Συνέντευξη στον Σωκράτη Ιωακείμ
Η συνάντηση με τον προκαθήμενο της Εκκλησίας της Κύπρου πραγματοποιείται στο γραφείο του στην Ιερά Αρχιεπισκοπή. Μας υποδέχεται με ιδιαίτερη θέρμη και απαντά σε όλα τα ερωτήματα που του υποβάλαμε καθώς, όπως αναφέρει, η Εκκλησία αλλά και ο ίδιος παίζουν με ανοικτά χαρτιά και δεν έχουν οτιδήποτε να κρύψουν.
Μακαριότατε, εδώ και χρόνια παραμένει άγνωστη η οικονομική κατάσταση της Εκκλησίας, παρά τη σημασία που δίνετε τα τελευταία χρόνια στο οικονομικό μέρος των δραστηριοτήτων της. Οι τελευταίοι οικονομικοί λογαριασμοί της κυπριακής Εκκλησίας, που αποτιμούσαν το ενεργητικό σε επίπεδα πέραν του €1 δις, δημοσιεύθηκαν πριν εννέα χρόνια. Γιατί δεν δίνετε στη δημοσιότητα τους οικονομικούς σας λογαριασμούς; Έχετε κάτι να κρύψετε;
Δεν υπήρχε λόγος να δημοσιοποιήσουμε τις οικονομικές μας καταστάσεις, καθώς η Εκκλησία εργάζεται πάντα με ανοικτά χαρτιά και δεν έχει να φοβηθεί το οτιδήποτε. Ο λόγος που δεν δημοσιοποιήσαμε από το 2007 τις οικονομικές μας καταστάσεις, οφείλεται στο γεγονός ότι κάποιοι συνάδελφοί σας, δημοσιογράφοι, προσπάθησαν να αλλοιώσουν τις οικονομικές μας καταστάσεις.
Η Εκκλησία της Κύπρου εισπράττει πέντε και δίνει δέκα, και ιδιαίτερα τα τελευταία 4 χρόνια βοήθησε εκατοντάδες φτωχούς, ασθενείς και άνεργους μοιράζοντας κάθε χρόνο χρήματα που ξεπερνούν τα €1,5 εκατ.
Λέτε πως δεν έχετε κάτι να κρύψετε, όπως αναφέρετε και στην εισαγωγή σας, πέστε μας λοιπόν κατά πόσο το ενεργητικό της Εκκλησίας αυξήθηκε ή όχι από το €1 δις που ήταν το 2007.
Φυσικά και αυξήθηκε αγαπητέ μου καθώς, παρά την οικονομική κρίση και τα προβλήματα που αντιμετωπίσαμε, καταφέραμε να το αυξήσουμε κατά €500 εκατ. και η περιουσία μας σήμερα αξίζει πέραν του €1,5 δις.
Έχετε ολοκληρώσει τη διαδικασία αναδιάρθρωσης των δανείων της Αρχιεπισκοπής με την Τράπεζα Κύπρου, την Ελληνική Τράπεζα και τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα;
Ναι, με εξαίρεση κάποια ψίχουλα που παρέμειναν στην Ελληνική Τράπεζα, έχουμε ολοκληρώσει τη διαδικασία αναδιάρθρωσης των δανείων, παραχωρώντας στην ουσία παραθαλάσσια ακίνητα κυρίως στην περιοχή της Λεμεσού, η αξία των οποίων ξεπερνά τα €100 εκατ. Σε αυτό βέβαια οφείλουμε να ευχαριστήσουμε και την κυβέρνηση που έδωσε κίνητρο για να ολοκληρώσουμε τις αναδιαρθρώσεις μέσω της μη καταβολής φόρου κεφαλαιουχικών κερδών.
Πέραν από τις τράπεζες παραχωρήσατε ακίνητη περιουσία και σε εταιρείες στις οποίες η Εκκλησία είχε οφειλές;
Nαι, πολύ πρόσφατα παραχωρήσαμε μεγάλη έκταση γης που κατέχουμε στη Μακεδονίτισσα στην εταιρεία Aristo Developers, καθώς εκκρεμούσε εδώ και αρκετά χρόνια οφειλή μας προς την εταιρεία μετά την παραχώρηση 130 οικοπέδων στην περιοχή του Tsada Golf.
Είχατε δηλώσει στο πρόσφατο παρελθόν πως όσο ζείτε δεν πρόκειται να επενδύσετε ξανά στις τράπεζες. Έχετε μετανιώσει για αυτή τη δήλωσή σας;
Δεν έχω μετανιώσει, αν και με την ευκαιρία που μου δίνετε, θέλω να διευκρινίσω πως η δήλωσή μου αφορούσε μόνο την Ελληνική Τράπεζα και την Τράπεζα Κύπρου, από τις οποίες είδαμε να μειώνεται η συμμετοχή μας από το 25% στο 3,5% στην πρώτη και από το 4,5% στο 0,1% στη δεύτερη.
