Την επιστολή του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος, Ιερωνύμου, προς τον γενικό γραμματέα του Παγκόσμιου Συμβουλίου Εκκλησιών (ΠΣΕ), δρα Olav Fykse Tveit, φέρνει στο φως της δημοσιότητας η «Κιβωτός της Ορθοδοξίας». Ο κ. Ιερώνυμος επικαλείται τον θεσμικό ρόλο του F. Tveit και του Συμβουλίου προκειμένου η Ευρωπαϊκή Ένωση να μοιραστεί την ευθύνη για τους πρόσφυγες και να επανεξετάσει το κλείσιμο των συνόρων.
«Κρίνεται απαραίτητη η επίδειξη ευρωπαϊκής αλληλεγγύης προς τη χώρα μας, πρώτιστα με την επανεξέταση των αποφάσεων για φραγή των συνόρων, καθώς και με ουσιαστικές προσπάθειες προς ανάσχεση των αιτιών που προκαλούν τα προσφυγικά ρεύματα», αναφέρει στην επιστολή του ο Αρχιεπίσκοπος, περιγράφοντας τόσο το δράμα των προσφύγων όσο και τη δεινή οικονομική κατάσταση της Ελλάδας.
«Εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες που υποφέρουν διέρχονται υπό δραματικές συνθήκες την πολύπαθη και καθημαγμένη από την οικονομική κρίση πατρίδα μας, στο μακρύ και δύσκολο ταξίδι τους από τον πόλεμο στην ειρήνη. Πολεμικές συρράξεις, εμφύλιες διαμάχες, οικονομικά συμφέροντα, φτώχεια και συνεχώς αυξανόμενη κοινωνική αδικία στον ευρύτερο χώρο της Μεσογείου ωθούν εκατομμύρια συνανθρώπους μας σε αβεβαία και επικίνδυνη πορεία, η οποία πολλές φορές έχει τραγική κατάληξη. Οι θάλασσές μας μετατράπηκαν σε υδάτινους τάφους. Τα νησιά μας και ο λαός μας στέκονται με συγκινητική αυταπάρνηση στο πλευρό των απελπισμένων».
«Χείρα βοηθείας»
Ο κ. Ιερώνυμος υπενθυμίζει τη στάση της Εκκλησίας από την αρχή της προσφυγικής κρίσης: «Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος παρακολουθεί με υπευθυνότητα και πόνο ψυχής την ατελείωτη δοκιμασία των προσφύγων, οι οποίοι κατακλύζουν τη μικρή μας χώρα… Η Εκκλησία της Ελλάδος εξακολουθεί να προσφέρει χείρα βοηθείας μέσω των φιλανθρωπικών οργανώσεων και δομών της, συντελούσα στην ανακούφιση των δοκιμαζόμενων προσφύγων. Τούτο έπραξε καθ’ όλη τη δισχιλιετή πορεία της, το πράττει και σήμερα και θα συνεχίσει να το πράττει, όσο οι περιορισμένοι πόροι της και η μεγάλη καρδιά του λαού μας το επιτρέπουν».
Στην επιστολή, ο Αρχιεπίσκοπος επισημαίνει ακόμα το οικονομικό αδιέξοδο της χώρας, που διογκώνει το πρόβλημα: «Συμμεριζόμενη και τη σχετική θέση της ελληνικής Πολιτείας, φρονεί ότι η μικρή μας χώρα, η εξουθενωμένη από πολυετή οικονομική κρίση, δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει μόνη το μείζον τούτο προσφυγικό ζήτημα… Στο πλαίσιο της σοβούσης κρίσεως, γίνεται συχνά λόγος περί δημοσιονομικής χρεοκοπίας. Θα είναι λυπηρό να βιώσουμε από κοινού κάτι ακόμη χειρότερο και πλέον απευκταίο, τη χρεοκοπία των θεμελιωδών αξιών του ευρωπαϊκού πνεύματος και των αρχών που οικοδόμησαν την Ευρωπαϊκή Ένωση. Παρά τη φιλανθρωπική αρωγή της Εκκλησίας, η ελληνική Πολιτεία δεν διαθέτει τη δύναμη να διαχειρισθεί μόνη το κρίσιμο τούτο ζήτημα. Φρονούμε ότι λύσεις υπάρχουν και έχουμε ιερό χρέος όλοι μας να δράσουμε υπευθύνως».
