Με λαμπρότητα τιμήθηκε η εορτή της κοιμήσεως της Θεοτόκου στον ιστορικό ναό της Παναγίας της Παντάνασσας, που βρίσκεται στο κέντρο της πλατείας στο Μοναστηράκι, απέναντι από την είσοδο του τραίνου και του μετρό και σε μικρή απόσταση από το τέμενος (1759) Τζισταράκη, το οποίο σήμερα αποτελεί παράρτημα του Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης.
Στον ναό της Παντάνασσας στο Μοναστηράκι υπηρέτησε ως διάκονος ο Άγιος Νεκτάριος και έψελνε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης.
Σήμερα της Θείας Λειτουργίας προέστη ο Επίσκοπος Νεοχωρίου, Παύλος και χθες το βράδυ τελέστηκε μέγας πανηγυρικός εσπερινός, χοροστατούντος του Επισκόπου Αβίδου (Οικουμενικό Πατριαρχείο), Κυρίλλου. Ο Εσπερινός ολοκληρώθηκε αργά το βράδυ με την λιτάνευση της εικόνας της Κοιμήσεως της Θεοτόκου μέσα από δρομάκια της παλιάς Αθήνας και δίπλα από αρχαιολογικούς χώρους. Σχηματίστηκε εκκλησιαστική πομπή, προπορευομένων των λαβάρων, του σταυρού, των εξαπτερύγων και της εικόνας. Ακολουθούσαν ο ιερός κλήρος, ο Επίσκοπος Αβίδου, και πλήθος κόσμου.
Η πομπή διέσχισε την πλατεία και κατευθύνθηκε στην οδό Άρεως. Πέρασε μπροστά από το τέμενος (1759) Τζισταράκη, την βιβλιοθήκη του Ανδριανού και το εκκλησάκι του Αγίου Ελισαίου, όπου έψελνε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης. Στη συνέχεια κατευθύνθηκε προς την Ρωμαϊκή Αγορά και πέρασε έξω από πύλη της αρχηγέτιδος Αθηνάς, πιο πέρα οι Αέρηδες.
Στο πέρασμα της πομπής Έλληνες και ξένοι σηκώνονταν από τα ταβερνάκια σε ένδειξη τιμής και για να απαθανατίσουν φωτογραφικά το γεγονός. Αφού πέρασε από άλλα δρομάκια της Πλάκας η ιερή πομπή κατέληξε στον ιερό ναό της Παντάνασσας.
Η ναός της Παναγίας της Παντάνασσας είναι μια καμαροσκέπαστη βασιλική, πιθανόν του 9ου-11ου αιώνος. Ο σημερινός ναός αποτελούσε το καθολικό (κεντρικό ναό) της Μονής του “Μεγάλου Μοναστηρίου”, όπως ονομαζόταν. Καταλάμβανε την σημερινή πλατεία Μοναστηρακίου και ένα κομμάτι της οδού Αθηνάς μέχρι την οδό Αγίας Ειρήνης. Σε αυτήν την Μονή, όταν ήταν ανδρώα, τον 9ο αιώνα, εκάρη μοναχός ο Όσιος Λουκάς ο Στειριώτης (869-953). Επίσης το 1551 εκάρη μοναχή από τον Μητροπολίτη Αθηνών Κάλλιστο η Οσιομάρτυς Φιλοθέη η Αθηναία. Σε αυτόν τον ναό λειτουργούσε τακτικά και ο Άγιος Νικόλαος ο Πλανάς.
Μετά την απελευθέρωση από τους Οθωμανούς υπέστη δύο βασικές ανακαινίσεις, την πρώτη κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και τη δεύτερη το 1911.
Ο σεισμός του 1999 και η διάνοιξη του μετρό προξένησαν ζημίες στον ναό, ο οποίος έκλεισε για 12 χρόνια , προκειμένου να γίνει αναστήλωση και στερέωση του.
Οι εικόνες του τέμπλου είναι έργα του μεγάλου αγιογράφου Φώτη Κόντογλου. Επίσης, σώζονται σημαντικές εικόνες , ιερά λείψανα και άλλα εκκλησιαστικά κειμήλια.
Ο ιστορικός Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου Μοναστηρακίου, η Παναγία Παντάνασσα η Αθηνιώτισσα, το Μοναστηράκι όπως συνηθίζεται να ονομάζεται, είναι ένας από τους αρχαιότερους εν λειτουργία ναούς της πρωτεύουσας.
Πηγή φωτογραφιών: ΑΠΕ-ΜΠΕ