Είναι στους σχεδιασμούς σας η διάθεση αυτού του ποσοστού των μετοχών στο κοντινό μέλλον;
Στην Τράπεζα Κύπρου είναι πολύ μικρό το ποσοστό που κατέχουμε, στην Ελληνική Τράπεζα αποφάσισα να δώσω διορία δύο ετών για να αποφασίσω τι θα κάνω.
Γιατί δύο έτη; Tι αναμένετε να δείτε μέχρι τότε;
Θα αναμένω να δω κατά πόσον θα αρχίσουμε και πάλι να εισπράττουμε μέρισμα. Επένδυση η οποία δεν προβλέπει την παραχώρηση μερίσματος, προσωπικά δεν τη θέλω. Άρα, αν στα επόμενα δύο χρόνια η Ελληνική Τράπεζα δεν παραχωρήσει μέρισμα, τότε θα πωλήσουμε τη συμμετοχή μας αποχωρώντας οριστικά από το μετοχικό της κεφάλαιο.
Διευκρινίσατε πως η αναφορά σας ότι δεν θα επενδύσετε ξανά σε τράπεζες αφορούσε μόνο την Τράπεζα Κύπρου και την Ελληνική Τράπεζα. Να υποθέσω πως σας ενδιαφέρει να επενδύσετε σε άλλη τράπεζα;
Ναι, σωστά υποθέσετε. Εξετάζουμε διάφορα σενάρια τα οποία αφορούν κυρίως την εξαγορά μικρής τράπεζας ή τη δημιουργία δικής μας τράπεζας, ώστε με τα δάνεια και τα επιτόκια που θα προσφέρει να βάλουμε και εμείς το λιθαράκι μας στην προσπάθεια ανάπτυξης της οικονομίας. Το μόνο δεδομένο για αυτή την ενέργεια είναι ότι θέλουμε να ελέγχουμε εμείς ποσοστό 51% ώστε να μην αποφασίζουν άλλοι για μας, χωρίς εμάς.
Οι εταιρείες στις οποίες η Εκκλησία έχει έμμεση συμμετοχή, είναι η Τσιμεντοποιία Βασιλικού και η ζυθοποιία ΚΕΟ. Πόσο ευχαριστημένο σας βρίσκει η επένδυσή σας σε αυτές τις εταιρείες και κατά πόσον είναι στους σχεδιασμούς σας η αύξηση ή η μείωση της συμμετοχή σας σε αυτές τις εταιρείες;
Από την Τσιμεντοποιία Βασιλικού μπορώ να πω ότι είμαι πάρα πολύ ευχαριστημένος. Πρόκειται για μια αναπτυσσόμενη και κερδοφόρο εταιρεία η οποία μας παραχωρεί και μέρισμα. Είναι παράλληλα και μια εταιρεία που σέβεται το περιβάλλον, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στα θέματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και αυτό είναι κάτι το οποίο με χαροποιεί ιδιαίτερα. Για την ΚΕΟ δεν μπορώ δυστυχώς να πω το ίδιο.
Τι σας ενοχλεί;
Στην εταιρεία, με δική μου πρωτοβουλία, μειώθηκε ο αριθμός του προσωπικού τα τελευταία χρόνια και καταργήθηκαν κάποια υπερπρονόμια που είχαν οι υπάλληλοί της. Όμως, η επένδυσή μας σε αυτήν δεν με ικανοποιεί καθώς, παρά το ότι φέτος έδωσε μικρό μέρισμα, εντούτοις θα θέλαμε να κινηθεί σε πολύ μεγαλύτερα επίπεδα.
Σκέφτεστε να πωλήσετε τη συμμετοχή σας;
Ασφαλώς το σκέφτομαι. Τι να κάνω μια εταιρεία την οποία την έχω για χρόνια και δεν μου προσφέρει το μέρισμα που θέλω;
Βρίσκεστε σε συζητήσεις με πιθανούς αγοραστές;
Ναι, έχω ήδη συναντηθεί για το θέμα με εκπροσώπους του Ομίλου Φωτιάδη, καθώς το ιδανικό σενάριο για μένα είναι η εταιρεία να συγχωνευτεί με την Carlsberg, αφού αν γίνει κάτι τέτοιο θα δημιουργηθεί ένας πολύ δυνατός Όμιλος. Δεν έχουν ληφθεί οριστικές αποφάσεις, αλλά ευελπιστώ ότι αυτή η συμφωνία θα ολοκληρωθεί.
