Του Σταύρου Παπαντωνίου - Εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

 

Πέπλο μυστηρίου εξακολουθεί να καλύπτει την τριήμερη επίσκεψη Πούτιν στην Ελλάδα από τις 27 έως τις 29 Μαΐου, επίκεντρο της οποίας αναμένεται να είναι το Αγιον Ορος, χωρίς να λείψουν και οι συναντήσεις κορυφής με τον Προκόπη Παυλόπουλο και τον Αλέξη Τσίπρα, που θα έχουν κυρίαρχο ζήτημα την κρίση στη Συρία και την αντιμετώπιση των τζιχαντιστών του ISIS. Η αλληλογραφία του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών με το Κρεμλίνο, αλλά και οι επαφές της Μόσχας με την Προεδρία της Δημοκρατίας είναι πυρετώδεις, καθώς ο Ρώσος ηγέτης θα είναι η πρώτη φορά μετά την έναρξη της κρίσης στην Ουκρανία που θα επισκεφθεί πρωτεύουσα κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ενωσης, γεγονός ενδεικτικό της αναβαθμισμένης σχέσης των δύο χωρών. 

Εξίσου ενδεικτική ήταν και η υποδοχή που επεφύλαξε στον κ. Παυλόπουλο η ρωσική πλευρά κατά την ανεπίσημη επίσκεψή του στη Μόσχα τον Ιανουάριο, όταν ο Βλαντιμίρ Πούτιν παρέθεσε γεύμα στην προεδρική κατοικία προς τιμήν του.

Ο Ρώσος πρόεδρος αναμένεται να φτάσει στη χώρα μας με συνοδεία-μαμούθ, που θα περιλαμβάνει περίπου 100 άτομα, ανάμεσα στα οποία θα βρίσκονται δεκάδες επίλεκτα μέλη της προσωπικής του ασφάλειας (οι περίφημοι «Κοζάκοι»). Το «αγκάθι» της επίσκεψης αυτής αφορά σε ένα ιστορικό μετόχι (του Αγίου Νικολάου), το οποίο βρίσκεται κοντά στην Κόκκινη Πλατεία, στο Κρεμλίνο, και το 1645 είχε παραχωρηθεί από τον τότε τσάρο Αλέξιο Μιχαήλοβιτς στη Μονή Ιβήρων. Ενα μετόχι το οποίο ζητείται πίσω από τη Μονή Ιβήρων, προκειμένου να αποκτήσει «στασίδι» στο Κρεμλίνο, αλλά συναντά ισχυρές αντιδράσεις από τη Ρωσική Εκκλησία.

Θα αρνηθει. Η διαμάχη αυτή, για το μετόχι του Αγ. Νικολάου, που κρατά αιώνες, θα καταβληθεί προσπάθεια να καταλαγιάσει, αλλά είναι άγνωστο με ποιον τρόπο κάτι τέτοιο θα μπορούσε να επιτευχθεί. Θεωρείται μάλιστα απολύτως βέβαιο ότι, ακόμα κι αν τεθεί το ζήτημα της επιστροφής του μετοχιού του Αγίου Νικολάου στη Μονή Ιβήρων, ο ηγέτης της Ρωσίας αποκλείεται να το δεχθεί.

Στο ελικόπτερο με το οποίο, κατά πάσα πιθανότητα, θα καταφθάσει ο Βλ. Πούτιν στις Καρυές θα επιβαίνει ενδεχομένως και ο Προκόπης Παυλόπουλος (εκτός κι αν φτάσει νωρίτερα), με τον οποίο είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει πρόσφατα όταν ο Ελληνας Πρόεδρος επισκέφθηκε τη Μόσχα. Στο «Περιβόλι της Παναγιάς» θα βρίσκεται και ο Πατριάρχης Μόσχας και προσωπικός φίλος του προέδρου Πούτιν, Κύριλλος, ενώ ερώτημα παραμένει αν θα ταξιδέψει εκεί και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο οποίος πάντως έδωσε τη γραπτή συγκατάθεσή του για την επίσκεψη αυτή. Αλλωστε το Αγιον Ορος, με τις 20 μικρότερες και μεγαλύτερες μονές, διατηρεί το αυτοδιοίκητο, αλλά υπάγεται θρησκευτικά και πνευματικά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως.

Εως την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές το τμήμα Εθιμοτυπίας του υπουργείου Εξωτερικών δεν είχε οριστικοποιήσει τις λεπτομέρειες της επίσκεψης, αλλά θεωρείται απόλυτα σίγουρο ότι ο Βλ. Πούτιν, εκτός από το Πρωτάτο, που βρίσκεται στις Καρυές, θα πάει και στο Μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονος, στο οποίο βρίσκονται αποκλειστικά δεκάδες Ρώσοι, αλλά και Ουκρανοί μοναχοί και το οποίο θεωρείται το «προπύργιο» της Μόσχας στην αγιορείτικη πολιτεία.

