Λίγες ημέρες πριν από την έναρξη των εργασιών της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, οι αντιπαραθέσεις μεταξύ των Ορθοδόξων Εκκλησιών εντείνονται όλο και περισσότερο.
Οι αντιπαραθέσεις, ωστόσο, δεν είναι κάτι νέο. «Σχηματοποιήθηκαν» μετά την πτώση των σοσιαλιστικών καθεστώτων, για να φτάσουμε σήμερα σε συμμαχίες Εκκλησιών οι οποίες ασκούν πιέσεις στο Φανάρι, κυρίως για πολιτικούς λόγους.
Η προσπάθεια της Ρωσίας να αποκτήσει «βάσεις» στους Αγίους Τόπους τα τελευταία δέκα πέντε χρόνια έχει δημιουργήσει συνθήκες πόλωσης με τη στήριξη των Πατριαρχείων Ρουμανίας και Βουλγαρίας και των Εκκλησιών της Τσεχίας και της Πολωνίας.
Οι επεκτατικές διαθέσεις των Ρώσων στη Μέση Ανατολή και οι προσπάθειες ενίσχυσης του ρόλου τους στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες έχουν προκαλέσει σειρά προβλημάτων, τα οποία το επόμενο διάστημα εκτιμάται ότι θα ενταθούν.
Οι Ρώσοι, αν και έχουν ναούς στη Μέση Ανατολή, θέλουν να έχουν λόγο στον Πανάγιο Τάφο, όπως οι Αρμένιοι και οι Καθολικοί. Ο λόγος είναι ότι στην περιοχή υπάρχουν πολλοί Ρωσοεβραίοι και όχι μόνο.
Κοντά στους Ρώσους, και οι Ρουμάνοι, οι οποίοι, αγνοώντας τις θέσεις του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, προχώρησαν στην ανέγερση ναού στην Ιεριχώ, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις. Το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων κατηγόρησε τους Ρουμάνους για «εισπήδηση».
Η κόντρα Φαναρίου και Μόσχας είχε πάρει μεγάλες διαστάσεις το 2000, όταν, τότε, οι Ρώσοι είχαν κατηγορήσει το Οικουμενικό Πατριαρχείο ότι παρεμβαίνει στις χώρες της Βαλτικής. Μάλιστα, τότε είχε κατηγορηθεί ο κ. Βαρθολομαίος ότι θέλει να αποκόψει τους Ουκρανούς από τη Μόσχα.
Τελευταία, κατά του Φαναρίου έχει ταχθεί και το Πατριαρχείο της Βουλγαρίας. Κατά την τελευταία επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη στη Βουλγαρία, η τοπική Εκκλησία είχε αντιδράσει όταν ο κ. Βαρθολομαίος ζήτησε να επιστραφούν στα μοναστήρια της Βόρειας Ελλάδας τα κειμήλια που είχαν κλαπεί από τους Βουλγάρους στις αρχές του περασμένου αιώνα (Μονή Εικοσιφοινίσσης, Μονή Τιμίου Προδρόμου κ.ά.).
Το Πατριαρχείο Αντιοχείας έχει επίσης τα προβλήματά του, τα οποία πηγάζουν από την προσπάθεια που έχει κάνει το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων να ελέγξει «εκκλησιαστικά το Κατάρ». Η Αντιόχεια κατηγορεί για «εισπήδηση» τα Ιεροσόλυμα, μια κατηγορία βαριά για την Ορθόδοξη Εκκλησία.
Στο άρμα της Ρωσίας φαίνεται πως έχει προσδεθεί και η Τσεχία. Ο Αρχιεπίσκοπος Τσεχίας Ρατισλάβ παλαιότερα είχε επιτεθεί κατά του Φαναρίου αλλά και της Αθήνας.
Τότε, αρχές του 2014, είχε πει:
«Μητέρα-Εκκλησία δεν είναι σωστός όρος, αν ήταν να αποκαλούμε κάποιον με τον όρο αυτό θα έπρεπε να ήταν η Εκκλησία των Ιεροσολύμων ή το Άγιον Όρος. Κι όμως ο όρος αυτός χρησιμοποιείται από το Οικουμενικό Πατριαρχείο σε όλες τις επιστολές και την αλληλογραφία του», αναφέρει.
Συνεχίζει λέγοντας σε αυτήν τη μίνι σύσκεψη πως «υπάρχουν άνθρωποι που ενδιαφέρονται μόνο για τις προσωπικές τους φιλοδοξίες και το χρήμα. Αυτή είναι η αλήθεια και είμαι απογοητευμένος και αηδιασμένος».
Ο Αρχιεπίσκοπος μίλησε και κατά των Ελλήνων: «Πέρυσι, κατά την επίσκεψή μου στη Μόσχα, άκουγα την έκφραση “κακοί Έλληνες” και, δυστυχώς, είναι ένας χαρακτηρισμός κατάλληλος».
«Ξέρω πως υπάρχουν συμπαθούντες… Και εγώ προσωπικά μεγάλωσα στην Ελλάδα και έχω και γέροντα στη χώρα».
«Σέβομαι την ελληνική πνευματικότητα, όμως δεν μπορώ να συμφωνήσω με τις συνήθειες και τα ενδιαφέροντα των Ελλήνων ιεραρχών. Κατηγορούν τις άλλες Εκκλησίες θεωρώντας τις “εθνικές”, όμως οι ίδιοι ακολουθούν έναν φασισμό μέσα υπό το πρίσμα της Ορθοδοξίας».
Έτσι, η Ρωσική Εκκλησία αύξησε την επιρροή της συγκροτώντας ένα ισχυρό μέτωπο, το οποίο αναμένεται να ενισχυθεί το επόμενο διάστημα. Ήδη η Σερβία αποδέχεται όλο και περισσότερο τις θέσεις των Ρώσων, ενώ άγνωστο είναι τι θα συμβεί στο μέλλον με την Εκκλησία της Αλβανίας.
Το μεγάλο ζητούμενο είναι ο ρόλος που θα παίξουν οι «ελληνόφωνες Εκκλησίες» (Ιεροσόλυμα, Αλεξάνδρεια, Κύπρος και Ελλάδα) και κυρίως η Ελλαδική, η οποία στηρίζει το Φανάρι. Ομως τελευταία έχουν εμφανιστεί πολλά σύννεφα στις σχέσεις των δύο Εκκλησιών. Παρά τα όσα ακούγονται, το μεγάλο πρόβλημα είναι η δικαιοδοσία του Πατριαρχείου στις Νέες Χώρες. Η Αθήνα επιμένει ότι το καθεστώς δεν πρέπει να αλλάξει, ενώ στο Φανάρι υπάρχουν φωνές που θέλουν περισσότερο ρόλο στα διοικητικά των περιοχών που πέρασαν στην Εκκλησία της Ελλάδος το 1928.