Η Εκκλησία της Ελλάδος εξακολουθεί να προσφέρει χείρα βοηθείας μέσω των φιλανθρωπικών οργανώσεων και δομών της, συντελούσα στην ανακούφιση των δοκιμαζόμενων προσφύγων. Τούτο έπραξε καθ’ όλη τη δισχιλιετή πορεία της, το πράττει και σήμερα και θα συνεχίσει να το πράττει, όσο οι περιορισμένοι πόροι της και η μεγάλη καρδιά του λαού μας το επιτρέπουν
Στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, ο προκαθήμενος της Εκκλησίας της Ελλάδος καλεί την Ευρώπη να σταθεί στο πλευρό της χώρας μας: «Ο λόγος μας εδώ, εντός της ευρύτερης κοινότητος των ευρωπαϊκών Εκκλησιών, συνιστά συμβολή ελπίδας, συνεργασίας και καταλλαγής, έκκληση ενότητος και συνέσεως, άγγελμα ειρήνης και αδελφοσύνης προς όσους παραμένουν πιστοί στις αρχές των ιδρυτών της ευρωπαϊκής πορείας. Στην παρούσα δυσμενή συγκυρία πρωτεύει η ανάγκη να στηρίζει και να συμπληρώνει ο ένας τον άλλον. Επιβάλλεται να επικρατήσει η ειρήνη, να επιδειχθεί σύνεση, να διασφαλισθεί η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και να εδραιωθεί η συνεργασία όλων των πλευρών».
«Να σταματήσει ο πόλεμος»
Ο κ. Ιερώνυμος απευθύνει έκκληση στον επικεφαλής του Παγκόσμιου Συμβουλίου Εκκλησιών «άνθρωποι της διεθνούς κοινότητος με θεσμική αρμοδιότητα, αγαθή βούληση, βαρύνοντα λόγο και κοινωνική επιρροή να εργασθούν από κοινού για την επίλυση του μεγαλύτερου προβλήματος και του προσφυγικού κύματος που έχει παρουσιαστεί στον ευρωπαϊκό χώρο μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο… Σας καλούμε να πράξετε κατά τη θεσμική σας αρμοδιότητα ό,τι κρίνετε δυνατόν ώστε να σταματήσει ο ολέθριος αδελφοκτόνος πόλεμος στην ευρύτερη περιοχή της Συρίας, να παύσουν άνθρωποι και οικογένειες να εκριζώνονται από τις πατρογονικές εστίες τους και να υποστηριχθούν οι ήδη εν προσφυγία διαβιούντες στην υπέρβαση των δεινών τους.
(…) Έχοντες τη βεβαιότητα ότι με την ευθυκρισία που σας διακρίνει κατανοείτε τη βαρύτητα των ως άνω εκτεθέντων, προσβλέπουμε στην ουσιαστική ανταπόκριση και παρέμβασή σας».
«Δείξτε την ανθρωπιά σας…»
To τελευταίο διάστημα ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος έχει αναπτύξει τη δική του «διπλωματία» προκειμένου να βρει η Εκκλησία της Ελλάδος και η χώρα μας συμπαραστάτες στην αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος.
Με την επιστολή που απέστειλε, την ώρα που στην Ελλάδα το πρόβλημα παίρνει εκρηκτικές διαστάσεις, προς τους ηγέτες της Εκκλησίας, ο Αρχιεπίσκοπος επιχειρεί να συμβάλει στην εξομάλυνση μιας κατάστασης με τη συμμετοχή προσωπικοτήτων εκτός πολιτικής.