Έχουμε διαπιστώσει ότι το τελευταίο διάστημα επενδύσατε μέσω αγοράς μετοχών και στη Lordos Plastics. Γιατί επενδύσατε στην εταιρεία;
Δεν ήταν ακριβώς επένδυση, αγαπητέ μου. Απλώς συμφωνήσαμε να κλείσουμε το εργοστάσιο της Cosmo Plastics που ελέγχαμε και σε αντάλλαγμα μάς παραχωρήθηκαν μετοχές της Lordos Plastics, οι οποίες αντιστοιχούν περίπου στο 15% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας.
Σε ό,τι αφορά τα ξενοδοχεία που ελέγχει παγκύπρια έμμεσα ή άμεσα η Αρχιεπισκοπή είναι στους σχεδιασμούς η πώληση κάποιων εξ’ αυτών;
Θα αστειεύεστε. Να πωλήσω ξενοδοχεία τη στιγμή που αναμένεται να καταγραφεί ιστορικό ρεκόρ στον τουρισμό μας; Όχι μόνο δεν θα πωλήσουμε ξενοδοχεία, αλλά αντίθετα σκοπεύουμε να προχωρήσουμε στην ανέγερση άλλων έξι ξενοδοχείων στην Πάφο, Λεμεσό, Λάρνακα και Αγία Νάπα. Ήδη, προχωρούμε σε μελέτη βιωσιμότητας, καθώς στόχος μας είναι να αποπληρώσουμε τα δάνειά μας για την ανέγερση νέων ξενοδοχείων σε περίοδο 7-10 ετών.
Η μεγάλη επένδυση στη Γεροσκήπου σε συνεργασία με τον Ούγγρο επενδυτή έχει ναυαγήσει οριστικά;
Δεν έχει ναυαγήσει. Εμείς αρχικά παραχωρήσαμε στον Ούγγρο επενδυτή 40 σκάλες γης, ώστε να ανεγείρει πολυτελές ξενοδοχείο. Συμφωνήσαμε με τον άνθρωπο να μας πληρώνει ετήσιο ενοίκιο €150.000 πριν να αρχίσουν εργασίες του έργου και €1,5 εκατ. το χρόνο, όταν το έργο θα ολοκληρωθεί. Πρόσφατα όμως, προέκυψαν νέα δεδομένα ενώπιον μας.
Δηλαδή;
Μας έκανε πρόταση να εξαγοράσει τη γη, ώστε να προχωρήσει στην επένδυση.
Υποθέτω Μακαριότατε μιλάμε για πρόταση δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ;
Αν μια σκάλα αξίζει πέραν του €1 εκατ. τότε μπορείτε να φανταστείτε περίπου για το πού κυμαίνεται η πρόταση. Άρα, αγαπητέ Σωκράτη, τώρα έλυσες και την απορία σου για το πού θα βρω χρήματα να ανεγείρω νέα ξενοδοχεία (γελά).
Mε τις φορολογικές υποχρεώσεις της Εκκλησίας προς το κράτος είστε συνεπής;
Καταρχάς θέλω να πω πως υπήρξαν λάθη τα οποία είδαν το φως της δημοσιότητας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το Καμπί του Φαρμακά, όπου έχουμε μια μικρή Εκκλησία και ένα δέντρο, κάποιοι το παρουσίασαν ότι χρωστάμε €3 εκατ. Αυτό το θέμα το συζητήσαμε με αρκετές κυβερνήσεις, καθώς αρχίσαμε επί Κληρίδη και ολοκληρώσαμε επί Χριστόφια, και συμφωνήσαμε να καταβάλλουμε φόρους για ακίνητα τα οποία έχουν αξιοποιηθεί και όχι για τα χωράφια, καθώς μας καλύπτει και το Σύνταγμα. Αυτή η πρακτική έπρεπε όμως να ακολουθηθεί, κατά την άποψή μας, για όλους τους πολίτες, καθώς στην Κύπρο πολλοί είναι εκατομμυριούχοι μόνο στα χαρτιά και έχουν να πληρώνουν φόρους για ακίνητα που δεν έχουν ποτέ αξιοποιηθεί.
