άφηναν στα Τίρανα τη γεύση ότι στην Ελλάδα υπάρχουν πολλές σχολές. Την απουσία εθνικών μέτρων διαδέχεται σήμερα μία άβολη κατάσταση. Φθάσαμε στο σημείο να «εξαντλήσουμε» αναποτελεσματικά ολόκληρη τη φαρέτρα των διμερών διπλωματικών μας όπλων, χωρίς να έχουμε λάβει ούτε ένα εθνικό μέτρο. Η πορεία ήταν συνολικά προβλέψιμη.
Στις 16 Μαΐου, αμέσως μετά την σύλληψη του κ.Φρέντυ Μπελέρη, έγραφα στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ: “…Στόχος των Τιράνων θα έπρεπε να είναι η απελευθέρωση και αποκατάσταση του k.Φρέντι Μπελέρη. Αυτή θα είναι η λιγότερο επώδυνη για τον κ. Ράμα επιλογή. Ο κλοιός θα σφίξει. Ας σταθμίσουν προσεκτικά και χωρίς τις πολύχρωμες ιδιοσυγκρασιακές εκρήξεις της ηγεσίας τους την κατάσταση. Δεν έχουν καλές επιλογές. ..”.
Οι κακοί σύμβουλοι, οι υπηρεσίες ασφαλείας και ο ίδιος ο πρωθυπουργός της Αλβανίας έκαναν σωρευτικά τα εξής λάθη:
-Πίστεψαν ότι η σύλληψη του κ.Μπελέρη, 24 ώρες πριν από τις εκλογές της 15ης Μαΐου, εξασφάλιζε την εκλογική του αποτυχία. Έγινε τα αντίθετο.
-Πίστεψαν ότι η προφυλάκισή του θα τον λύγιζε. Συμβαίνει το αντίθετο, όπως ιδίοις όμμασι διαπίστωσα στην φυλακή του Δυρραχίου.
-Πίστεψαν ότι η Ελλάδα θα το «κατάπινε». Συμβαίνει το αντίθετο.
– Πίστεψαν, όπως ίσως και κάποιοι στην Αθήνα, ότι το ζήτημα με τον καιρό θα ξεχνιόταν. Συμβαίνει το αντίθετο.
-Πίστεψαν ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση αρκεί η θέση ενός, δύο ή πολλών μελών και ότι η Ελλάδα θα υποχωρήσει. Τώρα αντιλαμβάνονται ότι συμβαίνει το αντίθετο.
Το αποκλειστικό δίλημμα συνεπώς σήμερα για του ηγέτες της Αλβανίας είναι «Κράτος δικαίου και Ευρωπαϊκή Ένωση ή Χειμάρρα και δήμαρχος Μπελέρης».
*Επίτιμου δημότη Χειμάρρας, πρώην πρέσβη της Ελλάδος σε Ουάσινγκτον, Σκόπια και Τίρανα
Το κείμενο δημοσιεύθηκε στην έντυπη εφημερίδα «Κιβωτός της Ορθοδοξίας¨. Η αναδημοσίευση επιτρέπεται ΜΟΝΟ με την αναγραφή της ενεργούς προέλευσης πηγής του.