Πριν από την επιστολή ο κ. Ιερώνυμος κατά την επίσκεψή του στους πρόσφυγες που το τελευταίο διάστημα ζουν στο λιμάνι του Πειραιά είχε στείλει το δικό του μήνυμα στους ηγέτες της Ευρώπης: «Η χώρα μας, έναν χρόνο πριν έφτασε στο χείλος της οικονομικής χρεοκοπίας. Τον τελευταίο καιρό, όμως, η Ελλάδα βιώνει μια χειρότερη χρεοκοπία. Τη χρεοκοπία του ευρωπαϊκού πνεύματος. Γιατί χειρότερη από την οικονομική είναι η απόλυτη χρεοκοπία της ανθρωπιάς, των αρχών της Ευρώπης, της αλληλεγγύης απέναντι στον πρόσφυγα που υποφέρει. Είναι χρεοκοπία του πολιτισμένου Ευρωπαίου να υψώνει τείχη στα σύνορά του. Να αφήνει γυναίκες και παιδιά, αβοήθητα, να σβήνουν, περπατώντας τον δρόμο της προσφυγιάς. Είναι προδοσία του χριστιανικού πνεύματος η σημερινή στάση ορισμένων Ευρωπαίων. Λύσεις υπάρχουν, αρκεί να θέλουμε να τις δούμε. Η Ευρώπη πρέπει να δείξει τις αρχές της, γιατί αλλιώς δεν θα είναι η Ευρώπη που ξέρουμε, αλλά η Ευρώπη έτσι όπως κατάντησε. Η Ευρώπη της εκμετάλλευσης».
Τον τελευταίο καιρό, η Ελλάδα βιώνει μια χειρότερη χρεοκοπία. Τη χρεοκοπία του ευρωπαϊκού πνεύματος
Παράλληλα, απηύθυνε έκκληση στους Ευρωπαίους πολίτες να βοηθούν τους πρόσφυγες: «Δείξτε την ανθρωπιά σας, μην υψώνετε τείχη στα σύνορά σας. Αυτοί οι άνθρωποι είναι εικόνες Χριστού. Θυμηθείτε τους πατεράδες και τις μανάδες σας, που, στην πρόσφατη ιστορία αυτής της ηπείρου, αναζήτησαν καταφύγιο για να γλυτώσουν από τη λαίλαπα του πολέμου». Απευθυνόμενος στους ηγέτες της Ευρώπης ο κ. Ιερώνυμος συμπλήρωσε χαρακτηριστικά: «Μην ξεχνάτε το σημερινό μήνυμα του Ευαγγελίου, που ακούστηκε σε όλες τις Εκκλησίες “Επείνασα γαρ, και εδώκατέ μοι φαγείν. Εδίψησα, και εποτίσατέ με. Ξένος ήμην, και συνηγάγετέ με. Γυμνός, και περιεβάλετέ με. Ησθένησα, και επεσκέψασθέ με. Εν φυλακή ήμην, και ήλθετε προς με. Αμήν λέγω υμίν, εφ᾿ όσον εποιήσατε ενί τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων, εμοί εποιήσατε”. Για την Ευρώπη η χειρότερη χρεοκοπία θα είναι η πνευματική και ηθική της χρεοκοπία».
Μια κοινωνία 340 Εκκλησιών
Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών είναι μια οικουμενική χριστιανική οργάνωση της οποίας σκοπός είναι η προώθηση της χριστιανικής ενότητας. Αποτελεί κοινωνία 340 εκκλησιών, από τις οποίες οι 157 είναι μέλη του, και αντιπροσωπεύει πάνω από 550 εκατομμύρια Χριστιανούς, σε περισσότερες από 100 χώρες. Ιδρύθηκε τον Αύγουστο του 1948 και στα ιδρυτικά μέλη του συμπεριλαμβάνονται το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, η Εκκλησία της Ελλάδος και η Εκκλησία της Κύπρου. Σήμερα, συγκεντρώνει τις περισσότερες ορθόδοξες και έναν αριθμό προτεσταντικών Εκκλησιών, όπως την Αγγλικανική Εκκλησία. Από την Ελλάδα, εκτός από την Εκκλησία της Ελλάδος, στο ΠΣΕ συμμετέχει και η Ελληνική Ευαγγελική Εκκλησία. Γενικός γραμματέας του Συμβουλίου είναι από το 2010 ο αιδεσιμότατος Olav Fykse Tveit από την Εκκλησία της Νορβηγίας, η οποία συγκαταλέγεται στις λουθηρανικές Εκκλησίες.