Στις εθνικές επάλξεις τού ακριτικού μας Καστελλορίζου, γιορτάσθηκε στις 21 Μαΐου, η ιερά μνήμη των πολιούχων του Αγίων, Θεοστέπτων Βασιλέων και Ισαποστολων Κωνσταντίνου και Ελένης.
Της λατρευτικής Συνάξεως τόσο στον Εσπερινό της παραμονής, όσο και στον Όρθρο και την Θ. Λειτουργία της κυριωνύμου ημέρας, προέστη και λειτούργησε ο Ποιμενάρχης τού ιστορικού νησιού, Σεβ. Μητροπολίτης Σύμης, Τήλου, Χάλκης και Καστελλορίζου κ. Χρυσόστομος, συμπαραστατούμενος από τον εφημέριο τού Μητροπολιτικού Ναού, Πρωτοπρ. π. Γεώργιο Μαλτέζο. Μετά την Θ. Λειτουργία και την τέλεση της Αρτοκλασίας, έγινε η λιτάνευση της ιερής εικόνας των πολιούχων Αγίων στους γραφικούς δρομίσκους και το «κορδόνι», όπως ονομάζεται στην ντοπιολαλιά η προκυμαία τού πανέμορφου νεοκλασσικού οικισμού, προς ευλογία και στήριγμα των ακρίτων κατοίκων και των ευλαβών προσκυνητών. Δυναμικό παρόν έδωσαν οι τοπικές Αρχές τού Στρατού, της Αστυνομίας και τού Λιμενικού, καθώς και οι εκπαιδευτικοί της Α/βάθμιας και Β/βάθμιας εκπαιδεύσεως μαζί με τούς μαθητές, πού έδωσαν το στίγμα τους προπορευόμενοι, κρατώντας με τιμή και καμάρι την Γαλανόλευκη.
Ο Σεβασμιώτατος κήρυξε τον θείο λόγο, αναφερόμενος στην ζωή και το τεράστιο έργο τού Μεγάλου Κωνσταντίνου, ο οποίος διακρίθηκε όχι μόνο σε έργα πολιτικής και διοικητικής συνέσεως, στρατιωτικής δεξιοτεχνίας, φρονήσεως και ανδρείας, αλλά και σε έργα πραγματικά μεγάλα, στερεώσεως τού μέχρι τότε διωκόμενου Χριστιανισμού και ενισχύσεως της Εκκλησίας. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ακόμη και στο γεγονός πού διασώζεται στην τοπική παράδοση, στο πέρασμα δηλαδή της Αγίας Ελένης από τό νησί:
Σύμφωνα μ’ αυτή, η Αγία κατά την ιεραποδημία της στους Αγίους Τόπους για την ανεύρεση τού Τιμίου Σταυρού, περιήλθε όλες τις χώρες της Ανατολικής αυτοκρατορίας, κτίζοντας Ναούς τού Θεού και στολίζοντάς τους με λαμπρά κειμήλια. Την περίοδο αυτή λέγεται πώς σταμάτησε για λίγο με τον αυτοκρατορικό της δρόμωνα στο Καστελλόριζο. Εδώ οι ευσεβείς κάτοικοι την υποδέχτηκαν ζεστά και φιλόξενα και εκείνη για να τούς στηρίξει στην χριστιανική πίστη πού ήδη είχαν διδαχθεί και εστερνιστεί από τούς Αγίους Αποστόλους κατά τίς περιοδείες τους στην Μικρά Ασία, οικοδόμησε στο νησί μεγαλοπρεπή παλαιοχριστιανική Βασιλική. Στα ερείπια αυτά πιστεύεται πώς οικοδομήθηκε ο σημερινός μεγαλοπρεπής καλλιμάρμαρος Ναός επ’ ονόματι των Αγίων.
Τό σημερινό οικοδόμημα ακολουθεί το ρυθμό της τρίκλιτης σταυροφορικής ή σταυροθολιακής Βασιλικής, τα κλίτη της οποίας διαχωρίζουν κιονοστοιχίες με εντυπωσιακές μονολιθικές κολώνες πορφυρού γρανίτη, προερχόμενες από τά Πάταρα της Λυκίας. Αποτελεί τον μεγαλύτερο Ναό αυτού τού είδους στα Δωδεκάνησα, διαθέτει οκτώ σταυροθόλια, κτίστηκε το έτος 1835 υπό την επίβλεψη τού Νικολάου Κ. Πρωτομάστορα και κόστισε 300.000 γρόσια. Το Καστελλόριζο πολυπληθές τότε, βρισκόταν στο απόγειο της οικονομικής και πολιτιστικής του αναπτύξεως, ενωμένο οργανικά με τον ακμάζοντα Ελληνισμό της ευρύτερης περιοχής της Λυκίας της Μικρής Ασίας και μάλιστα ήταν έδρα Επισκοπής, υπαγομενης στην εκεί Μητρόπολη Πισιδίας. Ο Ναός μοιράζεται το βοτσαλωτό προαύλειο με την Σαντραπεία αστική Σχολή (το σημερινό Δημοτικό Σχολείο), γεγονός χαρακτηριστικό, πού φανερώνει τον καθοριστικό ρόλο της Εκκλησίας στην Παιδεία των τότε υποδούλων Δωδεκανησίων.
Η εόρτιος ημερα έληξε με την τέλεση τού μεθεορτίου Εσπερινού και την αναβίωση στο χαλικόστρωτο προαύλιο τού ναού, παραδοσιακής πανηγύρεως με παράθεση πλουσίου δείπνου. Τό πρόγραμμα έκλεισε με ζωντανή μουσική από τοπικό συγκρότημα, τό οποίο ερμήνευσε θαυμάσια πατροπαράδοτα Καστελλοριζιακά, Μικρασιάτικα και αιγαιοπελαγίτικα τραγούδια.