Η Εκκλησία έχει εξέλθει του δικού της μνημονίου και καταβάλλει κανονικά τις υποχρεώσεις για τους μισθούς των υπαλλήλων και των κληρικών; Προσανατολίζεστε στην παραχώρηση αυξήσεων στου κληρικούς και στους υπαλλήλους σας;
Ναι έχουμε εξέλθει του δικού μας μνημονίου, παραχωρώντας και κάποιες αυξήσεις σε υπαλλήλους οι οποίοι εργάζονται νυχθημερόν για το καλό της Εκκλησίας. Σε ό,τι αφορά τους κληρικούς, η ειδική επιτροπή που έχουμε συστήσει εξετάζει την παραγωγικότητά τους και αυτοί που πραγματικά το αξίζουν θα δουν το μισθό τους να αυξάνεται από την 1η Ιανουαρίου 2017. Δεν θα δώσουμε αυξήσεις σε όλους, αλλά σε αυτούς που πραγματικά αξίζουν αυτής της αύξησης.
Αρκετοί σας έχουν χαρακτηρίσει ως τον CEO της Εκκλησίας. Εσείς νιώθετε περισσότερο ως ανώτατος εκτελεστικός διευθυντής ή ως οικονομικός διευθυντής;
Κατά κύριο λόγο νιώθω κληρικός, και κατά δεύτερο διαχειριστής της περιουσίας της Αρχιεπισκοπής. Σίγουρα δεν νιώθω ούτε CEO, ούτε CFO.
Εάν κρατούσατε σήμερα ένα μαγικό ραβδί και σας ζητούσα να αλλάξετε κάτι στο οικονομικό πεδίο της Κύπρου το οποίο σας ενοχλεί, τι θα αλλάζατε;
Θα άλλαζα όλη τη Δημόσια Υπηρεσία της Κύπρου και θα την έκανα όπως ήταν πριν 50 χρόνια, λόγω της γραφειοκρατίας και των απαράδεκτων καθυστερήσεων που παρατηρούνται. Θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι όταν ήμουν νεαρός στην Ιερά Μονή Αγίου Νεοφύτου και επειδή είχα άδεια αυτοκινήτου με έστελναν συχνά για εξωτερικές δουλειές, σε Κτηματολόγιο, Πολεοδομία, Τμήμα Αρχαιοτήτων και σε άλλα κυβερνητικά τμήματα και το αργότερο σε 15 λεπτά με εξυπηρετούσαν. Πρέπει η Δημόσια Υπηρεσία, όχι μόνο να μεταρρυθμιστεί όπως είναι στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης, αλλά να αλλάξει ριζικά.
Ενόψει δημοτικών και προεδρικών εκλογών και με δεδομένη την οκτωκομματική πλέον Βουλή, ποιες συνεργασίες επιθυμείτε να δείτε;
To ιδανικό για τον τόπο μας είναι να συνεργαστούν Δημοκρατικός Συναγερμός και Δημοκρατικό Κόμμα. Πιστεύω πολύ σε αυτήν τη συνεργασία και θα εργαστώ με όλες μου τις δυνάμεις, ώστε να παραμερίσουν τις όποιες διαφορές τους και να δώσουν ξανά τα χέρια.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΡΟΣΩΠΩΝ
ΝΙΚΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Ηγέτης, ο οποίος εργάζεται σκληρά για την επίλυση του κυπριακού. Δεν εξαρτάται ωστόσο από αυτόν, καθώς οι Τούρκοι παραμένουν αδιάλλακτοι.
ΑΒΕΡΩΦ ΝΕΟΦΥΤΟΥ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΗΣΥ
Όποια πέτρα κι αν σηκώσεις εν πουκάτω.
ΑΝΤΡΟΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ, ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΑΚΕΛ
Ο καλύτερος ηγέτης που είχε το κόμμα της Αριστεράς. Διαλλακτικός και χαμηλών τόνων.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΡΙΣΤΟΦΙΑΣ, ΤΕΩΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Ο χειρότερος πρόεδρος που είχε ιστορικά η Κύπρος.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΗΚΟ
Ένας ξύπνιος εργασιομανής, που αγαπά τον τόπο του.
ΧΡΥΣΤΑΛΛΑ ΓΙΩΡΚΑΤΖΗ, ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ
Παλαιότερα ως Γενική Ελέγκτρια μου είχε πει “mea culpa” για κάτι που είχαν δημοσιεύσει για την Εκκλησία καθώς είχαν παραπλανηθεί. Δεν είμαι σίγουρος αν κάνει όμως για τη συγκεκριμένη θέση στην οποία βρίσκεται τώρα.
ΠΑΝΙΚΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ, ΤΕΩΣ ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ
Ο καταστροφέας της Κύπρου. Μας πήρε 50 χρόνια πίσω.
ΧΑΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ, ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
Ικανότατος, και οφείλουμε να του πιστώσουμε την έξοδο της κυπριακής οικονομίας από το μνημόνιο.
Πηγή: http://capital.sigmalive.com