Πέρα όμως από το ακανθώδες θέμα του Αγίου Ορους, η παρουσία του Ρώσου προέδρου στην Αθήνα αποτελεί ένα ισχυρό μήνυμα κυρίως προς την πλευρά της Αγκυρας -η οποία βρίσκεται σε «πολεμική» κατάσταση με τη Μόσχα-, ενώ την ίδια ώρα η Ελλάδα έχει ξεδιπλώσει μια «βεντάλια» διαλόγου και αλληλοκατανόησης και με άλλες χώρες της περιοχής (Ισραήλ, Αίγυπτος και Κύπρος, τις οποίες επισκέφθηκε τους τελευταίους μήνες ο κ. Παυλόπουλος), με τις οποίες το καθεστώς Ερντογάν κάθε άλλο παρά φιλικές σχέσεις διατηρεί. Αν και πολλά λέγονται για συζητήσεις σχετικά με τα ενεργειακά, σύμφωνα με απολύτως αξιόπιστες πληροφορίες των «Π», κατά τη διάρκεια της παραμονής του Ρώσου προέδρου στην Αθήνα δεν πρόκειται να ανοίξουν τέτοια θέματα. Κέντρο βάρους θα είναι το Αγιον Ορος, ενώ στις υπόλοιπες συζητήσεις που θα γίνουν θα κυριαρχήσει η δυνατότητα της Ρωσίας να συνεννοηθεί περισσότερο με την Ευρωπαϊκή Ενωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες, για να δοθεί ένα τέλος στον πόλεμο στη Συρία. «Η συμβολή της Ρωσίας στη συνεργασία με τις ΗΠΑ και την Ε.Ε. προκειμένου να μπει οριστικό τέλος στο θέμα του πολέμου στη Μέση Ανατολή είναι το βασικότερο. Τερματισμός του πολέμου και αντιμετώπιση του ISIS.

Σε αυτό είναι απολύτως σύμφωνος ο πρόεδρος Πούτιν», λέει σε στενούς του συνεργάτες ο κ. Προκόπης Παυλόπουλος. Επίσης, στη διάρκεια των συζητήσεων θα μπει το ουκρανικό ζήτημα και ιδιαίτερα το θέμα των κυρώσεων, που «καίει» τη χώρα μας, η θέση της οποίας, όπως λένε παράγοντες του υπουργείου Εξωτερικών, είναι γνωστή: «Δεν αποκλίνουμε από την πολιτική της Ε.Ε., αλλά είμαστε υπέρμαχοι τού ότι πρέπει όσο γίνεται γρηγορότερα να τελειώσει η διαμάχη με την Ουκρανία και επομένως να πάψει να υπάρχει το θέμα της αντιπαράθεσης Ευρωπαϊκής Ενωσης - Ρωσίας». «Πρέπει να βρούμε τρόπο να πάψουν να υπάρχουν κυρώσεις κατά της Ελλάδας για όλα τα προϊόντα μας. Είναι τεράστιο το πρόβλημα με τα γεωργικά προϊόντα, ειδικά στη Βόρεια Ελλάδα», επισημαίνει πρόσωπο που εμπλέκεται στην προετοιμασία της επίσκεψης.

 

Το σχεδίαζαν από το 2008

Σε ό,τι αφορά ενδεχόμενες αιτιάσεις από άλλες ευρωπαϊκές χώρες για την παρουσία του Βλ. Πούτιν στην Ελλάδα, παράγοντας που συμμετέχει στην προετοιμασία της επίσκεψης του Ρώσου προέδρου επισημαίνει με έμφαση: «Εμείς διατηρούμε την αυτοτέλειά μας, όπως και η Γερμανία, στο θέμα των καλών μας σχέσεων με τη Ρωσία, γιατί έχουμε πάρα πολύ μεγάλα ζητήματα, όπως ο τουρισμός, τα αγροτικά προϊόντα κ.λπ. Οφείλουμε να μην κόψουμε τις γέφυρες, όπως δεν τις έκοψε και η Μέρκελ». Αξίζει να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη επίσκεψη, που θα γίνει στο πλαίσιο του Ετους Ελλάδας-Ρωσίας, προετοιμάζεται από το... 2008. Τότε αρχικά είχε αποφασιστεί να κηρυχθεί εκείνη η χρονιά ως Ετος Ελλάδας-Ρωσίας, αλλά η οικονομική κρίση που ξέσπασε στην Ελλάδα το 2010 δεν επέτρεψε στις δύο χώρες να υλοποιήσουν τον σχεδιασμό τους. Χρειάστηκε να φτάσει το 2014

προκειμένου να καθοριστεί το ραντεβού για τον φετινό Μάιο. Ωστόσο, ακόμα και δύο εβδομάδες πριν από την επίσκεψη εξακολουθούν να υπάρχουν ανοιχτά ζητήματα, που πάντως δεν αναμένεται να επηρεάσουν την πραγματοποίησή της.