Του Γιώργου Θεοχάρη
Ήταν παιδί μόλις 15 ετών, όταν άφησε τα εγκόσμια και κατέφυγε στο Περιβόλι της Παναγίας. Μια ολόκληρη ζωή στην έρημο της αθωνικής ερήμου. Από τα ευλογημένα χέρια του βγαίνουν αρώματα…Ο μοναχός Τρύφων θεωρείται από τους καλύτερους αρχιμάγειρες του Άθω, αλλά και ο παλαιότερος παρασκευαστής θυμιάματος. Ζει σε μια καλύβα στη Νέα Σκήτη. Τον συνάντησα στη πανήγυρι της Παναγιάς της Πορταΐτισσας στην Ιερά Μονή Ιβήρων. Με την αγιορείτικη ποδιά του μάγειρα, έδινε τις οδηγίες στους νεότερους για να ευωδιάσουν, όπως λένε οι αγιορείτες, τα φαγητά και τα γλυκά της τράπεζας (γεύμα και δείπνο κατά την αγιορείτικο τυπικό). «Εδώ ήρθα παιδί και εδώ θα αφήσω την ψυχή μου και τη σάρκα μου. Αυτό τον τόπο μού είχε προορίσει ο Θεός και ζω για 65 ολόκληρα χρόνια», υπογραμμίζει στην «Ορθόδοξη Κιβωτό» ο 80χρονος αγιορείτης μοναχός.
Τι διδαχτήκατε τόσα χρονιά μακριά από τον κόσμο;
Άφθονη ηρεμία και απόλυτη ησυχία, που με έφεραν πιο κοντά στον Θεό.
Η καθημερινότητά σας πώς είναι, γέροντα;
Ευλογημένη. Σηκώνομαι στις 4 το πρωί για τον όρθρο και τη Θεία Λειτουργία και στη συνέχεια πηγαίνω στην καλύβα μου για εργόχειρό μου, το θυμίαμα. Φτιάχνω θυμίαμα, χωρίς, όμως, να το κάνω εμπόριο. Το διαθέτω στους ελάχιστους προσκυνητές που καταφθάνουν εδώ. Όχι, όμως, σε μαγαζιά και τέτοια. Είμαι μοναχός και όχι έμπορος.
Αν θέλετε πείτε μου δυο κουβέντες για το θυμιάτισμα.
Το θυμίαμα συμβολίζει την προσευχή, που ανεβαίνει προς τον Θεό. «Κατευθυνθήτω η προσευχή μου ως θυμίαμα ενώπιόν Σου». Είναι η ορμή της ψυχής προς τα άνω. Ταυτόχρονα, συμβολίζει την επιθυμία μας να γίνει η προσευχή μας δεκτή «εις οσμήν ευωδίας πνευματικής». Επίσης, συμβολίζει και τις γλώσσες πυρός της Αγίας Πεντηκοστής, όταν ο Κύριος εξαπέστειλε στους μαθητές Του το Πανάγιό Του Πνεύμα «εν είδει πυρίνων γλωσσών».
Γέροντα, σε τι αρώματα βγαίνει το θυμίαμα;
Παπαρούνα, γιασεμί, τριαντάφυλλο, νυχτολούλουδο, άγιο μύρο, λεμονανθός, κυπαρίσσι, κρίνος, κεχριμπάρι, κατουνακιώτικο, ζουμπούλι, γαρύφαλλο, γαρδένια, βυζαντινό, Άθωνος και άνθος ερήμου.
Πώς παρασκεύαζουμε το λιβάνι σύμφωνα με τις οδηγίες του Γέροντα
Ανακατεύουμε σε μια λεκάνη τη λιβανόσκονη και το άρωμα καλά με το χέρι μας (βάζουμε γάντια, γιατί θα ευωδιάζουμε για μέρες, καθώς και ό,τι αγγίζουμε – δεν θα έχουμε αγιάσει, είναι από το άρωμα)…
Βάζουμε σε δεύτερη λεκάνη λίγο νερό και από πάνω βάζουμε την πρώτη με το λιβάνι. Κάνουμε, έτσι, κάτι σαν μπεν μαρί και το βάζουμε στο μάτι της κουζίνας (αυτό γίνεται γιατί η λιβανόσκονη μόνο έτσι μπορεί να ψηθεί, αλλιώς καίγεται), ανακατεύουμε το μείγμα καλά-καλά, όσο αυτό ζεσταίνεται, έως ότου το δούμε να κολλάει στο χέρι και να γίνεται ελαφρώς σκούρο.
Το κατεβάζουμε και το πλάθουμε κορδόνι. Όταν δούμε ότι κόβεται, το κόβουμε μικρά κομμάτια με το χέρι μας ή με ένα ψαλίδι. Αυτό που κόβουμε το ρίχνουμε στη μαγνησία.
Οι ευωδίες του… και στη μαγειρική!
Εκτός από το λιβάνι, ο Γέρων Τρύφων μαγειρεύει υπέροχα – είναι από τους παλαιότερους σεφ του Αγίου Όρους. Το βασικό μυστικό του είναι πολύ απλό, όπως λέει: «Το μαγείρεμα στα ξύλα!». Δεν είναι αυτοδίδακτος. Μαθήτευσε… για κάποια χρόνια στους γεροντάδες του, από όπου πήρε τα εφόδια της αγιορείτικης μαγειρικής. Το αγαπημένο του πιάτο είναι το κοφτό μακαρονάκι με χταπόδι.
